NİYÂZÎ-İ MISRÎ - ÇIKTIM ERİK DALINA ŞERHİ (Osmanlıca Okuma) Prof. Dr. Özer ŞENÖDEYİCİ

Çıktım erik dalına tâ ki yiyem üzümü
Bostân ıssı kakıyıp der ne yersin kozumu
Bu beyitten murat oldur ki her amel şeceresinin bir türlü semeresi olur. Zâhirde her meyvenin mahsus şeceri olduğu gibi, kezalik her amelin bir mahsus aleti vardır, onun ile hâsıl olur. Misâli, ilm-i zâhirin husulüne alet bunlardır: ilm-i lugat ve ilm-i sarf ve ilm-i nahiv ve mantık ve maânî ve adab-ı kelâm ve usul ve hadîs ve tefsir-i şerif ve hikmet ve heyet. Amma ilm-i bâtının husulüne alet, evvelâ hulus ve mürşid-i kâmil ve nefesi ile zikir ber-devâm ve kıllet-i taâm ve kıllet-i kelâm ve kıllet-i nevm ve uzlet ani’l-enâm daima. Amma ilm-i hakikatin husulüne alet, terk-i dünya ve terk-i ukba ve terk-i vücuttur.