Aktywność słoneczna - czy jest dla nas niebezpieczna? | prof. A. Berlicki i prof. P. Rudawy
Vložit
- čas přidán 30. 11. 2021
- 👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
- Można powiedzieć, że jest to kipiący garnek plazmy - tak Słońce opisuje prof. Paweł Rudawy. Heliofizyk jeszcze nie raz użyje w rozmowie barwnej metafory. Badacz siedzi naprzeciwko mnie, tuż obok jego kolega - kierownik Zakładu Heliofizyki i Fizyki Kosmicznej UWr, prof. Arkadiusz Berlicki.
Z naukowcami spotykam się w jednym z charakterystycznych budynków Instytutu Astronomicznego Uniwersytet Wrocławskiego - budowli pomalowanej na pomarańczowo zielone pasy zwieńczonej kopułą. Dawniej - gdy te okolice były mniej zanieczyszczone światłem - działało tu także Obserwatorium. Teraz pozostały tu tylko pomieszczenia i pracownie naukowców, zaś obserwacje prowadzone są Białkowie, z dala od świateł wielkiego miasta. Historyczne instrumenty obserwacyjne oraz niewielkie planetarium wykorzystywane są do popularyzacji nauki (zawieszonej na czas pandemii). Rozmawiamy, jak to z heliofizykami, o Słońcu.
- Główne zjawiska aktywne na Słońcu to plamy słoneczne, protuberancje, czyli obłoki plazmy zawieszone w polu magnetycznym nad powierzchnią Słońca oraz te najbardziej spektakularne: rozbłyski słoneczne. Ważne są też koronalne wyrzuty masy - wylicza prof. Berlicki. - Właśnie te zjawiska aktywne, a głównie rozbłyski i koronalne wyrzuty masy powodują rozprzestrzenianie się w heliosferze plazmy zawierającej wmrożone pole magnetycze, która osiąga orbitę ziemską i samą Ziemię. Ten wpływ Słońca nazywa się pogodą kosmiczną - wyjaśnia naukowiec.
- Warto powiedzieć o skali zjawisk, o których mówi Arek - wtrąca się prof. Rudawy. - Typowy rozbłysk słoneczny, wcale nie największy, wydziela 10 do potęgi 25 J. To 136 tysięcy lat zużycia energii przez Unię Europejską albo 2,5 mld gigatonowych bomb wodorowych - porównuje. - Gdybyśmy nie byli odlegli o 150 mln km, gdyby nas nie broniła ziemska atmosfera i magnetosfera, to po jednym takim wybuchu bylibyśmy skasowani.
Co ważne, wszystkie te zjawiska na Słońcu mają wpływ nie tylko na biologię na Ziemi, ale również technologię. - Na nawigację łączność, potencjalne blackouty. Dlatego poważne potęgi gospodarcze przeznaczają gigantyczne sumy na tzw. świadomość kosmiczną, by w sposób ciągły monitorować stan pogody kosmicznej - dodaje prof. Rudawy. Heliofizyk kieruje budową systemu ROSIE (Radio Observations of the Solar Impulsive Emissions). To właśnie projekt ROSIE skusił mnie do wizyty u wrocławskich astronomów.
System uniezależni Unię Europejską od zewnętrznych źródeł danych o zmianach pogody kosmicznej. System powstaje dla Europejskiej Agencji Kosmicznej jako efekt współpracy Uniwersytetu Wrocławskiego oraz poznańskiej firmy ITTI sp z. o.o. Pierwszy radioteleskop systemu zostanie zainstalowany w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Wrocławskiego w Białkowie, w pobliżu pawilonu Dużego Koronografu.
W Zakładzie Heliofizyki i Fizyki Kosmicznej Instytutu Astronomicznego realizowanych jest zresztą wiele projektów naukowych. Oprócz wspomnianego już projektu ROSIE, na szczególną uwagę zasługuje europejski projekt PRE-EST związany z budową dużego Europejskiego Teleskopu Słonecznego (EST - European Solar Telescope), kierowany przez prof. Rudawego oraz rozpoczęty niedawno projekt Inkubatora Doskonałości Naukowej - NEFRIX (Non-Equilibrium Flare Radiation from Infrared to X-rays) kierowany przez prof. Berlickiego. Ideą projektu NEFRIX jest utworzenie prężnej grupy badawczej, badającej nie tylko różne procesy związane z aktywnością słoneczną, ale także analizowanie wszelkich aktywnych zjawisk na znacznie odleglejszych gwiazdach podobnych do naszego Słońca. Do tego jeszcze PROBA 3 - budowa pierwszego orbitującego koronografu o długości 150(!) metrów, w którym elementy instrumentu będą rozmieszczone na dwóch satelitach, automatycznie lecących w formacji utrzymywanej z dokładnością ułamka milimetra; SLED - budowa unikatowego spektrografu obrazującego dla badania ruchów plazmy w koronie słonecznej.
Jak widać, jest nad czym pracować w kwestii najbliższej nam gwiazdy. Okazuje się, że o Słońcu dalej bardzo wiele nie wiadomo. Co szczególnie zaprząta głowę heliofizyków? Posłuchacie w podcaście!
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! patronite.pl/radionaukowe
💛 - Věda a technologie
Nie wiem jak Pani to robi Pani Karolino, ale niech Pani nie przestaje, bo to jest jest najlepszy kanał popularyzujący naukę i wiedzę w polskojęzycznym YT. Dziękuję za Pani pracę.
Prawie jak Kamiński i Kurek, jeszcze trzydzieści kilka lat temu. Był to niesamowity program jak na tamte czasy I nikt już tego nie powtórzył. Były jakieś próby w telewizji rządowej ale marna poświata pierwowzoru. A tutaj do tego odcinka wróciłem po półrocznej przerwie. Świetnie przygotowany i z udziałem świetnych specjalistów. Naprawdę creme się La creme.
Widza cie co kupujesz bo na slepo pitemrejestratorem placisz czy jestes teppy umyslowo ? podajesz swoje dane osobowe za kilka srebnikow otumanili ze niby masz taniej a w cenie towaru dolozyli ci obsluge karty ? przerobili cie jak slepy inwalida placisz i zakupujesz niezdrowa zywnosc = ? jesli nie masz juz kontaktu z liczeniem np banknotow ? to policz ile wiecej placisz za kazdy towar a w cenie towaru jest tez twoja obsluga karty ile to miesiecznie rocznie wiecej jest placone za zakupy = nie wiesz ile ? nie masz madrosci bo chodzisz otumaniony telewizyjmnym ekranem handlowym ? wiec teraz ledwo do dwuch umiesz liczyc ? juz Madrzejszy od ciebie jest 7lat dzieciok ? podaj mu w jednej rece 500stow a w drugiej ussaa karte = To ktora reke wybierze ? Maly sklep terminal Oplaty miesiecznie - w sumie: od 272 zl - przy 60 000 zl do 468 zl - przy 80 000 zl przychodu...Wszystkie prowadzone obecnie badania wskazuja, ze Klienci, ktorzy maja mozliwosc skorzystania z bezgotowkowej formy platnosci, chetniej robia wieksze zakupy i statystycznie wydaja na nie o 20% wiecej.
Rewelacyjny odcinek, Panowie potrafią w sposób lekki , mimo to absolutnie naukowy, przekazać solidna porcje wiedzy. Dziekuje❣️❣️❣️
Ponad 20 lat temu obaj Panowie robili że mnie astronoma.... Skończyłam jako kartograf ale nadal wspominam moją podróż na Kopernika z łezką w oku. 😃
Rewelacyjny wywiad 👍 trzeci raz słucham tego podcastu z heliofizykami z Białkowa 😉 mega fascynujące ☀️ i zagadnienia plazmy.
Panów P. Rudawego i A. Berlickiego często można było spotkać w "Astronarium" albo poczytać w "Uranii. Postępach astronomii"
Świetne rozmowa, genialni goście
Dokładnie takie same mam impresje. Taką popularyzację nauki to ja rozumiem ❤
Niedawno trafiłem na ten kanał. Super tematy, mnie akurat interesuje kosmos i wszystko z tym związane. Mega ciekawie prowadzona konwesacja z ekspertami. Duża wiedza prowadzącej, która zadaje bardzo fajne pytania i luźnie prowadzi rozmowę. Niech Pani Karolina opowie coś o sobie w którymś z odcinków. Skąd taka pasja do nauki itp. Pozdrawiam i nie mogę się doczekać kolejnych odcinków.
Uwielbiam wasze audycje 🙂
Mega rozmowa. Pani Karolino - ten kanał jest bezcenny.
Mało tego Pani Karolina jest też piękna❤
Swietby odcinek bo panowie bardzo fajnie się uzupełniali a jednoczenie tempo napływu inf było jak w sprincie.
Interesujący temat jak zwykle.Pozdrawiam 🙂
Pochłaniam audycję Radia Naukowego taśmowo. Dziękuję pani Karolino!
Szanowna Pani Redaktor! Uderzający w czasie rozmowy był brak pytania kwestii wpływu słońca na zmiany klimatyczne. To przecież temat rozpalający dziś wyobraźnię jak mało który, a poznanie zdania heliofizyków jest z całą pewnością istotnym głosem w dyskusji. Obaj panowie profesorowie kilkukrotnie napomykali o tym, że taki wpływ istnieje. Byłem pewien, że pytanie zaraz padnie, a tu nic. Trochę szkoda.
Pozdrawiam serdecznie!
Bardzo podoba mi się, że goście podeszli do tematu z humorem.
Świetne audycje p.Karolino🤗
:-) bardzo ciekawe jest to „kolegowanie” gości :-) zupełnie jakbym oglądał Rejs albo słuchał felietonu Jacka Fedorowicza rozmowy kolegi kierownika z kolegą kierownikiem :-)
Wspaniały, bardzo interesujący odcinek.
Z wykorzystaniem światła żółtego i zielonego jest chyba odwrotnie. Chlorofil pochłania światło niebieskie i czerwone a odbija zielone. Dlatego widzimy zieleń.
Mitra! Ra! 🙌😉 Super podcast, dzięki.
Ten kanał to majstersztyk 😉
Świetny podkast
Super! Dziękuję
Polecam materiał "Pioruny Bogów" na YT. Idea elektrycznego wszechświata, ciekawe podejście, nawiązania do prehistorii, różnych kolorów gwiazd, dużo by pisać, każdym razie całkowicie inne podejście do budowy gwiazd i źródeł ich energii. To ma tłumaczyć także to, czemu Korona ma 2 mln stopni, a powierzchnia tylko 5 tysięcy. Bo energia przychodzi z zewnątrz. Polecam
Dziękuję I pozdrawiam
Było trochę o elektryczności...czy raczej magnetyczności Słońca. Myślałem przez chwilę, łudziłem się, iż rozmowa pójdzie w kierunku 'Elektrycznego Kosmosu', albo chociaż będzie coś wspomniane.
Jest taka 'teoria' "Elektrycznego Kosmosu" do której przyłączyło się wielu poważnych naukowców.
Sprawdziłem właśnie i jest opracowanie po polsku (yT: elektryczny kosmos) . Kiedyś (10 lat temu) był wielogodzinny materiał składający się jednorodnie z wywiadów z tymi naukowcami i wizualizacji tematycznych
A czy aktywność naszej gwiazdy może wpłynąć na lokalne zjawiska meteorologiczne i ich poznanie może pozwolić na dokładniejsze prognozowanie pogody?
Jeden z kilku odcinków, do których najczęściej wracam 🙂👍.
Też mam do niego sentyment :)
zjawiskowy kanał ❄️
Od razu zaznaczę, że nie znam się, ale słyszałem, że silna magnetosferę zawdzięczamy naszemu wyjątkowemu Księżycowi. Przez jego silne (jak na księżyc) przyciąganie, spowalnia powierzchniowe masy Ziemi, a jądro wciąż kręci się szybko. To tworzy silna różnice potencjałów i generuje właśnie magnetosferę. Czy ktoś mógłby potwierdzić, że tak rzeczywiście jest?
Mam pytanie: czy uśredniony 1m3 słońca wytwarza więcej czy mniej energii niż 1m3 świeżego kompostu?
W tej publikacji
G. Irvine, E. R. Lamont, B. Antizar-Ladislao, "Energy from Waste: Reuse of Compost Heat as a Source of Renewable Energy"
mówią, że maksimum generacji ciepła przez taki kompost to 6000kJ/kg/dzień czyli koło 70J/kg/s.
Mówią też że średnia gęstośc kompostu to 600kg/m3
czyli z 1 m3 kompostu byłoby 600*70 = 42000 J/s = 42000 W
Strumień promieniowania Słońca to 3,865 * 10do26 W,
Objętość Słońca to 1,41 * 10e27 m3
Czyli z 1m3 idzie średnio 0,27 W
Także Słońce 0,27 W/m3
kompost 42000 W/m3
ale Słońce świeci kilka miliardów lat i świecić będzie drugie tyle.
A z kompostu ta energia produkuje sie kilka dni i przestaje :P
@@nimahuya9981 😀 Fajna zabawa, ale te obliczenia są oparte o błędne założenia i na błędnych jednostkach.
Wat jest ilością energii w jednostce czasu, więc porównywanie watów nie jest odpowiedzią.
Założenie by uwzględnić wyłącznie energię wypromieniowaną również nie jest całościowe.
To skomplikowany proces łączący reakcje termojądrowe ale i tarcie, zderzenia, pochłanianie oraz emisja promieniowania pomiędzy poszczególnymi obszarami, przepływ prądu elektrycznego. Myślę że wynik wyjdzie sumarycznie w drugą stronę, a i prawdopodobnie są już prace na ten temat. :)
Prosze o wiecej
Jak usłyszałem pytanie z 47 minuty to padłem ze śmiechu, bo od razu przypomniałem sobie plakat "Słońce - Jaroński'. 😁
Ale to dobre! 🎉
Słońce jest 150 milionów kilometrów od ziemi to niedaleko. Dobry tekst.
czyli tachograf to urządzenie do mierzenia tachokliny ?
Wiemy już coś o słońcu, to może teraz o wnętrzu ziemi. Jak jest badane, skąd i co wiemy o poszczególnych warstwach, aż do żelaznego jądra wewnątrz? Uświadomiłam sobie, że moja wiedza na ten temat ogranicza się do lekcji geografii ze szkoły (już trochę przez czas zatartych;). Coś więcej na temat poproszę:)
Mam w planach :)
czcams.com/video/SA6OFOelZlI/video.html - tutaj trochę było na ten temat. Polecam.
czcams.com/video/h_zhxTGwu4c/video.html - i tutaj również.
@@RadioNaukowe :) z góry dziękuję :)
@@krzysztoftomczyk3363 Dziękuję:)
Fajne
To było wspaniałe :)
👍👍
👍
Nazwanie projektu "Rozi" to rzeczywiście doskonała idea! XD
A co to jest?
Bardzo lubię podcasty RN, merytorycznie prezentują się na wysokim poziomie, jednak mam uwagę co do realizacji: półtorej minuty na wstęp to bardzo dużo czasu, w dodatku poziom głośności jest drastycznie wyższy od poziomu rozmowy. 1.5 - 3 sekundy to idealny czas na dżingiel, a poziom odczuwalnej głośności powinien być taki sam dla całego nagrania. O ile na głośnikach laptopa, czy telefonu nie ma kłopotu, to z mocniejszym audio jest kłopot.
Dzień dobry, wstępu będę bronić, natomiast nad wyrównaniem dźwięków jeszcze popracuję, dzięki
@@RadioNaukowe Tak, intro jest piękne. Proszę go bronić:)
@@RadioNaukowe Kiedy będzie cichsze, z pewnością będzie przyjemniejsze, dziękuję za odpowiedź.
@@RadioNaukowe Broń proszę ;) - oferuję wsparcie w obronie ;)
Ciekawa obserwacja: pozwoliłem sobie sprawdzić. Rzeczywiście - RMS intro jest blisko 5 dB wyższy od dalszej czyści audycji, choć wartości szczytowe próbek rozkładają się odwrotnie. :)
To prawda. Was już nie będzie za miliard lat. Będę za wami tęsknił… 🥹
Szkoda, bo jestem na tej planecie (w delegacji) już od 1,5 miliarda lat. Ostatnie 300 tysięcy lat (z wami) było zdecydowanie najciekawsze…
Jednak wkradła sie pewna nieścisłość. Oczywiście Mars powinnien utracić pole magnetyczne wcześniej ze względy na swoją wielkosc. Ale nie jest już hipoteza ze uderyzla w nogę protoplaneta i to ona zatrzymała jego jądro. Na samym Marsie obserwujemy najwiekszy krater uderzeniowy w ukl słonecznych no zajmuje on 2/3 planety.
Mnie ineresuje czy burza sloneczna jest w stanie zniszczyć elektrownię jądrową. Jesli tak, to już po nas i wszyscy zachowują się jak w filmie " Nie patrz w górę"
Komentarz taktyczny 🙂
Cóż to za taktyka? :)
@@RadioNaukowe Promuje Pani kanał i jestem fanem Pani wywiadów od lat zanim jeszcze powstało RN. Pozdrawiam 🙂
Komć dla sławy i piniondzów
Cyt: 'My, na Ziemi, żyjemy, orbitując wewnątrz...'
Chciałbym zapytać - Czy to prawda, co do orbitowania...że orbitujemy "w pionie" - wraz z resztą planet US - względem osi galaktycznej Milky Way ?
Model szkolny przedstawia "poziome", płaskie orbitowanie. Jak to możliwe, że NIC się nie mówi o tej różnicy?...będącej kwintesencją jakiejkolwiek rozmowy o Kosmosie, zwłaszcza tym nam najbliższym
Chodzi o to: Wystraczy od 3 minuty przez 1,5 minuty:
czcams.com/video/D74Xl6Z1RFw/video.html
Może to uproszczenie takie? 🤔
Choć faktycznie nie pamiętam ze szkoły, że pędzimy w kosmosie.
Choć akurat to co pamiętam ze szkoły niczego nie dowodzi 😉
Ciekaw jestem czy grawitacja planet układu słonecznego ma wpływ -oddzialywanie na klimat słoneczny aktywność?
Odziaływanie grawitacyjne gazowych olbrzymów powoduje że chwilowo ośrodek grawitacyjny układu słonecznego może znaleźć się na zewnątrz po za obrębem kuli słonecznej. Mało tego grawitacyjne oddziaływanie wspomnianych olbrzymów powoduje zakłócenie w przepływie wewnętrznym zwanym toroidalnym, który jest pasem transmisyjnym który odpowiada za 11 cykl aktywności magnetycznej.
@@paulocoval5578 bo kręcimy się wokół środka ciężkości układu słonecznego
A gdyby Wam, do instytutu astronomicznego, donosić kanapki, wodę, ew. jakieś rozweselacze, to może nie musielibyście kończyć tak interesującej audycji, Pani Karolino? Hmmm?
Bez Słońca nie ma życia. Ta gwiazda jest nam przyjazna.
Chwilowo.
Cykl Schwabego odkryty przez szewca, 11 letni... A ja w pierwszej chwili uslyszałem: cykl odkryty przez 11-letniego szewca:)
przecież był aptekarzem
Ziemia zawsze może zmienić orbitę a zapas paliwa w słońcu zawsze można uzupełnić/odnowić.
A propo Ramzes 2 żył 1300 przed macza era co nam daje 3500 lat a nie 40000- panie starszy🤣🤣🤣🤣
No tak to jest z twardogłowymi ze starej szkoły 🤣🤣🤣🤣🤣
Starczy pan żyje w bance zamkniętej przez Einsteina ze sie nie da - dzięki Bogu mamy młodych naukowców kturych jest celem opracowanie nowej fizyki
Bogdan Rzegocki,ktory,a nie ktury....nie obraz sie☺️
Teoretycznie teoria teorię goni
Na emeryturę
Panowie panowie przestańcie pierdolić głupoty po prostu przestańcie pierdolić głupoty idzie do pracy fizycznej już wystarczy tego
Czy to jest oficjalne stanowisko spółki?