Czy płeć to iluzja? Filozofia płci i idee Judith Butler
Vložit
- čas přidán 9. 03. 2024
- Zapraszam na III FORUM FILOZOFEK: events/36037...
Forum Filozofek to wydarzenie promujące działalność popularyzatorską i myślicielską filozofek. To wydarzenie dla każdej i każdego, kogo interesuje temat filozofii. Wydarzenie adresowane jest nie tylko do naukowczyń i naukowców, ale także do pasjonatek/ów spoza uniwersytetów czy zainteresowanych filozofią licealistek/ów. Zapraszamy!
OPIS ODCINKA: Płeć, koncepcja złożona społecznie, jest obecnie centralnym tematem dyskursu filozoficznego naszej epoki. Tak za kilkaset lat historia filozofii będzie oposywać nasze czasy, a my właśnie żyjemy w ogniu tej żywej dyskusji dziejącej się na naszych oczach. Dzisiaj poznamy podstawowe problemy i torie filozofii płci, a taże idee jednej z najbardziej znanej i wpływowej filozofki tej dziedziny - Judith Butler.
Esencja filozoficzna zaczyna się od 7min 50s :)
Podcast powstaje dzięki wsparciu niesamowitych Patronów i Patronek podcastu. Dziękuję za Wasze wsparcie!
--- Jeżeli lubisz to, co robię, Ty także możesz wesprzeć Filozofię Po Prostu na Patronite - o tutaj: patronite.pl/filozofiapoprost...
--- Możesz też postawić mi kawę na BuyCoffee - o tutaj: buycoffee.to/filozofiapoprostu
To niezwykle pomocne i motywujące - dziękuję! :)
Zapraszam na sociale:
--- Instagram: @filozofia_po_prostu
filozofia_p...
--- Facebook: Filozofia Po Prostu
profile.php?...
--- kontakt: filozofia.po.prostu.podcast@gmail.com
_________________________________________
BIBLIOGRAFIA:
Blumenfeld, W. J., & Breen, M. S. (2017). Butler matters: Judith Butler's impact on feminist and queer studies. Routledge.
Butler, J. (2008). Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Fraser, N. (1995). False Antitheses, w: Benhabib, S., Butler, J., Cornell, D. i Fraser, N. (red.). Feminist Contentions: A Philosophical Exchange. Routledge.
Haar, M. (1977). Nietzsche and Metaphysical language, w: Allison, D. (red.), The New Nietzsche: Contemporary Styles of Interpretation. Delta, s. 17-18.
Leszczyńska, K., & Dziuban, A. (2012). Pomiędzy esencjalizmem a konstruktywizmem: płeć (kulturowa) w refleksji teoretycznej socjologii: przegląd koncepcji. Studia Humanistyczne AGH, 11(2).
Mikkola, M. (2008, 4 stycznia). Feminist perspectives on sex and gender. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2022 Edition). plato.stanford.edu/archives/w...
_________________________________________
CREDITS:
Intro & Outro Music - Dark Sky by Ketsa
Genialny jest ten odcinek!
O miło znowu Panią usłyszeć 🙏🍀💚
No nareszcie. Gdybym był w podeszłym wieku bałbym się, że się nie doczekam. To słuchamy i się czepiamy.
Tytułem anegdoty. W okresie przed I Wojną Światową, regulaminy armii rumuńskiej, zabraniały robienia makijażu, szeregowym i podoficerom. Oficerowie mogli, a nawet powinni.
Miło Cię znowu usłyszeć Karolino.
Warto także wspomnieć że kultura w jakiej się wychowaliśmy nie jest jedyną kulturą na świecie, i od zarania dziejów, wiele innych kultur zakładało znacznie różnorodne koncepcje płci. W wielu role płciowe są zupełnie inaczej rozdzielone, i w wielu za całkowicie zwyczajne uznaje się istnienie więcej niż dwóch płci, nie tylko kulturowych ale i biologicznych. Wydaje mi się że przeczyłoby przynajmniej częściowo deterministycznym i esencjonalistycznym teoriom, bo nigdy międzykulturowy konsensus w kwestii tej esencji płci nie istniał.
W każdym razie, bardzo fajny materiał, i cieszy mnie wielce że (przynajmniej jeszcze) nie ma tu rozlewu negatywnych komentarzy opartych na krzywdzących uprzedzonych dogmatach!
Np jakie to kultury ? Oprócz hindusów którzy czczą zrośnięte bliźniaki?
Fajny podcast, umila mi czas i mogę rozwijać swoją filozoficzną pasję 😄
Bardzo, bardzo, dziękuję za ten odcinek!
Mam pytanie, bo nie do końca jestem pewna czy dobrze rozumiem esencjonalizm. Zajmuję się paychologią i zastanawiam się czy w kontekście tej dziedziny, wyróżnianie cech i operowanie nimi, też jest esencjonalistycznym podejściem? No bo my cechy jako takiej nie obserwujemy, jest to koncept hipotetyczny, który przejawia się w przypisanych zachowaniach, które potem mierzymy. Przejawy, a nie cechę bezpośrednio. Drugie natomiast zagadnienie, które przyszło mi do głowy to podejście Junga w ramach którego isnieje anima i animus, czyli właśnie taki biegun kobiecy i męski w psychice każdego, i to jak rozumiem już przez samo postawienie tych kategorii na skrajach spektrum i uznanie że istnieją jest esencjonalistyczne podejście(?)
W psychologii jest też obecne podejście sytuacjonistyczne, które w dużym uproszczeniu, mówi że zachowania nie występują w skutek cech „przypiętych do człowieka”, a w skutek czynników sytuacyjnych obecnych w danej chwili i to one determinują/warunkują, czy może lepiej „wpływają”na zachowania, czy to podejście byłoby bardziej nominalne?
Świetnie wyjaśnienie ideologii gender. Jedna uwaga, to, że dyskurs nie przewiduje jakiś odmiennych np. płci nie wpływa w żaden sposób na istnienie takiej potencjalnie istniejącej osoby. Tzn. nie można komuś odmówić istnienia, można za to odmówić przyjmowania jego punktu widzenia. Ja np. nie przyjmuję punktu widzenia wielu osób nie uznających swojej płci biologicznej i performujących płeć przeciwną lub inną wymyśloną. Nie odbieram im tym prawa do istnienia, ani nawet do nazywania się jak tam sobie chcą. Oczekuję tego i od nich, nie chcę być zmuszany do uznawania wyższości płci wykreowanej nad realnie stwierdzoną płcią biologiczną.
Do tego, a zwłaszcza do odcinka o "krzesłowatości", wplątałbym Russsela sposób na potwierdzenie esenzializmu. Skoro nominaliści twierdzą, że esencji niema a są tylko uogólnienia, to czym jak nie swoistą esencją są właśnie owe uogólnienia?
Jasne, ze statystyka jest dobra do wyciągania wniosków i tworzenia z nich uogólnień. Takie jest zadanie statystyki XD
Bardzo ciekawe przemyślenia pani Butler. Mam nadzieję że NIE przejdzie do historii i trwałych dyskusji akademickich.
Płeć to tylko i wyłącznie biologia. Nie na płci kulturowej. Sa tylko role społeczne wynikające z płci biologicznej. Jakiekolwiek inne odczuwanie płci jest zaburzeniem
role społeczne nie mogą być po prostu przedłużeniem płci biologicznej bo są historycznie zmienne, jak i dane wzorce kulturowe wpływają na to jak przeżywamy swoją płeć
Zasięg "Filo. po prostu" do rozszerzenia!
Wartościowy, niełatwy podcast. Żeby się czegokolwiek czepić wpierw należy sobie te nieskromne podstawy.przyswoić. Lewicowy esencjonalizm i ta linia rozpięta pomiędzy kobiecością a męskością - dobre 😀 Wszystko to z perpektywy filozofii brzmi lepiejj niż z perspektywy rozwrzeszczanych ideologami mediów.
Omg a czy to nie tak, ze te terminy kobieta mezczyzna powstaly wlasnie ze wzgledu na nasza rzeczywistosc ??? No litosc boska. Gdybysmy byli obojniakami, to pewnie nie dzielili bysmy ludzi wedlug plci.. no ale nie jestesmy... a to co wiaze podobiestwo rodzinne to GENETYKA .. podobnie genetyka warunkuje plec.. a stereotypy sa, byly i zawsze pewnie beda.. kwestia dojrzalosci ludzi ,żeby potrafili akceptowac odmiennosci...
Ten odcinek od początku opiera się na błędnym założeniu. Pani twierdzi, że samo założenie podziału na płeć biologiczną i kulturową jeszcze właściwie o niczym nie świadczy, nie determinuje poglądów itp. Błąd. Klasyczna, arystotelesowska definicja prawdy to: powiedzieć, o bycie który jest, że jest, lub o bycie którego nie ma, że go nie ma. W moim przekonaniu w odcinku nie podano żadnych przekonujących argumentów za istnieniem takiego bytu, jak płeć kulturowa, tak więc (zgodnie z zasadą Ockhama) powinniśmy przyjąć jego nieistnienie. Skoro jednak postępujemy przeciwnie, to mamy u źródeł całej dyskusji fałszywe założenie. A jak wiadomo z logiki, ze zdania fałszywego da się wprowadzić cokolwiek, zarówno prawdę, jak i fałsz. Efekty takiego postępowania widzimy i słyszymy na co dzień.
Zabrakło na samym początku analizy zasadności samego pojęcia płci kulturowej. Należało przedstawić argumenty za i przeciw, czyli wyłożyć krytykę tego pojęcia, ustalić zasadność jego istnienia. Co zrobiono, przyjęto właśnie sąd egzystencjalny, że płeć kulturowa istnieje i jest (mniej lub bardziej) ale jednak zasadna, dlatego cały dalszy tok był prowadzony zgodnie z tym założeniem, poszedł w z góry założonym kierunku.
@@arturjablonski4972 Całkowicie się zgadzam.
fajne, szkoda, że nie uwzględniono najnowszej książki Butler "Kto się boi gender?" bo tam jej propozycja trochę się zmienia. Idzie w stronę myślenia naturokultury i mocniej proponuje "co-constructivism" jak pisze, relacyjność itp. Gender toruble ma już swoje lata jednak i performatywizm jak najbardziej no, ale jednak dość to leciwe. I pamiętajmy o Lacanie - jego etykietka na drzwiach najlepiej jednak oddaje konstruktywizm społeczny (bo o tym mówimy a nie o konstrukcjonizmie) w tym wypadku.