ไตรลักษณ์
ไตรลักษณ์ คือ ลักษณะ ๓ ประการ ที่บรรดารูปธรรมนามธรรมซึ่งเป็นสังขารธรรมทั้งหลาย จะต้องมี ต้องเป็นไปเหมือนกันหมด ไม่มียกเว้น เหตุนี้จึงเรียกว่า "สามัญลักษณะ" เพราะเป็นลักษณะที่เป็นธรรมดาตามธรรมชาติแห่งสังขารทั้งหลาย ที่จะต้องมีอันเป็นไปอย่างนี้ คือ
๑. อนิจจลักษณะ มีลักษณะ หรือ มีอาการที่ไม่เที่ยง ไม่มั่นคง ไม่ยั่งยืน ตั้งอยู่ตลอดกาลไม่ได้ โดยมีความเกิดขึ้นแล้วก็เสื่อมไปในที่สุด (อุปปาทวยะ, ปวัตตนะ) โดยความแปรปรวน (วิปริณามะ) โดยเป็นของชั่วคราว (ตาวกาลึกะ) โดยเป็นปฏิปักษ์กับความเที่ยง (นิจจปฏิกเขปะ)
๒. ทุกขลักษณะ มีลักษณะหรือ มีอาการที่ทนอยู่ไม่ได้ จำต้องเสื่อมสลายสิ้นไป โดยมีความบีบคั้นอยู่เสมอ (อภิณหสัมปฏิปาฬนะ) โดยความทนได้ยาก (ทุกขมะ) โดยเป็นที่ตั้งแห่งความทุกข์ (ทุกขวัตถุ) โดยเป็นปฏิปักษ์กับความสุข (สุขปฏิกเขปะ)
๓. อนัตตลักษณะ มีลักษณะ หรือ มีอาการที่ว่างเปล่าจากตัวตน ที่ไม่ใช่ตัวตน จึงบังคับบัญชาไม่ได้ จะให้เป็นไปตามที่ใจปรารถนาก็ไม่ได้ โดยความเป็นของว่างเปล่า (สุญญตะ) โดยความไม่มีเจ้ของ (อัสสามิกะ) โดยไม่มีสิ่งอะไรที่จะพึงทำตาม (อวสวัตตนะ) โดยเป็นปฏิปักษ์กับอัตตา (อัตตปฏิกเขปะ)