Taal in Rotta. Hoe klonk het Oudnederlands in elfde-eeuws Rotterdam?
Vložit
- čas přidán 14. 05. 2020
- In het centrum van Rotterdam liggen diep onder de grond de resten van nederzetting Rotta uit de 10e en 11e eeuw. Het dorpje was gelegen op de oevers van het riviertje de Rotte. In de bouwput van de Markthal is ongeveer 10 jaar geleden een terp met de resten van zes elkaar opvolgende boerderijen uit de periode 950-1050 gedocumenteerd. De gegevens van de jongste boerderij zijn gebruikt om de animatie te maken. De film toont het landschap van de Rotte rond 1020 na Chr. met op de oevers de erven en boerderijen. De jongste boerderij van de Markthal is in detail te zien. Het verhaal van Rotta wordt in het Oudnederlands verteld door een bewoner van de boerderij. Zijn opa was een van de eerste ontginners van het uitgestrekte moerasgebied van de Rotte.
meer weten:
www.rotterdam.nl/archeologie
treasuresofdutch.com
www.alarmvogel.com
Dus toen had ik lui in Rotterdamt ook niet kunnen verstaan..
Dat ligt niet aan de Rotterdammer hoor 😉
@@Raap123 *RotterdammerT
Nee joh, niks veranderd. ;-)
Deze zin zegt niks concreets.
dan ben jij een beetje doof
Ik maak een diepe, diepe buiging voor de mensen die dit hebben gemaakt, en hier aan hebben meegewerkt. Wat is dit een fantastische manier om zoiets belangrijks als geschiedenis van onder andere taal en cultuur toegankelijk en begrijpelijk te maken. Ik heb er zeer van genoten en ik ga het filmpje delen met mensen waarvan ik zeker weet dat ze er ook in geïnteresseerd zullen zijn. Succes met jullie mooie werk!
Marius, kijk ook eens op vogala.org. Een hele mooie site waar in je veel Middelnederlands kan horen. Groetjes van Jos... euhm Nils
@@gokkom Hey Jos! Wat leuk om weer eens wat van je te horen. Ik ga zeker eens kijken op die site. Erg leuk! Hoe is het verder vriend? Groet, Markus.
@@MuziekMetMeesterMarius hij heet toch Nils?
@@slueccroll4661 Haha ja, en ik heet ook geen Markus. Nils en ik kennen elkaar al járen. We zijn een tijdje collega's geweest op de school waar ik nu nog steeds werkzaam ben. Nils vertelde me eens dat mensen hem vaak 'Jos' noemen omdat ze dan zijn naam niet goed verstaan hebben. Ik maak dat zelf ook vaak mee, ik heet Marius, maar het wordt vaak Marinus, Mario of zelfs Markus. Dus Nils en ik hebben de grap om elkaar steeds Jos / Markus te noemen (daarom sluit hij ook af met Groetjes van Jos .... euhm. Nils). Goed opgemerkt @Slue Ccroll!
Kijk hoe ze de volks taal verkracht ik kan gewoon lezen en verstaan wat daar staat en als je uit een dorp komt of een stad met z'n eigen taal jij ook ze spreek het uit of het swahili of elfen taal is
In Afrikaans uit Suid-Afrika: Fassinerend! Dit is waaruit ook my taal ontstaan het. Baie dankie vir u moeite, en alle sukses vorentoe met hierdie kosbare projek!
Zuid-Hollands en Zeeuws.
@@narvul Klinkt misschien als Zeeuws etc maar het is Afrikaans. Als ik Nederlands spreek zeggen we ook niet dat het Nederduits is.
@@wizzilegal Afrikaans stamt af van Zeeuwse en Hollandse dialecten (zoals dat van Rotterdam), niet van het Nederlands, want dat ontstond pas later.
@@narvul Interesting....
I thought it sounded like Afrikaans. Thank you for the added info
Mijn diepe respect voor allen die dit tot stand hebben gebracht. Zoals velen voor mij al zeiden dat het gaande weg verstaanbaarder wordt. Het werd ook bevestigd door FrekPret ( 3jaar geleden) dat het ook lijkt op het oude Nederlands dat in Zuid-Afrika werd gebezigd ten tijde van Jan van Riebeek en later door.
Nogmaals dank voor het mooie document wat hier is ten toon gespreid.
Dit is echt enorm waardevol, met liefde en toewijding gemaakt. Dit document verdient een Unesco World Heritage erkenning en ik hoop dat dit onderdeel wordt van Nederlandse geschiedenislessen. Ik heb niet eerder de taal gesproken horen worden. Als kenner van Engels, Duits, Oost-Fries, Fries en de Scandinavische talen maar ook latijn, zijn er zoveel verbanden, dat het plots voor te stellen is hoe door natuur en maatschappelijke oorzaken als overstromingen, oorlogen, de missie van Romeinse Christenen maar ook het delen van gelijkwaardige stukken land, zaken soms geleend worden van elkaar. Hoe door volksverhuizingen, we al een heel multi-culturele samenleving waren, ver voor onze koloniale tijd.
Onze taal is ontstaan door een mengeling van de volkeren er omheen, die vanwege nabijheid zijn gaan gelijken, maar altijd hun roots hoorbaar in het dialect houden. Fantastisch!
Het klinkt deels ook als het huidige IJslands, dat ook veel th en dh klanken heeft. Geweldig gedaan, fantastisch werk!
Daarom is het ook zo belangrijk om streektalen te behouden, gelukkig zijn de streektalen uit Groningen, Drenthe, Zuidoost Friesland, Overijssel en de Noordoostpolder en delen van Gelderland erkend als een taal Nedersaksisch en zijn het niet langer dialecten. Uiteraard veel overeenkomsten met het Nederlands maar ook veel verschillen zowel in woorden als grammatica. Het Drents heeft bijvoorbeeld een afwijkende vervoeging van de derde persoon, zoals ik schrieve, ie schrieft, hi'j schref, ik kome, ie koomt, hi'j komp, ik laote, ie laot, hi'j lu'et ( geen idee hoe dat te schrijven het is de korte versie van de Nederlandse ui, zoals het verschil tussen a en aa, het lijkt nog het meest op dut in Nederlands maar dan wel met een ui klank, maar zonder de i), ik lope, ie loopt, hi'j lu'ep, ik gao, ie gaot, hi'j giet, ik zuuke, ie zuukt, hi'j zu'eg.
De 'j duidt aan dat we de hi uitspreken als i in dik en dan de j. Wat is taal toch wonderlijk!
Ik hoor onder andere Ostfrankon en Walalande, welke vertaald worden naar Duitsland en Frankrijk. Ik vind het sowieso mooi dat jullie accurate geografische terminologie gebruiken. De vertalingen zijn dan versimpeld naar die twee grote landen, zodat de gemiddelde kijker grofweg begrijpt wat daarmee wordt bedoeld.
Ostfrankon verwijst in ieder geval naar Oost-Francië (latere Heilige Roomse Rijk). Het was het oostelijke deel van het Frankische Rijk dat na Karel de Grote onafhankelijk werd. Het rijk was echter gedecentraliseerd, waardoor er allemaal kleine staten zoals Holland (toentertijd West-Frisia) ontstonden. West-Frisia had zo zelfs een veldslag met de keizer van Oost-Francië. Ostfrankon is overigens niet alleen naar Duitsland, maar ook het grootste deel van Nederland. Rotterdam lag ook in Oost-Francië en de keizer was onze keizer. Daarbij verwees de term "Duits" tot de 19e/20e eeuw ook naar Nederlanders, waardoor Engelsen ons "Dutch" noemen.
Walalande vind ik nog leuker, aangezien het de term is die wij Germanen altijd gebruikten voor gebieden met Keltische en Romaanse talen. Eigenlijk slaat het (Walhaz) op mensen die wij niet verstonden. Het hedendaagse Wales, (Corn)wall, Wallonië en Wallachië stammen van deze term af. Regio Trento in Italië stond ook wel bekend als Welsch-Tirol en Franstalig Zwitserland als Welsch-Schweiz. Er zijn zelfs dorpjes aan de Franse kant van taalgrens, die in Duitse naam "Welsch" worden genoemd (bijv. Welsch-Oth). Aangezien Walalande wordt gebruikt, verwijst men niet per definitie naar Westfrankon of West-Francië (latere Frankrijk). Hoewel toenmalig Vaanderen, Zeeland en noordwest-Frankrijk bij Frankrijk hoorden, was de volkstaal Germaans/Nederlands en behoort het dus niet tot "Walalande". Gebieden bij Parijs, Luik en Rijsel (Lille) konden wel al Walalande worden genoemd.
Hallo,ich komme aus Deutschland!!!!
Een groot deel van Europa heeft ooit onderdeel uitgemaakt van het heilige romaanse rijk
Waal of wal betekent vreemd/niet Germaans. Vandaar de naam walnoot. Noot uit Frankrijk.
@@paddotk Je bedoelt waarschijnlijk het Heilige Roomse Rijk. De termen "Rooms", "Romaans" en "Romeins" duiden heel verschillende zaken aan, al zijn ze allemaal op Rome terug te voeren.
@@ansibarius4633 1 ding wat ik heb onthouden: the Holy Roman Empire was neither 'holy' nor was it 'roman'.
Hulde Peter-Alexander. Wat een inzicht in de geschiedenis van onze taal. Fantastisch!
Fantastisch, als je een poosje luistert kun je het verstaan en komen die mensen van 1000 (!) jaar geleden dichtbij. Goed hoor!
mix van Limburgs en achterhoeks
@hij Daar zit ook een link met heel veel overlappende woorden.
Galderen. Liedjes bulderen
Krieg.= oorlog
Krigsgaldr is Scandinavisch voor strijdlied.
Reïncarnatie, als je alle talen goed beluisterd, ben je een oude ziel.
Zitten ook nog veel Groningse woorden bij.,. Worden in Oost Groningen bijna hetzelfde uitgesproken.
Ze hadden vast ook meer eerbied voor God dan de makers van deze animatie, die God met een kleine g spellen.
toch nog veel duidelijker duitse trekken. fantastisch fascinerend.
Prachtig om iets over de Vlamingen te horen en hoe de vlamingen samen met deze mensen deze nederzetting gebouwd hebben.
het is een ode aan de band en broederschap die vlamingen, nederlanders, afrikaners delen door taal. dikke merci voor deze video.
Liefde uit het Vlaanderland.
de engelsen en zuid- schotten horen daarbij hoor. oud engels en oud nederlands zijn vrijwel identiek op een paar details en fonetische spellings verchilletjes na. Logisch omdat we immers hetzelfde volk zijn.
Zeer knap! Als Vlaming kende ik alleen het "Hebban olla vogala"-tekstje en vroeg ik me vaak af hoe onze taal klonk in het dagelijks gebruik. Dankzij de 3D-animatie krijg je ook ineens een soort geografische en culturele onderdompeling.
Echt zo!
Zo interessant. Leuk om woorden uit allerlei talen te ontdekken. Ik herkende hier en daar ook wat Zweeds. Verder een heel groot compliment voor Carolien Bijvoet, verantwoordelijk voor de animaties en de vormgeving van de film.
Komt inderdaad wat Scandinavisch over qua tekst.
allebei Germaanse talen
Boeiend filmpje. Mooi gemaakt.
Ik zat juist een aantal filmpjes over oud-Engels te bekijken en beluisteren.
Fascinerend hoe taal ontstaat en evolueert.
Al weet men nog steeds niet hóé talen ontstaan zijn; wél (gelukkig) hoe ze zich ontwikkelen.
Dit soort dingen zijn als een pep-middel voor mijn hersenen.
Interessant hoe sommige woorden op het hedendaagse Engels en Zweeds lijken
Het lijkt wat op Welsh ook
@DutchMolenaar Inderdaad! Zoals bv "buowen" (wonen).
En wat dacht je van IJslands /Oud Scandinavisch. Misschien is je ook wel eens opgevallen hoeveel Zweedse woorden op Frans te herleiden zijn? Leuk om al die taal invloeden te zien en horen!
Ja, aa (dus rivier) is gewoon å in Scandinavië.
Saartje de Hond dat Welsh kon ik er inderdaad uithalen.
Als ik het lees is het best goed te volgen.
Dit is absoluut fantasties. Ek het dit nou só geniet, baie dankie! Ons taal hier in die suide van Afrika is al ver verwyder van Middelnederlands, en met Engelse invloed gaan dit nog vinniger. Vir my klink dit baie soos Middelnederduits, en ek kan sien hoe Goties, Oudnoors en Oudengels hiermee verband hou. Vandaar versprei dit dan en die Skandinawiese tale en Anglosaksies loop hul eie pad. Wes-Germaanse tale behou die glottale klanke, maar verloor /th/. Fassinerend.
Interessant vir my dat baie opmerkings hier verwys na Afrikaans, aksent of woordeskat, ek weet nie. Tog kan ek as ingeligte Afrikaanse standaardspreker, taalpraktisyn en ywerige amateurtaalnavorser baie min verstaan sonder om die onderskrifte te lees! Ek dink Europeërs wat al na Afrikaans geluister het dink hierdie taal klink soos Afrikaans, omdat ons ons klanke (veral klinkers) vóór in die mond vorm, nie agter in die keel nie, en meestal nie bry nie. Ons praat baie duidelik!
(Ek is 'n Afrikaanse spreker, amptelik die jongste Germaanse taal)
Zoooo mega cool. Ik heb deze fase van het Nederlands altijd enorm fascinerend gevonden , en dat ik het 30 jaar na mijn eerste kennismaking met het Hebban olla uogala -zinnetje voor het eerst hoor spreken, doet me echt wat. Geweldig.
helle leuka vhur dua!
Het leuke ervan is, dat dat gedicht (zo las ik laatst op Wikipedia) mogelijk Oud- of Middel-Kentish is, oftwel uit Kent, Engeland (waar het overigens ook geschreven en gevonden is). De verschillen tussen Middeleeuws Nederlands en Engels zijn dus maar heel klein. En plaatsnamen als Noordwijk/Norwich, Katwijk/Chatwick, en Harderwijk/Harwich duiden volgens mij ook wel op een patroon van migratie.
Prachtig om de taal te horen, en de verbanden met andere moderne talen van nu (Duits, Noors, Engels, Fries). Maar ook de beelden zijn erg mooi. Samen geeft het een fascinerend inkijkje in het leven van toen.
Interesant. Oud Nederland's uistpraak klinkt erg zo als oud Engels, maar alle woorden zijn verschillend.
Maar oud Engels klinkt niet zoals oud nederlands .
Leuk ook die referentie naar de slag om Vlaardingen in 1018. Geeft de gesproken taal van toen nét even wat extra tastbaarheid.
Geweldig ! Bedankt voor alle arbeid, research en energie dat er in dit project is gestoken ! Hoe leerzaam !
Zeer mooie leerzame video... Er zijn er ook een paar te vinden over oud Engels uit dezelfde periode en de overeenkomst is verbluffend.
Wat ik wel opmerkelijk vind is dat Nederlands de enige Germaanse taal is waar Spraak en Taal synoniemen zijn(geworden) en in gebruik door elkaar zijn vervangen lijkt wel. Gezien dit specifiek stukje Nederland geheel centraal ligt in het Germaans taalgebied. En in alle overige Germaanse talen is dit niet het geval. Zoals het huidige overblijfsel uit oud Engels To Tell the Tale (Vertel het verhaal) In het Middel Nederlands was Tael ook Pleidooi (Verhaal dus) In het Scandinavisch is Tala, Telle - (fortelle) Vertellen of Tellen en Taal is daar Sprog of Språk. Uit het oud Hoog Duits 'Zalon' is Erzählen en Zahlen geworden en Taal is Sprache.
Dus wanneer de zin "Er waron hiera liudi thie thia Vresono tala sprakon' corect is dan heeft deze verschuiving wel erg vroeg plaats gevonden en tot de dag van vandaag gehandhaafd. Gezien men in de overige Germaanse talen eerder gezegd zouden hebben 'Er waron hiera liudi thie tala thia Vresono sprake' o.i.d. zou je dan denken.
Naast de geweldige uitleg en demonstratie, wil ik ook een compliment maken voor de uitstekende animatie.
Ok
Sommige van die woorden bestaan noch steeds in het Oost- Gronings.
Wat een mooi filmpje en wat prettig om naar deze taal te luisteren. Je voorouders komen zo ineens heel dichtbij.
Mooi klinkende taal. De hoeveelheid zuivere klanken maakt het prettig om naar te luisteren. Jammer dat afslijting van klamken bijna onvermijdelijk lijkt in sommige Germaanse talen.
Echt super mooi om dit te horen
Wat LEUK! Hier word ik nou blij van. Wat interessant!
Complimenten! Met interesse beluisterd. Kon het op een gegeven moment verstaan. Wat een tijdmachine ervaring en wat een werk om dit uit te vogelen en uit te spreken. Netjes hoor. 👍
Ik heb met plezier en veel interesse gekeken. Knap gedaan!
Echt wel wat fonetische klanken die ik terug herken in Vlaams en Afrikaans. Supercool
Bewijst toch maar weer dat 'hiero' ECHT Rotterdams is!
In deze tekst is Hiro=> hun en Hira => hier, volgens mij
@@raketproductie Hou wel rekening met klankverschuivingen in de tijd, die ook nu nog opvallend merkbaar zijn in lokale dialecten.
Vergelijk Brussels maar eens met Antwerps, twee toch Brabantse dialecten, waarbij de klankverschuivingen in bepaalde woorden het grootste onderscheid vormen.
Hiro = hun (vgl their in Engels)
Hira = hiero
Klankverschuiving. A=o
Je hoort zat Rotterdammers zeggen dat ze uit Rotterdom komen i.p.v. Rotterdam 😁
Ja. We hebben de gemeenschappelijke voorouder taal van zowel het Nederlands als het Rotterdams gevonden :)
Bewijst helemaal niks, want je hebt niks gehoort over andere dialecten in Nederland.
Geweldig gedaan, en wat een prachtige animatie.
En qua inhoud is het mooi om te horen hoe relatief krachtig de kleine Nederlandse taal zich kranig heeft gehouden ten opzichte van 1000 jaar geleden, hoewel je hier de naamvallen van het Duits en de klanken van het Engels ook goed kunt lezen en herkennen. Grandioos!
Ik vraag me wel iets af:
Dit zijn allemaal geschreven teksten, maar klopt het fonetisch/klopt de uitspraak van woorden ook? Zoiets zou men nu toch niet kunnen weten?
@@danielrazulay Bedankt voor je uitleg! Verklaart een hoop 😊
Vergeet niet dat in die tijd vel verschillende dialecten waren. Elk dorp had zn eigen dialect omdat we allemaal veel geisoleerder leefden.
@@danielrazulay Dat die noordse th-klank zo in Rotterdam e.o. voorkwam, is vanuit uw redenering plausibel, maar ik hoor _θis_ nu "in het echt" voor het eerst. :)
Het 'olla voagala' kan je perfect met een West Vlaams accent lezen, dan is er nog niets veranderd. Gewoon de klanken van het West Vlaams opgeschreven zoals ze gesproken worden. Als je het met een algemeen Nederlands accent leest versta je bijna niets.
Spijtig genoeg zullen we nooit weten hoe deze tekst uitgesproken werd.
Ze kunnen de klanken min of meer raden door de tekst te vergelijken met de dialecten die vandaag de dag gesproken worden op de plaats waar het geschreven werd. Ook zijn er in veel Germaanse talen gelijkaardige klankveranderingen opgetreden, maar in andere dan weer niet, zoals in het IJslands. Door deze te vergelijken kan men ongeveer raden welke klanken een taal vroeger wel had, maar die het nu verloren heeft.
Fantastisch, alle complimenten voor de energie die hier ingestoken is. :)
Ongelovelijk wat mooi.
Thesi video uuas edele unde scona!
zeka tha wheta!
Maltho thi: uuarliko!
Zo isse datta!
@قجوان جوكر nl.m.wikipedia.org/wiki/Evangeliarium_van_Munsterbilzen
Als iemand uit Munsterbilzen ben ik blij dit te zien :D
Eigenlijk klinkt dit veel mooier dan de nl hoe we nu spreken vind ik😊
'de nl hoe we nu spreken'...? Ja, dan klinkt Oudnederlands inderdaad beter...
Leer zweeds zeker als je Duits en Engels kan!
Dan maakt deze oude taal nog meer indruk!
Huts en de groetjes
@Wim Kieft ja dat klopt😊
wolla zemma vind ik ook man!
Het klinkt in ieder geval beter dan het Rotjeknors.
Dank je wel, geweldig.
Heel bijzonder. Bedankt voor het uploaden
Ik weet dat dit specifiek is voor Rotterdam, maar please maak hier een mini serie van. Ik (en ik denk velen met mij) zijn dankzij dit filmpje naar meer talen uit de Nederlandse historie geïnteresseerd geraakt. Zou graag meer zien, ook als het misschien niet altijd Rotterdams is.
Stel je eens voor dat ze met verschillende taalkundigen samenwerken en een virtuele 'taal-reis' door Nederland maken...en dan de grens over met andere talen en een taalmap van de wereld creëren.
Mijn fantasie slaat op hol.
@@roddo1955 in de vroege middeleeuwen bestond zeeland, bijde prvincies holland, utrecht, friesland overijsel en groningen niet eens. Dat is een vaststaand wetenschappelijk feit. Wat nu rotterdam is was in de vroege middeleeuwen zee.
@@Herr_Flick_of_ze_Gestapo 5000 jaar voor onze jaartelling bestond er al handelsverkeer tussen wat nu als Scandinavië, Frankrijk en Engeland wordt aangemerkt, voorwerpen uit deze periode zijn in bodemmonsters aangetroffen bij graafwerkzaamheden in Rotterdam.
Rond het jaar 1100 is men begonnen om de eerste stadswal aan te leggen om wat toen al Rotterdam heette.
Je conclusie dat Zeeland en o.a beide Hollandse provincies niet bestonden omdat het water zou zijn,is niet juist. Ze bestonden niet in de huidige bestaans vorm.
@@marinusmourik9494 Je hebt niet goed opgelet. Nergens beweer ik dat tijdens en vóór de romeinse tijd zeeland en holland niet bestonden. De romeinen zijn vertrokken simpelweg omdat de zeespiegel steeg (waarvoor onbetwistbaar bewijs is) en ze steeds meer te maken kregen met water overlast. kortom het werd onleefbaar dus zijn ze noodgedwongen verkast. de zeespiegel begon zich pas terug te trekken vanaf ongeveer de 9de tot 11 de eeuw. waarvoor ook onbetwistbaar en demonstreerbaar bewijs is. Dit alles heeft dus niets te maken met wat er 5000 jaar geleden gebeurde of handersverkeer of wat dan ook. Dat zeeland en holland niet bestond tussen het vertrek van de romeinen en het einde van de duinkerkse transgressies is eenn feit en wel degelijk juist. Rotterdam lag onder water en kwam pas aan het einde van het eerste millenium droog te liggen (en dus bewoonbaar) Vandaar dat de archeologische vondsten ontbreken van enige vorm van bewoning terwijl wat nu rotterdam is onder water lag. Sterker nog ....... tijdens de romeinse tijd was er zelfs meer land dan nu. het zeepeil was lager. dit verklaart ook waarom er uit de huidige kust archeologische vondsten zijn gevonden van nederzettingen. en waarom er ook een romeinse weg schijnbaar bij de kust zomaar in zee verdwijnt. Wat er 5000 geleden gebeurde is in dit geval onbelangrijk... net zoals doggerland of de tweede wereld oorlog voor dit specifiek onderwerp onbelangrijk is en niet ter zake doet.
@@Herr_Flick_of_ze_Gestapo ik denk dat je je eigen bericht nog maar eens moet lezen,succes.
Fantastisch gemaakt. Erg leuk zo'n blik in het verleden.
Dankjewel voor dit leerrijke filmpje. Als West-Vlaming klinkt het me tamelijk bekend in de oren, maar er zijn natuurlijk ook grote verschillen.
Grandioos ik heb er van genoten en gedeeld. Dank u.
Wow! Ik wilde dat we nog steeds Oudnederlands spraken! Wat een prachtige taal :)))))))
Wie wilde dat nog meer?
Je woordenschat zou echter heel beperkt zijn en je zou niet weten wat een diepvriezer, radio/televisie of fiets is...
Het lijkt erg op IJslands. Daar hebben ze geloof ik een committee die nieuwe IJslandse woorden bedenkt voor nieuwe dingen.
@@jakke1975 zou ook niet belangrijk zijn aangezien het nog niet bestond en er nog geen woord voor nodig was, lijk mij heerlijk en rustiger ook, met je eigen mensen een vrediger bestaan leiden
Ongelofelijk. Tijdens het filmpje zie ik in vogelvlucht de locatie voorbijkomen, waar ik nu achter mijn pc zit (Bergpolder). En ik hoor hoe men 1000 jaar geleden sprak. Diep onder de indruk.
Geweldig! Mooi, goed doortimmerd, en vooral heel begrijpelijk!
Erg leuk en interressant om dit te zien en horen!
Oh wow - this is my favorite video on yt. I have always wanted (and searched for) this sort of information . I moved from Schiedam to Maastricht and live on a former edge of a roman stone path. All the area from here through to the north of Engliand have such a roman /italian sounding language, the older and more ancient. Finally, I get to hear that it was in the Netherlands, the same. I wish I could learn to speak it. How awesome.
IK ben blij verrast om de comments te lezen; historische taalkunde wordt toch meer gewaardeerd dan ik dacht. En geen geruzie in de comments? Groots.
en dat voor nederlanders
Wat een mooie taal😍
aat zonnetje. Dat is helemaal waar. Het is heel mooi!
Heel erg mooi gemaakt, zo komt de geschiedenis van zo veel jaar geleden toch dichtbij.
Super gaaf om te horen!👍👍👍
Interessant! Mij vallen sommige dingen op, die aan het Duits doen denken: naamvallen: 1:21 thora then muoron (durch die Moore) 1:47 mit anderon liudin (mit anderen Leuten) 3:09 ana then veldon (auf den Feldern; 2:21 / 2:42 ; voorzetsel aver (aber); tongon (Zunge) 3:04 ertha (Erde) 3:17 biwilon (beiweilen); 4:08 Ofto (oft).
Waarom direct naar het duits toe?
Had de nederlande versie er achter gezet.
mij vielen dat soort dingen ook op en ik wil nog verder gaan .... het fries was een internetionale handelstaal die tot wat nu sint petersburg heet , gebruikt werd..
heel veel nederlandse woorden heb je ook in het russisch...liudi , leuten , lui, betekent in t russisch mensen of eigenlijk het zelfde als lui of leuten ...
Het doet me aan IJslands denken!
Dat is niet eens zo onlogisch. Die taal is sinds de 11de eeuw niet wezenlijk veranderd.
Ja!
Het had zo een gesproken songtekst van Kaleo kunnen zijn.
Klopt, dacht ik ook en heb dat ook genoemd!
Nou ja, ooit klonken alle Germaanse talen dus zo, met naamvalsvormen en rinkelende klinkers. Helaas hebben wij Nederlanders, Duitsers, Engelsen en Scandinaven van het vasteland dat een beetje laten verpieteren...
Grote rivier (great river) = mikil áin (Icelandic)
= vilo mikil (Oudnederlands) (zoals in het filmpje)
vilo mikil (in modern Ijslands) = rustte veel (rested a great deal)
mikil (=great, supergoed)
dus de betekenis is verschoven van groot naar great.
vilo mikil in het moderne IJslands kan ook betekenen :
goede rust, (great rest)
- Google translate ;)
werkelijk fantastisch, hoor, ik weet niet wie, deze text geschreven heeft en gereconstrueerd, maar ik vind het fantastisch. Overigens, terzijde, opgemerkt, rond 780 n/Chr reisde de toenmalige bekende geleerde, Alquinus van York vanuit York naar Aken met de boot. Hij stak bij de Rijnmond 'Nederland' binnen en voer langs Utrecht en Doresstad. Daarover schrijft hij later een gedicht. Hij vertelt, dat hij Utrecht en Doresstad bezocht. Aldaar sprak hij gewoon AngelSaxisch met de inwoners. Angelsaxisch was immers zijn moedertaal en de toenmalige Friezen in Utrecht, spraken zo om en nabij de zelfde taal, zij konden elkaar verstaan. Het gedicht schreef hij in het Latijn, het is, meen ik, in de 19e eeuw ontdekt...
Absoluut geweldig en heel zeldzaam. Ik heb aandachtig geluisterd, erg leuk gedaan met de beelden erbij. En je leert nog wat geschiedenis ook.
Hallo nederlands Freunde
Ich komme aus der roer maas Gegend rothenbach
Für mich hört sich die Sprache eng an Latein
Limburger platt und nederlands allgemein ist viel weicher
das belgische niederländisch hört sich für deutsche Ohren strenger an
Das Video und der Text sind supergut
Mein Glückwunsch zu dem werk
Guten tag freund!
Das wir enige Latein zuruck finden in alt Niederlandisch ist gut zu erklären: Dieser gebiet war auf die grens zwischen die Romeinen und Friezen/Germanen.
Das war nur einige jahrhunderten zuruck ins das jahr 1000. Ich wunderte mich welche alte worten verschwinden sind und mit Latein ersetzt. Vielleicht das wir dieser zuruck finden können ins Danisch oder ein gleiche sprache aus dem Norden.
Freundlichen Grüßen aus Gelderland, in die nähe von Arnhem.
Goh, ik was prettig verrast dat ik dit relatief makkelijk kon lezen.
5 jaar Duits op de middelbare toch niet voor niets.
Ik ga maar geen poging doen om te schrijven though.
@@dennisklomp2361 Ich glaube, es hat im niederrheinischen Gebiet nur eine sehr oberflächige Romanisierung stattgefunden. Es war nur schwach urbanisiert, und was es überhaupt gab an bürgerlicher Zivilisation scheint zum grössten Teil bereits im 3. Jahrhundert verschwunden zu sein. Im frühen Mittelalter kann man eine latinisierende Einfluss von der (fränkischen) Kirche annehmen im Raum des Wortschätzes, aber hauptsächlich für spezifische Kulturelemente oder neue Technologie. Ich halte es für unwahrscheinlich das die Sprache der damaligen "Niederländer" im allgemeinen Sinn dem Latein angeglichen hätte.
@@ansibarius4633 danke für deine comment, Ich bin wieder zurück gegangen auf das Internet. Vielleicht haben Sie recht: die Einflüsse aus dem Lateinischen hat warscheinlich nicht so viel mit die Römer in Niederland selbst zu machen, aber Mehr mit der Niederfränkische Ursprung von Niederlandisch. Niederfränkisch war Mehr sum Suden verstruet, also in Belgien und Nordfrankreich.
So ich glaube das est doch die Römer war, aber nicht die Römer ins Niederland haha.
Alles leuk en aardig maar breng mijn fiets nu eens terug!
somtids biètn en erwetn... de tijd is bij ons stilgestaan blijkbaar
West Vlaming? :-)
@@maremaarten yep
Geweldig hoe vlaardingen ook zon groot onderdeel heeft in de geschiedenis
Heel gaaf om dit zo te horen.
Wow wat klonk het Oud Nederlands super vet, ik krijg hier een Lord Of The Rings gevoel bij😍😍😍. Niet dat je er wat aan heb,maar zou deze taal best willen leren spreken
Ik snap je opmerking. Toen ik voor het eerst in de films de geconstrueerde talen van Tolkien hoorde spreken maakte het een vergelijkbare indruk op me. Bij dit filmpje ervaar ik een soort gevoel van een tijdmachine: dit spraken de voorouders van de stad waar ik ben opgegroeid. Heel ontroerend hoe diep een gesproken, bijna verloren taal kan werken.
2:14 ‘Biwilon' heeft wel wat weg van 'bij wijlen'
Petje af voor deze mooi gepresenteerde en interessante geschiedenisles!
Mooie video en erg interresant om te zien en te horen!
Chapeau voor de makers!!
Heel gaaf gedaan van Peter-Alexander Kerkhof en Archeologie Rotterdam om nu het allereerste begin van Rotterdam te kunnen zien en horen!
Geweldig gedaan. Zo maak je het verleden levend.
Zeer interessant stuk geschiedenis. Bedankt voor het delen!
Mooi zeg! Wat een goed idee om met de verzamelde woordenschat weer een nieuwe tekst samen te stellen en uit te spreken! Gaat hiermee echt leven. Zoals Tolkien al stelde, een taal is alleen compleet als het in een landschap en een geschiedenis ingebed is. Dit filmpje is daartoe al een duidelijke aanzet. Ik vermoed dat dit nog maar het begin is!
Ik zeg complete trilogie bouwen in dit taaltje!
@@hisss jaaaa! We laten de hobbits oud Nederlands praten, de Eótheod spreken dan oud Engels en de rest in het 'moderne' Engels en de Elven-talen. 😁
I showed this to a friend from Ukraine and we noticed how they said Liudi for people in Old Dutch and apparently they still use that word for most slavic languages!
Люди (liudi) in Ukraine
Always great when you discover links like that.
I just noticed that they said ''liudi'' so I searched if someone mentioned this in a comment already. We say ''ljudi'' in Croatian. Fascinanting similarity with Slavic languages and Old Dutch!
Sounds like the German "Leute"
@@m.-9615 ahh you're right
In het huidige nederlands. Luiden en lieden.
Ik weet niet van wie dit uitgaat, of dat je dit zelf hebt gemaakt, maar ik vind het van een enorm niveau - sterk gedaan! Dank je.
Geweldig! Heel interessant om het te horen. Zo worden duidelijk de verbanden met andere talen, nu en vroeger, hoorbaar gemaakt.
Lijkt een beetje op Afrikaans. Erg interessant.
Inderdaad Afrikaans ja. Ik dacht eerst Surinaams.
Toen er in de zestiende eeuw boeren naar zuidelijk Afrika werden gestuurd zijn ze hun eigen taal blijven gebruiken. Wat klinkt als Afrikaans is dus eigenlijk min of meer de taal die wij hier eeuwen geleden spraken.
Klinkt gelijkwaardig aan het Oud-Engelsch.
@ in 300 jaar tijd is het afrikaans natuurlijk niet meer hetzelfde gebleven, dat is natuurlijk ook in 300 jaar tijd veranderd
@@ronvanveen6595 Heb je helemaal gelijk in, maar voor hedendaagse Nederlanders( bestaan die eigenlijk wel) klinkt het huidige Afrikaans toch nog altijd verstaanbaar, maar toch heel anders.
Mooi gedaan. Oud-Nederlands wordt trouwens ook wel Oud-(neder-)Frankisch genoemd en was de volkstaal in midden en zuidelijk Nederland. Karel de Grote sprak deze taal ook. Het leek veel op Oud-Angelsaksisch en Oud-Fries. Zoveel zelfs dat Franken, Saksen, Angelsaksen en Friezen elkaar zonder al teveel problemen verstonden. De talen zijn pas later uit elkaar gegroeid.
De talen zijn niet uit elkaar gegroeid (ja ook wel enigsinds) maar zijn vooral uit elkaar gedreven. Saksen friezen hebben allemaal hun wortels in frans-vlaanderen aan de kust waar de oversteek over het kanaal het korste is. Het was karel de grote die na de duinkerse transgressies de saksen en friezen onder dwang (na velen afgeslacht te hebben) repatrieerde naar west duitsland friesland en oost nederland en engeland. Kees Postma u heeft het bij het juiste einde beet en begrijpt de taalverwantschap. Ik denk dat alle puzzelsukjes op zijn plaats zullen vallen als u eens Delahaye z'n website bestudeerd www.noviomagus.nl
Midden-nederland en friesland bestond overigens niet in de vroege middeleeuwen. Wat nu friesland is (en noord en uid holland, zeeland , groningen en utrecht) was in de vroege middeleeuwen zee. Dat is een bewezen feit. De friezen woonden naast de saxen en de franken in frans-vlaanderen aan de kust aan de zee die de romeinen de "mare saxonium" noemden. Daar waar de oversteek over het kanaal het korst is en waar je bij helder weer de overkant kunt zien.
@@Herr_Flick_of_ze_Gestapo Zwijg alsjeblieft over Delahaye. Zijn theorieën zijn niet waar. Ze zijn door ruimschoots onderzoek allang ontkracht. En ik heb Delahaye's werk gelezen. Niets anders dan aannames die nergens door gedegen onderzoek worden ondersteund. Ik zou juist u aan willen raden uw historische horizon te verbreden in plaats van deze pseudo- geschiedkundige te geloven en zijn ongefundeerde theorieën de wereld in te slingeren.
Maar Karel zelf schijnt Ripuarisch gesproken te hebben, dus Middelfrankisch, dat een beetje meer als Duits klinkt.
@@ansibarius4633 ik dacht dat hij een vorm van Limburgs sprak.
Ik denk niet dat de Franken zo goed de Friezen en Saksen konden verstaan als dat je zegt. Anders zouden ze niet Angelsaksische missionarissen erbij gehaald hebben om de Friezen en Saksen te kerstenen.
Wow wat prachtig geanimeerd en de taal: herkenbaar en naarmate het filmpje vordert worden de verbanden duidelijk in de taal. Denk dat doordat ik Frysk spreek, en Latijn heb gehad op school, dit makkelijk aansluit. En dat je de mengeling daardoor kunt snappen, en ook het engels draagt hier uiteraard aan bij. Dank want dit is heel interessant.
Erg leuk en leerzaam. Ik kon met de tekst erbij, het verhaal goed begrijpen. Emotioneel. Veel gefietst en rongekeken in neerlands midden.
wauw, ik zeg terug naar Oudnederlandse taal
Super bijzonder! Fascinerend! Voor het eerst in mijn leven hoor ik een Rotterdammer praten van 1000 jaar geleden. Klinkt heel anders dan ik dacht. En toch zitten er elementen in die lijken op het huidige Nederlands. Met mooie animatie van het leven toen.
1000 jaar geleden bestond rotterdam nog niet eens. wat nu rotterdam is was 1000 jaar geleden zee. dat is een wetenschappelijk vaststaand bewezen en onweerlegbaar feit.
Prachtig dit. Bedankt voor de video!
Indrukwekkend om te zien en te luisteren. Zo lang geleden, zo dichtbij
Wauw! Wat klinkt Oudnederlands cool, zeg. Ik ga Oudnederlands leren. Oudnederlands nieuwe straattaal in 2022
Geweldig gedaan zeg! Je kunt als je goed luistert er af en toe best iets van maken. Als Amsterdammer moet ik natuurlijk wel zeggen dat ik nu beter begrijp waarom 010-ers en Mokummers zo vaak langs elkaar heen praten :-)
Wat leuk om te horen. Ik kan het redelijk volgen maar niet alles.
Ik kom uit Turkije. Dank u wel voor de video :)
als ik hier naar luister heb ik zo het gevoel dat west-vlaams niet zoveel veranderd zal zijn over de afgelopen eeuwen..
Gaaf zeg !! Altiet al willen weten... Maar ick vraag me af of het landschap er echt zoo kaal ende gecultiveerd uutzag.
Ja. De ontbossing begon in de 1ste eeuw omdat de Romeinen hier met ijzerwinning begonnen. Dat heeft onder andere de Veluwe ontbost. Vanaf de 11de eeuw begon er een grootschalige ontbossing voor de landbouw. Rond die tijd was vrijwel heel het huidige Nederland op een of andere manier een keer gecultiveerd. We hadden ook al last van plaatselijke bodemvervuiling door de ijzerwinning.
Nee. Het is een wetenschappelijk bewezen en onbetwistbaar feit dat Rotterdam (de provincies zeeland, holland, friesland, groningen, utrecht) nog niet eens bestond. Wat nu rotterdam is was 1000 jaar geleden zee.
Onzin Erwin. voor jouw hypotheses die nog uit de jaren 50 van de vorige eeuw is nog nooit een grammetje bewijs geleverd. Wat nu nederland is lag 1000 jaar geleden voor het grootste gedeelte onder water of het was onbegaanbaar moeras en veengebied en waddengebied. Dat is wetenschappelijk bewezen met keiharde feiten waarover niet eens meer getwist kan worden. Je loopt minimaal 50 jaar achter in je geschiedkundige kennis.
Wat enorm goed gemaakt!
Heel mooi , nu nog in het Saksisch en oud Fries, minstens net zo belangerijk.
Cliffhanger! Is bekend of de plek sinds de elfde eeuw bewoond is gebleven?
De nederzetting Rotta werd uiteindelijk toch verlaten rond het midden van de 12e eeuw na aanhoudende overstromingen. In de 13 eeuw worden alweer nieuwe dijken aangelegd, langs deze plek rond 1270 de dam in de Rotte.
@@ArcheologieRotterdam . Super, en historisch juist.
De enige reden dat we "weten" dat het zo klinkt, is omdat we er van uitgaan dat ze fonetisch schreven toentertijd?
en.wikipedia.org/wiki/Comparative_method#Definition
Dat, en je kunt het reconstrueren uit de klanken van (latere) verwante dialecten!
Voor degenen die wél wat om 't Nederlands geven: nl.wikipedia.org/wiki/Vergelijkende_methode_(taalkunde)
@@vincentgoosen2844 spreek Nederlands
Het mooie is dat ze niet consistent schreven. Daarom kun je aan de hand van de variaties herleiden hoe het geklonken moet hebben. Versimpeld voorbeeld: Als letters soms weggelaten worden weet je dat die niet hoorbaar waren.
Heel mooie video en buitengewoon interessant!
interessant en heel mooi gevisialiseerd!
Het lijkt soms alsof er mediterraanse klanken in zitten, maar niets is minder waar. Dat is hoe Germaans was over het algemeen :)
uiteindelijk stammen germaans en latijnse talen ook van één oorspronkelijke taal!
@@nielsqbc4 klopt maar hier hoor je duidelijk germaans en niet latijn
Als je nog verder teruggaat, had men vaak klinkers aan het einde van woorden (in het Germaanse Frankisch waar Nederlands van afstamt i.i.g.). Dan voelt het al snel at Italiaans aan.
Ik MOET deze taal leren! Hoe kan ik mij dit eigen maken?
Door het gewoon te zingen! /watch?v=NdtIugAk-nc
Er zijn vast boeken over beschikbaar.
This is an amazing video. Thank you.
Een document. Prachtig. :-)
Wat mooi. Je hoort dat veel van die oude worden zijn geëvolueerd naar het moderne taal maar moderne uitspraak klinkt niet zo mooi
marek. Leer eerst maar eens correct Nederlands spellen.
@@Foxglove963 bedankt voor de tip
Na 10 liter bier spreek ik ook vloeiend Oud Nederlands
🙃
Heel mooi! Eigenlijk moet je het filmpje drie keer bekijken; de eerste keer alleen kijken naar de regel met Oud Nederlandse tekst en luisteren naar de uitspraak ervan. De tweede keer luisteren naar de gesproken tekst en kijken naar de (huidige) Nederlandse vertaling ervan. En de derde keer luisteren naar de gesoroken tekst en kijken naar het filmpje. Complimenten aan de makers, schrijvers en vertalers!
Erg mooi.
Interessant. Ik vraag me alleen af wie heeft vastgesteld hoe bepaalde klanken werden uitgesproken. Deze taal is uit geschreven documenten weer nagemaakt.
Vind het ook Scandinavisch klinken
Ik geloof niks van de Engelse uitspraak van th. De Hollandse 'g' is té sterk, ingebakken dat t een Engelse(luie) th zou produceren!
@@antscorts4184 Die uitspraak is niet zozeer Engels, maar Scandinavisch, en in de loop der tijd uit vele talen verdwenen. Klankverschuiving enzo...
Zag deze link in de comments staan.
nl.m.wikipedia.org/wiki/Vergelijkende_methode_(taalkunde)
Super interessant. Ik hou van dit soort weetjes. Ik wist bijv.vroeger niet dat het Latijnse woord voor 'god-vader'(Deus-pater) afgeleid was van 'Jupiter'(spreek uit: dzju-peter) en dat dát weer komt van de Griekse oppergod 'Zeus'. Zo komen de taalkundigen erachter dat de naam 'Zeus' niet begint met de 'z-klank' maar met een 'dzj-klank'.
@@antscorts4184 hoe bedoel je precies?