Co to jest czas? - Stanisław Bajtlik

Sdílet
Vložit
  • čas přidán 16. 02. 2016
  • Wykład dr. Stanisława Bajtlika, Kawiarnia Naukowa 1a, 10 grudnia 2015 [58min]
    wszechnica.org.pl/wyklad/co-t...
    Wszyscy posługujemy się czasem, ale nikt nie wie, czym jest czas - mówił dr Stanisław Bajtlik podczas wykładu w Kawiarni Naukowej 1a. Astrofizyk podjął się przybliżenia słuchaczom własności czasu oraz wyjaśnienia, w jaki sposób wiedza o tych własnościach przekłada się na praktyczne zastosowanie.
    Pojęcie czasu od dawna nurtowało ludzkość. I budziło niepokój Heraklit z Efezu pisał, że nie można wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki. Sekstus Empiryk stwierdził, że do tej samej rzeki nie tylko nie można wejść dwa razy, lecz w ogóle. Między początkiem a końcem tego procesu rzeka bowiem ulega zmianie. Procesy fizyczne mają swój początek w przeszłości i znajdują finał w przyszłości. Czyli w sferach, które nie istnieją tu i teraz. Skoro procesy fizyczne zachodzą w czymś, czego nie ma, i kończą się w czymś, czego nie ma, to czy w ogóle zachodzą? - wyrażał te obawy Stanisław Bajtlik.
    Astrofizyk przypomniał też starożytne paradoksy ruchu. Strzała wypuszczona w łuku w danym momencie swojego ruchu znajduje się w określonym miejscu. Więc pozostaje w spoczynku. Teoretycznie nie może być więc w ruchu, choć obserwator widzi, że leci. Achilles i żółw ścigają się na tym samym odcinku. Achilles, jako biegający szybciej, pozwala się żółwiowi oddalić. Choć Achilles biega szybciej niż żółw, to według autora tego paradoksu powinien przegrać wyścig. Za każdym razem bowiem, gdy będzie dobiegał do miejsca, gdzie był żółw, ten będzie przesuwał się bliżej w stronę mety. Paradoks ten udało się rozwiązać dopiero w XVI w., gdy matematycy odkryli pojęcie szeregów skończonych. Według niego suma nieskończenie wielu elementów może być skończona, więc w tym przypadku dystanse i odstępy czasu stają się coraz krótsze.
    Ludzie mierzyli czas od dawien dawna. Jak mówił Stanisław Bajtlik, do tego celu służyły prawdopodobnie megalityczne konstrukcje i dysk z Nerby sprzed 4,5 tys. lat. Starożytni Egipcjanie wynaleźli zegary słoneczne i klepsydrę. Na przełomie XIII i XIV w. skonstruowano pierwsze zegary mechaniczne, ale wskazówka minutowa to dopiero wynalazek XVI-wieczny. Wtedy też powstały pierwsze zegarki kieszonkowe, ale upowszechniły się dopiero w XIX w. Na przełomie XIX i XX w. pojawiły się pierwsze zegary kwarcowe. Wykorzystują one do pomiaru czasu zjawisko piezoelektryczności. Przyłożone do ścian bocznych kryształu kwarcu napięcie elektryczne wywołuje jego drgania, które są zliczane przez układ zegarka. Pomiar taki jest o wiele dokładniejszy niż w przypadku czasomierzy mechanicznych. Zegary atomowe pojawiły się w drugiej połowie XX w. Mierzą czas, wykorzystując drgania atomu, i osiągają dokładność 10-7 sekundy na rok.
    Przez wieki operowano jedynie czasem lokalnym. Południe określano na podstawie obserwacji słońca. Zegary w różnych miejscowościach pokazywały różne godziny. Ujednolicenie czasu poprzez wprowadzenie stref czasowych - jak mówił astrofizyk - wymusiło dopiero pojawienie się kolei żelaznych. Po raz pierwszy dokonano tego w Anglii. Obecnie prawie cała Europa od Bugu do Kraju Basków znajduje się w jednej strefie czasowej, choć faktyczne różnice w czasie wynoszą do 2,5 godziny. Rosję obejmuje 7 stref czasowych, Stany Zjednoczone bez Hawajów i Alaski - 4. Chiny mają tylko jedną strefą czasową, a Indie i Nepal - w celu podkreślenie swojej niezależności - operują czasem lokalnym różniącym się od strefowego odpowiednio o 45 minut i 0,5 godziny.
    W XIX w. zaczęto używać globalnych systemów pomiaru czasu. W 1884 r. wprowadzono GMT (Greenwich Mean Time). Był to czas astronomiczny opierający się na obserwacji ruchu Ziemi. Na pomiar czasu wpływały jednak drgania naszej planety i jej przyciąganie grawitacyjne z innymi ciałami niebieskimi. GMT obowiązywał do 1972 r. Obecnie wykorzystywany jest UTC (Universal Time Coordinated). Jego pomiar opiera się na uśrednionym wskazaniu około 230 różnych zegarów, które znadują się w około 50 laboratoriach na całym świecie. W Polsce są to laboratorium firmy Orange oraz w Głównym Urzędzie Miar w Warszawie.
    Znajdź nas:
    / wszechnicafww
    / wszechnicafww1
    anchor.fm/wszechnicaorgpl---h...
    anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
    wszechnica.org.pl/
    #kawiarnianaukowa #czas #fizyka #astrofizyka #nauka

Komentáře • 912

  • @ukaszkarpik3476
    @ukaszkarpik3476 Před rokem +24

    Doktor Bajtlik to absolutny top w popularyzacji fizyki.

  • @jakubjakubowski9545
    @jakubjakubowski9545 Před měsícem +3

    Pan Bóg stworzyl wspaniale prawa na tym swiecie i we wszechswiecie. Pozdrawiam prawdziwych chrzescijan Chwała Panu!❤

  • @luca0311
    @luca0311 Před 2 lety +122

    Już nie trzeba chodzić na wykłady na wyższe uczelnie zebymic posłuchać mądrych ludzi. Dziękuję.

    • @majsiewiczm57
      @majsiewiczm57 Před rokem +2

      To prawda są też świetne materiały dostępne.

    • @wojciechklapczynski3381
      @wojciechklapczynski3381 Před 3 měsíci +1

      Wg Eisteina nie istniejeczas przyznał przed śmiercią Jest tylko tu i teraz potwierdził także że nie ma pojęcia czasoprzestrzeni

    • @nataliastanio6635
      @nataliastanio6635 Před 3 měsíci

      @@wojciechklapczynski3381on do końca życia się mylił co jest udowodnione

  • @tamarafert5945
    @tamarafert5945 Před 3 měsíci +4

    To jest cudowny człowiek! Jak ja uwielbiam Pana słuchać! Dziękuję ❤️❤️❤️❤️

  • @PiotrS-a
    @PiotrS-a Před rokem +10

    Świetny wykład. Czas upłynął przyjemnie i nie przeciekał przez palce 🙂

  • @igorsadowski190
    @igorsadowski190 Před 3 lety +112

    Dziękujemy Państwu za brak reklam podczas wykładu.

  • @aaaccc7231
    @aaaccc7231 Před rokem +16

    Im więcej odkrywamy tym bardziej zdajemy sobie sprawę jak mało jeszcze wiemy.

  • @mikoajkawczynski8650
    @mikoajkawczynski8650 Před 8 lety +668

    Te wykłady są bardziej treściwe i merytoryczne niż wysokobudżetowe programy w Discovery.

    • @baaaaaf
      @baaaaaf Před 7 lety +52

      Teraz discovery to gówno. Puszczają tam tylko durne reality show typu łowcy lombardów albo jakieś gorączki złota. O wiele lepszym kanałem jest Planete.

    • @krzysztofnojman5418
      @krzysztofnojman5418 Před 6 lety +9

      Polecam program Kosmos z Neilem de Grasse Tysonem

    • @cymeusz
      @cymeusz Před 5 lety +10

      Pozostaje poczekać aż i Planete zejdzie na psy. To ogólnoświatowa tendencja. MTV to g...od kilkunastu lat. ps. stare programy z Discovery są dobre , ale część się zdezaktualizowała bo trudno oglądać program w 2018r. (z 2002 roku) na przykład o tym jaką rewolucję wywołają smartfony.

    • @astat1
      @astat1 Před 5 lety +11

      A dlaczego trzeba przeciwstawiać te programy wykładom? Wiedzy nigdy za wiele, a każda forma prezentacji ma swoje plusy i minusy.

    • @annaszczesliwy451
      @annaszczesliwy451 Před 5 lety +3

      Na discovery nic nie da sie zrozumieć

  • @IFS1984
    @IFS1984 Před 8 lety +447

    Gigantycznie cenię takich ludzi. Umiejętność dzielenia się swoją wiedzą z innymi to jest dar.

  • @piotrang8634
    @piotrang8634 Před 3 lety +52

    Bardzo lubię wykłady dra Stanisława Bajtlika. Ma wyrazisty styl mówienia: poprawną, staranną dykcję i nieco mocniej, niż standard, zróżnicowaną intonację. Świetnie się tego słucha.

  • @vuyek78
    @vuyek78 Před 8 lety +247

    dr Bajtlik w doskonałym, czytelnym stylu. Mistrz popularyzacji.

    • @sielscore
      @sielscore Před 7 lety +7

      Daleko mu do doskonałości. Uproszczenia aż szczypią w uszy (;

    • @sprszrbr2471
      @sprszrbr2471 Před 7 lety +1

      Tough crowd

    • @piotrang8634
      @piotrang8634 Před 5 lety +3

      "Popularyzacji", to faktycznie mistrz. Gorzej z precyzją. Podobną "mistrzynią popularyzacji" informacji wszelkiej maści jest pani Dziunia z mięsnego - wszystko mówi o wszystkim, tylko rzadko kiedy zgodnie z rzeczywistością :)

    • @andrzejkapera1130
      @andrzejkapera1130 Před 5 lety +2

      @@sielscore Autor podręcznika dla szkół .Wykład też jest taki .

    • @tuoratoo
      @tuoratoo Před 5 lety

      Dobry dla dzieci, jak to sam stwierdzyl na poczatku.

  • @adventureexpedition4693
    @adventureexpedition4693 Před 3 lety +10

    Wspaniały wykład Wielkie brawa

  • @motazsolh4449
    @motazsolh4449 Před 8 lety +241

    58 minut minęło jak 10 :-) Genialny człowiek! Oby jak najwięcej takich!

    • @TheMcGoris
      @TheMcGoris Před 5 lety +12

      To może oddal się od tej czarnej dziury :)

  • @LESS_RH
    @LESS_RH Před rokem +18

    Świetna prezentacja, z humorem i ciekawie przekazaną wiedzą. To był dobrze upłynniony czas! Dziękuję 🙂

  • @lessless
    @lessless Před rokem +13

    Super wykład! To powiedzenie chyba powinno być „(..)TAKIEJ samej rzeki”, bo to zawsze jest TA sama rzeka chyba ze zmieni nazwę :) uszanowanko!

  • @JanKowalski-mz1cg
    @JanKowalski-mz1cg Před 4 lety +81

    Gratuluję roli w Batmanie, fantastyczna kreacja :)

  • @eugeniuszkobus6069
    @eugeniuszkobus6069 Před rokem +8

    Po 6latach na głównej i nie żałuję, że sprawdziłem. Wiedza i umiejętność prowadzenia, jest u Pana zachwycająca. Zachęciło mnie by poznawać fizyke bardziej ;)

  • @polskikrab4085
    @polskikrab4085 Před 3 lety +7

    Bardzo, ale to bardzo interesująco opowiedziane o NICZYM... no bo co to jest czas - nikt nie wie. Dziękuję - zachwycił mnie ten wykład zarówno treścią jak też formą.

    • @pomorzanka5550
      @pomorzanka5550 Před rokem +1

      Czas to moment, i, jego droga, razy
      szybkosc

    • @antonizapaa6361
      @antonizapaa6361 Před 7 měsíci

      Wychodzi na to,że i Bóg podlega czasowi

    • @vellvell-zz1gx
      @vellvell-zz1gx Před 7 měsíci

      I kiedy rozpoczął się czas...i czy ma szansę się skończyć..

  • @CarlitoBrigante643
    @CarlitoBrigante643 Před 11 měsíci +1

    Świetny wykładowca. Stara szkoła w dobrym tego słowa znaczeniu.

  • @maro15551
    @maro15551 Před 3 lety +12

    Super posłuchać można coś bardzo ciekawego, dużo lepsze niż telewizja.

  • @Akracjusz
    @Akracjusz Před 6 lety +97

    Panie profesorze, "Czas to jest coś czego nam ciągle brakuje!" ;-)

  • @arkadiuszprzybylski8124
    @arkadiuszprzybylski8124 Před rokem +9

    Już dawno nikt nie zrobił na mnie takiego wrażenia, jak ten człowiek.

    • @tamarafert5945
      @tamarafert5945 Před 3 měsíci

      Mam to samo . Po prostu magiczna postać która wciąga w każde pojedyncze słowo... :)

  • @irele463
    @irele463 Před rokem +7

    Piękny wykład o czasie, serdecznie dziękuję , Pozdrawiam 🌞

  • @pawehems9675
    @pawehems9675 Před 4 lety +8

    Jedyny człowiek z doktoratem, do którego nie wstyd i nie przesada, by zwrócić się per profesorze. Niesamowity człowiek

    • @gkajtek
      @gkajtek Před 3 lety +4

      Aktualnie akademia i tytuły naukowe są nic nie warte, gdyż zostały przejęte prze politykę i granty :/

  • @wielkiinkwizytor3627
    @wielkiinkwizytor3627 Před 4 lety +19

    Mądrego człowieka , aż miło posłuchać.

  • @jurafest1000
    @jurafest1000 Před rokem +3

    Dobrodziejstwo przekazu mądrego słowa. Dziękuję

  • @maxmaprax9215
    @maxmaprax9215 Před 2 lety +1

    Fantastyczny wykład.Polecam wszystkim - zwłaszcza nauczycielom.Godna zauważenia jest bowiem poprawność językowa, piękna polszczyzna, forma przekazu dostosowana do odbiorcy, treść merytoryczna poparta obrazem czy filmem, włączone ciekawostki- anegdoty. Elementy te, to clou metodyki nauczania, gwarantującej efektywność nauczania.

  • @tamarafert5945
    @tamarafert5945 Před 3 měsíci

    Pan Profesor jest dla mnie moim mentorem . Uwielbiam Pana za wszystko co Pan robi dla ludzi- dziękuję za te ,jakże istotne informacje dla zlywkych ludzi . Dziękuję za całą Panska prace ❤️❤️❤️❤️❤️❤️

  • @grzegorzniedostatek3241
    @grzegorzniedostatek3241 Před 3 lety +12

    Coś niesamowitego, dziękuję za przyjemność obejrzenia tego nagrania😊

  • @gp8436
    @gp8436 Před 3 lety +6

    Bardzo Panu dziękuję za ten wykład.

  • @polskahydra
    @polskahydra Před 5 lety +7

    Pan Bajtlik to geniusz dydaktyki . Więcej !!!!

  • @michalskrzypek7588
    @michalskrzypek7588 Před 8 lety +72

    Świetny, klarowny wykład.

  • @Milicja0bywatelska
    @Milicja0bywatelska Před 2 lety +5

    Jak zwykle rewelacja!

  • @agatamendes9822
    @agatamendes9822 Před 2 lety +8

    Fantastyczny wykład! 🙌

  • @gregorius790
    @gregorius790 Před 7 lety +9

    Dzięki za możliwość obejrzenia.

  • @ukaszradziszewski8830
    @ukaszradziszewski8830 Před 7 lety +11

    Super! Ostateczne porównanie było wspaniałym zakończeniem. :)

  • @adampisca2284
    @adampisca2284 Před 7 lety +19

    Lubie Pana sluchac profesorze :)

    • @piotrang8634
      @piotrang8634 Před 5 lety +1

      Panią Gienię z parteru też ludzie lubią "słuchać", a ona też potrafi przyjemnie "gadać". I nawet jej opowieści różnej treści także od czasu do czasu zbliżają się - czasem bardziej, czasem mniej - do rzeczywistych faktów. Całkiem jak w pogadance pana doktora :)

  • @borysczad1125
    @borysczad1125 Před 5 lety +109

    czas poświęcony na ten film nie był czasem straconym

  • @marekfreeman8636
    @marekfreeman8636 Před rokem +1

    Bardzo dziękuję i pozdrawiam.

  • @jebacwas5534
    @jebacwas5534 Před 2 lety +1

    Czas to przemiany fizyczne,wszystko co nas otacza w tym wymiarze.

  • @sueski3032
    @sueski3032 Před 7 lety +8

    To sie nazywa TALENT do "przemawiania do wyobraźni" !!! ..tego jest deficyt w szkołach

  • @legohouse3177
    @legohouse3177 Před rokem +4

    ❤️🤗🥇🤗❤️ mistrzowski wykład

  • @jacekasprzycki
    @jacekasprzycki Před rokem +1

    Czas jest odległością nieskończoną a to jak go postrzegamy wynika z naszych możliwości poznania które otrzymaliśmy przy pojawieniu się na tym świecie.

  • @michalw286
    @michalw286 Před 9 měsíci

    Ale super wykład. Jak dla mnie laika, czas, który jest tematem przewodnim, przedstawiony jest w bardzo jasny i rozumiany sposób. Dziękuje

  • @ssprz
    @ssprz Před rokem +6

    Świetny wykład,widać pasję

  • @tiborszabo8583
    @tiborszabo8583 Před 3 lety +4

    Podziwiam ogrom wiedzy Pana profesora -jest prawdziwym mędrcem .Taką wiedzę myślę że można uzyskać tylko na uczelni w Lublinie.

  • @Paul-be7yg
    @Paul-be7yg Před 3 lety +5

    Ciekawy wykład. Dziękuję.

  • @sagitarius2022
    @sagitarius2022 Před 2 lety +1

    Chociaż oglądam to po raz pierwszy, autorytatywnie stwierdzam, że to świetny, klarowny wykład. Dziękuję Panu, Panie Profesorze.

  • @edwardlewandowski5473
    @edwardlewandowski5473 Před 2 lety +3

    Zawsze ciekawie i merytorycznie 🎇🤚 wszystkim zdrowia i good luck ☘️

  • @themagda11223344
    @themagda11223344 Před 7 lety +38

    Mówi pan tak ciekawie i zrozumiale ,a do tego jest to tak wciagające ze nie poszłam na obiad bo sie nie mogłam oderwać od tego filmu, teraz zobaczę inne pana filmy.

    • @piotrang8634
      @piotrang8634 Před 5 lety +7

      ... jednym słowem mistrz odchudzania.

    • @tomr9493
      @tomr9493 Před 5 lety +4

      Nie pójściem na ten obiad zmieniłaś swoją przyszłość, bo gdybyś nie oglądała a poszła na ten obiad to innaczej potoczył by Ci się dzień a ja bym tego w życiu nie napisał więc niestety czas=0 ,bo mogłaś w chwili pędu X zrobić wszystko lecz zmieniłaś kierunek bytu i zamiast zjeść oglądałaś. Zmieniłaś swoją zaplanowaną przyszłość z punktu=0 czyli: 0 w danym kierunku...🙂 Dzięki temu Twój i mój kierunek się zetknęły a to oznacza,że wszystko jest chaosem. Hahaha.

    • @zdzislaw7101
      @zdzislaw7101 Před 4 lety +1

      @@tomr9493 przypadkiem ktory jest regula w chaosie !!😀😀

    • @johnnyenglish4695
      @johnnyenglish4695 Před rokem

      Zjadłaś juz coś?

  • @klaudynaczaja8197
    @klaudynaczaja8197 Před rokem +2

    Zasypiam przy tym od tygodnia i wciąż nie obejrzałam do końca. Uwielbiam.

  • @alibabazmarsa
    @alibabazmarsa Před 9 měsíci

    Dobry wykład dający do myslenia, lubię Pana Bajtlika

  • @supmanpl9512
    @supmanpl9512 Před 5 lety +5

    Po prostu wspaniały! I wykład i wykładowca! Wielkie podziękowania Panie doktorze!

  • @JK-le4nm
    @JK-le4nm Před 6 lety +4

    Co za wspaniała polszczyzna!Pogratulować!A co do czasu i przestrzeni:w/g św. Tomasza z Akwinu pierwszą pochodną(oczywiście nie w różniczkowym znaczeniu)materii jest przestrzeń, a drugą czas!Inaczej mówiąc:nie ma przestrzeni bez materii,a czasu bez jej (materii) ruchu!Genialna intuicja precyzyjnie,bo matematycznie, potwierdzona szczegółową teorią względności!

  • @jerzyzaranski3801
    @jerzyzaranski3801 Před 2 lety

    Czas to kolejnośc następujących po sobie zdarzeń.

  • @IronSly1
    @IronSly1 Před 5 lety +1

    Panie doktorze, chętnie bym z Panem pogawędził na temat astrofizyki i kosmologii. Kapitalnie Pan opowiada i nie ma Pan tej często spotykanej u ludzi maniery "yyyyy". Gratuluję i dziękuję za wykład.

  • @ewaredlewska9583
    @ewaredlewska9583 Před 7 lety +16

    Fantastyczny wyklad, dziekuje

  • @nataliakosieradzka7339
    @nataliakosieradzka7339 Před 7 lety +12

    Przegenialny wykład. Piszę to z punktu widzenia humanistki, która zastanawia się nad pojęciem czasu i jego oderwaniu od rzeczywistości, od życia człowieka. Dzięki takim wykładowcom fizyka staję się zrozumiała i interesującą dla wszystkich.

    • @piotrang8634
      @piotrang8634 Před 5 lety +5

      ...no tak, z punktu widzenia humanistki - to faktycznie może się tak wydawać :) W rzeczywistości jest dokładnie przeciwnie, bo liczne "nieścisłości" - albo mówiąc wprost brednie - podane w tak fantastyczny sposób i podparte dodatkowo tytułem doktorskim, skutkują zdurnieniem społeczeństwa, które potem "w dobrej wierze" te głupoty wygaduje.

    • @tomek101
      @tomek101 Před 5 lety +5

      @@kulaweszczescie6048 Jedyną osobą która "popisała się" w tym przypadku jesteś ty - głównie za sprawą przymiotników i argumentów ad personam jakimi zwracasz się do swojego rozmówcy. To tylko pokazuje twój poziom i fakt, że w wymianie zdań jesteś przegrany.
      Piszesz, że powyższe wideo nie jest przekazem dla obeznanych w fizyce tylko dla laików. Dlaczego więc twierdzisz, że laikom w danym temacie powinno się podawać populistyczną i błędną wiedzę (co Pan na filmie czyni co rusz) zamiast rzetelnych podstaw?
      Pozwól, że odpowiem - mówisz tak bo nie masz kompletnego pojęcia na temat fizyki a próbujesz wchodzić w dyskusję i obrażasz osoby, które w tej dziedzinie mają wiedzę większą od ciebie. Jesteś idealnym przykładem na to, jak tytuł naukowy i populistyczna paplanina potrafią zmanipulować człowieka. Gdyby chciało ci się ruszyć głową i samemu sprawdzić rzeczowość słów padających na filmie zamiast pochłaniać gotową papkę, gwarantuję, że w ciągu 5 minut usunąłbyś swój komentarz ze wstydu

    • @DaivaDarpana
      @DaivaDarpana Před 5 lety

      @@piotrang8634 *W rzeczywistości jest dokładnie przeciwnie*
      No to słuchamy, oświeć nas i całą fizykę :)

    • @ozzyosbourne4182
      @ozzyosbourne4182 Před 3 lety

      @@DaivaDarpana , nie powie, bo to kretyn i prostak

  • @canalminus-
    @canalminus- Před 2 lety

    dr Bajtlik i wykład ponadczasowy
    Dziękuje

  • @chemrap2556
    @chemrap2556 Před rokem +1

    Super wykład. Dziękuję!

  • @DaivaDarpana
    @DaivaDarpana Před 3 lety +10

    Czas jest *dosłownie* wszystkim co istnieje a mierzy się go za pomocą wybranych zmian (ruchu), które istnieją w kreacji.

  • @tymczasowe6815
    @tymczasowe6815 Před 7 lety +18

    Moja definicja czasu w bardziej opisowej formie: Wyobraźmy sobie, że została wystrzelona strzała. Na skutek ruchu strzała ta zmieniła w przestrzeni położenie i z punktu A znalazła się w punkcie B. Odległość między dwoma punktami jest równa np. średnicy atomu wchodzącego w jej skład lub jednego kilometra, jak kto woli. Sam fakt zmiany położenia strzały lub jedynie atomu wchodzącego w jej skład może być mierzony miarą zwaną czasem. Miara ta mierzy sam fakt powstania/zaistnienia, na skutek ruchu, zmiany położenia materii (strzały, jej atomu itd.). Tak na prawdę czasu się nie mierzy, to czas jest miarą. Miara ta służy nam do określania zaistniałych w otaczającym nas wszechświecie zmian położenia wybranych przez nas dowolnych porcji materii i energii, czyli wszystkiego co istnieje, począwszy od najmniejszych możliwych do wyodrębnienia porcji energii, poprzez cząstki elementarne, komórki, wahadło w zegarze, pulsary aż do całych galaktyk, a nawet wszechświata, który pewnie także porusza się, a tym samym zmienia położenie względem czegoś innego. Czas jest wyznacznikiem nawet nie tyle samego ruchu, a bardziej samego faktu zaistnienia zmiany położenia składowych wszechświata względem innych składowych, w wyniku ruchu; a fakt zmiany położenia składowych wszechświata względem innych składowych jest wyznacznikiem czasu. Dzięki takiej definicji czasu, zagadki takie jak dylatacja czasu, czyli dylatacja miary służącej do mierzenia zachodzących zmian, podczas ruchu oraz zrozumienie modularnej natury przestrzeni, bo ewidentnie ma budowę modularną - na co wskazuje dylatacja grawitacyjna miary zmian zwanej czasem, stają się dużo prostsze.

    • @planetafilozofii5722
      @planetafilozofii5722 Před 5 lety +1

      Bardzo ciekawy komentarz. Niestety nie jest to pełna definicja ale jej podwaliny (tu: początek). Nie jest pełna z takich względów ,że przy takiej definicji nie wyjaśnisz zagięcia czasu. Nie wiele osób wie ale robiąc KAŻDY ruch i z KAŻDĄ masą zaginamy czasoprzestrzeń. Nanominimalnie ale zaginamy. Na przykład w jakiejś prużni bez masy i ruchu gdybyśmy mieli liczyć czas od urodzenia Chrystusa byłby tam rok jakiś o kilka minut lub nawet godzinę inny! Wiem ,że to mało ale to jest różnica kilka godzin temu byłem w sklepie. Teraz piszę komentarz ;). Co ciekawe jest możliwe ,że dzięki mechanice kwantowej (dzięki której wiemy na przykład ,że wiele rzeczy na poziomie kwantowym (atomów itp.) jest losowych) więc gdybym cofną czas ale go moe zmienił wiele losowych rzeczy by się nie wydarzyło. Więc na przykład w tym komentarzu zrobił bym błąd ortograficzny (albo bym go nie zrobił). Ale nie odniegając od tematu komentarz jest ciekawy.
      PS. Zapraszam na mój kanał na temat filozofii!😊

    • @wojciechwozniak9484
      @wojciechwozniak9484 Před 5 lety +6

      _dzięki mechanice kwantowej (dzięki której wiemy na przykład ,że wiele rzeczy na poziomie kwantowym (atomów itp.) jest losowych_
      Nic we świecie nie jest losowe. Fakt, że nie znamy jakiegoś prawa lub nie potrafimy czegoś obliczyć, nie oznacza jeszcze, że zdarzenie jest losowe.
      A czas jest pojęciem fiducjarnym, Obiektywnie nie istnieje, ale jest niezbędną wielkością dla określenia ruchu, czyli w rzeczy samej jedynej pewnej instytucji w nauce nazywanej fizyką.
      Podobnie nie istnieją też zagięcia czasu (jak można zagiąć coś, co jest zupełnie umowne), ani też zagięcia przestrzeni. Przestrzeń nie ma kształtu obiektywnego, zatem nie można określić ewentualnego zagięcia, skoro nie mamy matrycy do porównania.

    • @marcin3701
      @marcin3701 Před 5 lety +2

      @@wojciechwozniak9484 Potrafimy obliczyć i taka jest natura świata na kwantowym poziomie. Pogódź się z tym.

    • @jaceksobik6648
      @jaceksobik6648 Před 5 lety

      @@wojciechwozniak9484 dokladnie, czas jest miarą trwania procesow, czyli bez procesu nie ma czasu.

    • @adamtrojak8027
      @adamtrojak8027 Před 3 lety +1

      @@marcin3701 wiem że minął rok ale teraz czytam komentarz. I zastanawiam się w jaki sposób obliczmy zagięcie czasoprzestrzeni i czy jeśli coś takiego się oblicza to czy naprawdę jest to zagięcie czasoprzestrzeni czy po prostu jest to coś co jest tak nazywane bo proces zachodzący nie jest dokładnie zbadany? w Sensie że kiedyś ludzie myśleli że ziemia jest płaska bo nie rozumieli wszystkich zjawisk jakie zachodzą i źle je interpretowali? i czy możliwe jest że to co nazywamy zagięciem czasoprzestrzeni jest czym innym i my to błędnie interpretujemy i wówczas wyciągamy złe wnioski?

  • @shugoran666
    @shugoran666 Před rokem

    Pan ma dar charyzmy. Fajnie się słucha opowieści. Do merytoryki można mieć zastrzeżenia.

  • @jzator77
    @jzator77 Před rokem

    Dziękuję za wykład. Ciekawa wiedza. Człowiek staje się troszkę mądrzejszy po jego wysłuchaniu. Wiedzą trzeba się dzielić.

  • @2104js
    @2104js Před 3 lety +11

    To się słucha i rozumie , BRAWO coś wspaniałego !

  • @kwadratowy0205
    @kwadratowy0205 Před 7 lety +148

    4:43 Teraźniejszości też nie ma. Jeśli spojrzę na ścianę, to widzę ją dla tego, że światło trafiło na nią, odbiło się i trafiło do mojego oka. Jednak zanim pokonało ono tę drogę, minęło trochę czasu. Można więc wywnioskować, że wszystko co widzę, widzę takie jakie było. Jeśli widzę wszystko takie jakie było, to czy czasem nie udowodniłem istnienia przeszłości? Jeśli udowodniłem, to można powiedzieć, że nie istnieje teraźniejszość doświadczalna zmysłami. Można także powiedzieć, że nie ma przyszłości, ponieważ jeszcze jej nie ma. Można ją tylko przewidywać z jakimś prawdopodobieństwem - a to nie jest istnienie. Kiedy już jej doświadczymy przestaje być przyszłością, a z uwagi na brak teraźniejszości zaczyna być przeszłością. Wniosek? Istnieje tylko przeszłość, która nie istnieje bo jej nie ma (ponieważ już była (właściwie to jej nie było, ponieważ nikt jej nie doświadczył i nie doświadczy z uwagi na ograniczenie prędkości - 300 000 km/h)). Nie ma więc przeszłości, przyszłości czy teraźniejszości. Skoro tak, to jakim prawem możemy powiedzieć, w którą stronę płynie czas? Jak w ogóle możemy powiedzieć czy czas płynie? Czy w ogóle istnieje, skoro nic nie odmierza? A może cały ten komentarz stracił już dawno sens... Zaraz, kiedy go stracił?

    • @krzysztofkubis5059
      @krzysztofkubis5059 Před 7 lety +11

      Mam bardzo podobne spostrzeżenia... Bardzo trafny komentarz :)

    • @krzysztofsoze
      @krzysztofsoze Před 7 lety +22

      300 000km/s

    • @sebon11
      @sebon11 Před 6 lety +1

      Czemu nic go nie odmierza?

    • @xaishionobak
      @xaishionobak Před 6 lety +12

      Kwadratowy 020 Czas to czwarty wymiar, dzięki któremu się poruszamy w pozostałych trzech. Czas jest rownie stały jak zmiana, gdyby go nie było, nie byłoby zmiany. Jeśli istnieje zmiana, istnieje też czas.

    • @69dziewiec
      @69dziewiec Před 5 lety

      no tak, ale przy odleglosciach i predkosciach uwazam, ze mozna smialo pominac ta latencje, skoro swiatlo dociera ze slonca w 8 min. tak wiec czysto technicznie masz racje, ale praktycznie mozna twoja racje po prostu olac

  • @boleczzz
    @boleczzz Před rokem +1

    Można słuchać bez końca :)

  • @darkoazure9902
    @darkoazure9902 Před rokem

    Bardzo podobają mi się przemyślenia Profesora... inspirujące.
    Z izotopami i mierzeniem czasu przez rozpad jest dyskusyjny i tak bajecznie nieznany, że zakrawa na historie rozpoczynające się od słów "za górami, za lasami". Teoretyczna próba mierzenia jednego czasu innym czasem niestety w przypadku izotopów, to mylenie pojęć. To nie jest uściślanie mierzenia czasu jednym zegarem przez inny zegar. Izotopy, to próba miary przeszłości ... a przecież "u Ciebie tysiąc lat, to jeden dzień". Nasza subiektywność w pomiarach izotopowych polega na tym, że zachowujemy się jak dzieci, dla których tak naprawdę krótki odcinek czasu wyolbrzymiamy w miliony lat ziemskich ... Ziemi takiej jaka jest tu i teraz. Dla mnie te "miliony lat" teoretyków ... to zawsze będą tym, co trafnie ujmuje stwierdzenie bacy, że góry mają 10 milionów lat i 3 tygodnie .... dlaczego? Bo 3 tygodnie temu był człowiek, który oprowadzał wycieczkę i powiedział, że te góry mają 10 milionów lat. Skoro ktoś kiedyś określił, że jakaś kostka znaleziona to ma pewnie z jakieś 100 lat, to przecież tamto, co wykazuje, że jest starsze, to musi być ze 200 :)

  • @SieczkaM
    @SieczkaM Před 8 lety +4

    świetne zajmujące

  • @testy5444
    @testy5444 Před 5 lety +3

    Super.Wielkie dzięki!!!

  • @robertjanczak6301
    @robertjanczak6301 Před rokem

    Nie jestem fizikem, choć nauki ścisłe są moją silna stroną. Postaram się odpowiedzieć za bzdurne gadanie w materiale zawarte. Otóż poproszę prelegenta popatrzyć w lustro słuchając własnych wypowiedzi, popatrzeć na własne przemijanie czasu i określić dystans od własnej łysiny do pół do czwartej dnia następnego. "Lepkość zbierzna" czasu podsumowuje bardzo dobrze znajomość pojęcia oglądanego pragamtyka. Szacun za wykon.

  • @ARTROSISTATTOO
    @ARTROSISTATTOO Před 3 lety +1

    W moim rozumieniu czas, to jest zmiana, a godzina, to jest stan zmiany.

  • @adam00030
    @adam00030 Před 5 lety +16

    Czas - linearny proces zachodzący w przestrzeni i z nią nierozerwalny, odmierzany w powtarzalnych cyklach, zmienny pod wpływem grawitacji i prędkości.

    • @MrKraktor
      @MrKraktor Před 3 lety +2

      Brawo, ale czy jesteś pewien, że linearny?

    • @6czarnykot6
      @6czarnykot6 Před 3 lety +3

      Czas to proces? To raczej pojęcie abstrakcyjne wprowadzone by opisywać zmienność i kolejność procesów zachodzących we wszechświecie. O tym, że czas jest zmienny pod wpływem grawitacji i prędkości jak dotąd mówi jedynie teoria, która nie została potwierdzona ... dlatego jest teorią nie prawem.

  • @krzysztofzbroszczyk8443
    @krzysztofzbroszczyk8443 Před 3 lety +6

    Fantastyczny wykład - dziękuję :)

  • @lidka7180
    @lidka7180 Před rokem

    700 setny komentarz , to moment 0,0000000000000000001 mikrosekundy😳😆 , wspanialy ten wykład, wielkie dzięki.

  • @karolzak8710
    @karolzak8710 Před 2 lety +1

    Szacun - prawdziwy naukowiec!!!

  • @antekgrucha6259
    @antekgrucha6259 Před 5 lety +4

    Czas to nasz zegar biologiczny...upływ naszego zycia I wszechswiata.Kolejnosc czynnosci nastepujacych po sobie.

  • @Daniel1001000
    @Daniel1001000 Před 2 lety +1

    Bardzo Dobry Wykład.

  • @stanisawk1385
    @stanisawk1385 Před 3 lety +3

    Genialny wykład Profesorze !!!!!

  • @sylweklesio
    @sylweklesio Před 5 lety +3

    A dlaczego nikt nie zakłada, że czas stoi w miejscu tylko my poruszamy się w nim?

  • @arturszafranski1776
    @arturszafranski1776 Před rokem

    Dziękuję. Właśnie zrozumiałem jakim jestem kosmicznym Ignorantem. Od dawna nie miałem okazji, słuchać tak fantastycznego wykładu. Pozdrawiam.

  • @marekzabierski3891
    @marekzabierski3891 Před 3 lety +1

    Znakomity wykład. Słuchałem z otwartą gębą ( a "trochę" się na tym znam). Dziękuję.

  • @krystynapalczynska4131
    @krystynapalczynska4131 Před 6 lety +3

    swietny wyklad

  • @jewishscience6118
    @jewishscience6118 Před 4 lety +11

    czyli wygrana w lotto to jest fluktuacja, cofnięcie czasu w procesie entropii

  • @leszekwalinowicz5795
    @leszekwalinowicz5795 Před rokem

    Świetny i przekonujący wykład !!!

  • @stanisawkowalczyk7114
    @stanisawkowalczyk7114 Před 3 lety +8

    Fitness dla mózgu. Świetne wykłady.

  • @OlaTalacha
    @OlaTalacha Před 7 lety +7

    Ta rzeka nigdy nie będzie ta sama, bo woda (tworząca tą rzekę) już odpłynie dalej.

    • @hyenafisi
      @hyenafisi Před 7 lety +4

      łał, ale odkrycie, godne geniusza.

    • @ewakawa2323
      @ewakawa2323 Před 6 lety

      glownie dlatego, zo my sie zmienilismy ,

    • @johnnygilroy5213
      @johnnygilroy5213 Před 3 lety

      To nie jest prawidlowy przyklad o (przemijaniu czasu czy " czasu w ogole" )

  • @pawechmielewski353
    @pawechmielewski353 Před 3 měsíci

    Czas to jest podróż każdego z nas, czas to jest jak pojazd ktory mknie do przodu...
    Przyszłość już się zdarzyla tylko my tam jeszcze nie dotarliśmy... To co będzie jutro to już się zdarzyło, ale tam dopiero dotrzemy by to zobaczyć

  • @chorcheprusak3192
    @chorcheprusak3192 Před 8 lety +1

    z przyjemnością słucham tego człowieka nauczyciele powinni się od niego uczyć!

    • @piotrang8634
      @piotrang8634 Před 5 lety +2

      Całkiem przeciwnie - nauczyciele powinni się z tego uczyć, jak NIE prowadzić swoich zajęć. Miłe uchu gadulstwo i co krok - jakaś brednia. Dosłownie co krok. Najgorsze, że słuchacze nie są w stanie tych bredni dostrzec - więc łykają jak pelikan i potem chodzą i bredzą na lewo i prawo. Nauczyciel przede wszystkim powinien przekazywać swoją WIEDZĘ. Czyli to, o czym ma jakieś pojęcie - a tu niestety aż się roi od błędów merytorycznych. Zresztą wystarczy spojrzeć na komentarze ludzi - co drugi komentarz wytyka jakieś błędy merytoryczne. Dosłownie co drugi.

  • @radoslaw_74
    @radoslaw_74 Před 5 lety +12

    Ładnie opowiedziane.
    Brak jednak jest odpowiedzi na pytanie : co to jest czas ?

    • @dajmos6969
      @dajmos6969 Před 3 lety +2

      No nie ma go. Tak jak by zapytać czym jest różowy jednorożec

  • @mariuszl7066
    @mariuszl7066 Před 5 lety +4

    "Przemija postać tego świata"

  • @mieczysawwozniak1269
    @mieczysawwozniak1269 Před rokem

    Idealnie opowiedziane i pokazane są jeszcze ciekawi ludzie

  • @tommybonanno4985
    @tommybonanno4985 Před rokem

    Warto było oglądać do końca.

  • @sfaragdas
    @sfaragdas Před 5 lety +3

    A jeżeli zamrozimy rzekę?
    Analogicznie zastosujmy to do czasu...

  • @Astronarium
    @Astronarium Před 6 lety +37

    Super wykład :-) Zachęcamy także do obejrzenia odcinka Astronarium o czasie, w którym występuje m.in. właśnie dr Bajtlik - czcams.com/video/IHFnolhfhyM/video.html

  • @LightningJackFlash
    @LightningJackFlash Před 7 lety

    Dużo ciekawych i wartościowych rzeczy. Pozdrawiam.

  • @zbigkozak
    @zbigkozak Před 5 měsíci

    Przeszłość stała się wspomnieniem. Przyszłość jeszcze nie nadeszła.
    Czas jest produktem twórczej siły świadomego obserwatora balansujacego pomiedzy przeszloscia i przyszłością.
    Jedynym czasem, który istnieje, jest Teraz, to ta chwila obecna, która trwa wiecznie.
    Największym darem, jaki możemy dać Bogu i Bliźniemu, to jest poświecenie Mu swojej uwagi, bycie w chwili obecnej i trwanie.
    ZK

  • @antonizapaa6361
    @antonizapaa6361 Před 5 lety +3

    Pan Bajtlik powie, dlaczego kromka chleba posmarowana masłem spada prawie zawsze na masło

  • @ryszardszulgo8839
    @ryszardszulgo8839 Před 3 lety +3

    A kiedy pojawił się czas?

  • @sandraolszewska554
    @sandraolszewska554 Před rokem

    Przypomniał mi się film" idealny facet '
    Dorotko nie ma ideałów trzeba kochać człowieka za dobre i złe wady! , lecz nie akceptując kłamstwa, zdrad i braku lojalności