Nie ma odwrotu od monogamii. O małpich sposobach życia w grupie

Sdílet
Vložit
  • čas přidán 9. 06. 2020
  • Rząd ssaków naczelnych to bardzo zróżnicowana grupa zwierząt. Współcześnie zaliczamy do niego przeszło 500 gatunków, przyporządkowanych do ponad 80 rodzajów - te liczby nie obejmują taksonów wymarłych. Ostatni wspólny przodek tych wszystkich gatunków występował przeszło 50 mln lat temu. Mamy wśród naczelnych takie maleństwa jak pigmejka karłowata, ważąca 100 gramów, jak i przekraczające 200 kg goryle wschodnie. Mamy też żyjące samotnie orangutany borneańskie, pasące się w stadach liczących po tysiąc osobników dżelady brunatne, a nawet budującego wielomilionowe miasta człowieka rozumnego.
    Nie wiem czy istnieje jakakolwiek podobna grupa tak blisko spokrewnionych z sobą gatunków, które byłyby aż tak zróżnicowane jak naczelne, gdy idzie o rozmiary ciała, sposoby utrzymywania tego ciała przy życiu i "produkcję" potomstwa. Dlatego naczelne świetnie nadają się do tego, by na ich przykładzie opowiedzieć o tym, jak zwierzęta układają sobie życie w grupie - co będzie tematem tego odcinka.
    Seria „Memy i geny” porusza zagadnienia na styku biologii ewolucyjnej, etologii poznawczej i ekologii behawioralnej. Opowiada o tym, w jaki sposób zachowania zwierząt i ich umysły kształtują się pod wpływem rozmaitych presji wywieranych przez środowisko przyrodnicze i społeczne.
    Nauka na żywo II: wielkie debaty - zadanie finansowane w ramach umowy 761/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
    Scenariusz* i prezentacja: Łukasz Kwiatek
    Kamera i montaż: Piotr Urbańczyk
    *W przygotowaniu materiału korzystałem głównie z książki Karen Strier, Primate Behavioral Ecology, Routledge 2017
    Słowniczek:
    system sąsiedzki - występuje u gatunków prowadzących samotniczy tryb życia (osobniki zajmują sąsiadujące terytoria). Terytoria samców i samic nachodzą na siebie.
    wspólny wychów - strategia rozrodcza, w której występuje rozmnażająca się para (breeders), której towarzyszą nieaktywni seksualnie pomocnicy (helpers)
    poliandria - system rozrodczy, w którym jedna samica kojarzy się z wieloma samcami (korzystna, gdy samica i jej potomstwo wymagają takiej ilości zasobów, którą jest w stanie zapewnić tylko bardzo rozległe terytorium)
    poligynia - system rozrodczy, w którym jeden samiec kojarzy się z wieloma samicami. Może występować u gatunków prowadzących samotniczy tryb życia, jak i u gatunków żyjących w grupie (tworzących haremy)
    towarzystwo kawalerów (bachelor band) - grupa złożona wyłącznie z samców. występuje u gatunków, u których panuje system haremowy (ponieważ nie każdy samiec może założyć własny harem)
    poligynandria - system rozrodczy, w którym zarówno samce, jak i samice, mają wielu partnerów
    grupy o płynnej strukturze społecznej (fission-fusion society) - grupy, które często rozpadają się (fission) na mniejsze podgrupki, a następnie ponownie łączą (fusion) w większe stado
    wielopoziomowa organizacja społeczna - składa się z podstawowej jednostki reprodukcyjnej (zwykle haremu). Haremy podróżują w sąsiedztwie grupy "kawalerów" - co łącznie określa się jako klan (clan). Sąsiadujące z sobą klany określane są jako zgraja (band). Gromada (troop albo herd) to wszystkie osobniki występujące na danym terenie - na przykład na dużym pastwisku.
    Obrazek w miniaturze pochodzi z domeny pxfuel.com, free for commercial use, DMCA.
  • Věda a technologie

Komentáře • 24

  • @niesamowite4380
    @niesamowite4380 Před 4 lety +9

    Dziękuję za ciekawy odcinek 🙂 ucząc się o małpach możemy nauczyć się czegoś o nas samych. Pozdrowienia od Niesamowitego kanału 🙂👍

  • @randomuser3844
    @randomuser3844 Před 4 lety +6

    Skompresowana dawka ciekawych informacji. Wiele zachowań małpich grup można porównać z ludzkimi ;) .

  • @arthy27
    @arthy27 Před 4 lety +3

    Świetna seria.
    Dużo masz jeszcze takich koszulek czy może to zestaw specjalny pod tę serię? ;)
    Dużo mówiłeś o parach. A jak do tego wszystkiego mają się pary homoseksualne?

  • @norbertsciborowski3721
    @norbertsciborowski3721 Před 4 lety +7

    Sweet Home alabama

  • @Claudel1990
    @Claudel1990 Před 4 lety +1

    Super ciekawe. Czekałem przez cały film o różnych wariantach i ich przyczynach u człowieka. Inaczej mają Arabowie, inaczej Europejczycy, ludy Pacyfiku itd.

  • @krzysztof8095
    @krzysztof8095 Před 4 lety +2

    Zastanawia mnie jak w ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat (bo dłużej raczej nie pożyję) sytuacja będzie się rozwijać w Rosji i Chinach.
    W Rosji mamy sytuację niedoboru mężczyzn w wieku produkcyjnym. Wątroba im przedwcześnie wysiada.
    Natomiast Chiny nie radzą sobie z nadmiarowymi kawalerami. 119 chłopców na 100 dziewczynek.

  • @bikiniclub4896
    @bikiniclub4896 Před 4 lety +6

    CZYLI NASZ GATUNEK CZERPIE PELNYMI GARSCIAMI INSPIRACJE ZE WSZYSTLICH NACZELNYCH?!

  • @aleksandrajaga4473
    @aleksandrajaga4473 Před 10 měsíci

    A co się dzieje z samotnymi samicami u gatunków poliandrycznych?

  • @antekkrakowiak1487
    @antekkrakowiak1487 Před 4 lety +3

  • @krzysiek1234567890gu
    @krzysiek1234567890gu Před 4 lety +1

    A kak wyglądało to u ludzi?

  • @Tomasz_Kowalski
    @Tomasz_Kowalski Před 4 lety

    Skąd teza, że gatunki które weszły na drogę monogamii, nigdy z niej nie zawróciły?

  • @dominikwojnar8642
    @dominikwojnar8642 Před 4 lety

    Bardzo ciekawa treść, sposób prezentacji przyjemny.
    Jednakże: za dużo się pojawia "Geny i memy". Cały czas w tle albo przerywniki.
    Dodatkowo dźwięk przerywnika trochę za bardzo zachodzi na dźwięk Pana Kwiatka.

  • @lukag977
    @lukag977 Před 4 lety

    jak można zdefiniować ludzi?

  • @muszkaovocowka3184
    @muszkaovocowka3184 Před 4 lety +6

    W tytule przeczytałem: "Nie ma odwrotu od monogamii" i CAŁY FILM czekałem, żeby się dowiedzieć DLACZEGO.
    Dowiedziałem się kilka sekund przed końcem, gdy usłyszałem, że: "Te naczelne, które weszły na drogę życia w monogamicznych parach nigdy z niej nie zawróciły.
    Z JAKIEGOŚ POWODU (SIC !!!!!!!!!) zmiana musiała się już im nie opłacać".
    NO CHYBA KPINA !!!!

    • @arthy27
      @arthy27 Před 4 lety +2

      Już panie odpowiednio umieją zadziałać żeby panom (słowo klucz)MUSIAŁO się to opłacać.

  • @henrykotomanski5676
    @henrykotomanski5676 Před 4 lety +2

    Dość kontrowersyjne twierdzenie wobec faktu, że w wiodącym cywilizacyjnie państwie, w pewnej dużej część ludzi (nie wiem jak z przyczyn poprawności polityczno-językowej ją tu nazwać), 75% "wyprodukowanych młodych"' nie zna swego ojca. ;-P

  • @Grzegorz2109
    @Grzegorz2109 Před rokem

    Wszystko super tylko po co przemycać te angielskie nazwy i określenia ? Czy Angole robią to samo i wtrącają polszczyznę do swoich wykładów ? Nie sądzę.

  • @Lapikize
    @Lapikize Před 4 lety +1

    Teza z tytulu nigdzie nie została uzasadniona.

  • @KL-zx6qp
    @KL-zx6qp Před 4 lety

    KDS

  • @krystynakrankiewicz7454

    Wyjatkowo nie lubie szympansow w Zoo sa taka przykra karykatura czlowieka

    • @podkowalesna
      @podkowalesna Před 4 lety +5

      bo one nie powinny siedzieć w zoo.....

  • @superczesiek
    @superczesiek Před 4 lety

    Bolszewizm i u małp występuję to tyle w temacie ....