Spinoza ve Kitab-ı Mukaddes Eleştirisi
Vložit
- čas přidán 10. 11. 2020
- Bu söyleşide, 17. yüzyılda, düş'ün karşısına us'u, imge'nin karşısına kavram'ı çıkaran, muhatabına boyun eğmek yerine özgürleşmeyi teklif eden bir düşünürün 1670 tarihli en tehlikeli yapıtı ele alınacaktır: TRACTATUS THEOLOGİCO-POLİTİCUS (Tanrıbilimsel-Siyasal İnceleme)
İnançları karşıt inançlarla defetme gayretlerinin en ironik yanı, kendilerinde inançları düşünceye dönüştürme gücünün bulunmayışıdır, nitekim "Türkiye'de din hep aşağılandı, hiç eleştirilmedi" sözünün bir anlamı da budur. İnanç, yerini düşüncenin alması gereken bir zihinsel aşamadır. İnanmak (tek yanlı olumlamak) bir erdemdir, ne ki düşünmek (yadsımayı göze almak) daha büyük bir erdemdir. İnanç aşamasında "karalama", düşünme aşamasında "eleştiri" ortaya çıkar, çünkü hiçbir inanç salt inanç olarak ne kanıtlanabilir, ne de çürütülebilir, oysa düşünce kanıtlanmak ve çürütülmek için vardır.
Katıl butonu için: / @ducanecundiogluresmik...
Ders Notları
• Akıl ile vahy arasındaki çatışmanın tarihi;
M.Ö 5-4. yüzyıl Atina
9-10. yüzyıl Bağdat
14. yüzyıl Amsterdam
• Bilimle din arasında birbirine karıştırılmaması gereken ciddi bir uçurum olmalıdır.
• Kutsal kitabı akılla ve bilimle yorumlamanın ya da bilimsel görüşlerin altına ayet-hadis döşemenin bir kafa karışıklığı ve istismar kaynağı olduğunu düşünüyorum.
• Bilimsel açıklamalar ile Kur’an ayetleri arasında zorlama bağıntılar icat etme meselesini bir tür ekran vaizliği olarak görüyorum.
• Spinoza’ya göre bilim akla dayanır ve akıl insana ne yapacaklarını söylemez, doğrudan hakikatin peşinde koşar. Buna mukabil vahyin bir tek amacı vardır: insanların teslimiyetini sağlamak. Dolayısıyla ikisinin arasında hiçbir alaka yoktur. Vahy kendi yolundan gitsin, bilim kendi yolundan gitsin. İkisini karıştırmak büyük bir hatadır.
• Bilim ile din arasındaki flört iki kurumun da hakikatine terstir. Bilimsel önermelerin dinsel bir mesajı olmaz, dinsel önermelerin bilimsel bir değeri olmaz.
• Spinoza’nın kutsal kitabın yorumunda akla başvurmayı reddetmesinin nedeni din ile devletin ayrılmasıdır. (laiklik)
• Spinoza’nın kitab-ı mukaddes eleştirisini bir teolojik okuma olarak değil, bir siyasal okuma olarak görmemiz gerekir.
• Spinoza’nın Tractatus Theologico-Politicus eseri Avrupa tarihindeki en şeytanı kitaplardan biri olarak kabul edilmiştir.
• (Yahudilik bir ırk bildirir, din bildirmez.) Spinoza bir Yahudi idi. Spinoza’nın yahudiği İbn Rüşd-Farabi bağıntısı bakımından önemlidir.
• Spinoza eleştirisini iki isme dayandırır: Musa b. Meymun (Endülüs dilozoflarındandır.)- Al’Pakar
• Hukema filozof demek değildir, bilge demektir. İslam dünyası filozofun üzerine sinmiş “kafir” kokusunun bedelini ödememek için umumiyetle “hukema” tabirini kullanır.
• Batı’da din ve devletin ayrılması, bilimle dinin ayrılmasıyla mümkün olmuştur.
• Farabi filozof ile peygamberi karşılaştırır. Peygamberlerin muhayyileye dayandığını, filozofların ise akla dayandığını, aklın muhayyileden daha üstün bir bilişsel yeti olduğunu, o bakımdan filozofların peygamberlerden üstün olduğunu söyler. Tıpkı felsefenin dinden üstün olduğunu söylediği gibi.
• Tractatus’un olmadığı bir kütüphane yoksun bir kütüphanedir.
• Spinoza bildiğimiz anlamda laboratuvarda çalışan bir bilim adamıdır.
• Akıl ile vahyin birbirine (birinin diğerine) tabi olması gerektiğini söylemiyorum, ikisinin bahsettiği dünya aynı değil.
• Dindar bilincin neredeyse tamamı akıl ile vahy arasında bir bağ olduğunu düşünür. Tevili/yorumu mümkün kılan da bu bağdır.
• Kutsal metin karşısında iki temel tavır vardır:
1-kutsal metni nasılsa öyle kabul edenler: Şafiler, Malikiler, Hambeliler (bugün bunlara Selefi denir)
2-felasife (akılcılar): doğa ve us bilgisiyle yetinirler. Kutsal metni yaptıkları işe bir otorite olarak dahil etmezler.
Geri kalan büyük kitle, akıl ile vahyin birbiriyle etkileşime girebileceğini kabul eder.
• “Felsefeyi teolojiden ayırmayı bilmeyenler kutsal kitabın mı aklın hizmetinde yoksa tam tersine aklın mı kutsal kitabın hizmetinde olduğunu sorup dururlar. Bir başka değişle kutsal kitabın anlamının mı akla uyarlanması yoksa aklın mı kutsal kitaba uyarlanması gerektiği üzerine tartışırlar. Bu son sav aklın kesinliğini inkar eden kuşkucularındır. İlki ise dogmacıların savıdır. Ama daha önce söylenmiş olanlardan çıkan şu: iki savı da ileri sürenlerin ayakları yere basmaz.” -Spinoza
• “teoloji aklın, akıl da teolojinin hizmetinde sayılmamalıdır. Her biri kendi alanında hüküm sürmelidir. Söylediğimiz gibi akıl gerçeklik ve bilgi alanını, teoloji de dine bağlılık ve itaat alanını elde tutar. İtaat için yeterli ölçüde yalnızca inancın dogmalarını belirler vahy. Akla karşı bir şeyi ne ister ne bunu yapabilir. Gerçekliğe ilişkin olarak onların nasıl anlaşılması gerektiğini belirleme işini de akla bırakır. Akıl zihnin ışığıdır. Onsuz yalnız rüyalar ve hayaller görülebilir. Kutsal kitbın otoritesini matematiksel kanıtlamalara dayandırmaya çalışmak tam bir yanılgı olur çünkü kutsal kitabın otoritesi peygamberin otoritesine dayanır, bilimin otoritesine değil.” -Spinoza
• Spinoza’nın Tractatus’taki temel meseleleri:
1-niçin felsefeyi (bilim) teolojiden (din) ayırt etmemiz gerekir?
2-felsefe ve teoloji esas olarak neden oluşur? (felsefenini ve bilimin kaynağı nedir?)
3-felsefe de teoloji de birbirinin hizmetinde olmamalıdır. İkisi de diğerinin itirazı söz konusu olmaksızın kendi alanında hüküm sürmelidir. (bu ifade İbn Rüşd’e aittir.)
4- felsefenin ve teolojinin birbirine karıştırılmasından bir sürür saçmalık, sakınca ve zarar ortaya çıkar.
• Vahiy sağduyu ile birleşir, akıl ile değil. İlahiyat çevreleri akıl ile sağduyuyu karıştırıyor.
• “felsefenin tanrısı itaatin tam tersine, inananların tümüne verilmiş ortak bir armağan değildir. tanrının peygamberler aracılığıyla evrensel olarak herkesten istediği ve her insana gereken bilgi tanrısal adalet ve yardımseverlik bilgisinden başka bir şey değildir. İki savda kutsal kitaptan yola çıkarak kolayca kanıtlanabilir. ” -Spinoza
• Spinoza’nın umutsuzluğu içinde bulunduğu koşullar dolayımında açıklanmalı.
• Spinoza’nın dinle bilim arasındaki keskin ayrımcılığı İbn Rüşdçüdür. Ama peygamberin muhayyileye, filozofun akla dayanması konusunda söyledikleri Farabicidir.
• “peygamberler hemen her zaman her şeyi mesellerle ve bilmecelerle kavrayıp öğrettiler ve tinsel olan her şeyi bedensel olarak dile getirdiler çünkü bütün bunlar hayal gücünün doğasına uygundur. Kutsal kitap olup bitenleri yakın nedenleriyle açıklamaz. “ -Spinoza
• Kutsal kitabın akla uygun şeyler söylemek gibi bir amacı yoktur. Amacı etkilemek ve inananlarından bir şey yapmalarını istemektir.
• Dindar bilinç asla muhataplarından bir şeye inanmalarını, bir şeyi düşünmelerini istemez, itaat ve eylem(emir ve yasaklar) ister.
• “kutsal kitabın amacı akla yatan şeyler söylemek değil, insanların hayal güçlerini ve fantezilerini okşayıp ele geçirmektir.” -Spinoza
• Dindar bilinç asla çelişkileri görmez.
• “kutsal kitap bir siyasi bütünün çöküşünü siyaset tarihçilerinin genelde yaptıkları gibi anlatsaydı halk tabakası bundan hiç mi hiç etkilenmezdi. Ama tersine kutsal kitabın genelde yaptığı gibi bu çıkış tanrıya atfedilir. Ve şiirse bir dille anlatılırsa halk tabakaları bundan müthiş etkilenir.” -Spinoza
• “salt hayal gücü özü gereği emin olunabilecek bir kesinlik içermez, açık ve belirgin her idede olduğunun aksine. Böyle olduğuna göre peygamberlik kendiliğinden emin olunabilecek bir kesinlik içermez çünkü gösterdiğimiz üzere salt hayal gücüne bağlıdır. “- Spinoza
• Vahyin kesinliği ussal bir kesinlik değil ahlaki bir kesinliktir.
• “kutsal kitap insanlardan itaatten başka bir şey istemez ve kutsal kitap bilgisizliği değil yalnızca itaatsizliği mahkum eder.” -Spinoza
• Müslüman olmak belli bir biçimde düşünmek demek değil, belli bir biçimde davranmak demektir.
• “inanç ve felsefe arasında hiçbir bağ olmadığı gibi hiçbir yakınlık da yoktur. Bu iki disiplinin hedefini yada temelini bilen hiçkimse ikisinin arasında gerçekten de uçurumlar olduğunu görmezden gelemez çünkü felsefenin tek hedefi hakikattir oysa inancın hedefi ayrıntılı olarak gösterdiğimiz gibi itaat ve dine bağlılıktan başka bir şey değildir. Felsefenin temelleri ortak nosyonlardır ve yalnızca doğadan çıkarsanmalıdır.” -Spinoza
• Kutsal kitabı üreten zihin analitik bir zihin değildir.
• Kutsal kitap, toplum haline gelmek için ihtiyaç duyulan toplumsal yasaların üretilmesi noktasında yüksek bir iradeye bağlanma ihtiyacını karşılar. Korku temelinde bunu yaparlar ve tanrıyı da onlara, onların anlayacağı gibi (antropomorfik) bir biçimde anlatırlar.
• Us varsa vicdana (sağduyuya) gerek yoktur.
• Spinoza’ya göre, dinin toplumu bir arada tutmak gibi bir yetisi vardır, akıl bunu yapamaz.
• Tractatus’un temel önermesi, ifade özgürlüğüdür. Din (din üzerinden devlet mekanizmalarına sızan ruhban sınıfı) insanların istedikleri gibi özgür düşünmelerine ve konuşmalarına mani olurlar.
• Öneri Eser ve Kayıtlar
• Marmara İlahiyat: czcams.com/video/TF2GSWek5Ng/video.html&ab_channel=D%C3%BCcaneC%C3%BCndio%C4%9FluAr%C5%9Fiv
• İbn Rüşd :
czcams.com/video/MdBgcDMpIsw/video.html&ab_channel=D%C3%BCcaneC%C3%BCndio%C4%9Flu
• Spinoza - Tractatus Theologico-Politicus (Dost yayınevi)
Bu akşam notlarım yarım kaldı. :) Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler, her zaman tutmuş olduğunuz notlardan fazlasıyla istifade ediyoruz. Emeğin için; eline, dimağına ve yüreğine sağlık dilerim.
Teşekkürler, not alışınız çok düzgün, nasıl bir başarı, hayranım, tebrik ediyorum, çalışkan arkadaşım 🌷🧿🐞
👍🏻🙏🏻
teşekkür ederim.
sizi her dinlediğimde düşünmenin ne kadar önemli, ne kadar ciddi, ne kadar gerçek, ne kadar acı verici olduğunu, piyasadaki düşünsel ve entelektüel gevezelik yapanların, okumaya gayret gösteren insanları nasıl aldattığını görme imkanı buluyorum. Sahih düşünme ile sahte düşünme arasındaki farkı ortaya koyuyorsunuz. Pandemi sürecinin en büyük kazanımı sizin bizlerle yaptığı bu derslerdir. Fakat mantık derslerinizi ve kitaplarınızı heyecanla bekliyoruz. Teşekkürler
Ulkemizin sizin gibi entellektuel bilgili gerçek aydinlara herzamankinden çok ihtiyacımız var. Ağzınıza saglik, gayretinizi çok takdir ediyoruz, sağ olun, var olun.
Çok okumak ve bilmek böyle bir şey. Söylecek sözü olmayanların özgürlüğe ihtiyacı yoktur.
zihnimin ve dahi kalbimin en derininde yankı bulan, çok samimi bir yayındı. yalnızlık ve çaresizliğimin arkasına sizin gibi bir gücü koyabildiğim günden beri daha dik duruyorum. eksik olmayın sevgili hocam..
ben kimim sorusuna hic bir dolayimdan cevap veremezsin. bu tur yaklasimlar zihnini bir sure tatmin edecek ve sonra yalnizlik ve caresizlik kisir dongusune duseceksin. kmi olduguna odaklan. zihnin sana sundugu bir kimlik ve kisilik olarak degil!
En heyecanlı programlarınızdan birisi oldu, her zamanki gibi arada ipin ucunu kaçırsam da yakalamayı becerdim. Bu harika sohbete yasaklara değinen bir aforizma eklemek istiyorum. "... davulun sesini boğabilir, lirin tellerini gevşetebilirsiniz, ama hangi biriniz çıkıp da tarla kuşunu ötmekten alıkoyabilir ki? " (H.Cibran). 'Açlık Oyunları' filmindeki "alaycı kuş"u anımsamakta yarar var. Konuşmanızın son yarım saati tarihe düşülen bir not idi. Sesinize, soluğunuza, katkıda bulunan herkesin emeklerine sağlık.
süper güzel yazmışsınız.
Eskiler öyle dua ederdi Allah akıl (us) Fikir (düşünce) versin derlerdi, biz hakaret olarak anlardık meğer ne güzel duaymış.
Hocam, harika bir dersti. Önceki derslere göre daha samimi, daha sıcak geldi bana. Özgürlük yolunda ilermenin nekadar meşekatli, bir yol olduğunu sizin kadar olmasa da en derin hissediyorum. Herkes aynı dinin içinde bile nasıl zihinsel kamplara bölündüklerini, farklı olanları aforoz ettiklerini yaşarken görüyorum.Çok zor bir durum. Şunu samimiyetle ifade edeyim ki bu derslerde çocukken baharda yayalara çıkıp çiçek kokuları karışmış yayla rüzgarlarını içme çektiğim, özgürlüğü içimde hissettiğim duyguları hissediyorum bu derslerle aforoz edilmekten sığındığımız bir liman gibi. Gönül sohbet etmek, . Us da kalııplarından çıkmak istiyor. Yıllar yılı aradığım bu. Çok teşekkür ederim.
@
Çok kıymetli, çok değerli bir söyleşi olmuş. Emeğiniz için teşekkür ederim.
“Yalniz adamlara borcluyuz” ben şahsen size kendimi borclu hissediyorum,iyi ki varsiniz ellerinizden operim,gercekler acı olsa da bize onları tatlı dille anlatan adam
" İnanç, yerini düşüncenin alması gereken bir zihinsel aşamadır. "
yeryüzünde özgürlüğü yayabilenler ve ayakta tutabilenler, yalnızca herkes ve her şey karşısında kendi özgürlüklerini koruyabilenlerdir. Teşekkürler Dücane Bey.
Bu videoyu izlediğimi unutmuştum. Tractacus'u yarılamışken acaba Dücane Cündioğlu bu konuyla alakalı bir şey söylemiş miydi diye araştırayım dedim ve videoya denk gelince izlemeye koyuldum. Bunun sonucunda nasıl anladığıma şaşırdığım kitabı anlayabilmemin sebebini öğrendim. Neleri öğrendiğimin belki bilincinde bile olmadan o kadar çok şey öğreniyorum ki ne kadar teşekkür etsem az.
Yürürken kulaklarımda siz ve bir yürüyüş bu kadar keyifli ve bilgilendirici olabilirdi:) Teşekkürler
Önümüzü aydınlatıyorsunuz hocam sizden çok şey alıyorum çok teşekkür ederim🙏🏻🙏🏻❤️
Başımıza iş çıkardığınız için çok teşekkür ederim iyiki varsınız. 💕
"Başımıza iş açılıyor. Ne güzel kendimizi güvende hissederken biri çıkıyor diyor ki: Pek güvende olduğunu söyleyemem. Emek harcaması lazım bireysel olarak emek harcayacak kaç kişi var bu toplumda?"
Hocam o kadar haklısınız ki. Uzun zamandır rahatım yok. Bir şeyleri araştırmak yeni şeyler keşfetmek çok sarsıyor. Ve çevremdekiler araştırmalarıma anlam veremiyor. Öylece yaşamalı, bunları kafama çok takmamaliymisim. Bunu yapamam... Hele ki hayata bakışım ve yasayışım üzerine böylesine söz sahibi olduğunu iddia eden bana şunu yap bunu yapma diyen bir kurum söz konusuyken: din. Neyin doğru neyin yanlış olduğuna karar vermeliyim.
Hocam bu kadar net ve samimi anlatınız icin teşekkürler . Çok istifade edeceğimiz bir ders olmuş...
Emeğine sağlık kendi inandıklarımızı masaya yatırmamızı; kendimizi yargılaya bilme ve ölçmemizi öğretiyorsunuz. Din inanç, düşünce ve düşünebilme yeteneğimize derin güzellikler katıyorsunuz hocam. Dücane ismini 1990 yılın dan buyana duyuyor gezete yazılarınız dan tanıyorum ama bu videolar sayesinde çok değerler katıyorsunuz hocam.
" Değişebilirsin, düşüncelerini değiştirebilirsin..."
İki defa dinledim yayınınızı hocam, çok teşekkür ederim, emeğinize sağlık... yolumu aydınlattığınız için minnettarım. Saygılar, sevgiler hocam.
çok teşekkür ederim hocam yine çok güzel bir söyleşiydi emeklerinize sağlık yoruldunuz iyi ki varsınız.
Dinleyenleri düşünmeye davet eden derinlemesine yorum ve değerlendirmeleriniz ilham verici. Tebrik ve teşekkür ediyorum.
emeğinize sağlık hocam,öğrettikleriniz ve zihnimizde açtığınız yeni ufuklar için...
Hocam emeğinize sağlık, çok teşekkür ederim... 🙏🏼
Harika teşekkürler emeğinize sağlık. Üçüncü kez dinliyorum.
Enfes bir programdı. Teşekkürler hocam.
Değerli vaktinizi ayırdığınız bu akşam için teşekkür ederim.Bu platformda toplananların öğrenmek için buradayız,eğlenmek için değil bu yüzden lütfen sıkıldığımızı düşünmeyin..Bu akşam bir konuda sayenizde netlik oluştu bende.Spinozanın kitaplarını okurken,spinozanın farabiyi konuşturduğunu düşünür ve öyle görürdüm..Bir tesadüf daha gelişti bu akşam oda gün içerisinde bana sorulan soruya ''hangi filozofları kendinize daha yakın hissediyorsunuz '' diye sorulmuştu,bende Aristoteles ve Kant demiştim.)) Sağlıkla kalın üstad,emeğinize sağlık.
Hocam video konusuyla alakalı değil ama ‘Hangi kitapları okumalıyım?’ video serisinin devamı gelecek mi?
Hocam değerli anlattığınız konular için çok teşekkür ederiz 🌷🌷
Dolu dolu spinoza, dolu dolu özgürlük.. tşk.ler hocam..
Yaptığınız her programı severek izliyorum.
Emeğinize sağlık çok önemli ve değerli yayınlar yapıyorsunuz.🙏
Öyle sabırsızlıkla bekliyorum ki söyleşilerinizi canım Dücane hocam. Bilginiz karşısında saygıyla eğilmekle beraber insan olarak o kadar naif incelikli birisiniz ki çok seviyorum sizi🌹
Sevgili hocam cok tesekkur ederiz emeginize saglik
değerli sohbetiniz için teşekkür ederim
Teşekkürler Hocam , Spinoza'ya ilişkin değerlendirmelerinizden çok faydalandım. Sağ olun.
Amsterdamda yasiyorum ve sizin gibi Amsterdama hic bakmamistim. Sagol yuregi guzel ustam🌹
Kıymetli büyüğüm...
Katıla aktardığınız videoları buradan ücretsiz de izlemek istiyoruz. Pleaseeee
Hocam iyiki varsınız ruhumu aklımı zihnimi kalbimi dinlendirdigim ve büyük bir aşkla sorgulayarak çözümlemelerim olmasına sebep olduğu için teşekkür ederim.... Sevgi ve saygılar
Yine engin okyanuslarda dolu dolu bir yolculuk. Iyi ki varsınız Dücane Hocam....
Emeğinize sağlık Hocam çok teşekkür ederim saygılar selamlar
Kulak göz ve kalbimiz duyduklarına gördüklerine ve hissettiklerine hakikatte şikayet etmeden mutlu mesut bir zaman geçirdi hocam... Seağlık ve muhabbetle kalın inşallah
Teşekkürler sayın Dücane..Çok güzel bir söyleşiydi.
Hocam hangi kitapları okumalıyım videolarının devamı gelsin,değerli kütüphanenizdeki kitapları görmek isteriz(ilham için), bize kitaplığınızı çekip kitapları tanıtabilir misiniz?
Teşekkürler Dücane hocamız🌷
Çok keyifli bir anlatımınız var
Sizi zevkle dinliyorum. Dinlerken not tutuyorum. Düşünce tarihini daha güzel anlıyorum. teşekkürler.
Çok iyi bir söyleşiydi hocam iyiki varsınız
Allah icin Dücane abi seni cok seviyorum Allah eksiklerini tamamlama imkani nasip etsin ellerinden öpüyorum.Aziz Kahhve
Merhaba,
Sağduyu kavramına eğildiğiniz bir video dersiniz, yazınız var mı?
Hocam, Saint-Simon, Proudhon, Auguste Comte 3'lüsü ne de değinirseniz çok seviniriz. Teşekkürler
Hocam yine harika bilgilendirici düsündurucu yapi söküme uğratici artci şoklara gebe bir programdi. Sağ olun var olun hep olun siz.
Çok güzel söylemişsiniz.
Teşekkürler hocam
Üstadım spinoza üzerine yazılmış almanca veya türkçe kitaplar tavsiye edermisiniz?
teşekkür ederim. saygılarımla
Hocam özgeçmiş yazmayı düşünüyor musunuz?
Gonlunuze saglik hocam!!
hocam çok yararlandım. emeğiniz için çok teşekkürler.
kesınlıkle sıkıcısınız ama sizi seviyoruz.iyiki varsınız ara ara da olsa sizi dinleyip feyz alıyoruz
Hocam "dava" kavramı üzerine bir ders yapar mısınız? Teşekkürler.
Merhaba hocam, Max Weber ve Werner Sombart gibi isimlerin( bizde Sabri Ulgener)ortaya koymus oldugu dinin ekonomik yasamdaki kurucu rolune dair bu video dogrultusunda yorumunuz nedir ?
"Tanrının özü kudret, İnsanın özü arzudur."
Dücane Cündioğlu
İşte olay bu bence de. Sadece bu arzunun bir ilkesi var mı? Neye göre arularız bir şeyi? Kaynağı nedir? Bunla ilgili kimi veya hangi kitabı okumalı? Ulus Baker' i de rahmetle analım bu vesile ile.
Teşekkürler..
9.42 valla haklısın hocam. Sıkıcı olmamaya çalışman buysa sıkıcı halini düşünemiyorum.
yine "canımıza okudunuz"
..ve yine size muhabbetimiz arttı.
siyah ölüm size,
aydınlık bize.
Gercekten oyle
Bardak gelince hocanın dikkati dağıldı😍
Hocam derslerinizden istifade ediyoruz. Emeğinize sağlık.
Öncelikle bu doyurucu konuşma için hocamıza teşekkür ederim. Hoca konuşmalarında düşünce yolculuğundaki yapı taşlarını ortaya çıkarmaya başladı. Sorum şurada; acaba hoca bu metinlerle( Spinoza, İbni Rüşd ve Farabi) daha önce(eski D. Cündioğlu olarak) karşılaştığında bunları nasıl içselleştirdi?
Hocam sizden ricam geniş bir nietzche video dersi yapmanızı istiyorum teşekkürler
Teşekkür ediyorum.
Teşekkürler
Hocam artık ses düzelmiş. Eskiden biraz kısıktı. Selamlar.
Teşekkür ederim Dücane bey
Üstad Vicdan konusundaki sözleriniz sarsıcıydı.
Saygılarımla.
Hocam Spinoza'nın Kitab-ı Mukaddes eleştirisini bitirdim hocam. Eserde bir konuyu anlamakta zorlandım. Spinoza dindar bilincin tabiat ve aklı hor görmesinin Kutsal Kitap'ın kendisinden değil onun yanlış yorumlanmasından kaynaklandığını ifade ediyor. Akla ve tabiata dair dindar bilinçteki bu "hor görme" tutumunda Kutsal Kitapların bizzat ifade ettiklerinin payı yok mudur? Yada Spinoza'nın bu ifadelerini "kılıç korkusu" ile değerlendirebilir miyiz?
Kendini bu denli korumasına karşın yine de bütün Avrupa Spinoza'nın canına okudular. Sessiz sedasız küçücük bir kulübede geçti ömrü. Küçük bir grubun içinde. Bir ömür boyu fısıldaştı. Spinoza şimdi yaşasaydı ne yazardı, nasıl yazardı diye düşünmek gerekir. Siyasetin güttüğü halk tam bir canavardır.
@@DucaneCundiogluResmiKanal Teşekkür ederim hocam.
Süper anlatmış. Spinoza değil, hayatın kendisine değinmiş hoca. Keşke herkes böyle olsa
Sağol, Allah razı olsun
hocam merhaba katıl butonundaki katagorilerden herhangi birini seçtiğimizde bütün derslere katılma hakkımız var mı ?
Evet
teşekkürler üstat...
Muhteşem bir söyleşiydi. Bunu bir methiye, övgü olsun diye değil ama gerçekten en yüksek derecede takdiri hakkettiğini vurgulamak için söylüyorum. İçinde düşünce fikir yiğitlik olduğu kadar duygusallıkta çok yoğun olarak vardı. Özellikle final bölümü sanki Beethoven’in en güzel senfonilerinden birinin finali kadar yoğun coşkulu ve bir maksimiumu yaşattı şahsen bana. İyi ki varsınız. İyi ki fikirlerinizin yanındasınız. 🙏🏻
emeğinize sağlık hocam hayata daha farklı pencerelerden bakmamı sağladığınız için
Reis videoyu şimdi izleyecem hangi konudan bahsediliyor, Spinoza ayetler ile itiraz falan yapıyor mu
Hocam çok teşekkür ederim📚
Çok güzel program teşekkürler
Eyvallah ustad
Arkadaşlar hangi seviyede katilim ücreti ile dersleri dinleyebileceğiz?
2:26'dan itibaren anlatılan vicdan konusu çok mühim
Tekrar tekrar dinlenilmesi gerekip , üstünde düşünülmesi gereken bu ders için çok teşekkürler.
(Laikliğin temeli imgelem ile usun ayrılmasıyla başlar.)
Lütfen, üstada iletiniz. Teşekkürler.
38:00 “Opacar” İspanyolca da::
“Gölgeden bırakmak” “Işık sızdıran” Almanca’da “Überschatten” demek.
Mesela “su belleza opaca a las de las demás;” İspanyolca’da “güzellikleri ile diğerlerini arka planda bırakan” demektir.
İş bu halde “Opacar” denilmesi büyük ihtimal “Bilgeliği ile diğerlerini gölgede bırakan” manasında söylenmiş OLABILIR.
Kıymetli hocam Spinoza ile Farabi aynı şeyleri nasıl söylemişe bir benzetme yapabilirim. Mesele birbirlerini hiç görmedikleri halde Amerikan yerlilerinin dini ritüelleri ile Mezopotamya kültürlerinin benzerlikleri, kıyamet senaryolarındaki benzerlikleri insanın zaman ve mekandan ayrı olmakla birlikte ulaştığı medeniyetin insan olmasından geldiğini gösteriyor sanırım. Yani insan, aklıyla doğaya bakışı aynı.
Ağzına sağlık hoca..
İçimdeki yalnızlığa ve umutsuzluğa en iyi gelen konuşmanızdı. İyi ki varsınız.
Çok teşekkürler...
herhangi bir ideolojiye hayatimi dayandirmasam da ve bir filozof ya da peygamber(ki kanimca o da bir filozof:) ) fikirine gore hayat surdurmenin gruplasmanin farkli sekilleri oldugunu dusunsem de, anlattiklarinizdan sunu anliyorum: felsefeciler akillarini kullanarak digerlerinin de bunu yapmasi icin uğraşırken peygamber filozoflar ise akillarini cook daha iyi kullanarak digerlerinin bunu yapmasini istememislerdir. sanirsam tum meselemiz budur. agziniza saglik. mutlu gunler
Teşekkür ederim.
Dikkat ediyorum hocam hep derslerinizin sonunda ya sizi göklere çıkarmaya , ya da söyleyeceğiniz kavramlarda terslik bulup veya hissedip sizi yermek adına boşluk arayan iki grup var. Ben bu ikisine de dahil değilim. Ne itaatkar ne de cehil-i mürekkep olmaya ihtiyacım var. Ancak şunu söylemeliyim ki bilmediğimi veya bu pencereden de hiç bakmadım dediğim her konu için getirdiğiniz yorumlara açığım. Ne bunları kayıtsız kabul ediyorum, ne de kati reddediyorum. Sonuçta us ile süzüp ayıklıyorum. Buradaki arkadaşlara da soruyorum bu kadar zor mu bunu yapabilmek ?
Verdiğiniz ve vermek istediğiniz her bir bilgi için süzmeden kalan tortular bile değişik bir bakış açısı. Emeğinize sağlık. Teşekkürler
Bravo...
Bakın şimdi olay kabul etmek yada reddetmek değil .Olay söylenenleri anlayacak seviyeye gelmek. Pek tabi ki anladıktan sonra katılıp katılmamak size kalmış.
@@ym55izmir sonuçta kabul etmediğinizde dinlememe özgürlüğünü kullanırsınız bunu sırf eleştiri malzemesi yapmak başka bir amaç , kabul ettiğinizde ise başka bir anlam taşır , benim söylediğim yorumsuz kendinizce alıp kullanmak. İster kullanırsınız ister yok sayarsınız. Ama bunu siz yaparsınız
@@ym55izmir acıkcası ben sahsım adına konusursam, bu soyleşilerden kendime kattıgım, bilgi sahibi olmadıgım ve hatta kendi başıma bu yaştan sonra da olamayacağım bazı konularda bilgi sahibi olmak, konusmanın bakış açısından eger o gune kadar hiç bakmadıysam bir kafa uzatmak, muhayyile min işlevini ve tadını bilmek, aklımın ve vijdanımın sınırlarını benim dısımdaki diğer lerini tanıyarak az az ve ozumseyerek genişletmek.
Değerli hocam, aklın tek gerçek rehber olduğunu anlayıp buna göre yaşamaya çalışan birinin yaşam motivasyonu nedir peki? Düşünce yaşamım sonunda bir hakikat bulacağım varsayımına dayandığında bir inanç yanılgısına dönüşür mü?
"Düşünce yaşamını seçenler açısından insanın hedefi/amacı/anlamı/yaşam motivasyonu daim akletmenin en üst seviyesine ulaşmaya çalışmaktır" - cümlesi doğru bir cümle midir?
Üzgünüm, söyleşilerinizi en baştan dinleyerek geliyorum. Sorumun cevabına bu veya önceki videolarda değinmişseniz, özür dilerim.
Yaşamak için düşünmeye/usa gereksinim duymayız, conatus gerekli motivasyonu sağlar; ama iyi yaşamak için us olmazsa olmaz.
@@DucaneCundiogluResmiKanal Sadece teşekkürler, hocam.
Emeğinize sağlık 🙂
İyi ki varsınız
Özgür düşünme ve onu ifade edilme birey olmanın insan olmanın yegane unsuru
Şükür, nihayet geldik ..
süper
Bu kardeşi yeni tanidim bir hafta oldu yas 63 oldu benim dusuncelerim demekki dogruymus öbür dünya yoktur bu dunya icin vicdanin varsa hic bir seye ihtiyacin yoktur