Dobry egoizm, zły altruizm czyli diabelska etyka Ayn Rand

Sdílet
Vložit
  • čas přidán 14. 08. 2017
  • Ayn Rand była amerykańską pisarką i filozofką. Najbardziej znana jest ze swej pochwały egoizmu. O tym właśnie jest dzisiejszy odcinek.

Komentáře • 141

  • @monikalewandowska4572
    @monikalewandowska4572 Před 4 lety +22

    Myślę, że dobry przykład złego altruizmu: mimo możliwości dokonania aborcji w przypadku pewności śmierci matki przy porodzie, urodzenie dziecka i osierocenie np. trójki swoich pozostałych dzieci.

    • @jghetto85
      @jghetto85 Před 3 lety +3

      dobry przyklad, i jaki na czasie

    • @Fayetastic
      @Fayetastic Před 3 lety +2

      Ciężko powiedzieć czy to jest altruizm (mimo, że Rand mogłaby się zgodzić). Bo z drugiej strony, gdyby matka rozważyła, jakie szkody wyrządzi jej wybór urodzenia dziecka, w imię dobrobytu trójki dzieci mogłaby dokonać aborcji. Wybór działania, które spowodowałoby u niej poczucie winy bądź smutek na wiele lat, dla szczęścia innych - to też mogłoby być uznane za akt altruizmu.
      Wydaje mi się, że dzielenie zachowania na linii egoizm/altruizm nie działa. Wybory nie są czarnobiałe i często jednostki mają sprzeczne interesy lub wartości - tak, że obie opcje mogą posiadać elementy "altruizmu" i "egoizmu".

  • @Kylu12488
    @Kylu12488 Před 5 lety +42

    Dzięki za ten odcinek. Sporo wyjaśnia. Bardzo cenię AR jako pisarkę, ale miałem swoje zastrzeżenia do jej filozofii. Może będę musiał je zweryfikować.
    Ale i tak muszę zwrócić uwagę na pewne nieścisłości.
    1. Jeśli człowiek umiera wyławiając z wody obcego pijaka, zakładając, że robi to świadomie i dobrowolnie, to zapewne działa zgodnie z własnymi wartościami. Działanie odwrotne (przeciwne do tych wartości) skutkowałoby poczuciem nieprzyjemności. A więc człowiek rzuca się na ratunek w celu uniknięcia nieprzyjemności. A więc też działa egoistycznie. To nas oczywiście prowadzi do wniosku, że działanie altruistyczne jest niemożliwe. Cóż, może należy zmienić definicję altruizmu (albo egoizmu)? A może egoizm i altruizm w ogóle nie stoją w sprzeczności?
    2. Twierdzenie, że systemy totalitarne opierają się na altruizmie też jest wysoce naiwne. Równie dobrze można altruizmem nazwać kradzież. Zabrałem Ci Twoją własność, ergo podporządkowałeś mi się, ergo jesteś altruistą. Nie. Altruizm musi być poprzedzony dobrowolną decyzją jednostki. Totalitaryzmy nie opierają się na altruizmie tylko na kolektywizmie. Już Hegel pisał, że poczucie indywidualizmu jest złudzeniem i że jest tylko jeden globalny absolut. Widoczną emanacją tego absolutu jest państwo. A poza tym historia zna wielu tyranów, którzy nie potrzebowali filozofii do rządzenia. Po prostu realizowali swój egoistyczny interes.

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 5 lety +14

      Jeżeli chodzi o punkt pierwszy też mam podobne wątpliwości. Problem ten omawia chyba Nathaniel Branden w książce "Cnota egoizmu" , rozdział chyba: Czy nie każdy jest egoistą? Rand jako obiektywistka powie, że taki człowiek być może działa zgodnie z własnym systemem wartości, ale system ten jest sprzeczny z jego rzeczywistym, obiektywnym interesem ( jakim jest jego własne życie i jego rozwój). Co do punktu drugiego, to raczej się z Tobą nie zgodzę. Po pierwsze zachowania altruistyczne są cechą systemów kolektywnych ( np rój pszczół, chociaż tu nie można o altruizmie w naszym rozumieniu, jako świadomej decyzji). Po drugie, można zaobserwować ( np. w propagandzie państw totalitarnych ) pochwałę i zachętę do zachowań altruistycznych ( np. w postaci nawoływania do poświęcenia się dla ojczyzny itd.)

    • @Laskuna
      @Laskuna Před 3 lety

      1. Tu chodzi głównie o kwestie etyki. Ogólnie to przykład z tonącym jest raczej skrajny i więcej maci niż wyjaśnia. Że skoczenie na ratunek osobie nieodpowiedzialnej brawurowo ryzykującej rzycie może być czyimś wyborem ( ale wtedy to jest nieistotne filozoficznie ) a co istotne to, że nie powinno być presji społecznej na przymus pomagania. Bo wtedy zachęcamy niejako ludzi do podejmowania głupich działań jak wiedzą, że co by nie zrobili to na czyjś koszt zostanie im udzielona pomoc. Nawet dzieci wychowując jak się jest nadopiekuńczym i chce za dziecko wszystko robić, żeby ono unikało błędów, to mu się wyrządza więcej krzywdy, bo przestaje być ono samodzielne. To jest moim zdaniem ten fałszywy altruizm. Nie wiem czy to składnie opisałem.
      2. Jak najbardziej oba totalitaryzmy największe były oparte o altruizm. Oba krytykowały kapitalizm jako egoistyczny i przedstawiały wobec niego alternatywy oparte na wartościach jak braterstwo czy więzy narodowe. Żeby zrozumieć co Rand miała na myśli, trzeba całą drogę prześledzić jej myślenia. Że to wolnorynkowy leseferystyczny kapitalizm uosabia wolność a praktykowanie go najwyższe ludzkie cnoty, ze wynika to z racionalizmu i faktu ze u człowieka to rozum jest narzędziem przetrwania. Nie szpony, nie grube futro jak u zwierząt. Że również ludzie nie mają instynktu i potrafią podejmować działania autodestruktywne, gdy zwierzę celowo nie stępi sobie pazurów czy nie połamie dziobu.
      Tak wiec ludzie musza myśleć by przetrwać, jednak ludzi umysł nie może myśleć, gdy mu się tego zakazuje. Gdy pod groźbą użycia przemocy zmusza się go do nie myślenia i działania wbrew własnemu osądowi. Jedynie wolnorynkowy kapitalizm jest systemem społecznym w którym nie istnieje ( nie inicjuje się ) przemoc (y) a jedynie dobrowolne interakcje.
      Mogę polecić dwa fragmenty z jej "Atlasa zbuntowanego"
      czcams.com/video/TBDPXgKYxpM/video.html
      czcams.com/video/k7qQKGewFJA/video.html
      Oraz niedługi audiobook Bastiata "Prawo" czcams.com/video/jDkIjzWVpIo/video.html
      Sedno filozofii Rand jest przedstawione w formie "mowy Galta" z Atlasa czcams.com/video/mTDFgstsbcE/video.html

    • @Laskuna
      @Laskuna Před 3 lety

      czcams.com/video/mQVrMzWtqgU/video.html Tu jeszcze krótki wywiad z nią zaanimowany całkiem fajny. Sedno przedstawia racjonalnego egoizmu i fałszywego altruizmu.

    • @Kylu12488
      @Kylu12488 Před 3 lety +1

      ​@@Laskuna Atlasa Zbuntowanego przeczytałem.
      Pozostaje pytanie (a propos 2. punktu), co to jest altruizm i czy altruizm wyklucza się z egoizmem? Bo moim zdaniem się nie wyklucza.
      Mam wrażenie, że Ayn Rand zapomniała, że "A jest A" i na potrzeby swojej "filozofii" stworzyła sobie nową definicję altruizmu. Oczywiście, jak mawiał Antystenes, "każde zdanie można uznać za prawdziwe, w zależności od tego, jak je rozumiemy".
      Jeśli altruizm odpowiada za totalitaryzmy, to rodzi się pytanie, czy za zwykłą kradzież również odpowiada altruizm? W ramach nowej definicji oczywiście tak, ale w potocznym rozumowaniu czuć wyraźnie, że coś tu nie gra.

    • @Laskuna
      @Laskuna Před 3 lety +2

      ​@@Kylu12488 Mi się zdaje, że ona mówi o "racjonalnym egoizmie" - czyli jednak zawęża znaczenie niekoniecznie zmienia znaczenie terminu egoizm. Że to ma sens w konkretnym kontekście.
      Moralność altruistyczna, próba skodyfikowania szczerego oddolnego ludzkiego altruizmu i zastąpienie go prawem było źródłem totalitaryzmów. W ZSRR system nagradzał niemoralnych a karał moralnych, bycie dobrym wymagało samo-poświecenia się na rzecz innych. Dlatego nie mogło to funkcjonować.
      Rozkułaczanie to nie była "zwykła kradzież".
      Kradzież to raczej przejaw egoizmu, ale nie racjonalnego egoizmu. Bo bardziej racjonalne jest handlowanie. Tylko dyletant Karoń może mówić, że kradzież jest najbardziej efektywnym sposobem pozyskiwania dóbr.

  • @GIEBERtv
    @GIEBERtv Před 2 lety +6

    Nie ma zachowań altruistycznych, tak czy siak one zawsze będą u podstaw egoistyczne.

  • @marcinfryncko5852
    @marcinfryncko5852 Před rokem +2

    Ja lubię tą filozofkę i zgadzam się z jej poglądami. Też jestem przeciwnikiem wszelkiej wspólnoty.

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      Jak Ci sie żyło w sierocińcu?

  • @hankrearden2208
    @hankrearden2208 Před 6 lety +36

    Robisz świetną robotę tym kanałem. Leci sub. Nakreślanie sylwetek najistotniejszych myślicieli to dobry pomysł na popularyzację świata idei. Myślałeś o tworzeniu w przyszłości konfrontacji? Np. egoizm Rand kontra egoizm Stirnera?

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety +12

      Konfrontacja idei to świetny pomysł, taka bitwa filozofów :) Można to atrakcyjnie przedstawić, dzięki za pomysł.

  • @Eryka_Vintage
    @Eryka_Vintage Před 4 lety +3

    To nie byłoby głupie, ale naszych żałosnych 5 zmysłów to zdecydowanie za mało do poznawania świata...

  • @rafagrzyb1992
    @rafagrzyb1992 Před 6 lety +13

    Co z Maksymilianem Kolbe? Odsuńmy na bok tezę o śmierci dla nagrody, gdyż ginących dookoła były setki tysięcy, zaś o.Maksymilian wiódł żywot taki, że raczej męczeństwo nie było dla niego "deską ratunku" i był tego świadom. Obiektywistycznie też, nie mógł liczyć na rewanż. Teoretycznie można by się upierać, że jego ofiara też podlegała pewnej kalkulacji przyziemnej przez wzgląd na rodzinę Gajowniczka, ale to wciąż samemu Kolbemu średnio się dodaje, no i jest altruizmem.

    • @DonaldFranciszekTusk
      @DonaldFranciszekTusk Před 6 lety

      Rafał Grzyb Myślę, że zrobił to z miłości.

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety

      Nie rozumiem twojego pytania. Pytasz czy Kolbe był egoistą?

    • @martscapes
      @martscapes Před 6 lety +2

      O.Kolbe nie mógł być świadomym nienaganności swego bytu. To sprzeczne z jego wyznaniem.

    • @juliuszlisiecki563
      @juliuszlisiecki563 Před 4 lety

      Tenn sam przyklad nasunal mi się, jak myslalem o przesłaniu Atlasa zbunt. Mysle, ze dochodzi tu czynnik miejsca i sytuacji i wielkiego bagażu emocji. Tą sytuacje mozna zrozumiec jedynie w kontekscie ww.

    • @juliuszlisiecki563
      @juliuszlisiecki563 Před 4 lety

      Zrobil to co uznal za wlasciwe i zgodne ze swoim przeswiadczeniem. Byl w zgodzie z samym sobą. Ludzie to nie cyborgi kierujacy sie jedynie zyskiem. Pokazala to jasno Rynd w Źródle. Wybory naszego megaarchitekta nie byly kierowane zyskiem, ale samorealizacja. Czesto nie przekladaly sie na zyski w potocznym tego slowa znaczeniu. A jednak przedstawila jego cechy i postawe zycioewa jako ideał.

  • @Graven260486
    @Graven260486 Před 2 lety +5

    6:42 Jestem świeżo po lekturze "Źródła" i po zapoznaniu się z kilkoma artykułami na jej temat. W tym świetle twój film okazuje się tanią, zmanipulowaną laurką pod jej adresem.
    Przykład, który tu podajesz, nie jest typowy dla jej filozofii, ale dla chrześcijaństwa, "ordo caritatis" czyli porządek miłości (porządek niesienia pomocy). Generalnie w tej książce wymyśla ona proch na nowo*. I nie, to nie inni źle interpretują jej egoizm, ale to ona sama nieumiejętnie posługuje się tym słowem, do czego z resztą przyznała się i zwaliła winę na innych współczesnych jej filozofów, którzy (wg niej) podawali jego różne, sprzeczne koncepcje.
    *Ten "jej" nakaz miłości własnej również jest podstawą chrześcijaństwa:
    "Będziesz tedy miłował Pana, Boga swego, z całego serca swego i z całej duszy swojej, i z całej myśli swojej, i z całej siły swojej.
    A drugie jest to: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego. Innego przykazania, większego ponad te, nie masz".
    Boga kochamy bezwzględnie, a siebie kochamy tak jak bliźnich - nie mniej, nie więcej; więc rzeczywiście: kto siebie nie kocha, nikogo innego nie pokocha, a kto innych nie kocha, siebie też nie kocha. Zatem jedyne co od siebie wniosła do tego Rand, to wyrzucenie Boga.

  • @user-vz6yh7bh3z
    @user-vz6yh7bh3z Před 3 lety +3

    bardzo mi się podoba że w jednym przypadku pomoc drugiej osobie jest uznawana za czyn egoistyczny a w drugim przypadku za czyn altruistyczny w zależności od tego co pasuje nam do narracji XD Rownie dobrze można by powiedzieć że chłop czysto egoistycznie rzucił się ratować pijaków bo np dałoby mu to zastrzyk pozytywnych emocji, a altruistycznym zachowaniem byłoby nie narażanie siebie dla dobra rodziny mimo chęci pomocy

    • @bartoszharacz7710
      @bartoszharacz7710 Před rokem

      Ryzykowanie własnego życia, dla innej osoby, nie jest w moim interesie, tak jak w założeniach Aynn Rand. W pierwszym przykładzie nie ryzykujemy własnym życiem, więc, nie narażamy własnego interesu. Jeśli, dalej będziemy szli z przykładami, dojdziemy do pytania do jakiego momentu opłaca mi się pomóc drugiej osobie, tzn jakie koszty i ryzyka akceptuje, aby nie na razić swojego interesu.

    • @user-vz6yh7bh3z
      @user-vz6yh7bh3z Před rokem +1

      @@bartoszharacz7710 dlaczego niemożliwym jest aby ryzykowanie własnego życia dla kogoś nie mogłoby być w moim interesie?

    • @bartoszharacz7710
      @bartoszharacz7710 Před rokem

      @@user-vz6yh7bh3z Rozumiem, że wg perspektywy Ayn, jest to nie racjonalne podejście, jeśli, ryzyko i potencjalne straty, znacząco przewyższają korzyści twoje własne, ale jeśli tak, nie jest to go on, jesteś wolnym człowiekiem.

  • @agakofin6278
    @agakofin6278 Před rokem +1

    Jeśli potraktować czyn bohaterski jako sposób na zaistnienie w pamięci potomnych, to, według mojego ojca biologa -wszystko podchodzi pod instynkt zachowania gatunku. Myślę, że najbliżej definicji altruizmu była Simone Weil. Altruizm, ten prawdziwy - to boski pierwiastek w nas. Gotowość oddania życia w rodzaju tej, którą wykazał Chrystus - przynajmniej według ewangelii. Cała reszta jest zamaskowanym egoizmem. Aczkolwiek ostatnio egoizm wrócił do łask i uważam, że to zdrowe.

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      Po prostu bieda jest coraz wieksza i drożyzna.

  • @emsam3457
    @emsam3457 Před 3 lety +2

    Super filmik! Mimo ze osobiście w większości punktów Rand mnie nie przekonuje (wyższość kapitalizmu, natura ludzka, obiektywne zło i dobro) to miło zrozumieć o co jej chodziło

    • @URHipHop
      @URHipHop Před 2 lety +2

      Czyli o co? Z tego filmu nic nie wynika😂 i gratuluję inteligecji skoro.potrzebujesz osoby trzeciej żeby wiedzieć co autor miał na myśli. Moje dobro prowadzi do dobra społeczeństwa a nie na odwrót. O to jej chodziło. Dobro ogółu nigdy nie będzie dobrem jednostki a jedynie jego namiastką.

  • @UncreativeShadi
    @UncreativeShadi Před 4 lety

    Świetny kanał, bardzo miło mi się rozszerza wiedzę z zakresu filozofii. Ale moje pytanie co w sytuacji, gdy ktoś jest naprzykład psychopatą ze skłonnościami do przemocy? Czy można taką osobę opisać jako złą mimo tego, że działa ona zgodnie ze swoją naturą i swoimi wartościami?

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 4 lety +1

      Ciężko mi się teraz do tego odnieść, bo już dawno nie zajmowałem się filozofią Ayn Rand. Rand zapewne broniłaby tezy, że wszyscy ludzie mają tę samą naturę, a istniejące wyjątki wynikają z różnych wytłumaczalnych przyczyn ( np. choroba). Wg. niej egoizm nie polega na tym, że wybieramy sobie dowolne cele, których realizacja daje nam przyjemność i dążymy do nich w oparciu o dowolnie wybrane środki. Wg. Rand istnieje obiektywna natura ludzka, i obiektywne wartości w oparciu, o które ta natura się realizuje. Zło i dobro wg. Rand są obiektywne, wynikają z natury człowieka i świata, nie są kwestią indywidualnego wyboru, co jest złe, a co dobre. www.peikoff.com/podcasts/?sort=popular#tag To strona prowadzona przez amerykańskiego filozofa, ucznia Rand. Znajduje się tam mnóstwo mini podcastów z odpowiedziami na pytania internautów, dotyczące filozofii Rand.

    • @UncreativeShadi
      @UncreativeShadi Před 4 lety +2

      @@FILOZOFZBECZKI Rozumiem, nie jestem fanem Rand, ale dobrze znać jej perspektywe, aby móc się do niej odnosić, szczególnie, że jest popularna wśród wielu Amerykańskich Republikaninów.

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      @@UncreativeShadi Powiedziała by ża każdy psychopata kapitalista to jest najlepsze dla ludzkości.

  • @bernard1160
    @bernard1160 Před 6 lety +1

    Super materiał. Przyda mi się do sesji , tylko ten przykład z rodziną i wypadami ze znajomymi , moim zdaniem nie trafiony.

  • @obiusz
    @obiusz Před 4 lety +4

    3:00 "głównym celem każdego żywego organizmu jest utrzymać swe życie" no po prostu nie. jak poucza nas taka gałąź nauki jak biologia, celem wszystkiego co żyje jest rozmnożenie, a nie życie samo w sobie

    • @boz.swarog1808
      @boz.swarog1808 Před 4 lety

      No nie mogę się zgodzić, bo ja osobiście bardzo, bardzo chce żyć, ale kompletnie nie chce mieć dzieci :p

    • @karo7355
      @karo7355 Před 3 lety

      Jeśli byśmy brali pod uwagę ostatnią parę żyjącą na planecie to tak.

    • @obiusz
      @obiusz Před 3 lety +2

      @@karo7355 nie. popatrz trochę dalej niż na siebie. najlepiej na jakieś opracowanie nt. ewolucji, bo inaczej niż przez jej pryzmat nie można patrzeć na biologię (tzn. można, ale nie ma sensu). mimo że panuje przekonanie, że dobór naturalny polega na tym, że przeżywa silniejszy, jest to błąd. ewolucja polega na tym, że Rozmnaża się Lepiej Przystosowany do zastałych warunków. Dinozaury były dość silne, ale upadku asteroidy nie przetrwały, a drobne ssaki i owady tak. bo w zaistniałych warunkach były w stanie się rozmnażać.

    • @karo7355
      @karo7355 Před 3 lety +1

      @@obiusz jeśli zawsze jest możliwość do rozmnażania to branie swojego życia jako priorytet jest słuszne. Wyjątkiem oczywiście jest rodzina czy osoby bliskie bo to jakby część Ciebie. Tak dopisuję żeby moje stanowisko w sprawie było jasne i zrozumiałe.

    • @obiusz
      @obiusz Před 3 lety +1

      @@karo7355 ok, rozumiem. ja tylko chciałem nakreślić dalszą perspektywę i doprecyzować. priorytetem życia nie jest życie samo w sobie jako egzystencja (nie chodzi tylko o życie człowieka, tylko całość życia na Ziemi). celem jest rozmnożenie a nowe życie jest tego konsekwencją. istnieją mechanizmy obronne życia, naturalne odruchy, które jednak służą temu, żeby mieć szansę się rozmnożyć, a zatem to jest celem. podtrzymywanie się przy życiu jest środkiem. istnieją przecież np. gatunki, których samiec umiera zaraz po zapłodnieniu samicy.

  • @MrPoz92
    @MrPoz92 Před 6 lety +1

    A tak z ciekawości - przemawia do Ciebie obiektywizm? To jest ta filozofia, z którą starasz się wyznawać? :)

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety +11

      Mam raczej podejście eklektyczne, nie przywiązuje się do jednego myśliciela, bo to grozi dogmatyzmem. Filozofia dla mnie to ciągłe bycie w drodze, ktoś kto twierdzi, że wszystko już wie przestaje być filozofem.

    • @jarekkowalskii2680
      @jarekkowalskii2680 Před 6 lety

      Czyli Twoim dogmatem jest brak dogmatów ;)
      Są ludzie, którzy świadomie akceptują dogmaty. Są również ludzie, którzy akceptują dogmaty ale o tym nie wiedzą.

    • @homoliber9546
      @homoliber9546 Před 6 lety +7

      Nie dogmaty, lecz aksjomaty. Dogmat od aksjomatu różni się tym, że aksjomat jest racjonalną oczywistością, podczas gdy dogmat zgodnie z własną naturą nie musi posiadać racjonalnego uzasadnienia. Zdziwiłbyś się, ale dla filozofów prymat rozumu jest kolektywnie bardzo dyskusyjny.

  • @mszalans4817
    @mszalans4817 Před 2 lety

    Bardzo dobrze to wytłumaczyłeś. Tylko tytuł filmu mi nie pasuje, ale o tym potem :)
    Nawet podobają mi się poglądy na egoizm Ayn. Czytałem już je jakiś czas temu. I zawsze rozumiałem mniej więcej tak, jak Ty to tutaj tłumaczysz. Podam inne przykłady: gdy matka darzy dziecko miłością nie patrząc na to, jakie to dziecko jest i co robi. Mówi się, że to "altruistyczna", "bezwarunkowa" miłość. Ja się z tym nie zgadzam. Uważam, że matka tak naprawdę robi to dla siebie, żeby lepiej się sama ze sobą czuć, żeby uspokoić swoje własne emocje. To nie oznacza, że nie kocham mojej mamy. Jednak wiem, że sam także robię to "egoistycznie", bo dobrze to działa na moje emocje. Jednak przecież jest to sytuacja "win-win", każdy korzysta. Uważam, że każdy człowiek ma właśnie taką pierwotną motywację, jak to mówi Ayn. Inny przykład: dziecko biedne prosi na ulicy o przysłowiowego cukierka. Oczywiście, kupię mu go. Dlatego, że nie wybaczyłbym sobie gdybym tego nie zrobił, unieszczęśliwiłoby to mnie samego. Czyli jestem "egoistą". Dlatego nie bardzo podoba mi się tytuł filmu. Może gdybyś dał "diabelska" w cudzysłowiu. Tak naprawdę ta filozofia nie promuje wyrządzania krzywdy innym. Przeważnie :) Ale o tym za chwilę. Niestety słowo "egoizm" jest odbierane jednoznacznie źle.
    Ayn wydaje się postrzegać postępowanie "egoistyczne" jako jednoznacznie dobre lub złe (pomogłem sobie albo nie). Tymczasem myślę, że tak naprawdę prowadzi to do relatywizmu moralnego. Sam relatywizm też nie ma najlepszego pijaru, ale uważam że jest on wszechobecny wszędzie, u każdego. Chodzi mi o to, że w idealnym świecie filozofia Ayn stworzyłaby moim zdaniem naprawdę udane społeczeństwo. Problem w tym, że uważam też, że moja wolność kończy się tam, gdzie zaczyna się krzywda drugiego człowieka. Ayn zapewne odpowiedziałaby coś w stylu: "No dobrze, ale tak uważasz bo na to pozwalają Ci Twoje emocje." Prawda. Ale są ludzie, którzy te emocje mają diametralnie inne. Są ludzie, którym krzywda innych zupełnie nie przeszkadza albo nawet sprawia przyjemność dlatego, że ich emocje takie już są. Niektórzy to nabyli, inni mieli od urodzenia. Debaty na ten temat wciąż trwają. No więc tacy ludzie, krzywdząc innych, nadal będą "racjonalnymi egoistami" bo przecież postępują zgodnie ze swoimi emocjami i pomagają sobie w ten sposób. Więc filozofia Ayn niejako ich usprawiedliwia. Nie wiem, co Ayn sądziła o takich ludziach. Ale nie możemy pozawolić takim ludziom na pomaganie sobie, swoim emocjom, dlatego że to oznacza krzywdę innych. Mój relatywizm moralny: "dałem dziecku cukierka więc to jest dobre dla mnie bo czuję emocjonalne szczęście". Relatywizm moralny Ted Bundy'ego: "zabijanie tych kobiet daje mi niesamowite szczęście i zaspokojenie emocjonalne, więc jest to dobre". Specjalnie w ostatnim nie dodałem "dla mnie". Mimo że to to tak naprawdę oznacza. W społeczeństwie Ayn mogłoby to jednak zostać uznane po prostu jako jednoznacznie dobre. Nie jestem pewien jej poglądów na ten temat, może kiedyś już na to odpowiedziała? Nie czytałem jej wypowiedzi na ten tema. Wypowiadam się zatem stricte o treści powyższego filmu.

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 2 lety +1

      Słowo "diabelska" jest oczywiście użyte z pewną ironią. Bardzo bogatym źródłem wiedzy o filozofii Rand jest strona peikoff.com/podcasts/ Są to krótkie podcasty, w których Peikoff ( główny przedstawiciel filozofii obiektywizmu) odpowiada na pytania internautów. Rand racze by nie powiedziała, że jakaś zasada może być przyjęta, dlatego że wynika z czyichś emocji.

    • @mszalans4817
      @mszalans4817 Před 2 lety

      @@FILOZOFZBECZKI Ciekawe, chętnie poczytam, dzięki :)

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      Rand to zwykła propaganda złodziei i wyzyskiwaczy.

  • @marianjanuszpazdzioch6177

    Bardzo dobry film, zainteresowanym polecam podobny kanał "Głos racjonalny".

    • @URHipHop
      @URHipHop Před 2 lety

      Nie obrażaj Wolniewicza... to tutaj może mu co najmniej lizać podeszwy

  • @DonaldFranciszekTusk
    @DonaldFranciszekTusk Před 6 lety +6

    Nie rozumiem trochę jak połączyć obiektywne spojrzenie na rzeczywistość z jej etyką, przypominającą subiektywizm moralny.

    • @kolotom99
      @kolotom99 Před 6 lety +2

      :o
      Może dlatego, że nie przeczytałeś nic od Rand i znasz ją tylko z tego filmiku? Przecież jej etyka jest właśnie OBIETKYWNA, w żadnym stopniu nie przypomina subiektywizmu

    • @megaandry69
      @megaandry69 Před 6 lety

      Rzeczywistość jest obiektywna, a co za tym idzie również zasady kierujące ludzkim życiem są obiektywne. To co nazywasz subiektywizmem jest po prostu swobodą wyboru wynikającą z tego że każdy człowiek musi myśleć za siebie.
      Możesz wybrać np. pomiędzy znalezieniem pracy i założeniem rodziny a życiem jako narkoman w skłocie za socjal - w pierwszym przypadku będziesz się rozwijać, zostaniesz rodzicem i w zależności od dalszych wyborów będziesz wieść szczęśliwe życie, w drugim przypadku najpewniej stoczysz się na dno i/lub umrzesz z przedawkowania.
      Obiektywność etyki Rand polega właśnie na tym, że jeśli człowiek obierze korzystne lub szkodliwe wartości to one zawsze i dla każdej istoty ludzkiej takie pozostaną - bez wyjątku, niezależnie od fochów, życzeń czy pragnień.

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      @@kolotom99 Bo to zwykła propagandzistka złodziei i wyzyskiwaczy.

  • @mateusznec613
    @mateusznec613 Před 2 lety

    Mam pytanie a co jeśli mam wybierać miendzy sobom a osobom mi bliskom

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 2 lety

      Rand pisała, że jeśli uznasz, że dalsze życie bez tej osoby będzie czymś nieznośnym to w takim przypadku dopuszczalne jest poświęcenie własnego życia.

  • @biologikapolska2261
    @biologikapolska2261 Před 4 lety

    Kto przeczytał i przeżył książkę ? obejrzyjcie wywiad czcams.com/video/kZv_hZ0MAyc/video.html

  • @szpiderman
    @szpiderman Před 21 dnem

    Gościu który miał rodzinę i utonął robiąc za ratownika być może chciał zrobić się na bohatera, czyli to było także egoizm. Być może chciał dać wzór dzieciom jak pomagać innym ludziom ale coś nie poszło po jego myśli.
    Ja jestem zdrowym egoistą i patrzę tylko na swoją dupę, osoby które mi nie sprzyjają po prostu dla mnie nie istnieją nawet jeśli codziennie je widzę, w życiu grosza bym nie poświęcił żeby im pomóc. Dlaczego jestem taki niedobry? Może poprzez życiowe doświadczenia, może poprzez odrobinę daru i znajomość praktycznej psychologii widzę ludzi takimi jakimi są, niektórzy byli dla mnie źli ale teraz się podlizują, Ja już znam ich obliczę. Oczywiście na co dzień jestem dla nich dobry ale nic bym dla nich nie poświęcił, a człowiek który się topi potrafi łapać się brzytwy, często takiemu trzeba dać strzała w szczękę żeby w amoku podczas topienia się nie utopił także ratownika. Ja dziękuję za ratowanie takich okazów, a mówili mi to specjaliści od pływactwa. Jeśli pomagać to tylko z kołem ratunkowym i porządnym pontonem gdzie jest się czego chwycić, człowiek w obliczu przed śmiercią potrafi być nieobliczalny.

  • @cyklop1977
    @cyklop1977 Před 6 lety

    JESTEM TYM CZYM JESTEM I TYM CZYM NIE JESTEM , NIE MÓGŁ BYM BYĆ TYM KIM JESTM GDY BYM NIE BYŁ TYM CZYM NIE JESTEM

  • @KingfisherLtd
    @KingfisherLtd Před 4 lety +1

    Kurczę, nie słyszałem nigdy o niej. Wydaje się ciekawą postacią.

  • @DonaldFranciszekTusk
    @DonaldFranciszekTusk Před 6 lety +1

    Spójrz też na to, a propos moralności, że celem życia nie jest przeżycie i człowiek nie kieruje się tylko chęcią zachowania życia, a często po prostu miłością.

    • @homoliber9546
      @homoliber9546 Před 6 lety +3

      Celem życia jest przeżycie go w najbardziej satysfakcjonujący sposób z możliwych - innymi słowy celem życia jest szczęście, oparte o prawdę rzecz jasna, nie o ułudę. Filozofia Rand nie stanowi poparcia dla życia jako bezcelowej wegetacji.

    • @1984Kojot
      @1984Kojot Před 3 lety

      @@homoliber9546 Celem życia jest rozwój.

    • @1984Kojot
      @1984Kojot Před 3 lety

      @Bartosz Biniek Twoje życie nie ma celu.

    • @anetawaneta8671
      @anetawaneta8671 Před rokem

      @Eljot79 Polecam książkę Viktor Frankl ,,Człowiek w poszukiwaniu sensu życia "

  • @andrzejlesniak8248
    @andrzejlesniak8248 Před rokem

    Chyba nie istnieje " niesprzeczny system wartości".

  • @PabloTheOne
    @PabloTheOne Před 2 lety

    Muszę przeczytać książki pani Rand: Atlas zbuntowany i Źródło.

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      Popatrz na zycie Matiego ps. Pinokio i nie musisz czytać.

  • @cybork12
    @cybork12 Před rokem

    Gumowa etyka.

    • @w.k.5974
      @w.k.5974 Před měsícem

      Ojtamojtam, normalny kapitalizm.

  • @daronieogarniaro
    @daronieogarniaro Před 2 lety

    Jej rozważania są lustrzanym odbiciem tego co znajdziemy w buddyzmie. Nie ma czegoś takiego jak Ja. To też istota uwarunkowana spolecznie. Nie ma dobra i zła, bo to pojęcia względne. Nie ma altruizmu i jego braku, a wszystko wynika z działania jako takiego. Musiałbyś bardzo mocno i długo kopać, żeby dokopać się do tego siebie. Jedną z podstawowych mantr w medytacji zen jest "kim jestem" na wydechu "nie wiem". Rozumiem o co jej chodzi. Ale takich ludzi jeszcze nie spotkałem, tzn może spotkałem, ale o tym nie wiem. Jest też coś takiego, żeby czynić dobrze dla innych. To pozwala oczyścić karmę. Tym jest też spowiedź, post, jałmużna itd. Ale niestety wszystkie są podszyte egoistycznym pragnieniem zbawienia i życia wiecznego. Jezus o tym mówił i wielu innych po nim "kiedy czynisz dobro, niech lewa ręka nie wie co czyni prawa". Ehhh dlugo by pisać. Myślę, że On znał prawdę. Jemu wierzę "jestem wodą, prawdą i życiem". Chcial ludzi uświęconych, szczęśliwych jak dzieci. Prawdziwie kochających, a nie po to, żeby otrzymać za to jakieś dary. To jest jego przesłanie. Inaczej. Ja tak je rozumiem. Rand też miała rację, po prostu odrzuciła Boga jako istotę, jako świadomy byt na tronie, który w danym momencie decyduje o losie danego człowieka. A my tak naprawdę jesteśmy częścią wszystkiego. Częścią ogromnego "placu zabaw". Wszystkie nieskończone scenariusze dla danego czlowieka muszą się wypełnić, chyba, że sam wcześniej osiągnie oświecenie, tudzież stanie się świętym. Taka jest moja wizja wszystkiego. Może się mylę, może to katolicy, muzułmanie, czy Żydzi mają rację. Nie wiem. Tylko gdybam. Głupie jest to, że długo już szukam, a pewnie odpowiedź znajdę jak przestanę. To jak nałóg. Pozdrawiam ❤️

  • @siostragodlewska5
    @siostragodlewska5 Před 5 lety

    Jj

  • @AndrzejM-dolce-vita
    @AndrzejM-dolce-vita Před 6 lety +8

    Oczywiście, altruizm może być wykorzystywany przez cynicznych polityków. Ale egoizm tym bardziej. Filozofii nie da się uzasadnić w obiektywny sposób, gdyż filozofia z samej swej natury jest subiektywna, a ściślej: oparta na jakichś dogmatach.
    Filozofia Rand ma w sobie logiczne elementy, ale (jak to z filozofiami bywa) schodzi na intelektualne manowce. Odzieranie życia z tego, co piękne, przekreślenie humanizmu i zredukowanie człowieczeństwa do nastawienia na korzyści, to "uroki" filozofii będącej mocno na bakier ze zdrowym rozsądkiem. Rozsądek to dużo więcej niż logika, tak jak mądrość to dużo więcej niż inteligencja. Filozofia Rand ma swoją głębszą przyczynę: psychopatyczną, pozbawioną empatii osobowość jej twórczyni.
    Poznając poglądy Rand, dochodzi się do spraw naprawdę odrażających. Rand nie tylko chciała zamienić ludzi w pozbawione wyższych uczuć roboty, zaprogramowane na zysk. Chciała też, by te roboty atakowały innych. Popierała eksterminację amerykańskich Indian (wymordowano ich około 15 milionów). Chyba nie poparła zbrodni wprost, ale powiedziała, że amerykańscy Indianie nie mieli żadnych praw do Amerykańskiej ziemi (!) i że odebranie im tej ziemi było w dobre (!). Była też zwolenniczką napadania na kraje, które nie spełniają arbitralnie ustalonych przez nią standardów.
    Najkrócej rzecz ujmując: filozofia Rand to zupełna dehumanizacja z ogromnym zbrodniczym potencjałem.

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety +8

      Jeżeli chodzi o Indian, to jej argumentacja była taka ( z tego co pamiętam), że nie posiadali oni koncepcji własności, dlatego podbój "ich" ziem był tak jakby (wg. Rand) podbojem dzikiej przyrody. Nie jestem żadnym wyznawcą randyzmu, ale muszę przyznać, że otworzyła mi oczy na pewne kwestie. Ja sam jestem bliski przekonania, że nawet działania altruistyczne, oparte na empatii są w gruncie rzeczy egoistyczne. Przyjęcie pojęcia bezinteresowności moim zdaniem wynika z prymitywnej koncepcji interesowności, rozumianej jedynie jako namacalny (materialny) zysk. Jestem jednak, że poczucie satysfakcji z działania jest równie ważne ( czasem ważniejsze) niż dobra materialne uzyskane wskutek tego działania.

    • @AndrzejM-dolce-vita
      @AndrzejM-dolce-vita Před 6 lety +4

      Mnie Rand nie otworzyła oczu na nic.
      To, że ma się satysfakcję ze zrobienia czegoś bezinteresownego, jest oczywiste i zupełnie naturalne. Jeśli chcę zrobić coś dobrego, to robię to dlatego, że widzę w tym jakiś sens, nie dlatego, by mieć z tego satysfakcję. Satysfakcja to tylko bonus i nie można jej mylić z celem działania. Jeśli gdzieś jedziesz i za oknem widzisz piękne krajobrazy, to są one tylko bonusem do podróży, której cel jest zupełnie inny.

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety +4

      Nie wydaje mi się, żeby ktokolwiek oddawał się np. wolontariatowi, gdyby nie dawało mu to satysfakcji. Tu przytoczę świetny cytat z J. Korczaka : "Kłamie ten, kto mówi, że się dla czegoś lub dla kogoś po­święca. Jeden lubi karty, inny kobietki, jeden nie opuszcza wyścigów konnych, a ja kocham dzieci. Nie poświęcam się wcale, robię to nie dla nich, lecz dla siebie. Mnie to jest potrzebne. Nie wierzcie słowom o poświęceniu. Są kłamliwe i obłudne."

    • @AndrzejM-dolce-vita
      @AndrzejM-dolce-vita Před 6 lety +2

      Napisałem wyżej, że nie należy milić bonusa z celem działania i dałem przykład z podróżą. Podany przez Ciebie przykład Korczaka niczego w tym temacie nie zmienia, podobnie jak przypuszczenie co do intencji wolontariuszy. Co do Korczaka, to po prostu stwierdza on, że się nie poświęca, bo robi to, co lubi. Jego słowa nie dają podstaw do interpretacji, że na początku jego procesu myślowego była przyjemność, nie chęć niesienia pomocy.
      Oczywiście, satysfakcja może być celem działania, tak jak celem podróży może być podziwianie krajobrazów. Intencje ludzi mogą być różne i jednego rodzaju intencji nie można przypisywać wszystkim.
      Podam jeszcze jeden przykład.
      Wyobraź sobie, że obok Ciebie przewraca się staruszka. Czy zupełnie odruchowo nie pomożesz jej wstać? Czy może wpierw pomyślisz: "Pomogę jej wstać, bo da mi to satysfakcję"?

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety +6

      "Jego słowa nie dają podstaw do interpretacji, że na początku jego procesu myślowego była przyjemność, nie chęć niesienia pomocy." Oczywiście, że chęć niesienia pomocy mogła być elementem bardziej świadomym, dominującym. Ale skąd się wzięła? Z poczucia pewnego dyskomfortu, że coś nie dzieje się zgodnie z naszymi intencjami, z naszym systemem wartości.
      Odruchowa pomoc nie oznacza bezinteresowności. Nie musimy być świadomi wszystkich procesów, które rządzą naszym działaniem. Czy ten żółw jest bezinteresowny ? czcams.com/video/o8UgTTiFrco/video.html Podobnie jest z nami, postępujemy " moralnie" gdyż na dłuższą metę leży to w naszym interesie.

  • @michabochenski1669
    @michabochenski1669 Před 4 lety

    Jebać taki altruizm

  • @kittydeadpool2955
    @kittydeadpool2955 Před 2 lety

    Altruizm to egoizm szlachetny, zwykle nieświadomy

  • @suprstraight2421
    @suprstraight2421 Před 5 lety

    Propo zachowan mialem sytuacje extremalna, samobojca rzucil sie przed ciezarowka ktora jechala przefemna. Ludzie z kilkudziesieciu aut zamna wyszli mu pomoç. Nie ja. Jeste malowany na potwora a chodzilo mi tylko na osiagnieciu celu saboboojcy

    • @Me-rn7rk
      @Me-rn7rk Před 4 lety +2

      Moim zdaniem Ayn Rand w swojej filozofii czci człowieka, czci jego umysł, doprowadzając do destrukcji ludzkiego życia- ludzkiego umysłu postępujemy niemoralnie. Dlatego nie dziwię się ludziom, którzy wyszli z tych aut pomóc samobójcy. Pomimo tego, że żyjemy dla własnego szczęścia, jesteśmy jednostkami indywidualnymi, nie możemy odmawiać rozpoznania faktu, że wokół nas istnieją inni ludzie, istnieje życie. Każdy akt agresji na życiu i umyśle człowieka jest niemoralny, nie ważne czy tą krzywdę robi ktoś nam, czy sami sobie. Moim zdaniem pomoc w ocaleniu życia jest jak najbardziej cnotą (w przypadku, kiedy nie robimy tego skazując się na śmierć) tym bardziej że opisałeś sytuację, w której żadnemu z kierowców, którzy wyszli z aut nie zagrażało żadne niebezpieczeństwo. Należy też pamiętać o tym, aby postępować według własnego systemu wartości. Zadać sobie pytanie: Co jest ważniejsze? Moje punktualne przybycie np. do pracy, czy uratowanie żywego ludzkiego umysłu?

  • @odrodzeniekomunizmu6347
    @odrodzeniekomunizmu6347 Před 5 lety +4

    Egoizm jest sprzeczny z ideologią komunistyczną ! Pozdrawiam Towarzyszu z beczki

    • @memeu
      @memeu Před 5 lety +6

      oddaj mi połowę swojego stanu posiadania jest mi potrzebny do wyrównania sprawiedliwości społecznej. nawet jeśli, jak prawdziwy socjalista, jesteś gołodupcem bez zawodu to coś tam masz co da sie podzielić na pół. dawaj wszystkie prawe rękawiczki bo i tak nie masz na co ich założyć :D

    • @PrzemyslawPakos
      @PrzemyslawPakos Před 4 lety +4

      Ideolologie lewicowe są dla ludzi nierozumiejących czym jest entropia.

    • @Nadia-sw9oe
      @Nadia-sw9oe Před 3 lety

      Idź sobie

    • @exlabesa5025
      @exlabesa5025 Před 2 lety

      Ideologia komunistyczna jest sprzeczna ze zdrowym rozsądkiem i wali klocem💩

  • @marekcygron4172
    @marekcygron4172 Před 3 lety

    Azjatycka uroda. Diabelską filozofia.

  • @memeu
    @memeu Před 5 lety

    haniebnie głupi altruizm, idea idąca w równoległej, urojonej rzeczywistości w stosunku do praktyki ze świata rzeczywistego to ZUS i NFZ

  • @URHipHop
    @URHipHop Před 2 lety

    Niezłe banialuki... widać że omawia płatek śniegu kształcony przez dziadka Marksa

  • @PrzemyslawPakos
    @PrzemyslawPakos Před 4 lety +3

    Typowo żydowskie podejście do życia.

    • @PrzemyslawPakos
      @PrzemyslawPakos Před 4 lety +6

      @Adam Tarnowski Proszę przeczytać książkę o tym tylule. To o ludziach mających kompleks polaczka. My, Polacy ich nie mamy. Siedzę na tzw zachodzie już kilkanaście lat i wyzbyłem się wszystkich kompleksów narodowych. Miałem je, bo nie znałem historii i byłem wychowany w przekonaniu o wyższości zachodu. To kłamstwo. Pozdrawiam.

    • @emsam3457
      @emsam3457 Před 3 lety

      Ja pierdole

  • @DonaldFranciszekTusk
    @DonaldFranciszekTusk Před 6 lety +14

    Rand nie zrozumiała bezinteresownej miłości, a to ona jest kluczem do prawdziwego szczęścia.

    • @MrPoz92
      @MrPoz92 Před 6 lety +24

      Rand uważała, ze nie ma czegoś takiego jak bezinteresowna miłość. Pokusiłbym się nawet o stwierdzenie, że gardziła tego typu "miłością". Miłość traktowała jako NAJBARDZIEJ EGOISTYCZNE uczucie. Miłość odczuwasz do osoby, która wyznaje te same wartości co Ty (co by wyjaśniało dlaczego obecnie rodziny się rozpadają. Ludzie nie mają wartości. Wiążą się dlatego, ze podoba im się druga połówka. Nie rozmawiaja ze sobą, Mało ich łączy). Zakochujesz się w osobie, w której widzisz odzwierciedlenie samego siebie.
      W jednym z wywiadów jako przykład takiej bezinteresownej miłości podaje Dostojewskiego, który poślubił kobietę niejako z litości, bo była biedniutka, słabiutka, głupiutka - a nie dlatego, że ją kochał. A skończyło się to tak, że ona się zabiła (czy to prawda - nie wiem, nie znam biografii Dostojewskiego :P )

    • @FILOZOFZBECZKI
      @FILOZOFZBECZKI  Před 6 lety +19

      Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że bezinteresowna miłość byłaby aktem pogardy wobec osoby kochanej ( i wobec siebie), bo jeżeli kochasz kogoś bez powodu, to zarówna ta osoba, jak każda inna może stać się przedmiotem twej miłości. Poza tym, każdy akt wyboru, z konieczności zakłada akt preferencji, więc sam wybór osoby jest już interesowny. Większość osób nie jest w ogóle świadoma tego, jak funkcjonują.

    • @DonaldFranciszekTusk
      @DonaldFranciszekTusk Před 6 lety

      Zedytowałem komentarz.

    • @DonaldFranciszekTusk
      @DonaldFranciszekTusk Před 6 lety +1

      Miłość bezinteresowna polega na wyrzeczeniu się siebie dla kogoś. Wtedy najbardziej szanujesz swój interes.

    • @MrPoz92
      @MrPoz92 Před 6 lety +4

      wyrzeczenie się siebie dla kogoś jest bezinteresowne? Jak szanuje siebie, skoro siebie się wyrzekam? xD to obrzydliwe :D