Wychowane na człowieka: o małpach, które myślały, że są ludźmi, Łukasz Kwiatek
Vložit
- čas přidán 10. 09. 2024
- W kolejnym wykładzie z cyklu "Granice Nauki: zacieranie granic". Łukasz Kwiatek (Centrum Kopernika, Tygodnik Powszechny) przybliży nam historię małp człekokształtnych wychowywanych w ludzkich rodzinach.
Jak bardzo natura małpy może zmienić się pod wpływem ludzkiej kultury? Takie pytania zadawali sobie autorzy eksperymentów polegających na wychowaniu krzyżowym szympansów i innych małp człekokształtnych w ludzkich rodzinach, którym to eksperymentom bacznie przyglądał się cały naukowy świat przez kilkadziesiąt lat ubiegłego stulecia. Pod jakimi względami małpy wychowane niczym ludzkie dzieci przypominały ludzi, a pod jakimi - przedstawicieli własnego gatunku? Dlaczego eksperymenty te najczęściej miały smutny finał? Czy i dzisiaj wychowuje się małpy na ludzi? Między innymi na te pytania odpowie w swoim wykładzie Łukasz Kwiatek.
„Wielkie Pytania - przygotowanie i publikacja cyklu dodatków popularnonaukowych do »Tygodnika Powszechnego« oraz organizacja cyklu popularnonaukowych wykładów otwartych” - zadanie realizowane przez Fundację Centrum Kopernika, finansowane w ramach umowy 625/P-DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Pragnę zauważyć, że pan Łukasz bardzo się wyrobił jako prelegent. Polecam posłuchać wykładu z 2014 roku i tego i od razu widać swobodę w mówieniu, mniejsze tempo i ogólnie rzecz biorąc brak stresu jaki udziela się też słuchaczowi. Brawo Panie Łukaszu. To ze swej natury nie jest łatwe zadanie przemawiać publicznie, ale praktyka i praca czyni mistrza. :)
Przypadkowo trafiłam na wykłady Pana Łukasza Kwiatka wczoraj. Są naprawdę fantastyczne!
a ja dzisiaj, wspaniale
Ja słucham od dawna i cofam się do coraz starszych. Potwierdzam to piękny kwiat wśród popularyzatorów nauki 😅
Dzięki, Łukaszu.
Tak, udało Ci się wzbudzić we mnie "jakiś rodzaj metafizycznego niepokoju".
Dawno nie czułam się tak poruszona.
Trudno mi nawet w pełni pojąć dlaczego. Wytrąciło mnie to jakoś z konwencjonalnej odruchowej ludzkiej pychy i przekonania, że człowiek jest "królem gatunków".
Dziękuję.
Mnie osobiście brakuje eksperymentu na szerszą skalę. Jeśli by tych szympansów tak wychowali z 10 a później ze sobą krzyżowali to moglibyśmy poznać ciekawe aspekty ewolucyjne. Już sama odpowiedź czy nauczyły by swe dzieci języka (migowego) które same znały czy komunikowały by się z nim inaczej daje nam bardzo dużo a jeszcze wiele jest innych ciekawych pytań np. czy rozwinęły by się bardziej emocjonalnie jak zmieniała by się ich genetyka pod wpływem tego eksperymentu np. w trzecim, czwartym pokoleniu.
10 osobników które miały by się ze sobą krzyżowały bardzo szybko doprowadziły by do chowu wsobnego poza tym na jakieś znaczące zmiany ewolucyjne trzeba by było czekać setki a może i tysiące lat
FaceFromHell
Zbrodnicze podejscie do zwierzat, podobnie jak u pseudonaukowcow opisanych w wykladzie. Dobry nick, dodalabym: not only face from hell. Nie pozdrawiam.
@@jagadamba54 W jaki sposób zbrodnicze?
Sadze, ze takie eksperymenty byly prowadzone, lecz nie zostaly podane do opinii publicznej, jesli nie w USA, to byly prowadzone w ZSRR, lub w Chinach, a nawet Japonii.
@@lamonke3209 Chów wsobny właśnie stosuje się do utrwalenia cechy. Dana cecha utrwala sie po 5 pokoleniach wtedy mamy nową rasę. Nowa rasa nie oznacza, że jest ogólnie lepsza ale że nam do czegoś potrzebna. Zmiany ewolucyjne to taka pierdoła którą każda grupa nauk traktuje zupełnie po swojemu. Jaka ewolucja,.... jak zupełnie nie uznawano dotychczas zmian epigenetycznych a zjawisko heterozji poważnie traktowali tylko zootechnicy.
Dziękuję.
Przykry tylko fakt pozostawienia zwierzęcia w dżungli kiedy nigdy nie miało z nią żadnych doświadczeń. :c
To wiele mówi o ludziach.
Bardzo ciekawy wykład :)
tych naukowców powinni na starość do dżungli wysyłać
bardzo dobry wykład, świetne podsumowanie, dziękuje panu
Podsumowanie nie było świetne, ponieważ sam mówca przyznał, że nie będzie tego wykładu podsumowywał.
@@maciekluka3517 posłuchaj pan końcówki, w ostatnich paru zdaniach zrobił jednak podsumowanie
Wow jakie to było super, inne, ciekawe potrzebuje więcej :)
Dzieki za wiedzę!
Rosjanie wiele ciekawych mało znanych eksperymentów zapoczątkowali. Niektóre z nich są nie smaczne.
A kto ci kazał próbować jak smakują? XD
Świetny wykład! :)
A myślałem, że tylko w Warszawie na Wiejskiej jest prowadzony taki eksperyment...
Człowiek wychowany przez zwierzęta nie jest w stanie osiągnąć wielu sprawności które wychowany przez ludzi by osiągnął. Język nie jest wrodzony. Porozumiewanie się jakiegoś rodzaju zostanie, ale nie da się tego na pózniejszym etapie odtworzyć w całości. Co do zwierząt...nawet pies rozumie słowa, kot ma w takim wypadku świadomośc umysłu, bo wie pod jakim kartonem jest jego żarcie. Niestety ci akademiccy zoolodzy rzadko mają do czynienia ze społecznościami zwierząt ...jak choćby hodowcy, zootechnicy itp.... i ich interakcjami między sobą, róznymi grupami, z ludzmi czy innymi zwierzętami. Oczywiście małpę da się wychować jak człowieka ...ale "jak" to najważniejsze słowo. Podobnie inne zwierzęta ...i nie wolno ich wtedy wyganiać "do dżungli", bo to tak jakby człowieka wygnać do lasu lub na sawannę na siłę bo przecież z niego/niej pochodzi. Każdy ssak czy wiele ptaków zmienia swoje życie przez interakcję z człowiekiem i wprowadzanie na siłę ich spowrotem do jakiegoś podobno im właściwego środowiska jest robieniem im krzywdy. Szympansy osiągną poziom umysłowy kilkuletnich dzieci, oczywiście nie wszystkie, bo też nie wszyscy ludzie maja takie same zdolności umysłowe. Ale filozoficznej dysputy z nimi nie poprowadzisz. Niestety dorosłe szympanse są co najmnie 3 razy silniejsze niż sprawny dorosły mężczyzna a posiadają jeszcze kły i pazury. Człowiek nie ma żadnych szans w poważnym starciu ze zwierzęciem ważącym tyle co on, nawet jeśli jest roślinożerne i połowę wagi jeśli jest drapieżnikiem. Jeśli mimo to zwierzę się podporządkowuje to tylko potwierdza, że człowiek albo nie jest dla niego w tej chwili istotny, albo do czegoś potrzebny w grupie. Natomiast jeśli naprawdę dojdzie do walki o przywództwo w grupie to nawet pręty elektryczne mogą nie wystarczyć. Śmieszne są tu płacze nad biednymi zwierzątkami jak nawet progu bólu tych zwierząt nie ogarniacie. Krowa np. potrafi iść ze złamną nogą albo z zapaleniem wymienia wypełnionego kilkunastoma litrami ropy( do czego zresztą dąży Spurek i podobni jej "uchodzcy" zabraniając dojenia ). Natomiast nieludzkie jest w tych eksperymentach przerywanie ich na jakimś poziomie i pozbawianie tych szympansów ich dotychczasowego życia wsród ludzi jako jedynego znanego i akceptowanego środowiska. Świadczy to o pysze . Zwierzęta nie są pyszne ale mogą być dominujące, człowiek może być i dominujący i pyszny. Choć pychę bardziej roztacza nad innymi ludzmi...i z dlugofalowym celem. Zwierzę cel realizuje od razu, ...albo poczeka aż przestaniesz patrzeć.
Warto wziąć pod uwagę możliwość, że Donalda Kelloga złamało nie tyle towarzystwo szympansiej siostry, ale to, że rodzice strzelali mu nad uchem z pistoletu
JA moge podsumować. Z człowieka małpę zrobić łatwo, ale z małpy człowieka jak byś się nie starał to nie zrobisz.
Słucham tego z dużą przykrością, jak zawsze gdy napotykam pychę
masz na mysli tych co kazali sie calowac w sygnet jak mafiozi, czyli papiez itp ?
Pozdrawiam serdecznie i życzę miłego dnia
Pan Łukasz to mój ulubiony Kwiatek. Mam nadzieję, że nie jest to obraźliwe (jestem odrobinę starszy więc sobie pozwoliłem). Szacunek za wiedzę i cierpliwość w jej przekazywaniu.
Małpy jednak nie potrafią posługiwać się odległym czasem przeszłym, również nie potrafią nauczać osobników swojego gatunku tych sztuczek z językiem migowym oraz znakami. Szkoda zwierząt jeśli później mogą trafić na jakieś gorsze eksperymenty.
Ogromnie smutny wykład, wręcz depresyjny. Co za gehennę te biedne zwierzęta przechodziły.
49:12 Kanzi nie był uczony. Uczona była jego przybrana matka, samica alfa w grupie badawczej (bo Kanzi to ne szympans, a bonobo), która go przejęła na wychowanie od matki biologicznej. Kanzi tylko jej towarzyszył, nie wykazując większego zainteresowania tymi symbolami, aż któregoś razu, jak Matata musiała się na chwilę oddalić, zasunął badaczom tekst pełnym zdaniem... Obecnie Kanzi dba o rozwój Teco, syna jego przyrodniej siostry Panbanishy, córki Mataty. Panbanisha niestety wyrwała się zimnym kwietniem na dwór i złapała ciężkie zapalenie płuc, którego nie przeżyła. Z Teco też może być niezły okaz - Kanzi jest chyba jedyną udokumentowaną małpą, potrafiącą posługiwać się ogniem...
W Copernicusie jest Łukaszów dwóch
Jeden od małp, drugi od kropek
Ładna forma nauki
Mnie tylko zastanawia co by było gdy nauczyć dużą liczbę malpow języka migowego
Umiały by lepiej sie porozumiewać między sobą
...To film o tym jak pewni "naukowcy" mysleli, ze sa ludzmi.
Okrutny eksperyment
Budzi to niepokój...
czcams.com/video/gpoU9_fBm_c/video.html gdzie jesteś?:)
W jakim wieku Gua zdała maturę?10 lat?Może Twoflower to potomek genialnego małpoluda?;)
Copernicus Center for Interdisciplinary Studies
Potworny temat. Kryminalne podejscie "naukowcow". Mnie interesuje podejscie p.Kwiatka, ktore wydalo mi sie dosc neutralne. Jezeli sie myle i go krzywdze, prosze mi wskazac, w ktorych momentach potepia te marksistowskie zabawy w dr Mengele.
On nie jest od tego zeby "potepiac", i "wyrazac oburzenie" oraz mowic Ci co jest dobre co zle. On ma wyklad po to aby jak najlepiej wytlumaczyc rzeczywistosc, przekazac Ci fakty. Z reszta juz sobie poradzisz uzywajac swojego mozgu.
Jako naukowiec nie jest od potepiania. Takie eksperymenty przeprowadzono więc przedstawia ich wyniki. Dlaczego mamy nie wykorzystywać istniejącyh materiałów? Tym bardziej, że te eksperymenty nie były aż tak "okrutne". Nie bądźmy hipokrytami.
sluchalem tego pana i niestety nie da sie tego sluchac !!!! temat bardzo ciekawy ale cos slychac, jakas niepewnosc, tak jak by mowil najwyzej drugi raz publicznie i byl to dla niego bardzo swiezy temat.
To takie chore, że aż się nie chce tego słuchać.
Absurdalne, nie potrzebne badania nad zwierzętami. Po co to? Przecież z tego nic sensownego, ani odkrywczego nie wynika!
To jest dręczenie zwierząt.
Tak samo mozna by powiedzieć o wszystkich badaniach zanim dzieki nim odkryjemy coś bardzo ważnego. Przykładów dużo
@@BozonCechowania badania takim kosztem? cudzym? zglosilbys sie na ochotnika albo oddal w ich lapy swoje nowo narodzone dziecko? bo moze by odkryli cos waznego?
@@jagadamba54 dom rodzinny zburz i zasadz drzewa. Ale hipokryzja. Pierdolicie takie głupie komentarze a za chwilę z usmieszkiem korzystasz z wszystkich udogodnień nauki (tej samej nauki która testuje coś na zwierzętach żeby tobie się nic nie stało). Poziom myślenia idioty
Psychologicznie, biologicznie, medycznie tez wiele wynika.
I po diabla takie eksperymenty?!
Tragedia. Stoi i czyta tekst ze slajdu. Nie wie, że wszyscy obecni potrafią czytać?
Myślałem że chodzi o murzynów...
O twoją starą, która była kobietą lekkich obyczajów.
yyyy eeee
0:18 takie laski przychodzą na te wykłady??!!! Jasny gwint, nauka jest...sexy? ;)
Ijon Tichy O jasny gwint, czyżby kobiety tez miały szare komórki, dostęp do edukacji i zainteresowania związane z nauką? Niebywałe :))
@Crypt Keeper o łaaaał, jesteś taka inna! Masz 17 lat, a nie siedzisz w galerii handlowej tylko w internecie, nie to co te pustaki!
Zejdź na ziemię.
Nie, kobiety tylko siedzą w kuchni, ta pani na pewno tylko przyniosła komuś kawę. Co to w ogóle za komentarz?!
@@KaczuszkaMoon Zwracam uwagę na emotkę z przymrużonym okiem ;)
Myślałem że wy się nie angażujecie w politykę a tu cyk, film beneficjentach 500+ 🤣🤣🤣
Psycholożką? Może, psychlochą?
obiekt zabytkowy
Tak sie teraz mowi w nowomowie antykulturowej; pod wplywem naciskow feminazistek i elgebetow na sile tworzy sie sztuczne zenskie formy slow w imie rownosci i niedyskryminowania, a potem sa te formy propagowane na uczelniach i w mediach jako obowiazujace.
@@jagadamba54 nie, tak się mówi, bo to ma sens. Moja mama jest lekarką, mój tata jest lekarzem. Moja ciocia jest nauczycielką, mój wujek jest nauczycielem. Moja kuzynka jest psycholożką, mój kuzyn jest psychologiem. Nie pluj jadem i dorośnij.
@@emiliamazur5039 Droga Emilo, doroslam juz dawno temu, mam 65 lat. Za moich czasow slowa typu rezyser i psycholog nie mialy formy zenskiej. Jadu nigdzie nie widze, stwierdzam fakt, jaki zaistnial w ostatnich dekadach, to wszystko.
@@jagadamba54 od zawsze istniały odpowiedniki żeńskie i są one jak najbardziej poprawną formą. Ten 'nacisk feministek' spowodowal jedynie, że zaczęto ich używać, czyli jakby nie patrzeć - używać poprawnej polszczyzny.
Nudne jak flaki z olejem
Niektóre historię wywołują ciarki.