ਉਟੰਙਣ ਛੰਦ - ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ - Rama Avtar - Sri Dasam Granth Saheb- See Description 👇

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੂੰ ਚਾਰ ਪੰਜ ਮਿੰਟਾ ਲਈ ਭੁਲ ਕੇ ਆਉ ਆਹ ਪੜ੍ਹ ਸੁਣ ਲਈਏ
ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਜੀ ਨੇ ਰਾਵਣ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਖਿੱਚਿਆਂ ਤੇ ਜੰਗ ਦੇ ਮਾਰੂ ਨਗਾੜੇ ਵਜ ਉਠੇ
ਉਦੋ ਰਾਵਣ ਦੀ ਧਰਮ ਪਤਨੀ ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੂੰ ਖਬਰ ਹੋਈ ਕਿ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਜੀ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਦਾ ਵਧ ਕਰਨ ਤੇ ਸੀਤਾ ਨੂੰ ਛਡਾਉਣ ਲੰਕਾ ਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲਣ ਲੱਗੇ ਹਨ
ਉਦੋ ਮੰਦੋਦਰੀ ਚੰਗੀ ਸਿਆਣੀ ਪਤਨੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਆ, ਤੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਆ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਰਾਮਾਅਵਤਾਰ ਬਾਣੀ ਚ ਇਹ ਸੰਵਾਦ ਦਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਆ ਕਮਾਲ ਦੀ ਬੀਰਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸ਼ੈਲੀ ਵਰਤੀ ਆ ਕਿ ਖੂਨ ਉਬਾਲੇ ਮਾਰਦਾ ਪੜਨ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਦਾ
ਉਟੰਙਣ ਛੰਦ ਵਿੱਚ
ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ
ਸੂਰਬੀਰ (ਅਸਤ੍ਰਾਂ ਸ਼ਸਤ੍ਰਾਂ ਨਾਲ) ਸਜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਭਿਆਨਕ ਵਾਜੇ ਵੱਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਹੇ ਪਤੀ ਦੇਵ ਭੱਜ ਜਾਓ, ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਮ ਆ ਗਏ ਹਨ।
ਜਿਸ ਨੇ ਬਲੀ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਉੱਤੇ ਪੁੱਲ ਬੰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਕਰਕੇ ਵੈਰ ਰਚਾ ਲਿਆ ਹੈ
ਜਿਸ ਨੇ 'ਬਿਰਾਧ' ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ, ਉਸੇ ਨੇ ਜੰਭਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ, ਓਹੀ ਸੋਭਾਸ਼ਾਲੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਅਵਤਾਰ ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ ਸੀਤਾ ਦੇ ਕੇ ਮਿਲ ਜਾਓ, ਇਹੀ ਗੱਲ ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਚੰਮ ਦੇ ਦੰਮ ਕਿਸ ਲਈ ਚਲਾਏ ਹਨ ॥੩੮੦॥
ਰਾਵਣ ਬੋਲਿਆ
ਮੈਂ ਸੈਨਾ ਦਾ ਵਯੂਹ ਸਜਾਵਾਂਗਾ, ਭਿਆਨਕ ਵਾਜੇ ਵਜਣਗੇ, ਕਰੋੜਾਂ ਯੋਧੇ, ਮੇਰੇ ਨੇੜੇ ਆ ਕੇ ਗੱਜਣਗੇ।
ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਕਵਚ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਨਾਲ ਸਜਾ ਕੇ ਤੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਹੇਠਾਂ (ਮੈਂ) ਅੱਜ ਹੀ (ਉਸ ਦੀ) ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਆਂਗਾ।
(ਵੇਖੀਂ ਜਿਵੇਂ) ਇੰਦਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੱਛਾਂ ਨੂੰ ਧਨ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ (ਤਿਵੇਂ ਹੀ) ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸੀਤਾ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਲਵਾਂਗਾ।
ਮੇਰੀ ਕ੍ਰੋਧ ਦੀ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸੁਅਰਗ ਪਾਤਾਲ ਅਤੇ ਆਕਾਸ਼ ਸੜਣਗੇ। ਤਾਂ ਕੀ (ਉਸ ਤੋਂ) ਰਾਮ ਬਚ ਜਾਏਗਾ ॥੩੮੧॥
ਮੰਦੋਦਰੀ ਬੋਲੀ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਂਦਿਆਂ ਹੀ ਤਾੜਕਾ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਸੁਬਾਹੂ ਤੇ ਮਾਰੀਚ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ।
(ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ) ਬਿਰਾਧ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ, 'ਖਰ' ਤੇ ਦੂਖਣ' ਖੇਤ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇਕੋ ਹੀ ਤੀਰ ਨਾਲ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।'
ਧੁਮ੍ਰ-ਅੱਛ' 'ਜਾਂਬਮਾਲੀ ਅਤੇ ਬਲੀ (ਅਕੰਪਨ) ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਤੋਂ ਹੀਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸ਼ੇਰ ਦੇ ਗਿੱਦੜ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਂਗ (ਓਹੀ ਰਾਮ ਜੀ) ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਰਨਗੇ ਅਤੇ 'ਧੌਸਾ' ਵਜਾ ਕੇ ਲੰਕਾ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲੈਣਗੇ ॥੩੮੨॥
ਰਾਵਣ ਬੋਲਿਆ
ਮੇਰੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਚੌਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸੂਰਜ ਛੱਤਰ ਧਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦੁਆਰ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵੇਦ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਗਨੀ ਦੇਵਤਾ ਰਸੋਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਰੁਣ (ਦੇਵਤਾ) ਪਾਣੀ ਭਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੱਛ ਤੇ ਵਿਦਿਆਧਰ (ਮੈਂ ਆਪਣੇ) ਸੇਵਕ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ।
ਅਰਬਾਂ ਖਰਬਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ (ਮੈਂ) ਚੱਬ ਛੱਡਿਆ ਹੈ। (ਹੁਣ ਤੂੰ) ਵੇਖੇਂਗੀ (ਜੇ ਮੈਂ) ਯੁੱਧ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਵੀਰਤਾ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਹਾਂ।
ਇੱਲਾਂ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਨਗੀਆਂ, ਗਿੱਦੜੀਆਂ (ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ) ਫਿਰਨਗੀਆਂ ਅਤੇ ਭੂਤ, ਪ੍ਰੇਤ ਤੇ ਬੈਤਾਲ ਨੱਚਣਗੇ ॥੩੮੩॥
ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ
ਉਧਰ ਨੇਜ਼ੇ ਝੂਲਦੇ ਹਨ, ਭਿਆਨਕ ਵਾਜੇ ਵਜਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਮ ਦਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ (ਲੰਕਾ ਦੇ ਨੇੜੇ) ਆਣ ਢੁੱਕੇ ਹਨ।
ਬੰਦਰਾਂ ਦੇ ਅਪਾਰਾਂ ਹੀ ਪੁੱਤਰ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਚੌਹਾਂ ਪਾਸੇ ਮਾਰੋ-ਮਾਰੋ ਦੀਆਂ ਕੂਕਾਂ ਪੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,ਬਾਨ ਚਾਪੈ ਚਲੈ ਨਾਹਿ ਜਉ ਲੌ ॥
ਜਦ ਤਕ ਵੱਡੀਆਂ ਭੇਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਵੱਜਦੀਆਂ, ਜੰਗ ਲਈ ਯੋਧੇ ਨਹੀਂ ਲਲਕਾਰਦੇ ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦੇ ਤਦ ਤੱਕ ਹੀ ਤੁਹਾਡੀ ਦੇਹ ਸੁਖੀ ਹੈ, (ਇਸ ਲਈ) ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਮੰਨੋ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ ॥੩੮੪॥
ਸਾਰੀਆਂ ਘਾਟਾਂ ਰੁਕ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਸਾਰੇ ਰਸਤੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, (ਘਰ ਵਿੱਚ) ਕੀ ਆਕੜ ਕੇ ਬੈਠੇ ਹੋ ਰਾਮ ਆ ਗਏ ਹਨ।
ਹੇ ਹਰਾਮ-ਖ਼ੋਰ ਵੈਰੀ (ਹਰੀਫ਼) ਦੀ ਅੱਖ ਹੇਠਾਂ ਚੰਮ (ਦੇ ਸਿੱਕੇ) ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ॥
ਰਾਵਣ ਬੋਲਿਆ
ਤੇਰਾ ਘਰ ਬਹੁਤ (ਬਿਸੀਆਰ) ਖੁਆਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੰਦਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਰੌਲਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ।ਲੰਕਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਟੱਪ ਕੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਰਾਖਸ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਘਾਹ ਲੈ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਣਗੇ ॥੩੮੫॥
ਹੇ ਬਾਵਲੀ ਔਰਤ ਕੀ ਭੰਡਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈਂ, ਕੰਗਲੇ ਜਿਹੇ ਰਾਮ ਦੀ ਕਥਾ ਛੱਡ ਦੇ ॥
(ਇੰਦਰ-ਜਾਲ ਦੀ) ਜੋ ਖੇਡ ਬਣਾ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਮੈਂ ਇਸ ਭੂਤ ਨੂੰ ਧੂਪ ਦੇ ਕੇ ਕੱਢਾਂਗਾ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਸ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਾਂਗਾ॥
ਵੀਹ ਬਾਹਵਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ, ਦਸ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੈ॥
(ਮੇਰੀ ਇਕ) ਹਾਕ ਮਾਰਨ 'ਤੇ ਹੀ ਇਕ ਨੂੰ ਇਕ ਵੇਖੇਗਾ, ਘੁਮੇਰੀਆਂ ਖਾ-ਖਾ ਕੇ ਮਰਨਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਡਿੱਗਣਗੇ।
ਜਿਥੇ ਭੱਜ ਕੇ ਜਾਣਗੇ, ਉਥੇ ਹੀ, (ਮੈਂ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਜਾਵਾਂਗਾ ਫੁੱਲ ਵਰਗੇ (ਮੇਰੇ ਪਾਸੋਂ) ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣਾ ਬਚਾਓ ਕਰ ਲੈਣਗੇ।
ਕਿੱਥੇ ਭੱਜ ਕੇ ਜਾਣਗੇ, ਰਸਤਾ ਕਿਥੋਂ ਲੱਭਣਗੇ, (ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ) ਇਉਂ ਮਾਰਾਂਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਬਾਜ ਬਟੇਰੇ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ॥੩੮੬॥
ਮੰਦੋਦਰੀ ਨੇ ਕਰੋੜਾਂ ਗੱਲਾਂ ਚਿਤਵੀਆਂ। ਪਰ (ਰਾਵਣ ਨੇ) ਇਕ ਵੀ ਨਾ ਸੁਣੀ, ਸਗੋਂ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਸਿਰ ਫੇਰਿਆ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ (ਯੁੱਧ ਲਈ) ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।
ਬੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਾਂਗਾ, ਰਾਮ ਤੇ ਲੱਛਮਣ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸੁੱਟਾਂਗਾ। ਤਦ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ 'ਹੋਡ' (ਸ਼ਰਤ) ਜਿੱਤਾਂਗਾ ॥੩੮੭॥
ਅੱਜ ਸਾਰੇ ਸਾਜ ਸਜਾ ਕੇ ਅਤੇ ਵਾਜੇ ਵਜਾ ਕੇ (ਮੈਂ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਕਰਾਂਗਾ। ਮੇਰੇ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਏ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਕਿਵੇ ਰਾਜ ਕਰੇਗਾ।
ਉਥੇ) ਧੜ ਧੁਕ-ਧੁਕ ਕਰਦੇ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ (ਵਿੱਚੋਂ ਲਹੂ) ਭਕ-ਭਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
(ਯੋਧਿਆਂ ਦੀਆਂ) ਲੋਥਾਂ ਰਣ-ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਖਿੰਡੀਆਂ ਅਤੇ ਢੇਰ ਹੋਈਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ॥੩੮੮॥
ਭਾਰੇ ਖੜਗ ਇਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਪੈਣ ਲੱਗੇ, ਧਾਰ ਨਾਲ ਧਾਰ ਵੱਜਣ ਲੱਗੀ। ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਕੇ ਲਹੂ ਦੀਆਂ ਛਿੱਟਾਂ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਉੱਡਣ ਲੱਗੀਆਂ।
ਇਕ ਬਲਵਾਨ 'ਨਰਾਂਤ' ਅਤੇ ਦੂਜਾ 'ਦੇਵਾਂਤ' ਸੀ।
(ਜਦੋਂ) ਸੂਰਮੇ ਰਣ ਲਈ ਉੱਠੇ, (ਉਸ ਵੇਲੇ) ਧਰਤੀ ਕੰਬ ਗਈ।ਜੱਛ, ਗੰਧਰਬ, ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਧਰ ਅਤੇ ਦੇਵਤੇ (ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਦਾ) ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੱਦ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭੂਤ, ਪ੍ਰੇਤ ਅਤੇ ਬੈਤਾਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਜਿੰਨੇ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਬਲੀ ਬੀਰ ਹਨ, ਉਹ ਸਭ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਸਨ,ਖ਼ੂਨ ਨਾਲ ਜੋਗਣਾਂ ਖੱਪਰ ਭਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੁਰਗਾ ਸੱਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਭੈਰੋ ਸਿੰਘ-ਨਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, (ਪਿਸ਼ਾਚਨੀਆਂ) ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਲੋਥਾਂ ਖਿੰਡੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ, ਸ਼ੋਰ ਸ਼ਰਾਬਾ ਮਚਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। (ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡਾ ਅਨੂਪਮ ਯੁੱਧ (ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ) ॥੩੮੯॥