Бекежан Төлегенді өлтірмеген…
Vložit
- čas přidán 21. 01. 2024
- Бекежан батыр Төлегенді өлтірмеген.
Қазақтың тарихында айтулы батырлар аз болмаған. Бекежан мен оның ұрпақтары да сол сияқты елді сырттан келген жаудан қорғаған мықты батырлар болған екен. Оның ерлік істері жөнінде ел аузында сақталыпты. Әйгілі Қожаберген жыраудың ұрпағы, қазақ серілік өнерінің көрнекті өкілдерінің бірі, кезінде елге келген басқыншыларға, орыс отарлаушыларына қарсы күрескен жауынгер-ақын Сегіз сері XVIII ғасырда «Қыз Жібек» дастанын жазған екен. Сол жырда Бекежан батыр «Қыз Жібек» фильміндегідей емес, мүлде басқа қырынан сипатталыпты. Төлеген батыр жау қолынан қаза тапқан соң оның қалыңдығы Қыз Жібек сұлу әмеңгерлік жолмен оның інісі Сансызбаймен отау құрған екен. Осы тойға Бекежан батыр Қыз Жібектің туыс ағасы ретінде шекті руы жағынан бас құда болып қатысыпты. Ал Қыз Жібек пен Сансызбайдан туған Төс есімді бала кейін аты шыққан батыр болыпты. Оның ерлік істері жөнінде кезінде Сегіз серінің атасы Қожаберген жырау: «Жағалбайлы Төс батыр, Қалмақтарға өш батыр. Сансызбайдың өзіндей, Көрсеткен жауға күш батыр. Үзгентте болған шайқаста, Қамал бұзған гүж батыр», - деп жырлаған екен. Ал Төлеген батырды Қыз Жібектің әкесінің төңірегінде қызметте жүрген Кескентерек атты төлеңгіт өлтірген екен. Сегіз серінің «Қыз Жібек» дастанында осылай делініпті. Онда Бекежанның Қыз Жібекті өзінің туыс қарындасы ретінде қорғап жүргені, оның Төлегенге айттырылуын шын мәнінде қолдағаны жөнінде жырланыпты. Кескентерек Төлегенді өлтіргеннен кейін Бекежанға барып, одан өзінің Қыз Жібекті әйелдікке алуына жәрдемдесуін сұрапты, оған Төлегеннің тұлпарын тарту етпек болыпты. Бұған қатты нала болған Бекежан батыр Кескентеректі шекті руының жерінен қуып жіберген, енді қайтып көзіне түсетін болса, өлтіретінін ескерткен. Сол Кескентеректі кейін Қыз Жібектің ағалары ұстап алып, дарға асқан екен. Ал Бекежан батырдың өзіне келер болсақ, оның жоңғарларға қарсы шайқастарда аты шыққан. Халық арасында сақталған аңыздарға қарағанда, ол шамамен 1667 жылдары қазіргі Ақтөбе облысының жерінде, Мұғалжар тауларының төңірегінде өмірге келген екен. Кіші жүз - Әлімұлының шекті руынан тарайды. Оның әкесі Айбек бүкіл Әлімұлы жасағының қолбасы болыпты. Айбектің үлкен ұлы Бекежан жастайынан өте мерген садақшылығымен көзге түсіпті, қылышты шебер қолданатындықтан «Қылыштың перісі» деген лақап атқа ие болыпты. Ол 1730 жылдары түркімендермен болған бір шайқаста ауыр жараланып, қаза тапқан екен. Сүйегі қазіргі Батыс Қазақстан облысының Сырым ауданында, Шідерті өзені бойындағы «Тайлақ қорымы» деп аталатын мазаратқа қойылыпты. Бекежаннан Қайрақ, Байрақ, Тайлақ есімді үш ұл тарайды екен. Бұл үшеуі де аты шыққан батырлар болыпты. Олар қазақ-жоңғар соғысының көптеген шайқастарына қатысқан. Әйгілі «Аңырақай» шайқасына Қайрақ пен Байрақ мыңбасылар болып қатысқан, Тайлақ бүкіл Кіші жүз қолын басқарған екен. Бекежанның кенже ұлы Тайлақтың даңқы басқаларынан жоғарырақ болыпты. Ол Кіші жүздің ханы Әбілқайырдың жақын, сенімді серігі болған. 1726 жылы үш жүздің басы қосылған Ордабасы құрылтайында Әбілқайыр хан қазақ жасақтарының бас қолбасшысы болып сайланғанда ол Тайлақты Кіші жүздің қолбасы етіп бекіткен. Қысқасы, Бекежан батыр мен оның ұрпақтары елді жаудан қорғауға ерен еңбек сіңірген қаһармандар болыпты. Бұл жөнінде «АК-79» арнасында «Қазақстанда жасалған» деген атпен видеоролик жарияланды. Осы бейнероликте автор 1972 жылы жарыққа шыққан «Қыз Жібек» фильмінде Бекежан неге Төлегенді өлтірген сатқын, жағымсыз кейіпкер ретінде суреттелген деген сұрақ төңірегінде әңгімелей келіп, былай дейді: «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлердің бәрі де өмірде болған адамдар. Мұны кезінде әйгілі ғалымдар Әлкей Марғұлан мен Мұхтар Әуезов те білген. «Қыз Жібек» жырының түпнұсқасы халықтың аузынан жиналған аңыздар мен батыр ұрпақтарының естеліктері негізінде жазылған. Ол қазір Мұхтар Әуезов атындағы ұлттық әдебиет институтында сақтаулы тұр. Бірақ «Қыз Жібек» фильмінің сценарийін жазғанда әйгілі жазушы Ғабит Мүсірепов жырдың түпнұсқасын емес, көпшілікке белгісіз Жүсіпбек Шайқисламовтың жазып, 1920 жылы Қазан қаласында бастырып шығарған нұсқасын пайдаланған. #әсерлі #қазақша #ғибратты youtube.com/@AidaAida-ez4hf?s... #қаңтар оқиғасы #Қазақша әңгіме #қазақша әңгімелер #ғибратты әңгімелер жинағы #әсерлі әңгіме #қазақша әңгімелер жинағы #болған оқиға #аудио кітап #әсерлі әңгімелер -#болған оқиға желісімен #болған оқиғалар #қызықты әңгімелер
Каракалпакстаннан Казак туысканларга жалынлы салем.Бармысызлар аманбысызлар бауырларым.Кызжибекти бала уактымда кызыгып коретин едим,сонда Бекежанды жаман корип ызаланып журетугын едик.Мына видеонызды еситип хайран калдым.Дурыс шынлыкты айтканыныз жон болыпты.
Толық зерттеу керек.Ешкім көріп тұрған жоқ.Бала кезімізден осы жырды естіп өстік үлкендерден.Онда Бекежан өлтіреді, Сансызбай Қыз Жібекке үйленеді.Ал киноның идеасы махаббат сиволы болуы керек болған.Сондықтан Жібек өледі.Ал анау батыр, мынау батыр болған екен деп, оның ұрпағына той жасап,атапөту,құлыптас қоя берудің қажеті жоқ.Ондайды тере берсе,жер бетіне белгілер сыймай кетер
Киноны түсіргенде тарыихты бұзып тұрғанын неғып білмеді екен! Тариыхха қиянат елге қиянат
Тарихты жоғалтыу қазақ халықын жоғалтумен бір жарайсыздар алла қолдасын әмин
әңгіменің сужеті осылай өрбісе тіпті тартымды болады екен
Дұрыс,Бекежан батыр жақсы адам болған деп айтып отыратын бала кезімізде,ата әжелеріміз,тарих бұрмаланған болу керек,бұлда кеңес үкіметінің саясаты болу керек
ЖАНЫ БАР ӘҢГІМЕ. БЕКЕЖАН ДА ЖІБЕК ТЕ ШЕКТІ. ОЛ КЕЗДЕ ӘР РУЛАР БӨЛЕК ҚОНЫСТАНҒАН. АҒАСЫ ҚАРЫНДАСЫНА КӨЗ САЛМАЙДЫ. ИДЕОЛОГИЯ , СОВЕТ, ПАРТИЯ ҚАЗАҚТЫ АЗДЫРУ ҮШІН ТАРИХТЫ ӨЗГЕРТКЕН.
Дұрыс аитасың
КЫЗЖІБЕК ЖЫРЫНЫҢ ЖИЫРМАДАН АСТАМ ВАРИЯНТЫ БОЛҒАН ДЕСЕДІ ҮЛКЕНДЕР. СОНЫҢ БІРІ ЖЫРШЫ ЖҮСІПБЕК ҚОЖАНЫҢ ВАРИЯНТЫ БОЛҒАН ФИЛЬМГЕ СОЛ ВАРИЯНТПЕН ТҮСІРІЛГЕН.
Бәрі тамаша!
Сізге көп-көп рахмет!
Айтар бір өтініш:Тексті дұрыстап оқыңызшы.
Өйткені,жүздеген-мыңдаған тыңдарман сізді тыңдап отыр.
Жауапкершілікті сезініңіз!🙏🏻
ҚАЗАҚҚА ҚАЗАҚТЫҢ ЖАНЫ ҒАНА АШИДЫ,ҚАЗАҚТЫ ҚАЛАЙ ОҚЫСАҢДА ҚАЗАҚ, ҰМЫТПАЙЫҚ ҰРПАҚТАРЫМЫЗҒА ӘРДАЙЫМ АЙТЫП ЖҮРЕЙІК АҒАЙЫН БАУЫРЛАРЫМ
Тарихты бұрмалау аруактарды корлау. Ол кешірілмейтын күнә. 60-70 ж. қариялар айтып отыратын, болашаққа қауіпті деп
төлеген жібек хикаясы осылай өрбісе тіпті керемет тіпті тартымды болар еді бұл әбден мүмкін орыс ұкметі қазақты қорлау үшін не сұмдыққа бармады деисің қазақ тарихын бұрмалау ғои болмаса қазақ текті халық бекежан сол шекті руы жағынан ғои өз қарындасы ретінде қараған болуы мүмкін
Бекежан еш уақытта өз қарындасы қыз Жібекке ұруы Шекті болса ғашық болуы мүмкін емес, өйткені ол заманда қазақта жеті атасы өз шежіресіне қарап, қазақ салт дәстүріне қарап үйленуі керек, егер қазақ салт дәстүрін бұзып өз қарындасына үйленсе, оның жазасы өлім. Ал түсірілген қыз Жібек филімі ғашықтық образын орындаған мен еш қандай қазақ салт дәстүріне, қазақ тарихына жанаспайды.
Дұрыс аитасың
Дуппа дурыс,казах калхында да каракалпак калхында бундай дастур жок.еле де болмайды.
Бекежан ТӨРТҚАРА БОЛҒАН
Төрт қара, төрт қарадан жеті атасы рұқсат еткен төртқарадан қыз алысқаны мен, жеті атасы жақын төртқарадан қарындасын алмайтын шығар, әңгіме Бекежанның қазақи салт дәстүрі тәрбиесінде болып жатыр, руында емес.
😅😅брат каи тарихты окыдын @@kushtijuzkushtijuz6954
Дұрыс менде бір жерде естігенмін
Төлегенді Кескентерек деген жауыз өлтіріп жаласы Бекежанда қалған
Бұл енді қиянат
Қыз Жібектің анасының аты Мəн деген кісі екен
Ал енді киноны не істеу керек
Шындық қайда
Осы сөзді марқұм менің атам айтып берген. Төлегенді Бекежан өлтірген жоқ, ол жалғыз басты жігіт болған, осын оған жала жабылған деп. Атамыздың руы Жақайым, ал бұл кісінің арғы шешесі Қыз Жібектің әкесінің қарындасы болған екен.
1984жылыҚазақ әдебиеті газетінде жарияланған осы деректер. Елге танымал болған бір байдың ұлы әкесіне ас бергенде Сегіз Сері ақын жырлаған екен. Байдың ұлы ақынды астан соң арнайы күтіп өз үйінде, ақынның өз аузынан жазып алған екен. Сол қолжазба Алматыда мұрағатта сақтаулы тұр делінген сол газетте. Тарихтың көмескіленген беттерін ашу керек, шындықты жарыққа шығару керек!
Мүмкін иә , Кескен терек ті қорғау мақсатын да Төлеген ді өлтірген Бекежан қылған шығар ! Енді бәрін қайта түзетіп жаңа зеріттеулер жүргізіп , жаңа сценари жазуға болмас па ? Енді ру руға бөлінбейік , біз Қазақ сол рулардан құралған бір халықпыз ! Тіпті киноның соңында да бірлікті насихаттаған жөн ақ ! Біз үшін Бекежан да , Сансызбай да , Төлеген мен Қыз жібек те ,Кескен терек те қымбат жагдар ! Олар тарихи тұлғалар , мейлі уақиғаны бұрмаламай қалай болды солай жазу керек деп түсінемін . Құдайдың алдында тұрғанымызды ұмытпайық ! Тағдырды болған уақиғаны бұрмалап көрсеткеніміз үшін де ертең Тәңірдің алдында мойнымыз кесіліп жүрмесін ! Кескен терек Төлегенді өлтірген болса , қалай болды солай жазылуы шарт . Ол тарих . Жағымсыз кейіпкер де біздің Батырымыз ! Оныңда жақсы жағын Ерлігін неге баяндамасқа ! Қалай болды солай жасау керек .
Менің бала кезімде 1965 жылдары үйде үлкен қызыл кітап бар еді Батырлар жыры деген.
Алпамыс Ертарғын Қобланды батыр Қыз жібек дастандары жазылған сол кітапта. Бекежан арғын руынан деп жазылған еді.
Кезінде батырлар жыры деген кітап болатын Алпамыс Кобыланды Кыз жібек Ер Тарғын епостарын оқып остік сол кітаптарды неге шыгармаиды
Енді бұл тарихты таз ғалымдар телевизордан ашық жария жасап мектеп оқулығына ендірмейма. Сонша ел қорғаған батырды қорлауғой біздікі
Неге Бекежанын атын каралайды режисер😮
👍👍👍👍👍👍
Өте жақсы дерек тек оқу сапасы мүлдем нашар бұл деректі менде білемін енем айтып отырушы еді
Бекежан Алым шекты руынан, ол толегенды олтырмеген, бекежан мен кыз жыбек агаинды, керсынше, толеген жау тарептен келгенсон коргап журген ал толегенды олтырген кожа руынын адамы, сенари кате жазган, бекежан нын уш улыда елге белгылы батырлар
Мәссаған! ! ! Қазіргі өмірде тура солай қайталанып жатыр. Әркім өз пайдасы үшін білгенін істеп, аузына не келсе соны айтып .
Ғажайып! ! ?
Толық мазмұнын жазу керек қой. Қыз жібекті. ТАРИХТА оқу керек
ҚЫЗ ЖІБЕК КИНОНЫ ҚАЙТА ТҮСІРУ КЕРЕК
Осыдан 30 жыл бұрын аздап естіген едім осы туралы
Бекежан батыр арғын руынан делінеді. Қыз жібек дастанында.
Бекежан Шекти киши жуз Алимулунан тарайды Кыз жибекте сондай Шекти
@@user-nz3di9co1s Нақты дерек солай болса,өзіміздің кіші жүз екен ғой.Мен дастанда солай оқығам, сол ғой жазғаным.
@@galymzhankaukanov6013 мен озим шектиминго кыз жибектер маган нагашы болып келеди
Төлегенді қарақшы өлтірген, ия есімі Кескентерек болуы мүмкін қарақшының.
Кескен терек ол жоңғардың тыңшысы болуы мүмкін.
Кескентерек қожа болған Өзі жүз миллион қазақты аштықпен жер жастандырғандар төре мен өоалар руларынан шыққан алашордашыл ақсүйек зиялылар Оларға орыс пен молдалар жақса да малға бай қазақ жақпаған
Тарихтың. Беті. Ашылды. Фильмді. Қайтадан. Жасап. Шығару. Керек. Бекежанның. Аруағын. Қаншама. Адамға. Жексұрын қылып. Көрсетті. Бұл. Деген. Қиянат. Болды. Бәрін. Қайтадан. Бастау. Керек. Бұрынғы. Фильмді. Архивтен. Алып. Тастау. Керек
Қайтып түсірсе Қыз Жібекті өнерге қиянат болады ғой өйткені Қожықовтай режиссер Құмандай Төлеген Меруерттей Жібекті қайталай алмайды Олардың шеберлігі керемет
Кезінде осы дастанның 8 варианты бар деп оқығанмын. Расында Бекежан батыр болған болған, ол жайында естіген едім, 8 варианттың қайсысы ақиқат екен деп ойлап жүр едім
Е қазағымай,кімге сенуге қалдыққой,бір алла білер анығың
Кинода Бекежанның бір сөзі бар, Төлеген ге айтатын Шектінің қызы басыңды айналдырған екен деген. Жібек Шектінің қызы , егер Бекежан Жібектің руласы болса онда руы Шекті болуы әбден мумкін. Тарих дұрыс жеткізмейді ғой. Біз Совет укіметі кезінде тусірілгесін кино есімізде қалды.Ол кезде қазақ фильмдер тусіру оңай емес, осылай жеткізгені не рахмет айтамыз
Қайтадан түсіру керек бұл киноны
Сол кескен терегiн Каи рудан екен кiмнiн баласы екен
Соны айтаман да.
Қожа
1984немесе1986жылғы қазақ әдебиеті газетінде қожа деп жазылған
Қазақтың тарихшылары қайда теледидарға шығып сөйлегенде күшті сонда қалықты алдатып келгенбе
Бекежан Қызжібектің ағасы болған.Кинода көп бұрмалау болған.
Тарихта өтірікте кездеседі екен, қазақтың қиалилығы ашылған ғой.Әй ақымақ қазақтар ай.
Қайта тусірсе енді қызығы жоқ
Менде естігем бүндайды, бекежан батыр төлегенді өлтірмеген. Ал қыз жібек тірі болып балалы болған.
Ал бұны жазған адам тарихты бұрмалаған сатқындық.
Кинода әбтен солай түсінікпен көрдік ғоой😂.
Шекті бірнеше тайпа руға юөлінеді мен білетіндерім құрманай құттық асан үсен жинней жолшара т.т қыз алысады осы кезде бірақ сол заманда қыз алыспайтын шығар
Қайтадан түсіру керек
Қыз Жібек тарихи деректі фильм емес, жай ғана көркем фильм ғой. Мұндағы кейіпкерлердің тарихта болған батырларға ешқандай қатысы жоқ.
Осы сөзди мен естигенмин әжемнен,мина кино өтирик деп айтатын бірдей,Кызжибек 90жасында кәртеип кайтис болған
А. Әшімов атамыз бұған қандай пікір айтар екен? Бұйырықты орындадым дермекен?
Иа Кеңес үкіметінің саясаты әрі идеологиясына қайшы келмес үшін шын тарихты өзгертуге тура келген. Оның үстіне кино шығарушылар сценарий жазғанда 'драма' болу үшін кей жерлерді ойдан қосады немесе бұрмалайды.
Мен шекти тлеу кабакпын толеген тама бекежан табын
Ол заманды кояиык😅 КАЗИР не боп жатыр
Кинода Бекежанның руы тама ма табынбасияқты еді
Ия бул рас тарихта бар Муны озгерткен режисердин идеясы деп окыгам Онын себеби бул махаббат жайында тусирилген фильм гой
Осы кыздын окып отрганы дурыс анамыз аитып отратын еди толеген олгеннен кеин толегеннин иниси сансызбаига шыгады содан картаиып олген деп
Қайтып түсіру керек
Бар шаруа бітіп енді Төлегенмен Бекежан қалды ма? Ел жағдайын ойлайтын қазақ қалды ма жоқ па?
әдебиет тарихты бұрмалап жіберген
Бекежан шекті емес арғын деп еститін едік
Аргындар кайдан жур кiшi жуз арасында кошып конып
Дұрыс оқысаңызшы
Қазақта Бекежан деген бірақ адам ба, жақсылап тыңдасаңыздаршы қиссаны, " Атаңа нәлет Бекежан, Арғыннан шыққан қу екен , әккі болған сұм екен деген жолы бар, демек Шектіден шыққан Бекежан туралы емес ғои әңгіме, ол кезде де Бекежан деген аттар біраз болған шығар, бұл күндегі Нұрсұлтан,Нұрлан,Мейрам дегендер де аз емес ғои
Кіші хүз Ордабасыдағы шайқасқа қатыспаған .
Тарихшылар куп кеткенба о замандарда
Бережно олтрген мен сол ктапты окыгамын
Бекежан фильмынын сонында конил куйди тусирдингой артан атканын жаман болды
Ң,әріпін,айту,қиын,ба,
Filim ksro nıń rwhany qajetine qaray jasaldı ǵoy. Biraq qazaq salt dástúrine salǵan zalalı ólcewsiz. Filimdi tek ǵaxıq ǵasireti retinde túsingen jón...
Димаш Кудайберген аталарыгой алимдер.
КЕСКЕНТЕРЕКТІҢ РУЫ КІМ БОЛДЫ СОНДА???
Кескентерек жүзге кірмейді төлеңгіт деген жокпа .төлеңгіт тер кім екенін білгің келсе гугл дан қарап ал
Издеп барасынба😅,
@@user-vg7yw7kx5eқалмақтар
Совет үкіметінің тапсырмасы гоц
Шекти шектини ала береди. Ал Ким кимди олтирди, Бир кудай биледи, совет окиметине жала жаба бермеу керек.
Оттамаатеис сатқын
Совет өкіметінің шешесін пәлен қылайын!
Кескентерек НАН-нын адамы десей.
Окуган кыз тантырактады го!
Бекежан Толегенди олтирмеген Толеген ози каранавирустан олген де
Халыкты алдап коранавирус Жана шыккан дерт деп. Сонда коранавирус ерте заманда болган болды гой. Мине шындык кайда жатыр.
😂😂😂
Ң,ңңңң.