دریاچه آرال (چرنوبیل خاموش شوروی که دنیا را شوکه کرد!)

توی این ویدئو توضیح می‌دیم که خشک شدن دریاچه آرال چه ارتباطی با جنگ بین کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان داره. بحرانی ازش به عنوان چرنوبیل خاموش هم نام برده میشه.
شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که فروپاشی یه امپراطوری کمونیستی به اسم شوروی در سال 1991 و تصمیم‌هایی که برای تغییر طبیعت به منظور بهره‌وری بیشتر اقتصادی گرفت چه فجایعی رو در جهان ایجاد می‌کنه.
00:00 مقدمه و داستان دریاچه آرال
00:42 چه اتفاقی برای دریاچه آرال افتاد
02:37 آب دریاچه آرال از کجا تامین میشه
04:40 برنامه سیاسی تحول بزرگ استالین
06:41 طرح خودکفایی پنبه شوروی
09:50 مرگ تدریجی دریاچه آرال
11:20 کار اجباری مزارع پنبه
13:50 مرگ ماهیگیری دریاچه آرال
15:40 تغییرات اقلیمی مرگ دریاچه
18:20 مسموم شدن آب و طوفان‌های سمی
20:07 فجایع طوفان‌های سمی
21:15 پیش‌بینی مشکلات تغییر اقلیم
23:50 وضعیت سیاسی و پیش‌بینی جنگ
27:16 جمع‌ بندی
قبل از دهه 1960 دریای آرال برای هزاران سال در استپ‌های خشک آسیای مرکزی وجود داشت. موقعیت این دریاچه تقریبا در مرکز قاره اوراسیا بود. درست مثل دریاچه ارومیه بیشتر آب این دریاچه از رودخانه اطراف تامین می‌شد و نه بارش باران.
تا این که در دهه 1930 جوزف استالین برنامه تحول بزرگ طبیعت رو کلید زد که شامل بازسازی و شکل‌دهی دوباره طبیعت برای مناسبت تر شدن برای کشاورزی و صنعت بود.
در این طرح قرار بود تا مسیر رودخانه‌های منتهی به دریاچه آرال منحرف بشه تا زمین‌های کشاورزی جدید که در استپ‌های بیابانی قرار گرفته شده بود آبیاری بشه، زمین‌های جدیدی که عمدتا در اون‌ها پنبه کشت می‌شد.
اما اتفاقی که این تغییرات شوروی را تشدید کرد اتفاقی بود که در سمت دیگر قاره آسیا در حال شکل گیری بود. در سال 1973 مصر با اسرائیل وارد جنگ شد که باعق افزایش قیمت نفت شد.
مصر در این مصر شکست خورد و برای بازپسگیری جزیره سینا مجبور شد تا اسرائیل رو به رسمیت بشناسه و همین اتفاق باعث شد تا از تیم شوروی جدا بشه و فروش سلاح از شوروی به مصر متوقف بشه. مصر هم در جواب صادرات پنبه رو به شوروی متوقف کرد.
شوروری تصمیم گرفت برای خودکفایی در تولید پنبه روی زمین‌های کشاورزی بیابانی سرمایه گذاری کنه.
این طرح برای مدتی خیلی خوب جواب داد. در سال 1988 جمهوری سوسیالیستی ازبکستان بزرگترین صادرکننده پنبه در جهان شد.
ولی هزینه خودکفایی کم کم به سراغ شوروی اومد. همون طور که گفتیم زمانی که رودخانه‌های منتهی به دریاچه آرال منحرف شد، تعادل ظریف آبی دریاچه آرال که قرن‌ها دوام آورده بود، بهم خورد. نرخ تبخیر تغییری نکرده بود ولی نرخ ورودی آب به شدت کاهش پیدا کرده بود.
شوروی برای تولید پنبه سالانه به اندازه 4 دریاچه ارومیه آب مصرف می‌کرده!
در سال 2012، 95 درصد آب دریاچه آرال تبخیر شده بود و امروز تقریبا اثری از دریاچه آرال باقی نمونده. در نتیجه این اتفاقات 45 درصد از اقتصاد ازبکستان رو کشت پنبه تشکیل میده.
و همین وابستگی دولت ازبکستان به گشت پنبه باعث شد تا دولت برای کشت پنبه از قانون کار اجباری در کشور استفاده کنه.
Instagram:
/ chorazmedia
Twitter:
/ chorazmedia
Telegram:
t.me/choraz
این ویدئو با همکاری مجموعه رسانه‌ای اکوایران تولید شده.
تدوینگر: پارسا اوجی
طراح کاور: امیرارسلان حسین زاده

[@PouryaSoltani]

چقدر این ویدیو تکان دهنده بود!
واقعا نمیدونم چی بگم.شاید این داستانا رو بندازیم گردن مارکس و ایده هاش.اما مسئله فقط این نیست.وقتی بهش فکر میکنی خیلی پیچیده تر از این هاست و آینده ای سیاه تر از اونچه که بشه تصورش کرد.
در هر صورت ممنون بابت روشنگری هاتون،علیرغم تمام محدودیت ها...❤

[@mebadiheidar]

خیلی سیاه هست.
ولی مارکس به این موارد اتفاقا خیلی اشاره کرد. شوروی خودش رو زده بود به کوری.
ولی به هر حال تقصیر مال مارکس نیست. صرفا ایده رو بیان کرده.

[@PouryaSoltani]

بله بنده هم عرض کردم که نمیشه همه چیو انداخت گردن مارکس.هیچوقت یک دلیل باعث رخدادن یک اتفاق نمیشه،برای مثال تزار ها و کلیت فرهنگ روسیه از ابتدا برپایه خودکامگی حکومت مرکزی بوده و هست.اما وقتی یک ایده میاد که این فرهنگ رو تقویت میکنه،اوضاع نور علی نور میشه.حالا اینو ضرب در حاکمانی مثل مائو و استالین کنید! @@mebadiheidar

[@user-iu8zs1cs4c]

شاید انتقال آب از خلیج فارس به مرکز ایران هم همچین مشکلاتی ایجاد کنه

[@shayanmorady7241]

هر چقدر مطالعاتمو در مورد شوروی افزایش میدم بیشتر به شباهت هاش با جمهوری اسلامی پی میبرم

[@mebadiheidar]

بنیانگذاران نظام فعلی گرایشات چپ داشتن. به علاوه اینکه خیلی ازشون تاثیر پذیرفتن.

[@mehdim1761]

اگه متحدان اصلی جمهوری اسلامی رو بررسی کنید، همه حکومت کمونیستی دارند، روسیه، چین، کره شمالی، و.... این حکومت یک حکومت کمونیستی اسلامگراست.

[@ardeshirbabakan9034]

چون انترناسیونالیست هستن

[@mebadiheidar]

@@ardeshirbabakan9034 ربطی نداره به این.

[@mohammadalinajafian139]

همین الانم تنها متحدان جمهوری اسلامی کشورای کمونیستی هستن.

[@mohammadfallahamoly3922]

ویدئوهای شما به قدری آموزنده هست که من اول لایک میکنم بعد میبینم . مخصوصا با فن و قدرت بیان منحصر به فرد آقای میرزائی . یک ویدئوی سی دقیقه ای شما به اندازه یک ترم کامل دانشگاه اطلاعات و معلومات آدم رو زیاد میکنه . البته یک ترم دانشگاههای ایرانی ! درود و آرزوی سلامتی برای شما آقای میرزائی عزیز .

[@rezasohbatloo]

داستان جایی جذابتر میشه که دریای (دریاچه) خزر هم داره خشک میشه:) تا الان به اندازه ۱۷ تا دریاچه ارومیه خشک شده

[@Houthiandtheblowfish]

ablah

[@mehryaretemadfard1395]

الان افتخار پیدا کردم در مجموعه چراز بهره‌مند از حسن منظر و لطف محضر شما استاد پرمایه بشوم، گویند ندانستن عیب نیست و ... 🎉 دوست دارم نام شریف شما استاد عزیز با این همه لطف محضر ، آگاه شوم ممنونم

[@user-kh9oq8sy6s]

راه جهنم با نیت های خیر سنگفرش شده💔

[@abdulrahimkarimi8346]

آواز دلنشین و جمع آوری معلومات مکمل تان قابل قدر است. لطفا یک برنامه در باره کانال قوش تپه که در شمال کشور ما افغانستان احداث شده هم بسازید.
با عرض حرمت

[@SaeedSefidgari]

خیلی خیلی قابل استفاده و عالی بود ویدیوتون و چقدر غم‌انگیزه برخی واقعیت‌ها. خدا قوت بابت تمام زحماتتون

[@pegahzarandi]

مرسی از شما استاد گرامی واسه آگاه کردن مخاطب اگه امکان داره یک پاتکست‌ درباره دریای خزر هم تولید کنید که داره کم آب میشه مثل دریاچه‌ ارومیه. سپاس

[@faredamira6675]

خزر هم داره نفس های آخرش را میکشه

[@fereydoonrahmani1711]

راست ش حدود ۱۵ سالی میشه که باد های خشک و پر گرد و خاکی مرز های شمال شرق کشور میاد که همه مسیرشون بر میگرده به ترکمنستان که دلیل این همه خاک و باد داغ رو نمیدونستم که حالا فهمیدم
واقعا مفید بود خسته نباشی❤

[@RFRF392]

✌️🙏💯
یه نادانی سنگی توی چاه انداخت حالا این دومینوی مصیبته که تمامی نداره. بیشتر شبیه نفرینهای ابدی توی داستانها است!

[@RFRF392]

💯👍🏻
1:14 به قول بزرگی ما از تاریخ درس میگیریم که از تاریخ درس نمیگیریم 😢

[@kiamemar4562]

Thank you Hamed for your insightful video, you determined a framework for watch collection very precisely and practical.

[@shila1359]

بیان قوی اقای میرزایی و سطح علمی مطالب ، ویدیو را عالی کرده ممنونم🙏

[@amirarsalan145]

درباره دریای خزر و خطر خشک شدنش هم ویدیو بسازید لطفا

[@Zz76Ali]

Tnx 4 shar.>~
Information.!

[@rezaasar6243]

خیلی اتفاقی با کانالتون آشما شدم. دمتون گررررررررررررم.

[@ogerax7139]

ویدیوهاتون مثل تدریس هاتون عالی بود❤️‍🔥

[@shahramkarimi27]

عالی بود❤

[@beykzadeh]

عالی بود👌

[@moalibeyk8156]

بی نهایت مفید و تاثیر گذار❤

[@raymabadi7737]

بسیار بسیار عالی، دست شما درد نکنه

[@sardamdar]

نگران ارومیه نباشید. ما قطار پیشرفت داریم لوکوموتیر رانش هم آدم مطمئنیه

[@hamidpoorang2110]

بسیار عالی

[@majidzf]

عالی بود

[@samiragot5229]

چه قدر عجیب و نگران کننده بود ممنون بابت این اطلاعات ارزنده با قدرت ادامه بدید منتظر برنامه های بعدیتون هستم ❤

[@hodjatsalami909]

فوق‌العاده

[@user-et6jh7ks9p]

سالهاست میگن جنگه آینده جنگه آبه ما باور نمیکردیم ولی انگار خیلی نزدیکه اون روز

[@razipour1371]

عالی بود
ممنون

[@mohammadbehjati4031]

واقعا ترسناکه.ممنون از تیم خوب چراز❤

[@aminman9436]

سلام...عالی عالی لذت بردیم از این کلاس ک برامون گذاشتین🙏🙏🙏🙏

[@bandar_emam2931]

عالی

[@Tkl6678]

تشکر خیلی عالی

[@omidhouse1979]

بسیار اموزنده ممنون 👌🫵🏻🧠🗣️🪝⛵️🚤

[@ahmadgh7330]

من با عبارت «سیاستمدار خوش نیتی» مشکل دارم. وقتی کسی بدون آینده نگری کاری می‌کنه، و تحت هیچ شرایطی از این تصمیم کوتاه نمیاد، نمیشه بهش بگید خوش نیت...

[@hoseinnaraghi4776]

کانال شما و آقای بندری رو دو ماهه آشنا شدم و اینجوریه که هر روز چند پادکست گوش میدم. خیلی ممنون 🙏

[@Schayan91]

واقعا آموزنده بود

[@xrostamix]

عالییی

[@aliamini7282]

Great job

[@abasash7392]

سلام خسته نباشین خیلی خوب و جامع

[@iliya-yy6tu]

عالیه چراز عزیز، پرقدرت ادامه بدید👑

[@mojioAi]

میرزایی متشکرم ازت ❤❤❤❤

[@user-rj3np7cp7d]

عالی بود....لطفا یه ویدیو هم راجب آب خلیج فارس که الان در صنایع فولاد استفاده میشه بسازید

[@alireza2sn458]

بسیار عالی👌❤

[@SuperDesstro]

Thank you for this enlightening video. It's a stark reminder of the devastating impact greed can have, not just on the environment but on entire populations. The mismanagement of the Aral Sea by the Soviet Union is a tragic example of how short-sighted policies can lead to environmental catastrophe, affecting lives for generations to come. This serves as an important lesson on the importance of sustainable practices and responsible governance.

[@samrasoli]

useful, thanks

[@m.damon.zhakav.41]

درود بر شما جالب بود خسته نباشید✔✔🌼

[@alihapki]

در اخر بشر با حماقت و طمع و نادانی خودش خودش رو ازبین میبره وای به حال مللی که این روند رو تسریع میکنن واقعا چراز دومین دانشگاهی که من دارم توش تحصیل میکنم مرسی از کارهاتون کاش کار های بیشتری بسازید

[@yousefraghebi9119]

بسیارعالی توضیح میدی داداش ممنون ازاطلاعاتی که دراختیار ما میزاری

[@moy5959]

دست مریزاد از تلاش و محتوا

[@samiyosfi7596]

Great

[@majidzf]

Perfect

[@ciruscirusian2503]

سپاس 🙏🏼

[@Reza811]

درود بر شما عالی بود.❤🌟❤🌟❤
🔥🔥🔥

[@armindehghan6300]

very good

[@sht7126]

excellent

[@barandaaz]

سرمایه‌گذاری روی مواردی که مزیت نسبی یا رقابتی ندارند..عامل بدبختی مردمان کره زمین بوده.. از کاراکاس تا تهرانپارس..هیچ فرقی نداره

[@barandaaz]

@@noname00980 برای درست در اومدن قافیه گفتم
مثال سرمایه‌گذاری روی اوره و متانول بود که سال به سال داره ارزانتر میشه ولی اینا میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری کردند اونجا..هنوزم ول کن نیستن
هنوزم دارن روش سرمایه‌گذاری میکنند.. درحالی که کلی مواد یا موارد دیگه داریم که هرسال مقداری گرانتر میشه و ماهم به راحتی توانایی تولیدشو داریم
کاراکاس را هم گفتم به عنوان درس عبرت که اینهمه نفت داره ولی بدخت شده
توی این گرانی نفت هیچ سهمی از بازار نداره

[@barandaaz]

@@noname00980 کلا منظر اینه هرجای دنیا اگر روی مزیتهای نسبی کشور سرمایه‌گذاری نشه.. درعپض روی هزار مورد بیخود سرمایه‌گذاری کنند..بدبخت میشن
مهم نیست کجای دنیا باشه

[@manifa3195]

جذاب ترین کانالی که دنبال میکنم

[@Zz76Ali]

Excellent~√π🎉😮

[@Behzad9292]

عالی گفتی!ولی خیلی سریع میگی!

[@aryo.e]

Thanks ❤

[@adsllkjh5432]

تمام این ماجرا ها از روی آگاهی در ایران داره اجرا میشه

[@yaserkhorsand6636]

من اکثر ویدئوهای چراز رو دیدم، این یکی عالی بود

[@salibeig3985]

ما به گااااا رفتیم والسلام 😊

[@asheghane.danesh]

عالی بود حسین جان ❤️،واقعا هر کار و پروژه بدون کارشناسی میتونه یک ملت ک هیچ یک قاره رو به خاک و خون بکشه

[@RFRF392]

💯🙏
سر طبیعت و متقاعبش سر خودشون را با پنبه بریدن 😮

[@komailfayazbakhsh7716]

❤

[@amirhosseinshahverd-hh3ib]

عالی بود . در انتها ارزو برای رهایی ایران

[@Arman-vk8kw]

❤❤❤

[@unknown0soldier]

ممنون بابت این ویدئوی مفید و پر محتوا. مشخصه که زحمت خیلی زیادی برای تهیه کردنش کشیده شده خسته نباشید. فقط یک انتقاد ازتون دارم و اونم نحوه صحبت کردنتونه. اولین ویدئویی هست که از شما دیدم و جسارتا لحن و تغییر لحن شما در طول ویدئو رو نپسندیدم و به نظرم با محتوا و کار شما همخونی نداره.

[@sacrebleu2665]

its very easy to focus on the short comings of a govt that had immense western pressure yet performed very well for its people. theyre are many achievements and development bought under the soviets that need to be equally focused on. it transformed the corrupt poverty stricken fuedal russia, balkans and central asia into living and prosperous condition.

[@dialog_2615]

جالبه الان که این ویدیو رو میبینم استان گیلان میزبان همین گرد و خاکیه که از سمت ترکمنستان بلند میشه

[@user-kh9oq8sy6s]

واقعا چرا این ویدئو تموم نمیشه؟ الان دقیقه ۱۹ و هفت ثانیه هستم💔

[@user-xh8ej4xw6d]

بزرگترین علت انقراض بشر دیکتاتوری خواهد بود افسوس کسی باقی نخواهد ماند تا از آن درس بیاموزد

[@amirarsalan145]

راجب دریای خزر هم ویدیو بسازید

[@abbassafari4824]

عالی مثل همیشه
در ضمن قوم یعنی ماسه

[@sarehzarbakhsh6391]

😢

[@maki23137]

بالاخره ویدئو گذاشت چراز

[@salmantavasoli4133]

مدیریت سخت ترین و ارزشمندترین شغل دنیا ست❤

[@mahmoudbathaie6754]

درود به برنامه شما، بله تاریخ همیشه از گذشته‌ای بما درس می‌دهد که قبلا اتفاق افتاده و ما باید بتونیم بهرشکل استفاده های لازم را از این درس بگیریم، باید این درس‌ها بشکل کاملا علمی مورد بررسی قرار بگیره چون علم همیشه ناجی انسان در طول تاریخ بوده .....

[@user-wo2cr4um5k]

👏👏👏درود به شما
گوش دادیم
فهمیدیم و درس گرفتیم
ای کاش سیاست مدارا هم گوش بدن بفهمن و درس بگیرن ❤

[@SaeedFotros]

چقدر ترسناک بود

[@Aliii0369]

درباره چگونه گی نابودی شوروی از طریق امریکا از نظر سبک زندگی و اقتصاد هم بگو عمو جون

[@Milinor]

آقا تو رو خدا ویدئو در مورد مقایسه قیمت مسکن در کشورهای مختلف و زمان خانه دار شدن بسازید

[@mostafafarahmand4062]

وای چرا تمومی نداره این فاجعه 😉😉😉

[@TheBahrom]

Jozef Stalin maghz ha va zenha e gharbzade . Aghajjoon haman Yousofe khodeman

[@alijafari3495]

ویدئو خیلی خوبی بود و نکات خیلی مهمی رو مطرح کردید
ولی یه اعتراض خیلی شدید دارم نسبت به محتواتون
تقریبا تمامی بخشهایی که در اون نقشه محدوده آرال و اتفاقات مربوط به اون رو نمایش می دادید محتوای یه کانال دیگه بود
که عینا و بدون هیچ تغییری و حتی بدون اشاره به اینکه اصل ویدئو رو یه کانال دیگه تهیه کرده، داخل ویدئو خودتون قرار دادید
و این ظلمه، مخصوصا به اون تولید کننده محتوا
لطفا اینکار رو نکنید چون واقعا زحمت دیگران نادیده گرفته میشه

[@user-ps1ux1nn3j]

کارت عالیه. فقط کاش وقتی داری آمار میدی تصویر و نمودار استفاده کنی

[@hamidmohamadzade1920]

oh my god

[@A_li2000]

8:25 فکر کنم به اشتباه ورودی دریاچه‌ی ارومیه رو برابر حجم دریاچه گرفتید. با سپاس فراوان از ویدیوهای آموزنده‌تون🙏

[@majidshayesteh6312]

پاینده ایران و سلسله پادشاهی پهلوی

[@SunRise22482]

اگه بدون ادا در آوردن و عوض کردن صدا حرف بزنی خیلی بهتره

[@alisedaghatkerdar2666]

ترجمه خوبی از یک مجموعه نفیس انگلیسی بود، دفعه بعد رفرنس بزنید لطفا. تمام اشکال و نمودارها، مستقیما از روی نسخه خارجی گرفته شده و لوگوی اکوایران روش خورده! خداقوت در هر حال عالی بود ولی بگید ترجمه کردید خیالمون راحت بشه

[@sarkaragha]

آب رودخانه های ایران نیزاز آب باران سرچشمه می گیرد.پس آب دریاچه رضائیه از باران سرچشمه می گیرد!

[@taghikazemi]

حاصل تفکر سوسیالیستی همینه

[@behzadjamarani4868]

تن صحبت و اتمام جمله ها رو لطفا درست کن حالت "آپ تالک" انگلیسی رو داره و به همون اندازه آزار دهنده است جمله های خبری باید با تن بالا شروع و با تن پایین تمام بشه

[@MBSDE8814]

داداش لطفا قبل از ویدیو ساختن فیلم آخرالزمانی نبین .
ویدیو هات دقیق و علمی نیست و احساسی بیان میشه

[@Iman.021]

من اولین باره که کانال شما رو میبینم روایت و نوع صدای شما رو دوست داشتم اما اصرار به کش دادن در انتهای کلمات رو که تو ذوق میزنه رو نشدم چرا میخوای شبیه به گزارش فوتبال روایت کنید موضوع روایت لحظه نیست تاریخی درام یا تراژیک هستش یکم ملایم و با متانت روایت کنید

[@MobinAmini-xw8bw]

واقعا کار. بزرگی کرده شوروی که با یک حرکت به همه جا ریده

[@biaobebin198]

زنده باد چراز

[@aminniku6898]

فکر کنم تنها راه نجات بشریت، تولید و ساخت آب باشه، با این چه که شما گفتید 😬

[@mebadiheidar]

امکاناتش هست.ولی چرا مصرف رو درست نکنیم؟

[@aminniku6898]

@@mebadiheidar امکاناتش که فکر نکنم باشه؟ منظورتون شیرین کردن آب دریاست؟ من منظورم از ساخت آب، تولیدش از طریق ترکیب اتم های سازندش بود... _ درست مصرف کردن، اجبار هست، در هر صورت مصرف باید درست باشه اما هر چقدر هم درست مصرف کنیم باز هم موفق نخواهیم شد نیاز انسان رو پوشش بدیم. جمعیت بیشتر و بیشتر داره میشه و باید فکری به حال این موضوع کرد.

[@mebadiheidar]

@@aminniku6898 اون شیرین کردن هست. اما ترکیبات اتمی اینقدر نمی‌ارزه که بخوایم تغییرش بدیم. خرجش رو که می‌دونی. بعد این رشد جمعیت بازم دولت‌ها از قصد انجام دادن. کلا وارد یه دور باطل شدیم. ولی دیگه نگرانی برای جمعیت نیست. با این وضعیت حکومت‌ها احتمالا جمعیت دنیا کم بشه.