Is houtbouw de oplossing voor onze stikstof- én woningcrisis? | VPRO Tegenlicht
Vložit
- čas přidán 7. 08. 2023
- Nederland staat voor een paradoxale opgave: meer bouwen en minder uitstoten. Om de woningnood op te lossen moeten er in 2030 één miljoen woningen worden gebouwd, maar het huidige bouwen met beton overschrijdt de milieunormen. Is houtbouw de oplossing?
Momenteel liggen veel nieuwbouwprojecten stil omdat zij stuiten op internationale afspraken over CO2-reductie en stikstof. Als we op de huidige manier doorbouwen met cement, beton en staal komt bij de bouw van 1 miljoen nieuwe woningen ongeveer 55 miljoen ton CO2 vrij.
Maar er is een alternatief: bouwen met hout. Het nieuwe ‘kruislaaghout’ - ofwel CLT: Cross Laminated Timber - veroorzaakt geen uitstoot, maar slaat juist CO2 óp. Tevens kan met CLT ‘prefab’ veel sneller worden gebouwd. Omdat met het oersterke en brandveilige CLT zelfs hoogbouw gerealiseerd kan worden, kreeg het hout al snel de bijnaam ‘het nieuwe beton'.
Wat zijn de mogelijkheden en obstakels om CLT op grote schaal toe te passen in de bouw? Staan we aan de vooravond van een ‘houten eeuw’? Of is dit verhaal te mooi om waar te zijn?
Er wordt immers ook gepleit voor het ‘met rust laten’ van de natuur, en om minder bomenkap. Is er überhaupt wel genoeg areaal voor de voor houtbouw benodigde productiebossen? En moet ‘natuur’ wel op deze manier worden gecommodificeerd?
We leggen de vragen voor aan o.a. de Britse architect Andrew Waugh, groot voorstander van meer houtbouw. Zijn Londense bureau Waugh Thistleton Architects loopt wereldwijd voorop in bouwen met CLT en voert ook al grootschalige sociale woningbouwprojecten uit met het nieuwe wondermateriaal. Is dat een voorbeeld voor Nederland?
Je kijkt naar een samenvatting van VPRO Tegenlicht-aflevering Houtbouwers (2019).
De hele aflevering kijk je hier: www.vpro.nl/programmas/tegenl...
Meer toekomstverhalen? Volg ons hier:
Website: tegenlicht.vpro.nl/
Instagram: / vpro_tegenlicht
Facebook: / vprotegenlicht
Twitter: / vprotegenlicht
Meet-ups: www.vpro.nl/programmas/tegenl...
Kijkwijzer: Alle leeftijden - Věda a technologie
Het traditionele stenen stapelen op de bouwplaats is voorbij. Het gaat te langzaam, veel bouwfouten, ongemotiveerd personeel en lage kwaliteit. Bovendien is houtbouw ook veel gezonder voor het binnenklimaat van de woning t.o.v. beton en steen. (oude aflevering) En ja, ik woon in een houten woning en kantoor, zelf gebouwd, en zou niet anders meer willen. Bouwtijd een half jaar, het bouwpakket stond in 2 weken inclusief dakbedekking.
We zijn er ooit mee gestopt met een reden. Vooral in steden.
Over 1 kam.
@@tjallingdalheuvel126 Ja, vroeger hadden ze nog geen gipsplaten of brandwerende coatings.
Mijn garage is aangevallen door de Boktor, is meermalen behandeld daarvoor, maar moest alsnog opnieuw gebouwd worden. Dat heeft in totaal, met de vorige eigenaar erbij, 60 jaar geduurd. Maar ik vraag mij dan toch af hoe zit dat dan met dat gebouw, in de uitzending, van 9 verdiepingen hoog.
Een garage is nog één ding. Maar als bovenop die garage nog 8 verdiepingen gebouwd zijn, wat gaat er dan gebeuren, als je opeens de balken ziet aangevreten door houtwormen?
In Amerika, hèt land van houtskeletbouw, gebruikt waarschijnlijk niet voor niets alleen hout voor de bouw van eengezinswoningen in de buitenwijken. En niet voor gebouwen die hoger dan één verdieping zijn.
En daarnaast in sommige gebieden in de USA worden die huizen elk jaar opnieuw gesloopt en weer opgebouwd. Het verbaast mij elk jaar weer opnieuw en opnieuw.
Deze huizen zijn niet bestand tegen stormen of water overlast. Bij elke storm of overstroming in de USA zie je beelden van totaal verwoeste woningen.
Okay in NL hebben we weinig stormen zoals in de USA, maar toch zijn die er zeer lokaal wel. Dan zien we nu alleen op het journaal een trampoline Verbij vliegen, of zelfs een dak van een gebouw af vliegen. Maar stel je eens voor, dat een gebouw niet van beton is, maar van het zelfde materiaal van het dak. Het materiaal, dat de storm niet heeft doorstaan.
Maar okay in nl zijn er toch echt weinig stormen zoals dat, dan een totaal Nederlands ding;
Dit jaar (eind 2023) is er weer eens een hoge waterstand in meren en rivieren en woningen hebben er "gewoon" last van. Ze krijgen matte voeten, er moet waarschijnlijk een nieuwe vloer en misschien een nieuwe keuken 8m geplaats worden, maar verder. Die woningen hoeven niet gelijk allemaal gesloopt te worden. Zoals bijvoorbeeld bij de overstroming in New Orleans.
Moet je je voorstellen hoe die beelden, er dit jaar (eind 2022) er met houtskeletbouw uit hadden gezien.
Het verschil met houtbouw in Amerika en de garage die je noemt zijn de gebruikte materialen. Cross laminated timber is geen gewone plank maar een stevig behandeld geheel dat waterbestendig en brandwerend is. Ook een tor komt niet zo makkelijk of smakelijk door de epoxy/lijmlaag heen. Je moet het nog steeds niet onderwater zetten, maar het is echt een stuk steviger dan de klassieke houtbouw met geverfde planken.
Een interresante maar helaas vrij eenzijdige video. We moeten absoluut kijken naar Scandinavie, etc en meer in hout bouwen. We kunnen fantastisch mooi en hoog bouwen (Hotel Jakarta, Amsterdam). Maar behalve dat we bij lange na niet genoeg hout hebben om alle gebouwen te bouwen van hout in de komende 100 jaar, is het ook echt niet altijd per defenitie groener en beter want hout. Dat is niet hoe dat werkt. Wel een erg goed punt wat die noemt, je slaat CO2 op in hout. Als je hout gebruikt en jaren laat staan en het dus als opslag gebruikt heb je eigenlijk een soort natuurlijke Carbon Capture. Als je het daarna ook nog zou kunnen opslaan in een oude mijn ofzo, ipv het verbranden dan hou je die Co2 nog langer vast.
De concstructie industrie weet dit. De constructie industrie weet dat ze een van de grootste vervuilers in de wereld zijn (samen met transport, vlees en kleding). En dat de materialen die ze gebruiken eindig zijn. Hier word ook al jaren aan onderzocht en er word al jaren gerecycled aggergraat gebruikt. Staal word sowieso al bijna volledig gerecycled. Bij staal en aluminium, etc is het al goedkoper om dat te doen en de kwaliteit gewoon prima.
Bij beton zit het nogdeels in de onderzoeks fase en reguleringsfase. Er zijn al meerdere fabrieken waar het gerecycled word in nederland (bv de Rutte groep). Een probleem is dat je een bepaalde kwailteit moet kunnen geranderen wat moeilijk is wanneer je beton van verschillende bronnen binnen krijgt. Ook is de prestaties zijn nog niet zo goed met fijn gerecycled materiaal. Beton gaat echt niet weg ineens en kan ook prima gewoon groener zijn dan hout afhankelijk van waar je het gebruikt en welk beton je gebruikt. En prefab beton word natuurlijk ook al jaren gebruikt, zelfs beton en hout composieten....Prefab, niet alleen voor hout, gebeurt steeds meer ja omdat je beter een kwaliteit kan garanderen en het bouwen sneller kan gaan ja.
Je slaat geen co2 op in hout maar bomen scheiden het in carbon en zuurstof
Houtskeletbouw is heel normaal in de VS, in NL is het een nichemarkt voor mensen die zeer energiezuinig willen bouwen. Zoals ook veel Belgen hebben de meeste NL-ers een voorkeur voor baksteen. Ik heb in 2021 gewerkt aan de bouw van een buurtcentrum afgewerkt met houten gevelbekleding. Opdrachtgever moest er niks van weten maar Welstandscommissie vond hout een veel betere optie dan baksteen. En zo staat er uiteindelijk een gebouw in hout waarbij de direct omwonenden zeer blij zijn met de natuurlijk uitstraling van het gebouw. Nu 2 jaar later zou die Siberische Lariks weer niet kunnen vanwege de oorlog met Rusland.
Heb je je weleens verdiept in dat bouwen in de vs met hout? De levensduur van een huis is daar gemiddeld 25 jaar. Vergelijk dat eens met al die 100 jaar oude huizen die Nederland rijk is. Je kunt je serieus afvragen wat duurzamer is.
@@Mark-vn7et Ze bouwen tegenwoordig hele flatgebouwen van hout. Dat zouden ze echt niet doen als het maar 25 jaar meegaat.
Hennep telen
Daar kan je ook bouwstenen van maken
En waneer een huis in brand steekt, zeg dan dag tegen het hele wijk?
Hout is hartstikke brandwerend. Beter dan staal koekebakker
Tof onderwerp. Extra leuk om de interviews van de nederlander vs de amerikaan achter elkaar te kijken. Die engelse vent praat alles goed, voel weinig transparantie tot twijfels aan toe. 'is het brandgevaarlijker dan beton?' wordt er gevraagd. Hij reageert gewoon heheel ontwijkend 'we weten precies dat het 0,7mm/minuut brandt'.
Ik vind dat geen antwoord op die vraag.
Ja, viel mij ook op, hij geeft niet eerlijk toe dat hout inderdaad brandgevaarlijk is.
In Almelo is Emergo bezig met prefab huizen van hout, even snel op te zetten als in dit filmpje, maar ze lijken niet gericht op het zo snel mogelijk opschalen en zulke prikkels zie ik ook niet vaak voorbij komen. Ik vroeg mij daarom af of het door het beschermen van onze bossen/de snelheid van nieuwe bosgroei kwam. Daarom was het wel interessant om te horen dat het door onze mineralen interesse blijft hangen op beton... In andere Europese landen (vooral Scandinavië) wordt al veel meer met hout gebouwd.
Ik mis in dit filmpje de vergelijkingen hoeveel hectare er voor hoe lang nodig is om in Nederland een huis / flatwoning te realiseren is en hoe lang dit hout sterk genoeg blijft of hoeveel hout er dan voor onderhoud per decennium nodig is. In mijn achterhoofd dacht ik ooit ergens gelezen te hebben dat bos te langzaam groeit voor de huidige vraag. Boscompensatie voor je energievraag is nog veel absurder, maar daar gaat het hier niet om.
Voor efficiënte, schone, CO2-opslag woningen heb ik nu zelf meer vertrouwen in bamboe. Maar als er nog even goed over nagedacht wordt (vlechten, hittebehandelingen e.d.), kunnen met hennep en zeker vlas met eenzelfde landoppervlak (boerderijen die schonere toekomst willen steunen?) veel grotere hoeveelheden CO2-opslag woningen gebouwd worden per decennium. Of het genoeg is, weet ik niet, recycling zal altijd relevant blijven.
Met 15m^3/jaar/ha krijg je toch wel wat voor elkaar, denk ik? De pelletindustrie is momenteel een te grote concurrent voor de plankenindustrie, da's het probleem. "Hempcrete" kan mechanisch niet hetzelfde aan als hout en vlas is enkel interessant voor isolatie (en verbindingen bij waterleidingen natuurlijk).
Bamboe, laat me niet lachen…
@@700yopirate Ik ben benieuwd waarom het jou aan het lachen brengt.
Net als de carbon composite F1 auto van Verstappen? LAAT ME NIET LACHEN, want daarmee vlieg je uit de bocht. Toen hebben ze er toch maar rubberen banden onder gezet, maar is het geen koolstofcomposieten auto meer als 60% dat nog wel is. Of zat er meer achter je reactie?
Met bamboe als hoofdingrediënt, dat extreem snel groeit, CO2 omzet tot een houtsoort en goedkoop is, zijn er uiteraard nog wat andere stoffen nodig om de zwaktes te compenseren. Zie ik daar wat over het hoofd? Zie jij onoverbrugbare obstakels met bamboe? Alternatieven die beter zijn?
Hout wordt sws niet het materiaal van de toekomst. Elke dag ontstaan er meer oplossingen voor CO2. Prefab 3D printen is veel schaalbaarder en niet afhankelijk van ontbossing.
Enige nadeel is dat je huis weg is gerot voordat je hypotheek is afgelopen 😂
Alleen nog even de tyvek van Dupont met de pfas vervangen voor een andere bekleding ;)
@VPRO kunnen jullie alsjeblieft de ondertitels gewoon embedden in de video in plaats van het op de video te plaatsen. Nu leidt het enorm af als je aan het kijken bent met geluid. Iedereen weet hoe CZcams werkt en waar je de ondertitels kunt aanzetten. Dank :)
Houten gebouwen kunnen veel beter tegen de Groningse aardbevingen dan baksteen gebouwen. Daarom bouwen Japan en Nieuw Zeeland al lang met hout.
Wauw, wat een leuk filmpje! Het enige wat ik nog mis is wat het kappen van bomen doet met de erin opgeslagen CO2. En of het planten van nieuwe bomen dat dan weer opvangt. 🤔
Bomen zetten CO2 om in boom. Als je ze kapt gebeurt daar niks mee, dat blijft opgeslagen in het hout. Pas als je dat hout verbrand bevrijd je de CO2 weer. Dus zolang we onze gebouwen niet ieder jaar in de brand zetten is het een goede opslag.
Interessante Video 👌🏻👍🏻
Hennep hout groeit snel en sterk .
Houten huizen hebben hun eigen problemen- het is echter heerlijk om in te wonen!
Houten vloeren geven het geluid veel beter door vanwege minder massa. Je moet ook rekening houden met zware apparaten zoals boilers, buffervaten etc.
Gewoon in de kelder..
@@wimvander1427 Ik kom zelden een kelder tegen. Een houten kelder is waarschijnlijk zeldzaam. Het is al fijn wanneer er een kruipruimte aanwezig is met toegang.
Kun je niet beter én hout én beton of andere harde, sterke materialen gebruiken? Moet beton en steen evenals metaal volledig uitgebannen worden?
Hout is niet recyclebaar, soms wel herbruikbaar als spaanplaat of MDF. Stalen spanten zijn wel recyclebaar. Kijk dus naar beide aspecten en wellicht is er een mix mogelijk voor een zelfde duurzame oplossing.
Nou en? Downcyclen kan wel zoals je zegt soms, maar je kan het ook gewoon verbranden en dan ben je klaar. Zo goed als CO2 neutraal want alle CO2 die vrijkomt heeft het eerder opgenomen. Staal word ook al zo goed als volledig gerecycled, maar dat kost nog steeds flink wat energie en CO2. Herbruiken van een staal profiel of gewoon sowieso minder materialen gebruiken zijn nog veel betere opties.
@@woutervanrmaar dan is het niet duurzaam meer. De winst zit m in het opslaan van de co2 innde woningen ipv co stoken om beton tw maken.
Gaaf!
Dan wel degrowth in de pellet-industrie aub. Laat DRAX in de UK maar een toontje lager zingen, zodat we dat hout in huizen kunnen steken.
Al pers je luiers in elkaar. We hebben er een miljoen nodig. gisteren.
je moet hout toch ook veel vaker vervangen dan een huis van steen
Ik heb in Zweden houten huisjes gezien van wel 300 jaar oud😳
Waarom neemt vee plaats in van bomen? Vee kan toch ook in het bos wonen (tot het gekapt wordt).Vrijwel gelijk aan nu: hek eromheen.
de bomen worden gepakt zodat er een graan verbouwt kan worden wat uiteindelijk dient als voeding voor het vee.
Wat dacht je van minder mensen in plaats van meer dit of meer dat?
Geef jij dan het goede voorbeeld
Extreem fascistische gedachte.
@@vpnconsult realistisch 😁
@@vpnconsult Wat is er fascistisch aan twijfelen of het non stop aan de lopende band maar nieuwe mensen blijven te maken wel zo`n goed idee is?
Zodra je dat gaat verbieden word het pas fascistisch imho.
Wie ben jij om te bepalen of er voldoende mensen zijn. Het probleem is niet de bevolkingsgroei maar hoe we met elkaar en de planeet omgaan. Als we gezonder leven, en bv minder vlees eten, kan de aarde ons allemaal wel voeden. Hout is een hernieuwbare bron, en wel leggen er co2 mee vast.
Bouwen met hennep, hennep is makkelijk te telen op een milieuvriendelijke manier,
En levenslang geiimpregneerd grenen gaat wel 10 jaar mee.Helemaal fantastisch.
Eindhoven dankt z’n bijnaam lichtstad aan lucifers. Ik dacht aan de gloeilampen van Philips….😢
Tegen welke prijs 🙄 €400.000 voor een houten schuur 🥱 op een etage om in te wonen . Nee bedankt .
Het is veel goedkoper
Riet, stro, hennep, aarde, klei en plaggen. Én een lekker wijf.
Overigens bestaat mijn beton skelet uit 150 kuub en wat ijzer.
Én met een beetje goeie wil staat het er over 2000 jaar nog.
En Nederland heeft nu eenmaal geen bomen.
Thailand ook niet meer.
dus, in plaats van beton en staal
een ton aan chemische middelen die net zo erg zijn?
wel no homeless people then in uk aint it a lie some flood en your done
Dus als we hier in de Amazonas de boel omhakken om huizen te bouwen mag het wel?
Probleem in de Amazone is dat de onderlaag (latosol) in het tropische Amazonegebied niet zo vruchtbaar is van zichzelf en compleet afhankelijk is van humus (dat door dood plantmateriaal en dode dieren wordt gevormd). Het woud is gigantisch inderdaad maar heeft er ook duizenden jaren over gedaan om zich te ontwikkelen. Als je bomen weghaalt dan zullen én alle mineralen (die in de humus zit en de vegetatie nodig heeft om te kunnen groeien )makkelijker wegspoelen en kunnen er nauwelijks weer nieuwe bomen bij groeien. Als de bomen rapper teruggroeiden had dat gekund, maar dat is dus niet het geval. Vandaar dat Lula de houtkap aan banden heeft gelegd.
Nee, je gebruikt snel groeiend zachthout.
@@neoanderson6128 zeker wel. in 2019 ook.
Door massaal bomen te kweken en te verwerken in woningen, slaan we co2 juist op. En de kans om weer nieuwe bossen te planten die weer co2 gaan opnemen.
Als dit de eeuw is dat we weer met hout gaan bouwen is dat ook de eeuw dat we weer op 4 poten gaan lopen
Ok boomer (pun intended)
●Industrieel hennep is het beste alternatief voor beton, staal of hout in de bouw en elders.
●Kernfusie is de beste oplossing voor het energieprobleem.
●Kunstmatige Intelligentie en nanotechnologie zijn de oplossing voor heel veel problemen in alle sectoren.
Termieten en houtworm zeggen doen. 👍
Moet je wel eerst bomen planten en laten groeien.
Aarde en vezels zijn veel duurzamer.
Hoogbouw is zoiezo kul.
Bomen groeien al jaren, hoogbouw is mogelijk en geen kul.
@@raymonddelange5974 mensen horen niet thuis in een flatgebouw.
@@adriaanbertdeveldeharsenhorst haha
@@raymonddelange5974 lach maar de arme mensen raken het contact met de aarde kwijt. Wereldwijd wordt het volk onteigend.
@@adriaanbertdeveldeharsenhorst Volgens die logica horen wij ook niet in vliegtuigen en met computers CZcams te kijken, toch?
Houtbouw, zonnepanelen erin.
Lekker Virtue Signalen dat je het zo goed doet, tot je alles hoort van je buren of de boel in de brand vliegt. 🔥
Je kan beter in een brandend houten gebouw zitten dan een brandend betonnen of stalen gebouw.
Staal wordt gewoon zacht tijdens een brand, en dus bezwijkt.
Beton is een zelfde verhaal, het verlies al zijn draagkracht.
Hout is het veiligst in een brand, het duurt een hele lange tijd voordat houten balken bezwijken onder vuur.
@@th0master Klopt helemaal. Vraag van een brandweerman op een cursus brandveiligheid: Welk gebouw blijft het langs staan. Tot mijn stomme verbazing was het inderdaad een houten gebouw! Staal klapt idd heel snel in elkaar, kijk naar de twintowers. Houtskelet heeft aan de binnenzijde gipsplaat. Dat houdt het vuur behoorlijk lang tegen. En gasbeton blokken helemaal! Daar kun je zonder problemen een barbecue mee bouwen!. 5 cm gasbeton en aan de andere kant de gas brander houden. Je voelt helemaal niks en het gasbeton geeft er niks om. (zelf getest).