Bir Dilemma: Ahlaksız Dindarlar, Ahlaklı Ateistler
Vložit
- čas přidán 25. 08. 2024
- Ahlak nedir: vicdanın sesi mi, yoksa bir alışkanlık mı?
İnsanın doğasında ahlakın kökleri: kalıtım mı, seçim mi?
Seküler ahlak olanaklı mıdır?
Dindar bilinç niçin din ile ahlakı özdeşleştirir ve dini olmayanın ahlakının da olamayacağını düşünür?
Dinsel ahlakın sınırları nerede başlar, nerede biter? İyi ahlak, kötü ahlak nedir?
Muhafazakarlık ne tür bir ahlak içerir?
Siyaset, Hukuk ve Ahlak ilişkisi.
Nezaketin anlam çevreni: Suç, Günah, Ayıp.
Ahlak mı, edeb mi?
Tanrısız ahlak.
Tanrı olmasaydı herşey mübah mı olurdu?
Dogma ve Varsayım: İnançlar birer dogma veya önyargı mı, yoksa birer varsayım mı?
Niçin varsayımlar çürütülebilirken, dogmalar çürütülemez?
Not: Söyleşileri sürdürebilmek için desteklerinizi bekliyoruz, lütfen kanalımıza "abone" ve "üye" olmayı unutmayınız!
Katıl butonu için:
/ @ducanecundiogluresmik...
Düzenli dersler için:
felsefedersler...
Kendim için söyleyeyim ben ilkokul mezunu 50 yaşında bir insanım, kitap okuma alışkanlığım yok, hiç olmadı da ama muhteşem zekaları dinleme gibi bir alışkanlığım var hem de en üst seviyede, okumadığım, okuyamadığım binlerce kitap yerine tek başına Dücane hocamı dinlemek binlerce kitaba bedel olarak görüyorum. Dücane hocamla aynı dönemde yaşamak gerçekten büyük bir şans, iyi ki varsınız üstadım.
kitaptaki her şeyi n muhayyilede canlandırılması sana aittir oyüzden tadı başka olur
Yanılgı içindesin Dücane, okyanustan kendi hosuna gidenleri aldı ve yine sana buradan ne isterse onu veriyor
@@semafener9771 Elbette farklı olur bunun bilincindeyim, fakat işim gereği kitap okumak için hiç fırsatım yok, esnafım ve her gün günlük 16 saat çalışıyorum, şöyle örnekleyebilirim, yemek yapacak malzemeler var ama benim yemek yapmaya ayıracak zamanım yok, onun için Dücane hocamın hazırladığı yemeği yiyiyorum, çokta lezzetli.
@@kuregen8122 Okyanustan sadece Dücane hocamın getirdiğini aldığımı nereden çıkardınız, ben okuma özürlüyüm, zamanım yok, okyanustan getirenlerden en iyilerini seçip alıyorum.
@@DoganAtlas_1972seçmek de marifet değil midir zaten !
Biz Kazaklar hala kara ciğeri bağır (bauır) deriz... Bizi aydınlattığın için çok teşekkür ederim hocam. Hep dinlerim, takip ederim sizi. Kazakistan'dan selamlar!
Düşünmeyi öğrenirken, kendi bireysel ahlakımı yaşamaya çalıştığımı fark ettim. Ömrünüze bereket hocam. 🙏
Valla dücane hocam benim yalnızlığımı alıyor sağolsun var olsun
Bu kadar kısa süreye ne çok aydınlatıcı ve değerli görüşlerinizi sığdırdınız . Gene harika bir sohbet oldu. Çok teşekkürler.
Çok teşekkürler hocam . Şu anki düşünce dünyamı ve bakış açımı size borçluyum. İyi ki vakit ayırıp bu kıymetli söyleşileri yapıyorsunuz ve bizlerle paylaşıyorsunuz. Her hafta sabırsızlıkla bekliyorum. Sağ olun var olun 🙏
Mükemmeldi sayın hocam , teşekkür ederim ☺️🍂🍁
Her zaman ki gibi muhteşemdi. Emeğinize sağlık, Dücane Hocam, Saygılar,
Biz kadınlara duygusal canlılarsınız, çiçeksiz vs dendiğinde neden sinirlendiğimizi ne güzel açıklamışsınız. 🙏 Maksat çok belli. Hem eksik göstermek hem kamusal alandan uzaklaştırmak. Çok güzel bir ders, teşekkürler. 🙏
Bir yerde haksızlık varsa ahlaksızlık vardır. Haksızlık sadece insana değil doğaya da yapılsa aynı durum geçerlidir. Teşekkürler hocam, hiç sıkılmadan izledim.
Muhteşemdi gerçekten sayın hocam. Özellikle “erdem” ve “hesapçılık” betimlemeniz inanılmaz lezzetliydi. O vakit bazılarının ahlaksızlığı o kişilerin ahlakı olmuş diyebiliriz vesselam.
Çok güzeldi tekrar tekrar dinlemek gerekir.
Yine başım ağrıdı.. ama değdi.. teşekkürler
Düşünmeyi aynı konuda yeniden düşünebilme yeteneği ile tanımlamak hakikaten çok makul bir açıklama olmuş. Bildiğimizi zannettiğimiz birçok meseleyi tekrar ele aldığımızda belki de bilmediğimizi görme imkanına kavuşabilme olanağı sağlaması açısından da kıymetli görünüyor.
Konu başlığı bile o kadar net ki...Iyi ki varsiniz hocam..
Bir insan korkuyla tehditle, baskı ve zorlamayla ahlaklı yapılamaz sadece davranışları değişir.Fakat bu davranış değişikliğide şekilde kalır, öze ruha hitap etmez!Oysa asıl değişiklik insanın özünde içinde olan içselleştirilmiş değişikliklerdir.Askerlik mesleğinde şekilde değişim görülür, talimler ile kişi değiştirilir fakat içe, öze yansımaz.(Aliya İzzetbegoviç'in Kitaplarında okudum aynen yazamadım)
denetimli serbestlik şartıyla hırsızı salmışsın.hırsızlığa devam ediyorsa mahalleyi rahatsız ediyorsa,tedavi etmeden sokağa salınmaz.cezai müeyyideleri kenara bırakırsan,memleketin muz cumhuriyetine dönüştüğünü görürsün
Birim olmaktan birey olmaya geçiş kendine emek harcamadan imkansız görünüyor hocam.. Muhteşem bir ders oldu. Minnettarız hemde sonsuz
Teşekkür ederim
İkinciye dinledim elhamdülillah
Üçüncüye de dinleyebilirim
Çok çok teşekkür ederim bu güzel sohbeti bizimle paylaştığınız için 🌿
Söyleşinin yoğunluğu fazla olduğu için ben de kimi zaman tekrar tekrar izleme gereksinimi duyuyorum.
Bu yayın gerçek bir başyapıt oldu ,,,
çok teşekkür ederim üstadım eksik olmayınız lütfen çok öğreticiydi.
Düşünce deryanızın kıyısında dinleme ve dinlenme imkanı sunduğunuz için öncelikle teşekkür ederim. Ben de bu konuyla ilgili bazı düşüncelerimi sizle paylaşmak isterim. Ahlak kavramını her türlü inanç ya da öğretiden, toplum bilincinden bağımsız olarak, insan merkezli düşünmek bana daha doğru geliyor. Böyle düşününce de haliyle birden fazla ahlak anlayışı ortaya çıkıyor. Yani ahlak bir anlayış meselesi oluyor. Hayatı anlayış. Benim bu anlayışa 'anlayış' sınırım ise yaratılmışın yaşam hakkına ne kadar saygı gösterdiğine bağlı olarak değişebiliyor. Şöyle yazmıştım bir zamanlar:
1- Birey olarak insan kendini bir melek olarak tanımlar. Çünkü bir başına şeytan olmak cesaret ister. Kötü olmak için diğerlerinden alacağı cesarete muhtaçtır. Esasen cesaret toplumun ahlaksız oluşundan kaynaklıdır. Bu yüzden kalabalıkların ve toplumun ahlakından sakınmak gerekir.
2- Ahlaksız bir iman sahibinin sırtında sadece boş bir küfedir. Ahlaksızca iman edenleri bilmem ama iman etmemiş bile olsa güzel ahlak sahipleri için umutluyum.
Belki de ahlaklı olmak ya da olmamak çizgisinin sınırı Rachel Corrie' in şu sözünde çizilmiştir:
"Zulüm bizdense, ben bizden değilim."
Kimbilir?
Selamlar, saygılar.
استاد عزیز
آنقدر موضوعات انتخابی تان جالب و شرح و تفضیل تان شیرین و کافی است که انسان در مقابل تان جز اینکه بگه که شاهکار خلقت هستید حرفی نداره . خوش به سعادت ملت و همسر و دخترانتان و ما ،طلبه ها یتان.
زنده و پایدار باشید.
تفالی به دیوان شمس زدم ، هر چند که تفال خاص دیوان حافظ شیرازی است اما اشکالی نداره و این آمد:
افتادم ،افتادم ،در آبی افتادم
گر آبی خوردم من ،دلشادم دلشادم
گر خودم،.گر جوشن ،پیروزم،پیروزم
گر سروم،گر سوسن، آزادم آزادم
...
...
ای کوکب، ای کوکب، بگشا لب بگشا لب
شرحی کن،شرحی کن،بر وفق میعادم
هر ذره ، هر پره ، می جوید، میگوید:
"ز ارشادش،ز ارشادش، استادم ،استادم
با تشکر و سپاس فراوان
...
Emeginize saygı duyuyorum.
Bütün kavramlar bir gün geliyor anlamsızlaşıyor. İnsanın yarattığı her şey insanda tükeniyor. Zamanın ruhunda insan yaratıyor , kendini oyalıyor. Her şey boş bir yanılsama.
Düşünme ve ahlak üzerine söyledikleriniz kierkekaard'ı hatırlattı. Adam yolda yardıma muhtaç birilerini görüyor, düşünüyor taşınıyor şöyle yapsam böyle olur, öyle yapsam bilmem ne olur derken hiçbirşey yapmadan geçip gidiyor. ( gibi birşeydi) ağzınıza, zihninize sağlık hocam var olun. Sizi dinlemek öğretiyor.🙏
Dücane Hoca'nın tüm videolarını dinlemenizi tavsiye ederim.
Hocam evin tadilat işleri ile uğraşıyorum. Hangi insan evladı bir duvarı yamuk yapar, sonra da yamuk olan duvarı savunur ve bundan daha iyi olmaz der. Hocam usta eve geldi takımlarına baktım terazisi yok gönyesi yok. Ne dersem yaparız abi diyor. Ama hiç yapamıyor. Siz bir videonuzda bu tür işler sanıldığı kadar kolay değil demiştiniz. Bir kitaplık yapmak yaptırmak kolay mı zannediyorsunuz demiştiniz, çok doğru söylediniz. Alt tarafı bir duvar dedim ama evin tüm ahengi estetiği bozuldu. Biz toplum olarak bu tür işlerden anlamıyoruz maalesef...
Değerli hocam. Dünyadaki düzen savı ve tanrı algısı üzerine bir söyleşi yapabilir misiniz? Çok teşekkürler. :)
"Ahlak gizli kalmasını isteyeceğin bir şey yapmamandır." Kuşeyri Risalesi'nde okumuştum, en ikna edici ahlak tanımı oldu benim için.
Dücane hoca konuştukça güzellemeler, makyaj ve yapılan estetikler ortadan kalkıyor ve alttaki çürütülmüşlükler ortaya çıkıyor.
Tüm yayınlarınız içinde ilk beşe girebilecek bir paylaşım olmuş kanaatimce.
Ağzınıza sağlık hocam, çok iyi bir sohbet oldu yine.
Anlam dolu lezzetler..
🌸💮🌺🌼Teşekkür ederim🌸💮🌺🌼
Ah be guzel abim ahlak denen seyin dogru sartlar olustugunda sen ve ben de dahil olmak uzere kimsede olamayacagini hatta o kimseye anlatmadigimiz ic dunyamizin icinde her turlu ahlaksiz dusunceleri barindirdigimizi sonuc olarak da ahlakin hem kendisinin hemde icini dolduran herseyin bos oldugunu soylesene
Kendi adına konuş. Herkes sen değil.
@@emelcelik2211 peki
@@tengriturk19 kişi kendinden bilir işi var.
Ayrıca birisi için iç geçirmek ahlaksızlık değildir. Hatta çok masumdur. Sevmek, sevilmek, arzulamak bunlar günah da değil, ayıp da değil, ahlaksız da değil. Ahlaksızlık başka bir şey. Onları da yapmadım çok şükür. Ben de insanım. İllaki hatalarım olmuştur. İnsan eksiklikleriyle tamamdır. Böyle bir söz var çok anlamlı bulduğum. Ama içi pislik dolu olmak başka şey. Kötü olmak başka şey. İlkesiz, vicdansız olmak başka şey. Bu konu çok derin. Hiç bir insan diğerine benzemez. Ben diyorum ki, en iyisi herkes kendi adına konuşsun. Herkes kendini bilir çünkü.
@@tengriturk19 insanoğlunu savunan kim? Sen beni tanıyor musun da, ne yaşadığımı ne biliyorsun? Hangi mesleği yaptığımı, kariyerimi biliyor musun? Konu burada ben bile değilim. Lafı bana getirmeyin. Bu hep herkes pislik, herkes aynı, herkes şöyle kötü, herkes böyle kahpe ağzıyla konuşanlar, işi kendinden biliyor, diyorum. Herkes adına konuşamaz hiç kimse. Ben de konuşamam. Kimse de konuşamaz. Konuşan gülünç duruma düşer, anca cahilliğini sergiler.
İstisnasız her insanda pislik gören, belki kendi pisliğinin yansımasını görüyordur herkeste. Bi' de bu tarafını düşün.
Benim yazdigim seyler kiseye gore degisen seyler degil emel en temel hayvan durtuleri cunku hayvaniz sadece sartlarin olusmasi gerek kitlik, savas sartlari ,ölümle karsi karsiya kalma,yada irade yorgunlugu bi gun bunlardan biri ile karsi karsiya kalirsan yapabiliceklerine inanamazsin o yuzden gercekleri bilerek rol yapamaya devam edelim ama gercekleri bilerek inkar ederek degil baska yol yok cunku
Mükemmeldi.
Teşekkür ederim Dücane bey
Tamam ...Anlamaya çalıştığım bir toplumdur dindar bilinç, inanan toplumlar, ortadoğu, müslümanlık, yahudilik...bir kez daha iğrendim..neden uzak kaldığımı, kaçtığımı tekrar hatırladım.
Teşekkürler hocam, pek çok kavram daha iyi oturdu kafamda.
Ne kadar zor dimi hayvan gibi dusunup insan gibi davranmaya calismak iste bizi hasta eden bu
İnsan gibi davranmak? İnsan ne ki, davranması farklı olsun?
@@emelcelik2211 tırnak icinde insan gibi diyeyim o zaman anlasilir olsun hayvanlardan farkliymisiz gibi dusunen insanlara ithafen soylendigi belli degil mi
Dünyaya farklı gözlerle baktığımız gibi kavramlar da insana göre değişiyor. Mesela bana göre ahlak kavramı yöresel , etik kavramı ise daha büyük yöresel diyebilirim :) evrensel dersem gerçek dışı olur. Örneğin ahlak Türkiye ise etik Avrupa Birliğidir . Dindar bilincin ahlak kavramı ise kendimden biliyorum tamamen başka bir kavram. korkuya dayalı , ilkel üzerinde durmaya değecek bir kavram değil. "bana göre"
Tam tersi de mevcut Dücane abi. Yine duygusal bir patinaj yapıyorsun.
Podcast olarak Spotify a yüklenmiş olsaydı faydalı olurdu :)
Teşekkürler.
Thanks!
Ooooo, hoca bir çay içer artık İstanbul'da.
Değerli hocam! Edindiğim bilgilere göre Ahlâk birey ve toplum olarak Toplumsal yaşamımızın toplamı içerisinde oluşan bir değer kavram Bunun ekonomik sosyal siyasal düşünsel dinsel! Ukalalik olmasın sizin degerlendirmelerinizde faydalandım AHLÂK bir ÜÇGEN de HİPOTEZ yada başka alanlarda!
Ahlak bir üst yapı kurumu ! Dindar olmak ahlaklı olmak anlamına gelmez Ahlâk bir fincan kahvede Köpük gibi Kahve iyiyse Kahveci de işini biliyorsa Kahvenin tadına doyulmaz! 40 yıl değil yüzyıllar süren bir lezzet olur ! Ama kahveye nohut karıştırılırsa Kahve olmak tan çıkar! Ahlak aynı zamanda Namus Kültür sanat edebiyat felsefe matematik fizik kimya biyoloji ile tanışarak oluşursa Zamana ve geleceğe katkıda bulunur! Cami kuran kursu ile geleceğe yolculuk olmaz Osmanlı imparatorluğu tarihsel olarak yaşandı Hanedanlığa özlem olabilir mi ! DÜNYA dönüyor SEN ne DERSEN de !?
"Ancak şu soru hala önemli bir soru: “Eğer dine inanmıyorsak, ahlakımız nereden geliyor?” Bunun cevabı bütün ahlaki normların insanlardan, içerisinde yaşadıkları toplumdan ve dünyadan geldiğidir. Bütün dini yazıtlar belirli bir toplumda, belirli bir zamanda yaşayan belirli insanlar tarafından yazılmışlardır ve bir anlamda yazıldıkları dönemin bir aynası olma niteliği taşırlar. İşte bu yüzden şu önemli örneği bir kere daha vermek gerekir; monoteistik dinler yani Hristiyanlık, Yahudilik ve İslam gibi tek tanrılı dinler, ataerkil ve erkek üstünlükçüsüdür (Tanrı, ataerkil bir bağlamın içerisinde erkek olarak konuşur, ‘’Lord’’, ‘’Baba’’ vb.) Üzerlerinde durulan ve ısrar edilen ilişkiler, ataerkil ve erkek üstünlemecisi ilişkilerdir, bu ilişkilerde kadın aşağı bir konumda tutulur ve bu genellikle şiddetli bir şekilde uygulanır. Bu yazıtların hepsi, ataerkil ve erkeklerin üstün konumda bulundukları toplumlarda yaşayan insanlar tarafından yazılmışlardır ve dolayısıyla bu yazılanların, yazıldıkları zamana dair olan toplumun da yansımalarıdırlar. Herhangi verili bir zamanda, belirli bir toplumdaki baskın olan ahlak anlayışı, o toplumun içerisinde varolan ilişki koşullarının bir yansımasıdır." yenikomunizm.com/dinin-olmadigi-bir-ahlak-gercek-kurtulustur/
Dücane Hoca 'nin bu paylaşımla ilgili fikrini merak ettim.
Teşekkür ediyorum.
Teşekkürler.Muazzam bir anlatım Hocam..Bilge olmak hele ki bu zamanda çok zor ve meşakatli bir iştir..Yanlızlaşmaktır..
Bireyin ahlakını çevre belirliyorsa o zaman bireyin özgürlüğünden bahsedebiliryiz
Bu konuda bir ekleme daha yapmak isterim.
Ahlak'a dair...
Görece ahlak, insanın 'ahseni takvim' ve 'esfele safilin' arasındaki konumunu derecelendirmek ya da ifade etmek belki görünür kılmak için kullanılan bir skaladır. Bir yönüyle yaratılıştan diğer taraftan edinimlerimiz ve davranışlarımızla şekillenen bir değerleme aracı. Gerek otonom gerekse kolektif olarak.
Sureti muhafaza ve mükemmelleştirme çabası ile aşağılık bir mertebeye düşme durumunun ifadesidir belki de 'ahlaklı olmak' ya da 'ahlaksız olmak'.
Mükemmel.
Kafamdaki soru işaretleri ?? Çok teşekkür ederim 🙏
2x de dinleyince tam kıvamında oluyor
Ya ducene hoca senin durumun cok zor hayatindaki bu u donusu kimseyi kirmadan dokmeden bu inanan insanlara cok sey anlatmaya calisiyosun felsefeyi kullanarak ama zor cok
Sıradan bilinç,dindar bilinç dilemmayı yaşamından çıkardığı günden sonra bireyselleşip özgür ve ahlaklı olabilecektir.Bir eylemin ahlaklı sayılabilmesi için hiçbir çıkar taşımaması gerekir der.Kant.
Dücane hocam sizi seviyoruz ve yanınızdayız.
Ducane hocam futbol kulüpleri hakkında soylediklerinizi dinlerken aklıma Iranın Traktör kulübü geldi nedense.
Adam güzel konuşuyor
🙏👍👏
Azerbaycanda resmi haberlerde tespit edilen genel ev baskinlarina şoyle deniyor( filan kasabada ahlaksızlık yuvası tespit edildi) enteresan bir örnek
Hocam insana, mekanın/coğrafyanın/iklimin tesirinden söz edilebildiği gibi zamanın tesirinden de söz edilebilir mi? Kastım şu: İnsanların doğdukları zaman, insan ölçeğiyle tarih/ay/gün. Bu zaman/tarih insanın mizacını etkileyebilir mi?
"Hocam burçlar gerçek mi?"
@@lamsivri Daha doğru bir ifadeyle: Burç nedir? Astronomi ile Astroloji arasındaki ilişki nedir? Bunların insan bilincinin oluşumundaki etkileri nelerdir? Niçin insanda, mekanın tesiri açıkça kabul edilirken zamanın tesiri kabul edilmez? Sümerler’den beri var olan bu olgu ussal açıdan nasıl açıklanıp anlamlandırılabilir?
İnsan zamanın çocuğudur diye bir cümle kullandı Dücane Hoca. Bu söze göre yaşadığı zamana göre insanın mizacı da ahlak anlayışı da değişir. Ben de bu fikre katılıyorum. Zamanımızda çocuk olsun kadın olsun daha çok söz hakkına sahip olabiliyor, bazı ortamlarda ve evlerde. Bu zamanımıza ait bir hareket tarzı. Bu tarz bu insanları daha kendine güvenen, cesur hale getiriyordur illaki. Eskiden olsa daha bağımlı ve karar veren değil, karara katılan insanlar olurlardı, mecburen. Ayrıca dijital dünya etkiliyor. Uzaklardaki insanları özleme şeklimiz bile değişti. Eskiden bir telefon çok şey ifade ederdi ve ulaşamamanın, görüp konuşamamanın acısı yangısı yürekte hissedilirdi. Şimdi ise hemen konuşma ve görme şansı var. Bu da mizacı etkiler, daha az hasret çeken biri olarak.
Hayatı hatim etmek ve kendi istihkakını anlatabimek, erdemlerden hangisi?
Tragedyanın tamamına ermesi için "bir tuğla da sen koy" kampanyası hakkında neler düşünürsünüz 🤔
Hocam Kisa ve öz ahlak diye birsey olmadigi anladim.
Ahlak arıyorsan vicdanına bak yeter. Başka bişeye pek ihtiyacın olmaz
@@selen2320 Ahlak ile vijdanin ne alakasi var?
🙏🏻
❤👍
Hocam sesi artırdığım halde yetersiz geliyor? Minnettarım size.
👑🌺
Ağzınıza, yüreğinize sağlık hocam.
Düşünmeden yapılanlar inanç sınıfına girer. Düşünerek yapılanlar ahlak veya ahlaksızlık sınıfındadır. Vicdan empati ile ilgilidir.
Erzurumlular ile duyduklarınız doğru Erzurum lu olarak söylüyorum
Sadece muslumanlar kisiyi dinden imandan eder , dinsizin boyle bir derdi yok
👍🙏
👍👍🙏
mesele sizin zihninizde de tam olarak belirginleşmemiş olacak ki sadece sorularla ilerleyen ama meseleyi netleştirmekten uzaklaşan bir sohbet olmuş, haliyle biz de tam olarak bir noktaya varamadık
Dakika 37 ben vicdanın büyük kısmının bireysel olduğu kanaatindeyim.
Hocam bir zamandır sizi takip edip istifade ediyorum. Ancak bu konuşmanızda din bilgisi alanına giren ve bence yanlış olan bir kaç hususu -min ğayri haddin- tashih ve tavzih etmek istiyorum. Ahlak tanım olarak insanların çeşitli davranışlarının yanlış veya doğru oluşunu belirleyen bir yargı ve ilkeler sistemine denir. İslam dini gerek Ayet'lerle gerek Hadis'lerle gerekse de Sevgili Peygamberimizin yaşantısıyla ahlakın mana ve mahiyetini ortaya konmuş ve müntesiplerini ahlaklı olmaları konusunda teşvik etmiştir. Öncelikle Kuran-ı Kerimden ahlakla ilgili onlarca Ayetten birkaçını paylaşmak istiyorum:
Al-i İmran Suresi 134. Ayet; Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, öfkelerini yenenler, insanları affedenlerdir. Allah iyilik edenleri sever.
Nisa Suresi 36. Ayet;
Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.
Araf Suresi 199. Ayet;
Sen af yolunu tut, iyiliği emret, cahillerden yüz çevir.
Nahl Suresi 90. Ayet;
Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayasızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.
Enam Suresi 151. Ayet;
(Ey Muhammed!) De ki: “Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı şeyleri okuyayım: Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya babaya iyi davranın. Fakirlik endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin. Sizi de onları da biz rızıklandırırız. (Zina ve benzeri) çirkinliklere, bunların açığına da gizlisine de yaklaşmayın. Meşrû bir hak karşılığı olmadıkça Allah’ın haram (dokunulmaz) kıldığı canı öldürmeyin.İşte size Allah bunu emretti ki aklınızı kullanasınız.”
Ahlaklı olmakla ilgili Hadislerden de onlarca örnek verebilirim.
Burada söylemek istediğim İslam müntesiplerinde ahlak oluştururken sadece bahsettiğiniz gibi içki, zina vd. suç ya da günahların ağır cezalarıyla sakındırma yolunu tek usul olarak benimsememiştir. Söyleşi boyunca salt bunun üzerine yaptığınız değerlendirmelerin neticesinde vardığınız sonuçlar da yetersiz ve subjektif kalmıştır.
Daha uzun konuşmak isterdim.
Selam ve saygılar..
Bunlar ahlak içerikli kutsal buyruklar ve öğütler: vaaz, yani benim, söyleşi sırasında "mev'ize ahlakı" olarak adlandırdığım içerik.
Ne ki Fıkıh İlmi bu buyruk ve yasakları şöyle sınıflandırır: Vacib-Haram, Mendub-Mekruh ve Mübah. Yani fukaha eliyle ahlaki içerik bir hukuksal biçim kazanır. Yapılması ve yapılmaması zorunlu fiiller (vacib-haram), yapılması ve yapılmaması zorunlu olmayıp önerilen fiiller (mendub-mekruh), ve yapılıp yapılmaması serbest olan fiiller (mübah).
Buyruklara ya itaat edilir ya isyan. İtaat edilirse ne ala, edilmezse cezalar devreye girer, ki bu da onları birer suç (cürüm) kılar. Şeriatın elinden kurtulan olursa, yani cezası verilmeyenler, onlar da cezası ötedünyada verilecek birer günaha dönüşür. (Dileyen listesine baksın!)
Bu hukukun dayandığı bir de itikad (inanç esasları) vardır ki kimilerine göre, iman amelden ayrılmaz, yani buyrukların ihlali (dileyen bu fiillerin türlerine de bakabilir) kişilerin küfürle suçlanmasına yol açabilir. Kafir olan mümin ise mürted hukukuna göre yargılanır. Cezası malum. Her şey sultanın, halifenin veya kadıların ağzından çıkacak iki kelimeye bakar. (Gazali, İbn Sina ve Farabi'nin katline fetva vermişti hatırlanırsa.) Dolayısıyla hukuk inançların da, fiillerin de değerlendirilme zeminidir.
8. yüzyılın sonuna ve özellikle 9. yüzyıla kadar İslam dünyası bir asrı aşkın bir süre dış etkilerden söz edilemeyecek bir dönem geçirdi (Asr-ı Saadet + Emeviler). Bir ahlak doktrininden söz ediliyorsa, bu süre yeterince ahlaki düşünce adına örnek bulmak için yeterli olmalıdır. Peki var mıdır? Ne ki felsefe kitapları Arapça'ya çevirilmeye başladıktan sonra bazı şeyler yazıldı. 10. yüzyıldan önce hangisini örnek verebilirsiniz? (Bulunacak tüm örnekler Yunan mirasının etkisiyle kaleme alınmışlardır, yalnızca sonradan ayet ve hadislerle süslenmişlerdir. Bu işin teorik yanı. Peki fiili durum? O dönemde tasavvuf ehlinin ahlaki duyarlılıklarından söz edilebilir. Bunların kaynağı nedir? Biruni, sufilik sözcüğünün bile Yunanca sophia'dan geldiğini söyler. vs. vs.)
Seymenoğlu kardeşimize, biraz ahlak felsefesi okumasını öneririm. Yeterli düzeyde bir kavramsal çerçeve edindikten sonra, kendisinin, içerik olarak bu mev'ize ahlakının ne tür bir biçimselliğe sahip olduğunu daha ciddiye alınabilir düzeyde değerlendirebilecek bir formasyon kazanabileceği umulabilir. Birazcık bu konuda kendini eğitmiş olsaydı, yanlış anlaşılmış (daha doğrusu hiç anlaşılmamış) bir konuşmaya cevap yetiştireceğim diye salabet-i diniyyelerine güvenerek ayet aktarmayı bir marifet sanmazlardı.
Kendi aktardığınız şu ayet üzerinde biraz düşünmelisiniz:
Nisa Suresi 36. Ayet;
Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.
Ayet nasıl başlıyor dikkat ettiniz mi: Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın.
Önce bir itikad beyanı, sonra buyruklar ve yasaklar. Tanrı'ya ortak koşan birinin veya bir hristiyan ya da yahudinin durumunu nasıl değerlendireceğiz? İtikaddan bağımsız bir nesnel ahlak anlayışı, bir evrensel ahlak sözkonusu mu burada? Tanrı'ya ortak koşan birinin "iyi" olarak değerlendirilebileceği ölçütler nelerdir acaba?
Anımsanırsa, bir zamanlar Süleyman Ateş yahudiler ve hıristiyanlar cennete girecekler dedi diye Türkiye ayağa kalkmıştı. Nasıl bir ahlak anlayışı ki inanç biçiminden bağımsızlaşarak evrensel bir nitelik taşımıyor. Müşrikse ağzıyla kuş tutsa cehenneme giderken, şirk dışında hangi günahı işlese muvahhid olanlar bağışlanabiliyor? Böyle oluyor, çünkü itikad hukuku, hukuk da ahlakı belirliyor. Böylelikle ilkelerini kendinde bulabileceğimiz bir ahlaktan ziyade, doğrulaması kendi üstündeki bir inanç dizgesine bağlı bir ahlakla karşılaşıyoruz. Bu ahlak başkalarına ancak vaaz ve mev'ize ile iletilebilir. Eleştirel düşünce yoluyla değil, çünkü özü gereği kutsal ve dogmatiktir.
Kısaca ahlaklı olmak başka, ahlak üzerine düşünmek daha başka. Hakkı verildiğinde düşünme tüm ezberleri bozar. Vesselam.
Bu güzel dialoğa bir kac sorumla dahil olmak istiyorum: “Allah’a inandım de, sonra da dosdoğru ol!” hadisi ve de mevlananin "ya göründügün gibi ol ya da oldugun gibi görün" sözü Islam ahlakini özetliyor gibi. Bunu hayata gecirmek icin ahlak felsefesine ihtiyac var mi? Bu demek degil ki ahlak felsefesi gereksizdir tam tersine, bu prensibin çağlara(gelecege, degisik zaman ve mekana) taşınmasi icin gerekli. Akif'in sözü bunu cok iyi dile getiriyor: Kurandan alarak ilhami asrin idrakine söyletmeliyiz islami. Sorum şu: dosdogru olan Allaha inanir mi?yani hadisin tersi de gecerli mi? Bence bulundugu ortama göre en azindan kişi bunu bilmedigini söyler, türkiyede ise hidayet bulur, cinde ise taoist olur, amerikada hristiyan bir toplum icinde hristiyan, japonyada budist olur. Yani geniş anlamda hidayet bulur, ateist olmaz derim. Böyle baktigimizda imam-i azamin görüsü, amel imandan bir cüz degildir, yani ahlak doktrinden dogmaz doktrin ahlaktan dogar görüsünü kabul ederim, siz ne dersiniz hocam? Bir de ahlaki kisinin kendisiyle, baskariyla ve dünyayla münasetlerindeki kaideler olarak tanimlayinca,islamin bu konuda ortaya koyduğu kaidelerle diğer dinlerin koydugu kaideler pek de farkli değil gibi. Bu kaidelerin hayata gecirilmesi felsefi bir calisma olmadan mümkün oldugunu degisik dinler icindeki mistik sahsiyetlerin basarili uygulamalarindan görüyoruz, bizdeki örnekleri gibi: yunus,mevlana, hristiyanlarda master eckart, cinde laotse gibi.
Ahlak gücünü kendinden alir, iyilik her yerde iyiliktir. Iyi niyet iyidir, bunlarin bir inancla bagli olmalarimi onlari iyi yapar? Simdi bize sunulan pratik islamda durum böyledir. Bu durum düsünmeyi önemsemeyip kalipci ,taklitci, dogmatik bir tarzda cogu alimlerinin islami yorumlamalari, imami azami haric, oldugunu düsünüyorum?Aksi bana islam ayki görünüyor? Siz ne dersiniz?
Sizin de cok söylediğiniz düşünmeme konusu islamin bir arzusu degil bence, alimlerin zanni.Bence bir insan kendini gercekten hakikati aramaya adasa, ve hakikate teslim olsa dogru yoldadir. Islaminda bundan baska bir sey söylemedigini düsünüyorum. Şüphe hakikate giden yoldur. Düşünme korkusu, onun neticelerinden korkmak hakiki bir müslümanin işi olamaz. Cahilliklerin, düşmanliklarin bizi soktugu hapishaneden cikmanin, Allahin bize verdigi potansiyelleri iyi insanca bir yasam kullanmamiz gerekmiyor mu? Hocam sizin konusmanizda insan iliskileri olarak ahlak konusunun, konunun başligini temellendirecek kadar işlenmedigini düşünüyorum? Kant'a göre bizim toplumda ahlak pek yok:Insanlarin birbirini hedef degil, vasita gördüğü yerde ahlaktan bahsedebilir miyiz?"Ben karşimdakini nasil kulanabilirim?", ben bu hakikati nasil kullanabilirim düsüncesi, toplumda yaygin halde.Yani bizler ahlaksiz dindarlariz. Sizin dediginiz gibi avrupa kültürü almis bira insancil düsünenler de ahlakli (!) ateist.Ahlaksiz dindar olur mu? Din ahlak icin geldi.Dinden nasip alamamis demek. Belki de dinsiz ahlaki denese daha iyi galiba. Bence bu onun icin daha iyi. Şemsettin Tebrizinin: bir şey olmak istiyorsan insan ol. Insan olamadiktan sonra dindarligin boşuna kürek cekmektir. Zaman Islamin ruhunu cagin idrakine söylemenin zamanidir. Cağlar boyunca degisik yer ve zamanlarda verilmis fetvalarla bu cag icin yeterli olmadigi asikar. Bilmem ne kadar ilim varmis bir ictihat yapabilmek icin. Bu bir hayal. Artik zamani geldi hürriyetin diye düsünüyorum. Üzerimizdeki parangalari, gecmis asirdaki alimlerin parangalarini atip düsüncemizi, duygularimizi, hayallerimizi harekete gecirip insanca, müslümanca ahlakli bir toplum oluşturmaliyiz. Marx in dedigi gibi mevcud din toplumu uyutmuyor mu?Afyon haline cevirdiler dini.Dini ilac haline cevir menin zamani gelmedi mi?Bu düşüncelerimi ifade etmemin sebebi sizin türkiyedeki nadir düşünen insanlar arasinda gördügümden ve düşüncelerinizi öğrenip ve istifade etmek istedigimdendir.
Vessela
@@DucaneCundiogluResmiKanal teşekkürler.
❤❤
Karadenizdeki ve ülkemizdeki iyot eksikliğinin en büyük sebebi çay bence hocam. Çay da içildiği oranda vücuttaki mineralleri seyreltiyor.
Ahlaktan bahsetmek ile başlar ahlaksızlık...(ben ozneyim sen nesne der ve başlar hikaye.)
❤👏❤👏❤👏
Vicdan aynı zamanda hukuki bir kavram
Kıyı şeridimiz yörüktür ve kırmızı et severler, normalde balık ve sebze yenmesi lazımken bu olmamış çünkü kültür öyle.
🌹🙏🌹🙏
Hocam sesi artırdığım halde yetersiz geliyor?
Peygamberimiz buyurdu:
" yoldaki bir maniayı, problemi yok etmek imandandır."
Bu bir ahlak örneği olabilir mi hocam.
Bu hadis ile düşündügümde
Trafik ışıklarına uymak imandandır.
Köprü yapmak imandandır.
Tedavi için ilaç, tedavi yeri inşaa etmek imandandır.
Cariye almakta imandan o zaman.
Cariye nedir? Yoldaki mania, sıkıntı eziyet, zahmet veren şey mi? İnsanın anlayışına mani olan şeyler alınmalı.
Hocam ''İkilem'' yerine ''Dilemma'' diye yazınca daha mı havalı oluyor ? Ona göre bilelim de biz de kullanalım yani ... neyse ...
Ensest ilişki nasıl suç değil cevap veren avukatın o konularda bilgisi yok galiba en temel bilgidir babanın kızına dayının yeğenini ırzına geçmesi en ağır cezalar arasındadır.
Hocam Galenos u Nereden okuyabiliriz?
Hocam, "Akıllı biri evlilik yapar mı?" diye soruyorsunuz. Başka bir söyleşide de "Evlilik, ussal bir kurumdur." diyorsunuz. Burası çelişkili durmuyor mu sizce de?
Sevgili Dücane bey ..son günlerde lgbt konusuna cokca değinildigini gördüm bir kac yerde ve burdada. ..benim canimin acitan bir nokta var .din ögreticileri ozellikle buna ilk karşi gelenlerden yanilmiyorsam, peki bu nokta dinle derin ilgili sahislarin ve vs'lerin(gecmiş tarihlerimizden beri ) oğlanciligi konusu ki (bu ülkemiz icinde oldukca fazla bilinenler duyulanlar ve dahi gizli kalanlar) oldugu icin yaziyorum ,bu erkek cocuklari (sayisi ne kadardir kimbilir) erişkin olduklarinda cinsel tercihleri lgbt nin G si olmuyormu ????????.hem bunlara sebeb olup hemde karşi olmak şeytansal bir eğılim oldugunu dilde beyan edilmiyormu .bu nasil bir çeliski nasil bir kandirmaca akil alir gibi degil .(ve o translarin kendi istegiyle degil cocukken ugradiklari tacizler ve öyle o duruma dönümüsler dönüsturulmusler ...( Böyle birden yaziverdim aninda düzensiz bir yazi oldu belki özür dierim ) ama anlayacaginiz umarim demeye çaliştigimi ..videoyu dinlemeye devam edeyim .teşekkürler şimdiden guzel yayinlariniz için ..saygilar sevgiler
Eskiden görücü vardı şimdi kendileri seçiyor gene olmuyor boşanıyorlar dediniz. Sebebini nasıl yorumluyorsunuz
Ya o kadar çok reklam çıktı ki kapatıp gidecektim istemediğim halde, TV kanalları ni çoktan geçmiş, yapabiliyorsaniz biraz engel olun hocam
Ayda bir çay parası vermek suretiyle siz de bu reklamlara engel olabilirsiniz.
Ödüllü iyilik ; iyilik değildir .
Hocam teşekkürler 🙏. İzin verirseniz bir sorum olacak;
Ahlak benim seninle olan ilişkimde, irfan ise benim benimle olan ilişkimde ortaya çıkar demiştiniz. Hatta bu nedenle ikisinin çeliştiğini de belirtmiştiniz yanlış hatırlamıyorsam.
Buna göre ahlakın temeli toplumsal ise, irfan bireysel bir Erdem olarak ortaya çıkıyor. Erdem olarak irfanın itidali var mı? Teşekkürler emekleriniz için.
Kötülük her yerde ve baskın. Şuymuş , buymuş farketmiyor. Cehalet her yerde.
Modern anneler çok fazla düşünmüyorlar mı Dücane Hocam? Bir acil durumda ya da hasta ise ağlasa uyanıp, koşup bakmak, beslemek gibi içgüdüsel veya rekleks denebilecek davranışlar icin demiyorum elbet. Ama kalan tüm konularda, nasıl beslemeli, eğitim, fizik veya ruhsal gelişimle, sosyallesme vbg. konularda anneler artık çok fazla kafa yoruyor. Bu düşünmelerin kendisi mi fedakarlık ve bu düşünmeler, o anda harcanan enerji ve nihayetinde verdigi kararlar icin çaba harcamayı mı düşünmeden yapıyor? Sanırım demek istediğiniz; anneler çocukları icin harcadıkları zaman ve enerjiyi hesap ederek ve beklenti ile, dahası iradesiyle karar vererek yapmazlar. O zaman annelerin kutsallığı veya onlara duyulan minnettarlık da bir anlamda anlamını yitirmiyor mu? Zaten aksi mumkun değilmiş ki. Anne dediğin düşünmeden iradesi dışında fedakarlık yaparmış. Düşünmediği ve kötülük etmediği icin mı minnettarız annelere ?! Zaten fedakâr olmayana da o da anne mi deniyor. Dusunduklerimi yazmak istedim. Ders icin teşekkür ediyorum 🙏
🙋🏻♂️🍷🌈