Waarom moeten we af van diagnoses als depressie?
Vložit
- čas přidán 2. 03. 2022
- In de geestelijke gezondheidszorg wordt veel met hokjes gewerkt. Zo kun je 'depressief' zijn, 'borderline' hebben of een 'angststoornis'. Volgens psychiater Jim van Os (UMC Utrecht) moeten we daar vanaf. Het is tijd dat we stoppen met die labeltjes. Gelukkig heeft hij een alternatief.
---
In dit college legt Jim van Os uit hoe we op een andere manier diagnoses kunnen stellen. Benieuwd naar hoe we mensen met psychische klachten vervolgens het beste kunnen behandelen? Kijk dan het bonusmateriaal met Jim: • BONUSMATERIAAL: Behand...
---
Meer wetenschap? Check:
Podcast op Spotify ► open.spotify.com/show/0z2ydI7...
Podcast op iTunes ► itunes.apple.com/nl/podcast/d...
Onze website ► www.universiteitvannederland.nl/
Instagram ► / universiteitnl
Twitter ► / universiteitnl
Facebook ► / universiteitvannederland
Voor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits context behouden) te gebruiken. Bij twijfel, mail ons op info@universiteitvannederland.nl
Over de Universiteit van Nederland:
We zijn een stichting met een volledig onafhankelijke redactie. Onze missie is simpel: wetenschap is te gek en iedereen moet dat weten. Samen met de veertien universiteiten in Nederland zorgen wij dat betrouwbare wetenschappelijke kennis bij jou komt.
Wil je reageren op onze video’s? Leuk, we horen graag van je! Wel een paar aandachtspunten om rekening mee te houden:
- Schelden is niet toegestaan, net als kwetsende, discriminerende of racistische uitspraken.
- Geen negatieve opmerkingen over de spreker. Onze wetenschappers doen vrijwillig mee aan onze video’s, laten we het leuk houden voor hen!
- Links naar andere pagina’s, kanalen of websites zijn niet toegestaan, tenzij het wetenschappelijke artikelen of nieuwsberichten zijn.
- Geen onwaarheden of onduidelijke berichten.
Lang geleden werd bij mij ook de diagnose depressief gesteld. Na drie jaar therapie was ik nog geen steek verder totdat een wakkere vervangende huisarts vroeg of er wel eens een slaaponderzoek was gedaan. Uiteindelijk bleek ik zware slaapapneu te hebben. Ik was depressief omdat ik niet sliep in plaats van dat ik niet sliep omdat ik depressief was. Huisartsen komen soms niet uit hun tunnelvisie.
Ja ik ook 25 jaar misdiagnose! Bleek UARS te zijn, milde variant van slaapapaneu 😞. Oorzaak de buitenboordbeugel en mondademen als kind. The story of headgear op CZcams. Triest dat ik er zelf achter moest komen en mijn zelfbeeld zo beschadigd door die onzin labels.
@@giannipunto3074 slaapapneu bij de mens is echt een serieuze epidemie! Ik raad je het boek aan Jaws the story of a hidden epidemic by dr. Sandra Kahn, dr. Paul Ehrlich.
Orthodontie bij kinderen doet ook veel schade! Het boek van James Nestor "Breath" en het artikel van Karin Badt "extracting premolar teeth the risks".
De Canadese stichting "Right to Grow" en de video op CZcams "The story of headgear"
Neuro transmitters heb ik kennis van mogen opdoen. Och zo helder...
Waar zijn de ziekenhuizen en dokters / hulpverleners mee bezig?!
@@fadjeja3141 Waarom is orthodontie schadelijk bij kinderen. behalve dan dat ze slecht eten en soms slecht slapen iedere keer als de beugel wordt aangepast.
@@Bruintjebeer6 orthodontie is symptoomgerichte behandeling. Er is een reden waarom tanden scheef gaan staan zoals mond ademen, tong laag in de mond in plaats van tegen het gehemelte, te zachte voeding. Het artikel "extracting premolar teeth the risks" van Karin Badt maakt veel duidelijk. En anders de CZcams video "the story of het headgear"
Beugels beperken de natuurlijke groei van de schedel/kaken bij kinderen en beschadigen de luchtweg.
Zie ook "stop retractive orthodontics" op CZcams of het kanaal Orthotropics, Forwardontics, Facefocused. Het artikel "is it mental or is it dental?" Weston Price foundation.
Orthodontie kan leiden tot o.a. slaapapneu!
Ik zelf ben gediagnosticeerd met autisme en zonder deze diagnose krijg ik geen hulp. Ik heb deze diagnose pas gekregen bij het zoveelste onderzoek, terwijl ik mezelf duidelijk herkende in vrijwel alle kenmerken van ASS. In Nederland heb je een label nodig, anders wordt je aan je lot overgedragen. Ook heb ik veel meer inzicht gekregen en kan ik aan mezelf werken dankzij de diagnose. In eerste instantie kon ik niet de diagnose krijgen, want ik kom uit een pleeggezin en zou dus een hechtingsstoornis hebben. Ik denk dat het minder belangrijk is wat de DSM zegt, maar het is wel belangrijk om begrepen en geholpen te zijn in deze samenleving. Ik hoop dat iedereen een plek vindt waar ze gehoord worden.
Ik heb een vergelijkbaar punt een keer opgebracht tijdens een werkgroep van mijn studie geneeskunde. Toen werd er zowel door mijn medestudenten als de docerend basisarts vreemd van opgekeken en flink op geprotesteerd. Ik had het natuurlijk lang niet zo mooi uitgewerkt als in dit college, maar hun reactie gaf mij toch het idee dat er voor een dergelijke verandering in de psychiatrie allereerst een verandering dient te komen in de mate van dogmatisch 'stampen' tov kritische benadering van de opgedane kennis in de geneeskunde-opleiding.
Jim van Os is wel het buitenbeentje van de psychiatrie en zeker niet alle psychiaters zijn het met hem eens. We spreken nog altijd over syndromen binnen de psychiatrie aangezien de pathogenese nog niet bekend is. De DSM is juist in het leven geroepen om onderling enigzins over hetzelfde te kunnen hebben. Het indelen obv symptomen is momenteel alles wat we hebben en daarbinnen is grote overlap, maar alle hokjes dan maar op de schop gooien is ook niet helpend.
Overigens wordt er al lange tijd gewerkt aan een nieuw dimensionaal model, maar door gesteggel bij de bazen heeft het bij de DSM 5 alleen de appendix nog gehaald. Je docent was dus waarschijnlijk niet goed op de hoogte als je suggestie op zo'n manier werd afgeschoten
@@ahamadaoumouri3417 Dank voor de info! De opdracht die werkgroep was ook om een lastig discussiepunt aan te kaarten, dus ik had zeker niet het idee dat dit oncontroversieel is. De eenzijdige weerstand die ik merkte voor het discussiepunt vind ik echter nog steeds zorgelijk, al helemaal omdat deze werkgroep vroeg in de opleiding plaatsvond en ik dan júist zou verwachten dat studenten nog vrij kritisch zijn op kennis die zij recentelijk hebben opgedaan. Mijn inziens wordt er echt te weinig aandacht besteed aan de nadelen, beperkingen, haken en ogen van de verschillende diagnostische methodes die tot onze beschikking zijn. Termen als negatief voorspellende waarde passeren vaak genoeg de revue, maar wáárom bepaalde methodes gemengde resultaten kunnen geven heb ik niet voorbij zien komen tijdens geneeskunde, alleen bij wetenschappelijke opleidingen.
@@undercoverduck daar kan ik me goed in vinden; geneeskunde is soms net een veredelde HBO studie. Pas laat in de studie kreeg ik statistieken en voor je onderzoek moet je ook wat kennis hebben, maar echt kritisch nadenken over de methodiek kan je als je wilt je hele loopbaan vermijden.
Er wordt inderdaad internationaal gewerkt aan een meer dimensionale benadering. In Nederland houdt i.i.g. Rutger Goekoop (psychiater) zich ermee bezig...zie zijn website. Internationaal vindt je meer onder de term HITOP. Ik zie daar goede stappen en ook overeenkomsten met het verhaal dat o.a. Jim van Os heeft, maar ik heb er ook nog vraagtekens bij/mis nog het een en ander. Doch is dus ook nog in ontwikkeling. Hoop dat er meer samenwerking ontstaat tussen die mensen die het anders willen.
Ook zal er veel meer aandacht moeten komen voor preventie en dat betekent dat er erg veel moet veranderen...dat mensen voorbereid worden op en begeleid worden bij het ouderschap, dat diversiteit door iedereen normaal gevonden gaat worden, dat we een ander economisch systeem ontwikkelen binnen de grenzen van de aarde en de mensen en dus de mens een andere focus dan meer en groter naar samen en genoeg en tevreden en gezond etc. Voor een goede geestelijke en lichamelijke gezondheid in de toekomst is het niet of of maar en en wat noodzakelijk is.
Als ik hem als psychiater had gehad, was ik 6 jaar eerder weer gewoon gelukkig geweest.
Dan is het middel erger dan de kwaal geweest. Het is zo jammer dat als de behandeling geen gunstig effect resulteert dat nooit aan de psychiater ligt. Hypnotherapie heeft mij geholpen slapeloosheid te accepteren. Dat ik de rest van mijn leven slaapmedicatie nodig heb moet dan maar zo zijn. Ik heb een arrogante rigide betweter ooit eens in een programma horen beweren dat hij beter wist wat een patiënt had dan dat de patiënt het zelf wist. Ik weet uit ervaring ook met het geval van een goede vriend dat er altijd een externe factor is die je alleen zelf kent.
😂😂je hebt helemaal gelijk wat een stem ook heerlijk rustig
ik zie heel veel reacties hieronder die zeggen dat labels iets negatiefs is. Terwijl ik uit eigen ervaring en in mijn omgeving ook gezien heb dat mensen het positiever benaderen. Dit omdat ze eindelijk blij zijn dat ze een diagnose hebben en snappen waar het vandaan komt en eindelijk research kunnen doen. maar ook hulp kunnen krijgen en evt. extra vergoedingen of dingen vanuit de gemeente of het op hun werk kunnen toelichten. Wel ben ik het eens met jim van os dat dit een andere manier van denken is en wardeer ik deze manier ook wel. Ik zie zeker in dat dit ook meer kan helpen en positief wat kan toevoegen. Ik ben het eens met dat op maat gemaakte diagnoses ook beter werken in het proces qua behandeling en te achterhalen door de context te bepalen wat de oorzaken zijn zodat je het beter kan behandelen. Echter denk ik ook dat hiermee wel vervalt dat je zelf op research kan gaan. Ik heb zelf autisme en vind het best fijn om veel over autisme te lezen en dat ik mezelf in veel dingen herken (niet in alles en dat vind ik ook oke) maar ook te lezen hoe anderen hiermee omgaan. Door de research leer ik ook wat het eventueel voor mij kan inhouden en hoe ik ermee om kan gaan. En dat is fijn. Want hoewel ik ook even bij een psycholoog heb gelopen, loop ik daar nu niet meer bij. Wel krijg ik nog wekelijks ambulante begeleiding maar dan is het wel fijn dat je een indicatie hebt van oke dit is autisme, dit verklaard waarom je toen somber was. Het is wat laagdrempeliger kennis vergaren dan als het op maat is. (ik hoop dat ik het zo goed uitleg wat ik bedoel). En ik heb dat altijd dus fijn gevonden. Ook is het een stuk makkelijker in mijn opinie om lotgenoten te vinden. Dan als je diagnose specifiek op jou aangepast is. Tuurlijk kan je ook wel punten delen waar je tegen aanloopt en mensen vinden die hetzelfde hebben. Maar dit lijkt me wel lastiger. Nu zoek ik op insta of google op autisme en ik krijg een scala aan info en accounts van mensen met autisme. waarin ik me erg herken en dat is fijn en tegelijkertijd dingen leer. Daarnaast denk ik dat t qua verzekeringen etc ook wel handiger is om labels te hebben. Ik sta er dus dubbel in. Ik vind het goed dat het meer aangepast wordt maar ik denk ook dat er nog een paar kritische punten zijn. maar wellicht is hier ook wel meer over nagedacht om de punten die ik o.a. noemde dat je die dan alsnog wel kan hebben. Herkenning en lotgenoten hebben is namelijk ook een stukje behandeling en van het herstel. Je voelt je dan niet meer alleen en hebt mensen die hetzelfde doormaken en dat is fijn. En dat lijkt me met deze manier moeilijker maar misschien is hier ook over nagedacht dus.
Ik heb ooit hat 'label' asperger gekregen maar zie hier weinig positiefs aan. Het heeft mijn leven nogal ingrijpend veranderd. In plaats van zaken vroegtijdig de goede kant op te sturen, is dit onmogelijk verklaard en afgeschoven op iets wat in mijn hoofd zou zitten. Dat heeft mij op een doodlopend spoor gestuurd, met eindeloos veel verwarring en teleurstelling. Nu weet ik dat ik graag in het onderwijs zou willen werken om te voorkomen dat dit ook bij de volgende generatie gebeurt
Wat betreft de video ben ik het helemaal eens met de voorgestelde benadering. We zouden ons moeten bezighouden met feiten in plaats van (schijn)verklaringen. Dat is misschien wat moeilijker, maar wel het beste instrument om daadwerkelijk een stap verder te komen, in plaats van op te geven en afhankelijk te worden van fondsen en lotgenoten
Ik ben het hiermee eens. Ik ben blij dat ik bijna 2 jaar geleden eindelijk het 'label' autisme gekregen heb. Het verklaarde zoveel en maakte het ook makkelijker dingen/hulp te regelen.
Maar natuurlijk is iedere persoon anders, en is een overkoepelend label niet genoeg. Er moet toch altijd nog per persoon gekeken worden waar de problemen liggen, wat de oorzaak is, en wat mogelijke oplossingen zijn.
Het stellen van diagnoses mag wel verbeterd worden. Ik heb jaren met verkeerde diagnoses rondgelopen, waardoor de therapie ook niks deed...
Als we meer zulke mensen hebben met dezelfde gedachtegang, kunnen we de wereld al een stuk mooier maken! 🙏🏽 dankjewel voor dit!
Helemaal mee eens, goed verwoord!
Ja, laten we overgaan op kruidjes, voodoo en andere middeleeuwse pseudo-wetenschap...
Wat een kortzichtige opmerking.
Dezelfde gedachten gang vind ik een beetje eng vindt het fijner als we allemaal bewezen informatie kunnen respecteren
Dit verhaal verklaard ongeveer mijn weerstand tegen de methodiek in de geestelijke gezondheidszorg waarin ik al ruim 30 jaar werkzaam ben. Hartelijk dank voor deze lezing.
tja, en eerlijk is eerlijk, is dat niet waar Foudraine zo op hamerde?! want wie begonnen er nou met die labeltjes op te plakken...?
De labels waren er eigenlijk alleen zodat de wetenschap er grip op kon krijgen, helaas wijst de praktijk uit dat de wetenschap met aanhangige methodieken steeds verder van cliënt behoefte ed. is komen te staan.
Alles draait ineens om participatie lijkt het.
Ik ben blij dat ex cliënten zijn begonnen met terug brengen van ervaringen en dat sinds een tijdje gebruikt maakt van hen ervaringsdeskundigheid & expertise.
Hulpverleners zijn zich vaak niet genoeg bewust van de impact van de 'mentale labels' die ze aan iemand hangen. Soms kan het helpend zijn om overzicht te creëren bij zowel professionals als de cliënt, maar de manier die Jim het uitlegt lijkt veel menselijker en vriendelijker. Het geeft hulpverleners een rode draad, maar geeft ruimte voor invulling van de behoefte van de cliënt. Super!
De beschrijvende diagnose, niet het DSM label, is in mijn ervaring leidend. Ik denk dat er een groot probleem ligt in onze toenemende technocratische maatschappij en de walgelijke zorgverzekeraars die weglopen met onze DSM labels en testresultaten. In Nederland was de DSM bij uitstek bedoeld voor onderzoek en kan nooit de problematiek van een patiënt omvatten
Ze kunnen heel makkelijk labels los laten als het in hun straatje past. 30 jaar lang is mij niet verteld dat ik PTSS heb en werden mij symptomen afgescheept met misschien moet je met iemand praten.
Jij zelf ook niet, want zonder 'labeltje' geen vergoeding voor welke behandeling of vergoeding ook..
Zo eens. heldere lezing .
Ja echt fijn om het op deze manier van een pro te horen! Ik had uren naar deze man kunnen luisteren.
Hoe ik het begrijp na 10 jaar therapie: Bewustzijn een combinatie van onze emoties en filosofie en deze hebben invloed op elkaar. Het doel van het level is om het aantal positieve ervaringen te vergroten terwijl we de negatieve zo veel mogelijk proberen verwerken.
Dit is simpeler dan ik dacht het was, niet makkelijk, maar wel simpel. Voor alle complexiteit van onze hersenen werken ze relatief simpel:
- Hoe vaker je iets doet hoe sterker de betrokken hersenen en de verbinding er tussen wordt.
In geval van depressie is dat omdat iemand constant negatieve dingen tegen zichzelf zegt. Ik kan dit niet, ik durf dit niet, ik ben niet goed genoeg etc. Om hier vanaf te komen moet je:
1) Bewijs worden dat je dit doet. Ga turven elke keer dat je iets negatiefs over jezelf denkt.
2) Je moet jezelf gaan trainen om de positieve dingen in het leven te zien. En dat heel lastig op het begin en het zal heel nep en leeg voelen. Maar als je dit volhoudt zal je merken dat het steeds makkelijker en makkelijker wordt want die verbindingen worden steeds sterker.
Ga weer turven, nu voor elke keer dat je iets positiefs hebt ervaren. Ben je opgestaan vanochtend? Dat is positief! Heb je je klaar gemaakt voor de dag? Dat is positief! Heb je avond eten gemaakt? Dat is positief! En jij zal net zoals ik zijn op het begin "dat zijn toch gewoon basis dingen? Waarom zou ik daar blij over zijn?" Waarom niet? Het doel is om het aantal positieve ervaringen in je leven te vegroten dus als je de dingen die je elke dag doet in iets positiefs kan veranderen is je leven een stuk mooier.
Gaat dit al je problemen oplossen? Absoluut niet. Het gaat je wel meer ruimte geven om aan jezelf en de dingen die je belangrijk vindt te werken in plaats van non-stop bezig zijn met jezelf omlaag praten.
Maar goed, je woont in Nederlander als je met problemen zit ga praten met een expert. En als het eerste wat ze willen doen is je volpompen met medicatie herinner je dat je recht heb op second opinion.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd wat een expert zoals Docter van Os van mijn stelling hier vindt.
Klinkt als cognitieve gedragstherapie. Ofwel het uitdagen van negatieve cognities om zo de kerncognitie (ik ben niet de moeite waard) te proberen veranderen. Dus ja, hij zal het met je eens zijn
Ken je (dr) Joe Dispenza? Hij praat oa ook over dat eerste stukje wat je schrijft. De laatste jaren is hij erg populair geworden, dus je kunt echt heel veel vinden van hem. Ik heb zelf diverse therapieën achter de rug, maar nu achteraf is dit kinderspel op gebied van bewustzijn en werkelijke veranderingen bewerkstelligen.
Wat we echt nodig hebben is een basis in filosofie, psychologie en debatteren in het onderwijs. We leven in het internet tijdperk en we worden dag in dag uit bestookt me (mis)informatie, propaganda, onderhandse marketing, sudo-science en nog veel meer. Daarnaast loopt het aantal mensen met psychologische klachten alleen maar op, mensen moeten een basis aan gereedschappen hebben om beter met hun emoties en gedachtes om te gaan. En als de pandemie ons heel duidelijk heeft gemaakt kan een basis in debatteren ook geen kwaad want de kwaliteit van discussie is echt bagger.
En wachten tot de politiek dit zelf gaat voorstellen gaat niet werken. Een hele generatie aan mensen die veel kritischer zijn en veel betere middelen hebben om deze te onderbouwen is een gevaar voor de positie van veel mensen. Daarom moeten wij als volk hier echt voor gaan strijden want het zijn niet alleen de politici die er alles aan zullen doen om het tegen te houden maar ook grote bedrijven en religies.
Maar zonder ben ik bang dat wij het als mensheid niet gaan redden. We hebben de grondstoffen, de kennis, de technologie maar nu hebben ook de wijsheid nodig om deze goed in te zetten.
Interessant, doe jij dit voor jezelf of in een collectief?
Niet iedereen wil dat en niet iedereen heeft dat nodig. Misschien moeten we meer disengagen van die informatie en niet alles geloven wat we zien of horen.
Heel goed idee! Er zijn gelukkig meer mensen die dit vinden en daar naartoe werken.
Goede gedachte!!! Ben er zeker mee eens en deel er in mee
Vergeet meditatie/mindfulness niet
Bedankt voor deze video! Ik denk dat het ontzettend belangrijk is dat deze discussie gevoerd gaat worden, vooral in de reguliere gezondheidszorg.
Ik zie dat Jim van Os trauma hier in 'context' plaatst. Onderzoeken van o.a. Gabor Maté en Bessel van der Kolk laten zien dat trauma ontzettend vaak de onderliggende oorzaak is van een heel scala aan dsm-diagnoses en zelfs fysieke aandoeningen. Hier moet ook echt nog veel meer aandacht voor komen. En ook voor lichaamswerk als behandeling (ik heb de bonusvideo nog niet bekeken), want niet alles valt op te lossen met praten. De onveiligheid (vanuit trauma) wordt immers in het lichaam ervaren.
Mijn therapeute zei vandaag tegen me: 'wij als hulpverlener zouden veel vaker de vraag moeten stellen: "wat heb je meegemaakt?" in plaats van "wat mankeer je?". Dat zou een veel zachtere / compassievollere benadering zijn.'
Zelf ben ik vastgelopen in het reguliere circuit,omdat ik me totaal niet begrepen voelde en zelf, zeker toen ik jonger was, ook echt nog niet wist of begreep hoe kindheidstrauma (en van daaruit zich herhalend trauma in mijn latere leven als puber en jongvolwassene) zijn sporen had getrokken.
Deze therapeute begreep dat wel, en begreep dit al voordat ik iets over mijn jeugd had verteld, omdat ze de symptomen in het latere leven van getraumatiseerde en verwaarloosde kinderen herkende.
Zij heeft mij geleerd mezelf te begrijpen en met compassie voor het gewonde kind in mezelf te zorgen. Ik ben haar voor altijd dankbaar, ik weet oprecht niet of ik nog had geleefd als zij niet op mijn pad was gekomen.
Je hebt mazzel gehad met die therapeut. Ik herken wat je zegt over de reguliere zorg. Heb ook jarenlang bij diverse therapeuten en therapieën niet de juiste hulp gekregen, zelfs niet in het alternatieve sector. Helaas hebben de meeste therapeuten zelf ook hun eigen trauma's niet verwerkt en werken ze systematisch vanuit een dogma. Complexe trauma of ontwikkelingstrauma wordt ernstig onderschat en de meesten weten niet hoe dit in ons systeem nesteld en beetje bij beetje ons zenuwstelsel ontregelt. Pas door op zelf onderzoek te gaan en juist de diepte in te gaan (shadow work of hoe je het ook wilt noemen) ben ik langzaamaan aan het helen. Het is een mooi en dankbaar proces. Het youtube kanaal van Irene Lyon en polyvagal theory van Stephen Porges
waren erg waardevol voor mij.
@@sandtx4913 bedankt voor de tips!
@@stadtjer689 graag gedaan. Ik hoop dat het jou en anderen ook iets oplevert.
Meditatie, journalen, adem & lichaamswerk en plantmedicijnen hebben ook enorm veel bijgedragen (nog steeds).
@@sandtx4913 ik zie nu pas jouw reactie (ik krijg lang niet altijd een melding van YT 🤔).
Ja, ik ben echt ontzettend dankbaar voor die therapeute.
Heel knap van je dat jij zelf je weg hebt gevonden.
Ik denk dat veel regulier opgeleide psychologen alleen boekjeswijsheid hebben en in hokjes denken. Maar hoe het in hokjes plaatsen van mensen nu daadwerkelijk bijdraagt en coping, inzicht, compassie en uiteindelijk dus een betere kwaliteit van leven is mij niet duidelijk.
De twee namen die je noemt ken ik nog niet, ik ga er eens naar kijken.
'The Holistic Psychologist' / Dr. Nicole LePera is ook veel met deze thema's bezig. Ook een aanrader.
Niet echt hoor, ik heb alleen maar hulpverleners gehad die het heeeeeerljik vonden om te luisteren naar wat ik heb meegemaakt om er vervolgens niks mee te doen. Een triest figuur zoals ik zou al lang blij en dankbaar moeten zijn dat er iemand naar ze wil luisteren. Behalve dat ze niet eens luisteren en alleen maar naar de klok kijken. Ik hoop dat ze allemaal nu in therapie zitten om te verwerken dat ze zolang met mij zaten opgezadeld. De buikpijn van de dag van, de sessie zelf, de nasleep en mij ondankbaarheid voor hun opoffering
Dank voor de mooie uitleg.Weet nu op bijna 70 jarige leeftijd, waardoor en hoe ik mentale grenservaring opliep,op heb laten lopen. Heeft bijna mijn leven lang 'gekost' en mijn leven bepaald.Hele mooie omschrijving:'Mentale grenservaring.'
Top dit!!! Zelf meerdere diagnoses gehad en erg lang in een slachtofferrol gezeten.
Door me te verdiepen in boeken die gaan over bewustzijn is mijn kijk op mijn leven totaal veranderd.
Ik geloof niet meer in alles wat ik denk.
Ik kan je de 4 yoga sûtra's van Patañjali aanbevelen. De rigide manier van westers denken is aan mij al lang niet meer besteed. Mijn mens wereldbeeld was totaal veranderd en 180 graden gedraaid, maar dat wordt niet geaccepteerd. Het beste is het denken te elimineren en te accepteren dat het leven er is om geleefd te worden en intrinsieke waarde in liefde en geluk geeft. Sinds ik aan slapeloosheid lijdt, ben ik dagelijks een rondje zwerfvuil gaan ruimen met een bijdehandje en dat geeft een goed gevoel en ik voer leuke gesprekken met mensen die ik onderweg tegenkom.
Geweldig dat u dat in het licht zet - zovele mensen en kinderen krijgen labels opgeplakt en gaan er naar leven! Helder, klaar en waar! Dank u
Jim van Os is een belangrijke speler in het veranderen van de manier waarop psychiaters kijken, werken en handelen. Kijken naar klachten en niet naar diagnoses...en vooral...Kijken naar de mens en niet het label. Dank je wel Jim.
Jim van Os zet ons mensen weer in het middelpunt van ons bestaan. Mooi!
Altijd al zo gedacht, labels geeft negatieve uitwerking, zorgt allen voor een "ziekte beeld", en brengt niets.
Een top video, ik voel me gesteund.
Wat een helder en prachtig verhaal. Laten we kijken naar wat mensen echt nodig hebben in plaats van mensen te labelen.
Geweldig om de hokjes de deur uit te gooien. Al jaren werk ik met kwetsbare mensen. En dat zijn zulke mooie mensen! Niet te stoppen in een hokje, maar juist mensen die puur reageren op emoties. DSM5 is inmiddels al achterhaald. Het zal de begeleiders/behandelaars/verzekeraars houvast geven, maar een mens is niet te meten. Gelukkig maar, wat mooi dat alle mensen uniek zijn. Geef de mens de ruimte om te zijn wie hij of zij is en luister gewoon. Begrip, empathie en een luisterend oor werken beter dan het "opsluiten" in hokjes. Medicatie kan soms helpen, soms meer problemen geven. Wat is de oorzaak van het probleem? Pak dat aan ipv de gevolgen. We mogen tegenwoordig niet meer voelen en zeker geen negatieve gevoelens. We willen eeuwig leven, de dood is niet meer bespreekbaar terwijl dat nu eenmaal 1 van de twee zekerheiden is. Je bent geboren en je gaat uiteindelijk dood. Complimenten voor de heer Van Os, herkenbaar!
Labels hebben mij eerlijk gezegd enorm geholpen. Ik heb ass en adhd en door deze diagnoses is mijn kwaliteit van leven ontzettend vooruit gegaan. Grootendeels doordat dit een soort bevestiging is dat het niet aan MIJ ligt.
Klinkt nu alsof ik het als excuus gebruik, maar ik ben alleen maar meer gaan doen sinds dat ik dit weet.
Dat heet neurodivers tegenwoordig, en 't is net als erg grote of erg kleine voeten: weten welke maat je het beste past.
Zodat je lekker kan lopen, zonder blaren of pijn.
Dingen als ASS en ADHD zijn eigenschappen, als je je daar aan aanpast en er goed mee omgaat, gaat alles beter in je leven. Dus is het fijn dat te weten.
De rest van DSM verwart vooral hulpverleners die zelf een probleem hebben en dat niet willen zien. Storingen bij neurotypische mensen zijn zeker ziektes. Depressies, Borderline syndroom, dat soort klachten horen niet bij je.
Wat jij hebt zijn eerder "uitdagingen" dan ziektes, en met wat inzicht kan je er zelfs van genieten. Lekker jezelf zijn is lekker ook met ASS of ADHD, maar een lekkere depressie of fijne psychose bestaan niet.
Dit is pure kennis, ik ben het er volledig mee eens. Een label is vaak ook iets dat iemand vanaf de diagnose voor de rest van het leven met zich mee zal dragen. Om geholpen te worden is er een label nodig, pharmacie en psychiatrie draaien hier financieel gezien volledig op. Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen een label, dat benadrukt dat er andere belangen bij zijn...financiële belangen.
Vroeger was Jantje gewoon druk, en kwam er uiteindelijk met minder mentale klachten en meer zelfvertrouwen wel uit.
Hahaha, mooi is dit. Ik werkte 37 jaar in de zorg, die dusdanig is veranderd, gecontroleerd en veeleisend is geworden dat ik er met een zware burnout uitgestapt ben. Let wel, werkgever en UWV, middels de participatie wet slopen je/mij nog meer in de twee jaar van "herstel" en gedwongen reintegratie. En na 25 jaar bij dezelfde werkgever, kreeg ik verwijten als niet funktioneren van mijn kant.... Ik zit nu 100% thuis. En als ik om me heen kijk, wordt het hoognodig tijd dat de maatschappij en politiek eens gaat kijken naar hoe ze zelf funktioneert. Waarmee ik ook een Utopie aankaart, zoals ook hier wordt aangekaart.
Wat fijn en goed dat er naar mensen en context wordt gekeken in plaats van enkel naar het label! Ik vind het verhelderende informatie in vergelijking met de huidige werkwijze en ben blij dat iemand weet te verwoorden hoe het al tijden min of meer ook in mijn hoofd zit.
Dit zeg ik al meer dan 10 jaar en om dan nog maar niet te spreken over wat al die pillen met mensen doen. Goed dat steeds meer sectoren eindelijk aan het wakker worden zijn!
Zeer interessant, die mentale grenservaring. Ik ben inmiddels al 24 jaar depressief en zo'n 12 jaar vaste gast bij ggz. Ik denk niet dat het ooit nog weg zal gaan. Medicatie weiger ik nog langer te nemen want je schiet er niets mee op. Het beperkt je juist nog meer. Gelukkig is er geen sprake van angst meer, enkel pure woede en frustratie, wat me vorig jaar in de gevangenis heeft doen belanden. De gevolgen daarvan maakt het helemaal uitzichtloos. Advies van ggz? medicatie uiteraard. Die mensen houden zichzelf alleen maar aan het werk. Deze video is zeer verhelderend. Mijn dank is groot.
Gelukkig zijn er, buiten medicijnen, nog tal van snelwerkende alternatieven. Zoals NLP, EFT en hypnose. Blijf mogelijkheden zien ipv aannemen dat het niet meer weggaat. 😊
Vanuit medisch oogpunt gaat zoiets niet weg omdat ze niet veel meer in huis hebben dan pillen en praten. Praten spreekt vooral het mentale stuk aan en medicijnen onderdrukken symptomen en ondermijnen ondertussen je hele gezondheid. Antidepressiva zorgen voor minder aanmaak van melatonine, werken ontregelend op je schildklierhormonen en bevorderen verkalking van je pijnappelklier. Medicijnen zorgen ook voor depletie van vitaminen, mineralen en andere stoffen.
Het lichamelijke stuk kan je ondersteunen met de juiste voeding, zorgen voor gezonde darmen, eventuele candida aanpakken en gebruik van bepaalde voedingssupplementen. Zou daar wel advies bij vragen.
Verder zijn er allerlei methodes als de Body Code, Nei en Access Bars, waarmee je oorzaken van problemen kan aanpakken. Vaak heb je allerlei onbewuste trauma's die een blokkade kunnen vormen. Beste om je gevoel te volgen. Dan kom je eerder uit bij de juiste dingen. Financieel kan het soms wel een obstakel zijn als je een uitkering hebt maar met goed voor jezelf zorgen kan je ook een eind komen. Zelf in een ver verleden ook 'hulp' gehad en allerlei medicatie maar nu 27 jaar niet meer. Slik zelf onder andere magnesium en 5htp maar kan een beetje persoonlijk zijn.
Depressie is ook een gebrek aan verbinding. Beter dingen doen die bij je passen en dingen doen met aandacht. Sterkte.
@@vivlaqueen1128 Ik ben zelf ervaren yogin toch had ik hypnotherapie nodig om e.e.a. te accepteren en mijn gedachten onder controle te krijgen. Ik heb nog steeds veel aan de oosterse filosofie temeer omdat ik mijn situatie in de 4 yoga sûtra's van Patañjali omschreven vond. Dat neemt echter niet weg dat de chronische slapeloosheid alleen met slaapmedicatie bestreden kan worden die eigenlijk psychofarmaca is quetiapine. Alleen de mij door een psychiater opgedrongen dosering was te hoog en heb moeite gehad een lagere dosering te krijgen. Psychiater werd boos omdat ik haar vertelde dat ik mijn situatie in een boek beschreven zag,
Ik heb ook vastgezeten door feitelijk een mentale grenservaring. 16 jaar geleden inmiddels. Streef naar een leven vrij van storende invloeden op je gevoelige brein-orgaan. Als je het echt niet meer weet is een pilletje beter dan een celletje. Maar stel vooral prioriteit bij clear blijven van alle andere rotzooi ook (alcohol, nicotine etc)
Zolang je nog een diagnose nodig hebt om hulp te krijgen, de gemeenten nog verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg en de zorgleveranciers nog bedrijven zijn is dit verhaal een leuk idee, maar gaat er in de praktijk helemaal niks mee gebeuren noch heeft iemand er veel aan als dit wel gebeurt.
Heel interessant, helder. Zo fijn dat er psychiaters zijn die zo anders naar problemen kunnen /willen kijken. Daar kunnen andere psychiaters veel van leren! Dankuwel!!
De psychiatrie zijn Geen medische doctors en hun visie op de medemens is puur politics. Anders hoe kan het zo zijn dat psychiaters mee doen aan het vrijheid beroving van mensen en aan het gruwelijk drogeren van de = in hun ogen = ziek is?
Wat een prachtige benadering en uiteenzetting! Hoeveel mensenlevens zouden menswaardig geleefd kunnen worden als deze ideen common sense zouden worden! Chapeau!
Helaas moet de DSM-classificatie gebruikt worden om een declaratie bij de verzekeraar in te dienen al dan niet juist en conform de werkelijkheid. Mensen die hun leven weer een beetje op de rails proberen te krijgen, gaan over het algemeen niet meteen nakijken wat de verzekering voor ze betaald heeft. De verzekering mag bij patiënten ook geen navraag doen of e.e.a. wel klopt z.g. privacybescherming. Als je contact met de verzekering opneemt en vraagt naar de omschrijving, is die gecodeerd en heel moeilijk te achterhalen. Via de mail krijg je geen informatie en bij het call-center zijn er vaak 10 wachtenden voor je.
Depressie is geen ziekte maar een symptoom. En een symptoom kan een fors aantal mogelijke oorzaken hebben. Van onderdrukte emotie tot een vitamine B1 of B12 tekort tot onbehandelde diabetes. En de diverse soorten artsen zijn geneigd om een symptoom aan hun specifieke vakgebied te linken.
Inderdaad, in mijn geval een sluipend alcoholprobleem, zelfs bij lage hoeveelheden en grote tussenpozen. Pas toen ik er geheel mee stopte knapte ik enorm op en verdwenen zowel mijn depressieve inslag als veel kleine kwaaltjes.
Er is echter wel een ziekte waardoor je lichaam niet goed met hormonen als dopamine, serotonine, oxytocine en endorfine om kan gaan, wat leid tot systematische pervasieve somberheid. En dit noemen we vaak dysthymie of klinische depressie. Maar als je die diagnose krijgt dan doen ze niet echt een check op mogelijke andere oorzaken. Ze doen niet eens een check op mogelijke andere neurologische ontwikkelingen, zoals adhd of autisme of jeugdtrauma's, condities waarin het lichaam en brein daadwerkelijk, fysiologisch anders werken (lees: meetbaar en objectief).
Wat ik zo erg mis is dat holistische stukje van de psychologie, waar Jim uit de video hier voor pleit. Ik denk eigenlijk dat het prima is om labels te geven voor groepen klachten die veel samen voorkomen, maar dit zou in de behandeling maar een klein beetje van invloed moeten zijn. Hooguit dat het een eerste richting kan geven, terwijl de behandelaar altijd blijft kijken en uitproberen of de patiënt nou daadwerkelijk geholpen wordt. En dat er constant aandacht blijft voor de problemen waar de patiënt zelf mee zit, niet alleen wat in het boekje staat en meer niet.
Jep, veel mensen hebben diabetes zonder dat ze het weten. De glucose meet methode signaleert t pas als t veel te laat is en je alvleesklier al aan gort. Er zitten ook te weinig voedingsstoffen in t voedsel. Voeg daar suiker aan toe en voila ... het recept voor chemische disbalans.
Eindelijk voel je je dan weer mens in alle vrijheid, en zit je niet vast in dat hokje waarin je geplaatst wordt.
En ook al loop je soms even vast, er is altijd weer een weg die je wijst hoe je weer verder kan. En dat is beslist geen hokje...
Je bewandelt dan gewoon weer je eigen pad in alle tevredenheid...🍀💖
Louder for the people in the back!
Sir, I applaud you! 👏
Het zou allemaal niet zo erg zijn als de psychiatrie eerlijk was over wat ze weet en vooral wat ze NIET weet. In feite weet zo ze goed als niets maar ze doet alsof ze alles weet en alsof diagnoses altijd juist zijn en je hele persoon verklaren. Een beetje meer bescheidenheid zou op z'n plaats zijn. Verder moet de psychiatrie afstappen van het idee dat alle emoties, alle persoonlijkheidskenmerken, en alle problemen des levens ernstige psychiatrische stoornissen zijn die altijd en zonder uitzondering onderdrukt moeten worden met cocktails van pillen. Dit is wat precies er in de praktijk gebeurt. Maar vooral: psychiaters moeten eindelijk eens leren de waarheid zeggen over de medicijnen die ze voorschrijven, nl. dat ze de oorzaken niet aanpakken, dat ze meestal weinig positieve effecten hebben, dat ze altijd bijwerkingen hebben (die zeer ernstig en zelfs dodelijk kunnen zijn) en dat de pillen verslavend zijn. Dan heb je als patiënt de keuze om te zeggen: ik doe eraan mee en ik neem het risico dat ik slechter word door m'n behandeling; of nee, dank je, ik zoek wel een andere, minder ingrijpende manier om me beter te voelen, en ik hoef jullie labels en vergif niet. Maar dat is het 'm juist: je krijgt geen keuze. Alternatieven worden niet aangereikt, en vaak worden patiënten gedwongen om medicatie te nemen.
Als ze het echt wisten, werd je toch niet doorverwezen voor weer een andere dsm-classificatie. Het gunstig effect van psychiatrie is zelden bewezen. Het kost de zorgverzekering miljarden per jaar. Iedereen die met ze te maken heeft gehad, weet dat ze de boel bedonderen en buitensporige tarieven rekenen waar een tandarts van zou blozen maar als die je net zo behandelde als psychiaters doen, was je gebit naar de filistijnen geholpen. Degenen die hiervan doordrongen zouden moeten zijn huisartsen en verzekeraars negeren het gegeven dat de ggz onevenredig veel kost..
Hier zat ik op te wachten. Heb zelf ooit in een periode dat het wat minder goed met mij ging een DSM-label opgelegd gekregen waar ik uiteindelijk meer last van kreeg dan van mijn klachten zelf. Er werd puur afgegaan op een aantal symptomen, terwijl er geen context bij werd betrokken. Dit was een vorm van classificatie, maar mijns inziens geen goede diagnostiek. Door het 'hokje' werd ik in een behandeling gedwongen waar ik me niet in thuis voelde, terwijl een andere behandeling die mogelijk beter zou passen niet kon worden aangeboden, omdat deze volgens de protocollen ongeschikt zou zijn voor mijn 'hokje'. Ik voelde me daardoor niet serieus genomen en op mijn ziel getrapt. Werd behandeld als een voorwerp dat gesorteerd moest worden, in plaats van als een mens. Dat voelde vreselijk. En ja, toen ik toch maar een second opinion had gevraagd werd er inderdaad anders over het eerder opgelegde 'hokje' gedacht. De DSM is dan ook een tombola. Hetgeen in deze video is gezegd brengt hoop en sluit meer aan bij het menselijke aspect van de hulpvraag bij mentale klachten. Ik juich dit van harte toe!
Dit verhaal bevestigt weer eens het vermoeden dat het middel erger is dan de kwaal. Ik heb het programma van Coen Verbraak hierover gezien de publieke tribune 29/11/2021
Hele toffe video dit, ik werk zelf als docent en alhoewel wij geen diagnoses stellen, werken/handelen wij vaak wel aan de hand van vooraf gestelde diagnoses. Als jij een klas van 30 studenten/kinderen hebt, is de term depressie/autisme/ADHD etc. soms leidend in de aanpak met deze persoon. Want, uit ervaring weet je wat werkt als capabel docent. Maar dit is erg verhelderend Jim!!
Zou hier zeker meer aandacht aanbesteden op scholen, maar eigenlijk zou heel Nederland deze les moeten leren :)
Jim is goed! Dat wisten we allang. In het onderwijs, ben leerkracht, is dit mij al jaren een gruwel en waar vooral onderzoeksbureaus grof geld mee verdienen en collega's van Jim. Ga zo door!
Nou... Volgens de labels heb ik Autisme, NLD, ADHD en was ik depressief..
Ik heb er geen last van. Ik ben wie ik ben. En ben over het algemeen een vrolijk en gelukkig persoon. Ik heb God. Ik heb mijn religie. Dat is mijn steun en toeverlaat. Hij heeft mij geschapen zoals ik ben... En als andere dat niet kunnen accepteren dan is dat hun probleem.
Wanneer ik het moeilijk heb dan bidt ik en denk ik aan het lijden van de profeten... en als ik zie hoe moeilijk zij het hadden... dan heb ik een stuk minder te klagen. Hamdoelilah voor alles. Geprezen zij God. 😊♥️
Beste Jim: Ik vind het een goede 'aanzet tot'! Heb ook in de GGZ gewerkt, en had altijd een bepaalde weerstand, een en ander beschouwende vanuit een 'anti-psychiatrische grondslag. Toch heb ik in die jaren meer begrip gekregen voor deze diverse stromingen.
Wat voor mij buiten kijf staat: Niemand is officieel gezien een 'label'; en is authentiek als mens. Laat dat voorop staan. Hieronder lees ik ook diverse visies daarop, van diverse mensen, en dat doet goed.
Ont-labelen en de gehele mens in context en vanuit holistische visie durven gaan beschouwen is goed; het vervolgens doen alsof je opnieuw het wiel uitgevonden hebt, is iets anders.
Wie heeft het, volgens u ook weer voor het zeggen? En ja: mee eens! De mens zelf (danwel diens bloedeigen familie/vertegenwoordigers) die 'betalende verzekerden', zijn uiteraard daarin dé collectieve beslissende partij! En mede gezien voor elk mens, de nog immer geldende URVM - Universele Rechten Van de Mens in acht nemend hierbij.
Zo heeft iemand ook gewoon het volste recht, om te kiezen voor een behandelaar, die niet 'gelabeld' is als 'goed bevonden' door een ogenschijnlijk 'goed bevonden gecertificeerd behandelaar' (maar door wie zijn ze dat eigenlijk?), als diegene zelf andere ervaringen of overtuigingen heeft, of anders denkend is. Of juist wèl voor deze DSM - leidraad kiest.
Laat dan meteen de zorgverzekeraars hierop aansluiten door hen hierin een breder pakket te laten aanbieden en deze mogelijkheden dan ook ruimschoots te vergoeden. Wanneer dat lukt, trekt die balans zich meteen ook weer wat rechter!
Ga het echter niet weer overnemen en in banen leiden, zou ik zeggen, is mijn advies aan jullie. Want: #wiebepaalt? #zelfkiezenisookechtzelfkiezen #laatdiecontroletochlos! #watzijndeonderliggendebelangen? #ookdaarzijnbehandelingenvoor #spiegeltje copy-right©, AssieChi69
"Iedereen is gelijk, maar sommigen zijn gelijker dan anderen." uit: Animal farm, George Orwell.
ongelooflijk, wat een heldere uitleg en beschrijving.. en wat hoop ik dat velen hem zullen beluisteren ook van mijn eigen bekenden. Het is in deze turbulente wereld een stuk basiskennis tenminste zo ervaar ik dat tenminste..
Uw duidelijke uiteenzetting van de problemen in de zorg is nog maar het topje van de ijsberg . Dankuwel.
De labeltjes worden vooral gebruikt om mensen met een andere leefstijl of een andere mening te veroordelen, buiten te sluiten, te straffen, uit te schelden. Niet om ze te helpen. Ik spreek helaas uit ervaring.
Wat een goed betoog! 👌
Helder uitgelegd!
Bedankt!
Blijven doorzetten Jim!👏
Dankjewel. Dit is bemoediging je zelf en de andere te helpen
Twee mooie en nog wat concretere alternatieven voor de DSM zijn:
- Het model van Positieve Gezondheid van Machteld Huber. Hierbij is gezondheid "het vermogen regie te voeren over je eigen leven en om te gaan met de uitdagingen die je daarin tegenkomt." Ze beschrijft 6 gebieden (o.a. sociale inclusie, zingeving, dagelijks functioneren) waardoor je gericht kunt werken aan wensen en oplossingen en het vergroten van je eigen draagvlak.
-Transdiagnostische factoren gaan over thema's die bij verschillende diagnoses verlichting kunnen bieden, zoals emotieregulatie en sociale vaardigheden. Hier wordt veel mee gewerkt binnen de vaktherapie (creatieve therapie en PMT).
Dit is waarom ik angstig ben voor psychiaters enzo. Zodra je dat labeltje krijgt zit je voor altijd in een hokje. En helemaal erg wanneer het een stok wordt om mee te pesten. Iemand is verlegen oh dan moet ie wel autistisch zijn, oh iemand heeft een kut periode die moet wel depresief zijn, etc.
We kunnen niet zonder labels. Het is praktisch. Zonder labels kunnen we niet praten.
Gelukkig sluit het een het ander niet uit.
De inzichten Jim van Os zijn buitengewoon waardevol en kunnen mijn inziens goed samen met de categorieen in het DMS.
Het probleem ontstaat wanneer die handige labels tot absolute waarheden en hokjes worden gemaakt.
Ik ben zelf in verschillende periodes in mijn leven onder behandeling geweest van verschillende psychologen.
Allemaal hadden ze een relativerende kijk op de diagnose, het label in DSM.
Toen ik er naar vroeg zei er een: ach ik zeg het liever niet; het is handig voor de verzekering en het is fijn om te hebben als je op zoek bent naar meer informtie, maar we gaan nu samen kijken wat er echt aan de hand is en wat we daaraan kunnen doen.
Of iemand zei uit zichzelf al: voor de verzekering moet ik een keuze maken uit een ziektebeeld, maar dat is voor de behandeling verder niet heel relevant.
Overigens: wederom een prima college van Universiteit van Nederland!
Mgpmul,
Je hoeft helemaal niet te kiezen,
Maakt niet uit wat er voor je kiezen kwam,
Kassa, stelletje leugenaars,
Ze wilden het voor mij ,,oplossen"
Zover kwamen zij echter niet,
Toch mij voor leugenaar blijven wegzetten,
Toen een rekening, na 3 jaar niet terug betaald, de ziektekosten verzekeringen doen mee aan dit spelletje
Meneer Dekker is onzichtbaar op deze corruptieve belastende
gebeurtenissen,
Er is heel veel geld betaald voor niks,
Nog steeds moet mijn rapportage nog naar een, er waren er al 7 toegestuurd naar de klachten ?
zg bureaus, stelletje leugenaars,
Iedereen is gewaarschuwd
Laat ze niet in je huis en in je leven,
Ook niet met aanbevelingen van je ,,betrouwbare" huisarts !
NOOIT
Wat de verzekering betreft, die hoeft jouw diagnose niet te weten als je dat niet wilt. Vraag je behandelaar om de privacyverklaring toe te passen.
Inderdaad, zonder mijn labels had ik het waarschijnlijk niet overleefd, en was ik niet serieus genomen(het UWV betichtte mij van valsheid en dat het mij om financieel gewin ging) Dus ja, mooie presentatie en ik ben het zeker met een paar punten eens echter dit zou alleen werken wanneer onze maatschappij ook eerlijk naar een individue zou kijken.. de realiteit is helaas anders; zonder labels geen erkenning dus ook aan je lot worden overgelaten. In mijn "kwestbaarheid" zijn mijn "labels" mijn bescherming, een opluchting na een lang leven van overleven, over mijn grenzen gaan omdat dit nu eenmaal "zo hoort" Dus ja, ik heb een groot deel van mijn leven "labelloos" bewandeld..met alle gevolgen van dien. Dit had waarschijnlijk voorkomen kunnen worden wanneer die "label" eerder was afgegeven. Niet iedereen heeft een vangnet, dit mis ik namelijk ook in de presentatie.
Exact
Als we het niet willen hebben over kromme beslissingen. Maar het slachtoffer willen framen.
Zo duidelijk omschreven kijk naar de mens individueel,,ook kinderen we zijn niet allemaal hetzelfde ,,een label is zo snel geplakt .we leven in een maatschappij waar alles zo snel moet gaan , fijn dat er eindelijk zo over gesproken word ,,bewustzijn,,,
Mee eens, altijd gevonden, weg met die labels. Juist ook door die labels ga je denken dat je 'dat' bent of hebt en ga je je zo gedragen. Je moet juist 'je leven' eerst ontleden.
Zo fijn dit…. Heel erg bedankt !!!!
Helemaal mee eens! Duidelijke taal, en heel logisch uitgelegd voor de mensen die hier tot op de dag van vandaag in doorslaan. Ik denk dat we dit soort dingen dus beter kunnen vermijden inderdaad!
Prachtig! Ik ga het direct delen op mijn facebook pagina en mailen naar mijn lijst. Ik kan me hier zo in vinden en vind de uitleg zo kraak helder! Dank je wel hiervoor.
Ik vind dit een fantastisch bericht, ik zeg al jaren dat een label nooit volledig is en mensen er niet naar moeten leven. Het is nu de valkuil dat men hun label als identiteit gaat gebruiken en de mentale staat langer aanhoudt.
Dank je wel meneer van Os, u heeft voor mij iets verhelderd waar ik al jaren over nadenk en mee worstelde. Zo kan ik ook anders kijken naar “de mens” ! Hoe maak je dit toch duidelijk aan de hulpverlening? Er is op dit gebied nog een hoop te ontdekken en te leren. 🍃
Zo komt de aanpak van een geestelijk verzorger en een psychiater dichterbij elkaar. Waar de geestelijk verzorger het levensverhaal centraal stelt en de psychiater meer aandacht heeft voor de context is nu het wachten op de zorgverzekeraar die zo'n aanpak aanmoedigt.
Mooie manier om naar psychisch lijden te kijken zonder te labelen.
Hopelijk kunnen zorgverzekeraars hier ooit mee uit de voeten, want zonder label geen zorg
Als psychodynamisch therapeut volg ik psychiater Jim van Os al een aantal jaren en dank hem voor zijn visie, inspanningen, en ook weer deze interessante uitleg over het risico om te werken vanuit de DSM en er een betere visie en benadering mogelijk is waarbij de context en vorm van psychisch lijden in ogenschouw wordt genomen en het recontextualiseren zodanig een beweging in gang kan zetten dat er weer meer balans kan ontstaan!!
Eindelijk, inzicht in hoe het moet, niet hoe we vast houden aan een gewoonte van behandelingen
Jim, de dsm is geen diagnoseboek. Het is een classificatiesysteem.
Ik ben het over het algemeen hier mee eens. Ik wil wel een tegen geluid geven, ik ben geen expert of iets maar kan wel uit eigen ervaring spreken. De 'hokjes' en labels kunnen inderdaad een negatief effect hebben, zeker wanneer je niet echt in 1 hokje valt. Het voordeel is dat je makkelijker een passende behandeling kan vinden op basis van die hokjes. Als je een heel erg groot gevoel hebt dat je iedereen tot last bent, dan is een behandeling die werkte bij vorige patiënten die soortgelijke gevoelens hadden een prima idee.
Daarnaast, niet helemaal relevant voor deze video maar alsnog belangrijk, het sociale aspect. Het is moeilijk voor mensen om depressie te snappen zonder een label er op te zetten. "Hij is somber en heeft geen motivatie om dit te doen" is voor veel 'Hij is lui'. "Hij zit in een depressie" is voor veel die het niet precies begrijpen wel een duidelijker antwoord.
erg interessant, dankje voor het delen!
Interessant. Wat ik wel gek vindt is dat eerst een label als depressie wordt afgeserveerd en vervolgens toch wordt gebruikt om een empirisch punt te maken (bij die grafieken over ervaren somberheid bij mensen die "geen depressie" of "depressie" hebben.
ben het er wel echt mee eens dat er in de ggz en überhaupt de zorg echt beter gericht gekeken mag worden en naar de contexten wat is de onderliggende oorzaak? waar loop je tegen aan etc. zoals hij al uit heeft gelegd. Denk dat je daar meer mee bereikt qua herstel en behandeling. Want iedereen is immers anders en loopt op andere manieren of door andere redenen ergens tegen aan. ik heb de diagnose autisme en tuurlijk herken ik heel veel symptomen en problematieken hiervan bij mezelf. Maar soms vraag ik me af of bepaalde dingen waar ik tegen aan loop, meer met dingen van vroeger, opvoeding, karakter etc. te maken hebben.
Ik merk ook bij mezelf bijv. dat ik erg in het verleden blijf hangen vaak, wat ook niet bevorderlijk is voor toekomstige dingen als dingen in het verleden negatief waren. dan ga je al met een andere instelling erin en ben je vaak angstig/onzeker. Maar is dit dan perse autisme? denk het niet. Want had ik graag gewild dat vroeger iemand aan mij had gevraagd (psycholoog) van wat heb je meegemaakt hoe is je leven gegaan, waar loop je tegen aan en echt dat we samen hadden gekeken van goh wat was/is de context, wat voel je/ wat voor impact hebben dingen, etc. De persoonlijke aanpak. En hier dan een behandeling op gemaakt. Wel vraag ik me af of deze manier niet meer tijd kost (dit als je kijkt naar de wachtlijsten etc.) Maar ik denk wel dat je uiteindelijk hier meer profijt van hebt. En bij de meeste mensen het meer helpt. Waardoor sommige mensen die nu steeds niet geholpen worden wellicht later geholpen zijn door deze manier omdat het beter aansluit.en dus zorg af zijn. Wel denk ik dat er altijd een groep mensen is die altijd zorg zou blijven houden. maar ook deze kan evt. beter aansluiten. En heb ik ook het idee dat deze manier hier en daar wel een beetje wordt toegepast maar het mag nog meer. Daarnaast denk ik dat preventie op scholen echt belangrijk is, ook om psychische problematiek te voorkomen. Op school al met uitleg komen over psychische problematieken, over het mentaal welbevinden, tips geven wat je evt. kan doen maar ook de ruimte bieden in een veilig klimaat om er over te praten, taboes doorbreken door erover te praten en te laten zien dat dit niet eng is. hoe kan je er mee omgaan of dingen voorkomen, hoe kan je een ander helpen als het niet goed gaat etc. Als je dit al van jongs af aan aanbied endan niet alleen de basiss dingen maar evt ook dieper erop in gaan. bijv hoe om gaan met emoties of hoe je rouwt etc. Denk ik dat dit in de toekomst een groep mensen kan helpen die door de handvaten en kennis dan geen hulp mee nodig hebben. etc.
Zo mooi uitgelegd. Echt heel vatbaar en toepasbaar in de praktijk
super helder en mooi! werd er maar meer mee gedaan in de praktijk! dat zou heel veel veranderen in onze maatschapij! dank voor deze video!met deze video kan ik anderen duidelijker maken hoe ik me voel dank!
Dit is echt een fantastische uitleg. Bedankt!
In de psychiatrie wordt een ding altijd vergeten: de hersenen zijn niet alleen maar gedachten, maar een geoliede machine, waarin heel veel bouwstoffen worden verbruikt. Vit B1,B6, B12, zink, mangaan, aminozuren etc. Daar wordt absoluut te weinig aandacht aanbesteed, omdat het te "functioneel" zou zijn. Maar de psychiatrie is in 100 jaar vrijwel niets vooruitgekomen, omdat alle resultaten van onderzoek naar mitochondrien ten spijt, deze kennis wordt genegeerd. Met een tekort aan essentiele bouwstoffen in je brein, kun je het vergeten, dat je weer herstelt van een depressie. Een depressie ontstaat door een laaggradige ontsteking, waardoor er inteleukines worden vrijgemaakt en de synthese van serotonine wordt geremd. ( is al 10 jaar bekend ).
Dit zeg ik ook al jaren. Een metabolisch probleem. Ik heb de theorie dat veel schizofrenen een eliminatiedieet zouden moeten beginnen. Om te kijken wat er gebeurt en waar ze op reageren. Veel mensen zijn psychisch ziek door onontdekte intoleranties. En door pesticiden op groenten en fruit.
Helder en hoopgevend voor velen m.i.
Heel fijn dit geluid. Ik ben altijd werkzaam geweest in de hulpverlening met mensen die belast zijn met complexere problematiek. Vaak zijn zij binnen alle contexten geraakt en overbelast. Door de focus op kwaliteiten en talent ontwikkeling te leggen, iemand tijdelijk te ontlasten en ruimte te doen vinden kan de balans voor een groot gedeelte teruggebracht of zelfs helemaal herstellen. Een cliënt die ik mocht begeleiden welke de diagnoses: borderline, depressie, ptss had, was mede belast met chronische migraines en slaapproblemen. Spanningen werden weggeblowd waar een stevige afhankelijkheid was ontstaan, ook wilde deze persoon in wanhoop zichzelf regelmatig automutileren. Deze cliënt heeft een periode amitrypthiline geslikt om de nachten beter door te komen. De migraines werden lichter, het slapen ging beter, de angsten namen af. Ik zag en sprak diegene op iedere door de weekse dag en bood ondersteuning op alle leefgebieden. Ik kon twee jaar meelopen in dit proces en deze persoon heeft enorme stappen gemaakt van eenzaamheid en wanhoop, een Wajong uitkering naar vrijwilligerswerk, gestopt met blowen, kwaliteiten en talent ontwikkeling, nieuwe vaardigheden, nieuwe kijk vinden, ander huisje, samen geverfd en spulletjes uitgezocht, afbouw medicatie, een rijbewijs, als een mantra blijven verduidelijken waar de groei zat en uitlichten hoe deze persoon daar zelf aan bijdroeg, oprecht en integer zijn, niet bang zijn voor hevige emoties en iemand ook gewoon toestaan je even vast te pakken als een knuffel nodig is wanneer er niemand anders is, van mens tot mens, iemand betrekken als zijnde een collega, naast diegene staan, soms er achter voor een duwtje en soms even ervoor om te checken of het de juiste keus zou zijn… volledig gestopt met medicatie, een opleiding en toen nog een andere, voorzichtig wat contacten aangegaan, herstel met verloren contacten die waarde hadden, het automutileren stopte, een baan en zo uit de Wajong gekomen, een partner gevonden, opnieuw een ander groter, beter huisje, een auto aangeschaft en nu heel gelukkig. Deze cliënt is nog altijd dankbaar dat ik hem niet als een diagnose behandelde maar als een mens die overbelast en uit balans was door alles wat hij op zijn pad had gevonden aan verdriet en ellende. Ik had officieel maar 6 maanden de tijd, maar ben blijven rekken tot loslaten verantwoord was. Dit moest soms met mijn vuist op tafel bij mijn werkgever. Er is ook wel eens gevraagd hem dan over te dragen. Voorkom dat mensen door draaideuren gaan, steeds opnieuw moeten vertellen wat hun “hulpvraag” is. Gaat iemand goed met jouw ondersteuning dan is dat wat nodig is en niet een ander gezicht, een andere aanvliegroute, mogelijk zonder klik. De zorgverzekeraars die een grote vinger in de pap hebben in hoe wij met mensen om moeten gaan, zouden eens moeten beseffen hoe deze twee intensieve maar waardevolle jaren zichzelf terugverdienen in de toekomst. Ik had destijds een fijne psychiater en psycholoog als collega’s die de waarde van mijn aanpak konden inzien. Mede hierdoor wist ik de tijd te rekken. Een fijne arbeidsdeskundige wist uiteindelijk naast mij de klik te maken en toen kon ik hem overdragen met een warme overdracht. Ik ben er trots op hoe we als mens in staat zijn te herstellen. Hoe deze cliënt dat heeft bewezen. Hij lacht, hij slaapt, er wordt van hem gehouden en hij is trots op wat en wie hij is. Hoop voor iedereen die dit nodig heeft🍀
Precies dit is zo belangrijk, jij geloofde erin en liet dit door jouw acties blijken door erbij te blijven en niet naar een ander onbekend persoon te laten gaan.
Waren er meer die zo empathisch waren, goud waard 🧡
Goede duidelijke benadering!!
Wanneer dringt het nou eens tot mensen door dat depressie een symptoom is, en helemaal geen op zich zelf staande ziekte?
Verder denk ik dat veel mensen meer gebaat zijn bij validatie en begrip, en echt praktische hulp, en bij echt gehoord en gezien worden, zonder veroordeeld te worden.
Bij een goede vriend van mij ontstond een manische omdat hij na afronding van zijn studie nog in militaire dienst moest. Hij kreeg een hogere rang vanwege het feit dat hij drs. was, maar het was tegen zijn principes dat hij ondergeschikten klote moest behandelen hetgeen resulteerde in een vreselijke psychose. Hij is nog steeds een goede vriend en de enige die begrijpt dat mijn slapeloosheid mijn leven zo ontregeld heeft.
- wie veroordeelt wie dan?
- goed, prima, noemen we het geen ziekte maar een stoornis. Beide hebben symptomen die kunt bestrijden. Soms met therapie (reactieve depressie vaak) en soms met (bij een endogene depressie) of zonder die levensredddende antidepressiva/zijwieltjes voor de geest - hoe je wilt.
En wie wordt er nu niet gehoord of gezien? Jeetje wat hebben die labels toch een ongekende macht dat er niet meet wordt geluisterd in de spreekkamers.
Wat zeg je nu eigenlijk? Ik snap er werkelijk geen biet van
Wat een moeilijke woorden toch allemaal! We moeten elkaar gewoon STEUNEN!
Dank U wel, meneer van Os!
Hele mooie en goede lezing!
*11:31
Ik ben fan van de DSM om een cockpit view te verkrijgen en eventueel op een juist pad te komen, maar geen fan van de behandelmethode (inderdaad objectief vaststellen ontbreekt)
Dan de acceptatie van de "eventuele diagnose" die erin verplicht wordt voor de behandelaar, terwijl er soms echt genezing mogelijk is!
Makkelijk geld verdienen, cirkel rond!
"Werken met je hart, empathie, en uit eigen ervaringen" 🔥❤️
Mooi helder betoog van Jim,
Wat super interessant dit! Het brengt psychische klachten terug naar de normaliteit en alleen dat is al heel helpend. Ik ga het nog een paar keer goed beluisteren om dit goed te doorgronden!
Zo belangrijk dat Jim hier aandacht aan geeft. Hier gaat het zo vaak mis!
Zeer overzichtelijk, heldere uitleg
Ik ben in 1999 voor het eerst ‘officieel’ bij een psycholoog geweest. En in 2002 officieel in behandeling gegaan. Ik heb wel diagnoses. Maar tot op heden, nu 23 jaar later (Ja ik ben nog steeds in behandeling) ben ik nooit behandeld op mijn diagnoses. Ik ben altijd behandeld op mijn klachten.
Een diagnose is dan ook gebaseerd op een combinatie van klachten, dus eigenlijk ben je dan wel op de diagnose behandeld.
Dank Jim, dank voor de eindconclusie 2014 Umc Maastricht. Onbepaald is niet NLP gedragsversnelling materiaal of productiviteit normering. Geen verwachtingen is realistischer. Oud collega is 22 jaar onterecht behandeld, maar niet in claim cultuur en land.
Dit had ik nodig! Bedankt.
Interessante video, zeker leerzaam! Lijkt me goed om te kijken naar de hele persoon en diens ervaring in plaats van slechts de diagnose. Echter vond ik het krijgen van een adhd diagnose zelf ook fijn, aangezien ik mijn problemen daardoor weer makkelijker aan anderen kan uitleggen, of me minder alleen voel in mijn problemen omdat anderen diezelfde diagnose hebben. Gelukkig doet mijn psycholoog een beetje van beide, waar ik erg blij mee ben
Krachtig moment, dat voorbeeld van een diagnose zonder label. Die kwam even binnen. Zo kan het ook en zo kan het beter. Zonder de schade van een label dat nieuwe problemen creëert. Tijd voor een omslag. Sprak elke psycholoog en psychiater maar over deze methode..
Zeer interessante lezing en heel duidelijk uitgelegd. Net een goed boek die je niet opzij wilt leggen.
Wat mij betreft niks mis met hokjes. Als we er niet overal het probleem van in zien. Autisme of ADHD is geen handicap, wel een andere manier van zijn/denken en hopelijk willen we ook niet de kant op waarin we denken dat iedereen hetzelfde is en wilt of kan functioneren. Daar hoef je geen mentale handicap voor te hebben.
Helemaal mee eens! Heel duidelijk uitgelegd. Interessant!
Veeeel beter,dit klinkt gezond!
Fantastisch dit! Nu de verzekeraar overtuigen
Die laten zich helaas om de tuin leiden omdat ze een codering bij dsm-classificatie willen zien. Ik heb al heel lang geleden een fraudemelding gedaan voor een moedwillig gemaakte foute diagnose met veelvoud van werkelijk gemaakte uren.
Ik kreeg de diagnose gecombineerd ADHD en soms twijfel ik. Dan denk ik waarom kan er geen scan gemaakt worden of daadwerkelijk aangetoond worden dat iemand een te kort heeft aan dopamine aanmaak? Ik neem nooit een uitspraak als zeker... en denk dan dat je als patiënt zelf eruit moet halen wat wel werkt voor je en wat niet, maar dat is niet altijd makkelijk.
Interessant. Alleen ik stoor mij aan het gemak waarmee de huidige diagnostiek aan de kant wordt gezet. Ik vind de beschrijving van depressie zeer duidelijk. Niet iedereen heeft alle punten maar je hebt wel enige houvast om te bepalen waar je last van hebt. Ik vind die 'hokjes' ook niet zo'n probleem. Het is niet zo definitief dat je daar altijd onder valt. Daarbij: soms heeft een depressie geen relatie tot de context en ontstaat het 'zomaar'. Mensen kunnen depressief zijn zonder reden en zonder trauma. Medicatie kan dan een enorm goed effect hebben en mensen weer laten opbloeien. Ik vind dat Jim hier te makkelijk aan voorbijgaat. Misschien bedoeld hij het niet zo maar het wekt bij mij wel die indruk.
Bij mij zijn de depressieve gevoelens een symptoom van de slaapstoornis UARS. Medicatie werkt in mijn geval enkel symptoomgericht. Het stempel depressie en bipolaire stoornis heeft serieus mijn zelfbeeld verwoest! Ik heb uit frustratie mijn ervaring gedeeld met de schrijver van "dodelijke leugens". 25 jaar misdiagnose 😞😭
Heel vaak ontstaat het wel door iets van buitenaf
@@fadjeja3141 bij jou is er een duidelijke oorzaak. Bij veel mensen valt er echter niks aan te wijzen. En ook al zou er wel wat aan te wijzen zijn dan kan het inderdaad symptoombestrijding zijn maar dat is niet per definitie erg. Je depressie is immers weg. En antidepressiva zijn ook niet perse voor altijd he. Vaak zijn er psychosociale oorzaken die je tijdens therapie kunt onderzoeken terwijl je AD slikt. Zo voorkom je dat je terugvalt in de depressie omdat je mogelijke oorzaken wegneemt. Mijn conclusie: meds én therapie sámen. Dat werkt in veel gevallen goed. Mensen die AD in het verdachtenbankje zetten, hebben soms een negatieve invloed op mensen met een depressie of angststoornis - of andersoort. Hierdoor kunnen mensen onnodig bang worden voor AD wat een precaire zaak is. Antidepressiva voorkomen voor een heel groot deel zelfdodingen. Nog steeds zijn het er veels te veel maar ik vermoed dat dit komt omdat mensen verkeerd - of geheel niet- zijn ingesteld op levensreddende AD (is puur mijn hypotese)
@@feralkitten1475 Klopt inderdaad
Medicatie was voor mij het grootste vergif wat in mijn lichaam is gekomen, ik ben er ook al snel mee gestopt.
Geweldig deze lezing van Jim , hier gaat het om.
Eindelijk worden ze wakker .
Dank je wel Jim
Wat een duidelijk verhaal. Bedankt hiervoor.
Graag gedaan 😁
Ik vind het wel een beetje googelen met woorden, maar in essentie een goed en duidelijk verhaal. Ik heb zelf veel last van angst over mijn gezondheid. Label: ziekte angst. Lijkt mij een uitermate geschikt label voor dat geen waar ik last van heb. Ik zie niet echt voor me dat als iemand vraagt waar ik last van heb dat ik een gepersonaliseerde diagnose van 3 kantjes op ga noemen.
De probleem is dat mensen echt slecht hebben zoals je zegt, dus echte problemen, conflicten, mishandelen, discriminatie en meer en meer en meer, we hebben dan gewoon slecht omgeving, hoe moet dan de docter mij begandelen als de problemen niet weg gaan? Ik heb zelf dit ervaring gehad, twee jaar bij de psychologen zonder resultaat, alleen zinloze pratjes. Ik moest er zelf achterkomen dat niemand met diepressie kan me helpen, en dat ik zelf moet gewoon mij leven veranderen, maaar dar is de echte probleem, als niemand wilt me helpen waarom moet ik dat doen? Ik bedoel we zijn zo eenzaam in wereld waar iedereen alleen over zichzelf denkt, over geld, succes boobis en sixpack, wat moet ik er mee? Hoe moet ik dan mij leven oplossen? Moet ik oppassen? Ook een egoïst worden? Dat kan ik niet, ik weet goed wie ik ben en wat ik wil, en ik weet dus goed dat ik bij dit wereld en bij deze maatschappij niet pas, ik heb geen plek tussen deze mensen.
We zijn als maatschappij de binding met elkaar verloren en de ruimte voor emoties. En dat geeft eenzaamheid, zeker als de emoties die je zelf ervaart niet worden (h)erkend door anderen. Maar geef niet op! Er zijn mensen die je wel zullen begrijpen, die misschien hetzelfde voelen of hebben meegemaakt. Je hebt ze alleen nog niet gevonden. Blijf zoeken, want je bent niet alleen!
Meneer van Os, bedankt voor dit prachtig verwoorde college
Ik mis 1 ding, namelijk dat de context zelf toxisch kan zijn. Niet alles ligt aan of in het individu. Ik heb zelf een handvol labels, maar wat er uiteindelijk aan de hand bleek was een jeugd van emotionele verwaarlozing en een partner met narcisme (sorry voor het label). Daardoor gingen mijn emoties constant alle kanten op en leek het of er iets ernstig mis was met mij, maar feitelijk was het mijn omgeving. Ik reageerde 'normaal' op een volstrekt niet normale omgeving, maar niemand die het zag! Pas toen ik er zelf achter kwam, kon ik me met heel veel moeite losmaken uit die omgeving. Hulpverleners: alsjeblieft, kijk niet sec naar je patiënt als degene met het probleem, maar zorg er ook voor dat je patiënt bij machte is om over zijn of haar omgeving te oordelen en ernaar te handelen.
❤
Exact mijn punt!
Wat een helder verhaal en zo waar. Ik heb tweemaal bij een verschillende ggz gelopen en je ziet door de bomen het bos niet meer. Wat mij vooral opvalt is het gedraai rondom verzekeringen. Ze proberen je lang te houden, maar om de zoveel maanden krijg je het: 'ja, zal ik je voor nu even onder depressie schrijven? Anders krijgen we gedoe met de verzekering.'. Ik bedoel.... wat? En die vraag kreeg ik bij beide instellingen telkens weer terug.
Wat ik ook een slechte ontwikkeling vind is dat ggz instellingen worden overgenomen door organisaties die puur geld willen zien. Zoals bv. Dr. Bosman. Overgenomen door een investeringsmaatschappij. En hoewel ik zeker niet van mening ben dat een psycholoog of psychiater (en de rest) geen geld mag verdienen, een mens is geen verdienmodel. En dat wordt er wel van gemaakt. En ik denk dat dat, samen met het overlabelen, ook zeker een oorzaak is dat het zo bar en bar slecht gaat binnen de psychiatrie. Ik ben uiteindelijk gestopt. Wat ik eigenlijk nodig heb is gewoon met iemand kunnen praten. De boel ventileren, filteren en een plek geven. Maar dan krijg je schematherapie en weet ik veel wat voor therapieën nog meer. Daar zit ik helemaal niet op te wachten. Wel geprobeerd, maar dat werkt niet voor mij.
BEdankt voor dit heldere verhaal.
Fijn dat je iets aan deze video hebt gehad! 😃