Premiera "38 opowiadań" Thomasa Bernharda! Lisiecka, Lipszyc, Barełkowska, Szymańska, Mastalerz
Vložit
- čas přidán 26. 06. 2024
- Premiera "38 opowiadań" Thomasa Bernharda
Prowadzenie: Agata Wittchen-Barełkowska, Adam Lipszyc
Udział: Sława Lisiecka, Katarzyna Szymańska
Fragmenty czyta: Andrzej Mastalerz
Thomas Bernhard „38 opowiadań“
Przekład: Sławomir Błaut, Tomasz Bombrych, Agnieszka Borkiewicz, Jacek St. Buras, Magdalena Darul, Irena Dębek, Agnieszka Dickel, Joanna Diduszko, Paweł Dydak, Anna Filipek, Waldemar Fortuna, Joanna Granbichler, Magdalena Kaczmarek, Tatiana Kaczorowska, Beata Kamińska, Ilona Kromp, Iwona Kuczkowska, Sława Lisiecka, Bożena Meske, Ewa Mikulska-Frindo, Anna Mużdżak, Marta Perlikiewcz, Krystyna Schmidt, Jowita Selewska, Andrzej Sosnowski, Zofia Sucharska, Agnieszka Szybiak, Paweł Wasilewski, Sebastian Worożbit, Paweł Zarychta, Ewa Ziegler-Brodnicka
Refleksja: Marcin Polak, Wydawnictwo „Od Do“ 2024
Tłumaczenia "38 opowiadań" Thomasa Bernharda podjęli się utalentowani uczestnicy warsztatów translatorskich prowadzonych w Austriackim Forum Kultury w Warszawie przez Sławę Lisiecką, która czuwała też nad spójnością stylistyczną przekładów i ich kształtem artystycznym. Ponadto wykorzystano w tym wydaniu przetłumaczone przez Pawła Zarychtę opowiadanie "Goethe umira", a także opublikowane wcześniej w antologii opowiadań austriackich "Czyż jest piękniejszy kraj" (Czytelnik, Warszawa 1980), przełożone przez Sławę Lisiecką opowiadanie "Na granicy lasów" (w tym wydaniu pod zmienionym tytułem: "Na granicy drzew") oraz zamieszczone w antologii opowiadań austriackich "Tu felix Austria" (PIW, Warszawa 1973) opowiadanie w przekładzie wybitnego tłumacza, Sławomira Błauta. Dzieło wieńczy "Świniopas", opowiadanie, którego przekład wykonał na potrzeby tej edycji równie wybitny tłumacz literatury niemieckojęzycznej Jacek St. Buras.
Trzydzieści osiem opowiadań. Czy to wszystkie? Nie, brak przynajmniej dwóch dłuższych, "Der Kulterer" i "Der Italiener" ("Włoch"), które pierwotnie były zamieszczone w tomie "An der Baumgrenze" ("Na granicy drzew"), a które w edycji "Gesammelte Werke" ("Dzieła wszystkie") wydawnictwa Suhrkamp znajdują się w osobnym tomie, tak zwanym filmowym, i w takiej też postaci ukażą się w następnej kolejności w Polsce. Otrzymujemy prozy pisane przez Bernharda w różnych etapach życia, dzięki czemu mamy z jednej strony wgląd w coraz to bogatszą tematykę zajmującą autora, z drugiej zaś możemy obserwować, jak zmieniają się jego techniki narracyjne. I tak słowo "Heimat" (mała ojczyzna) w literackim debiucie Bernharda nie tylko budzi idylliczne skojarzenia (jak w większości tekstów prozatorskich z początku lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku), ale zapoczątkowuje także opisy zdarzeń zakończonych śmiercią bohatera. Po raz pierwszy również jest w tych opowiadaniach mowa o poszukiwaniu miejsca do życia i akceptacji własnej egzystencji mimo nieprzychylnych postaw społeczeństwa. Pojawia się też motyw obcości, jaką człowiek pochodzący ze wsi czuje w anonimowym wielkim mieście. W niechęci narratora do miasta jako takiego jest już obecna problematyka sztuczności, niezwykle często spotykana w późniejszych tekstach. Mamy tu wreszcie przykłady nad wyraz kontrowersyjnego wizerunku kobiety prezentowanego niejednokrotnie w dłuższych formach. Osamotnienie, niemożność nawiązania kontaktu przez ludzi żyjących obok siebie, nihilizm, zrównanie życia ze śmiercią, ta tematyka tak charakterystyczna dla pisarstwa dojrzałego Bernharda pojawia się już w wielu wcześniejszych opowiadaniach. Można by zatem powiedzieć, że autor przez całą swoją twórczość pozostaje wierny większości interesujących go motywów, opowiadania zaś, z których wiele prezentuje mistrzostwo pod względem formy i treści, stanowią przygotowanie do ich arcymistrzowskiego rozwinięcia w powieściach.
Thomas Bernhard (1931-1989) − austriacki prozaik, dramaturg i poeta, jeden z największych dwudziestowiecznych pisarzy niemieckojęzycznych. Ze względu na niesłychanie krytyczny stosunek autora do Austrii jako państwa katolicko-narodowosocjalistycznego, zacofania i kołtuństwa panującego na wsi i w małych miastach oraz do niszczycielskiego działania wszystkich instytucji państwowych doczekał się miana „kalającego własne gniazdo” (Nestbeschmutzer). W Polsce została opublikowana już większość jego powieści, m. in. "Autobiografie", "Bratanek Wittgensteina", "Dawni mistrzowie", "Kalkwerk", "Mróz", "Wycinka", "Zaburzenie", "Tak. Wyjadacze". Znane są również wywiady, które Krista Fleischmann zamieściła w książce "Spotkanie", a także "Moje nagrody". W 2001 roku ukazały się w Wydawnictwie Literackim dwa tomy "Dramatów". W 2015 roku Atut wydał zbiór wierszy "Śmierć i tymianek". Ostatnio nakładem „Czytelnika” ukazał się tom "Dramatów", zawierający również nieznane dotychczas sztuki pisarza.
18.06.2024
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9, Warszawa
Uwielbiam twórczość Bernharda. Bardzo dziękuję tym jakże utalentowanym i pracowitym ludziom za to, że mogę czytać jego dzieła. Pozdrawiam!
Głos pana Mastalerza - cudny! Tylko mikrofon na początku nieco zniekształcał.
Czy jest w ksiazce powiadanie "Partyjka" które zostało wydane bardzo dawno temu jako osobna książeczka?