Dino Buzzati: Absürt Bir Öyküyü Yalnızca Somut Bir Dil Makûl ve İnandırıcı Kılabilir! (1962)
Vložit
- čas přidán 2. 06. 2023
- Tatar Çölü'nü okuduğum zaman Kafka'da eksikliğini her biçimiyle hissettiğim, tarifi mümkün olmayan o ne idüğü belirsiz derinlikle karşı karşıya kalmıştım. Kafka, öykülerinde beni tutup uçurumun başına götürüyor ve aşağı bakmamı sağlıyordu. Başım dönüyordu boşluğa baktıkça, kafamı çevirmek istiyordum ve bazen midem bulanıyordu, ancak uçurumun ucunda durma halinden öteye geçemiyor, sırtımı döndüğümde uçurumdan uzaklaşıyordum.
Oysa Buzzati beni uçurumun kenarına getirmekle kalmadı, omzuma dostane bir biçimde pıt pıt vurduktan sonra beni aşağıya itti. Buzzati'nin Tatar Çölü boyunca uçurumdan aşağıya düştüm. Yere çakılşmayı bekleyerek, içimin kalktığı, tüylerimin diken diken olduğu, ne kadar çırpınırsam çırpınayım durduramadığım bir düşme hissisyle beraber Buzzati'nin dünyasında kayboldum.
Bir ihtimal yersiz, gereksiz ve belki isabetsiz bir karşılaştırma oldu bu, ancak hissettiklerimin gerçeklere tekabül ettiği anların çok da fazla olmadığını belirterek Buzzati'nin beni nasıl derinden etkilediğini göstermem için böylesine ifadelere sığınmam şarttı.
Buzzati'ye ait kayıtları kurcalarken kendisiyle gerçekleştirilen 1962 tarihli bir röportaja denk geldim. Burada kendisiyle ve yazımıyla ilgili belirttiği kısa bir ifade beni neden derinden etkilemeyi başardığının tespiti gibiydi:
"Fantastik öykülerimi sanki gerçek vakalarmış gibi yazmaya çalışıyorum. Anlattığım olay ne kadar fantastik ve hatta bir bakıma ihtimal dışıysa o denli basit ve bürokratik sayılacak bir polis tutanağı diline ihtiyaç duyuyorum. Çünkü yalnızca böylesine somut bir dil kendi içerisinde absürt görünen bu öyküleri makûl ve inandırıcı kılabilir."
İnsanı akıl almaz öykülerin içine fırlatan Buzzati, kimi zaman bir cerrah hassasiyeti ve soğukluğuyla neşteri indirdiği cümleleriyle tüm o ihtimal dışı anlatıları gerçek kılmayı başarıyordu. Daha da ilginci, bana göre, anlatılarını makûl kılmaktan ziyade, okurunu anlatı dünyasına uyacak biçimde eğip bükmeyi ve gerçeklikten koparmayı mümkün hale getiriyordu.
Belki, hemen her şeyi olduğu gibi, bunu da abartıyorumdur. Yanılıyor olamam, haksız çıkmam, feci halde gerçeği ıskalamam mümkündür. Yine de, benimle aynı şiddetle yanılacak, haksız çıkacak ve gerçeği ıskalayacak birilerinin bu dünyada daima var olacağına duyduğum anlamsız inançla beraber kanala bir Buzzati eklemeyi uygun gördüm.
Esen kalmayı sürdürebiliyorsanız, lütfen sürdürün.
* * *
Çeviri: Ümid Gurbanov
Blog: umidgurbanov.substack.com
Twitter: umidgurbanov
* * *
Twitter: ufaktefekceviri
Patreon: patreon.com/umidgurbanov
Bu kısa kesitleri Twitter üzerinden de paylaşıyorum, ilginizi çekiyorsa takip edebilirsiniz: twitter.com/ufaktefekceviri
Tanrı'yı gören köpek bende aynı etkiyi yapmıştı. Bu aralar Colombre'yi okuyorum. Tavsiye ederim. Röportaj için çok teşekkür ederim
Teşekkürler 👍👍
Tatar Çölü aynen söylediği gibi kurguladığı harika bir kitaptır .
Aaa tam da bu sıralar Tatar Çölü'ne başlamıştım. Gerçekten içine çekiyor kitap. Okurken hissediyorsun o mekanı, diyalogları falan. Hem de yazarın videoda bahsettiği gibi anlaşılmaz, karışık bir yazı da yok ortada. Adamın videoda anlattığı tutumu da bir ilgimi çekmedi değil şimdi. Kim bilir belki diğer eserlerine de bakarım.
Tatar Çölü şu ana kadar okuduğum en etkileyici romanlardan biriydi
Tatar çölü müthiş bir kitaptı. Gerçekten çok ilginç bir huzur duygusu hakimdi. Çöl ve yabancı kör kayalar sonsuzluğu yansıtıyordu. Hüsran duygusu, deliliğin sınırı ve zamanın ince ince mantar hastalığı gibi insanı bitirmesine sahit oldum. Büyük usta.
İlginç bir huzur mu? tuhaf doğrusu beni içten içe o kadar hebâ edilmiş bir kitap kahramanı ömrü belki de hiç sarmamisken o kitap beni vurdu vurdu duvara attı 😊 size huzur asilamis olmasına şaşırdım.
@@havvatopcu89 Kitabın baskın kavramları olduğu doğru. Heba edilmiş hayat gibi. Tuhaf huzur duygusunu neye atıf yapıyorum? Dekaloglar 'ın birinde final sahnesinde uzun çimenler ve yeşil agaclar gösterilmişti. Tam olarak anlamamıştım. Ama sonra düşününce bunun huzuru temsil ettiğini anladım. Çöl durağanlığı yani huzuru, birazda ölümü , zamanın durmasını veya yavaş değişimi temsil ediyor.
Hocam merhabalar,Yalın Alpay ile yaptığınız bir konuşma vardı bu kanalda silindi mi acaba
👍
kafka gibi
Çok kısa sürmüş bunun uzun versiyonu yok mu Ümid Bey?