Hızır Kimdir? Hıdrellez’in Kökenleri Nelerdir?
Vložit
- čas přidán 2. 05. 2019
- Hıdrellez, bazı İslami yorumlara göre peygamber olarak kabul edilen Hızır ile İslam inancına göre bir peygamber olan İlyas’ın bir araya gelişinin kutlandığı gecedir. Hıdrellez kelimesi de bu figürlerin isimlerinin halk ağzında söylenişinden türemiştir: Hızır + İlyas = Hıdrellez.
- Zábava
Merhaba, öncelikle video için teşekkürler. Biz İstanbulluyuz. Öncesi Bulgaristan göçmeni. Bizde “bahar” şöyle kutlanıyor(du): Öncesinde bu tarih gelmeden evler ve bahçeler temizlenir(tüm senemiz temiz geçsin), köy halkı birlikte piknik yapar(birlik), 40 çeşit karınca yuvası çevresinden birer tutam toprak toplanır ve sonraki sene toprağa geri verilir(berekete teşekkür), 40 çeşit çiçek toplanır ve akşamına o çiçekler banyo suyuna katılıp yıkanılır(arınırız), dereden taş toplayıp bişeyler yapıyorduk ama onu anımsayamıyorum, ateş yakılır, bir bitkiden dal koparılır(ismini hatırlamıyorum bitkinin ama dikenli bir bitki) kapımıza asarız (kötülük evimize girmez. Eskiden bu ritüeli yapmayanlarla ilgili hikayeler anlatılırdı)
7 veya fazla pınardan sabahın erken saatlerinde su getirilir o sulardan içilir ve yıkanılırdı evler temizlenir paklanırdı. Derelerden getirilen taşlar her biri ailenin bir çocuğunu temsilen evi üstüne damına bırakılırdı zamanla hangi taşın altında börtü böcek veya bitki yetişmişse o çocuğun hayırlı ve iyi bir makama geleceğine inanılırdı. Kuşburnu dalı alınıp bir çember yapılırdı bu çemberden tüm aile fertleri geçirilirdi o yılı kazasız belasız geçirsinler diye sonrada kapıya veya evin bir köşesine bu çember asılırdı.her evin etrafına toprak üzerine büyük bir daire çizilirdi buda evi kötülüklerden korumak içindi.
Dersimden selamlar
Çok az sohbetten sizin sohbetinizden aldığım lezzeti alıyorum. 10 saat dinlesem olur :) İyi ki varsınız. Hayatım zenginleşti.
Ben Sinop'un bir dağ köyündenim bizim köyde her yıl kutlanır bir tanıdığım Kocaeli bölgesinden onların köyünde de aynı şekilde her sene kutlandığını biliyorum Trakya'da ne kadar ve nasıl kutlanır bilmiyorum ama hıdrellez bayramında bizde genelde Keşkek denilen bir yemek pişirilip dağıtılır. bunun yanı sıra pide de dağıtıldığı olur. zamanla köylerde nüfusun azalması vb sebeblerle etkinlikler azalmış sadece yemek dağıtılıyor ve dua ediliyor fakat babamın anlatılarına göre eskiden daha çok eğlence içeren oyunlar oynanan bir bayrammış çok ilginç olan bir şey ise çocuklar yumurtaları haşlarlar ve boyarlarmış ve bu yumurtaları birbirine vurarak kim kimin yumurtasını kırarsa onu alırmış. ayrıca el yapımı şeyler yaparlar onu hıdrellez alanında satmaya çalışırlarmış. Bu yumurta boyama işinin paskalya ile benzerlik göstermesi de ayrıca ilginç.
yumurtalar elle boyanmıyor sanırım. bende giresunluyum annemin anlattığına göre yumurtaları kırmızı soğan kabuklarıyla aynı kaba koyuyorlarmış beraber kaynayan yumurta ve ve soğan kabuğunun neticesinde yumurtalar kırmızı renge bürünüyorlarmış
34:46 Eski ahitte bahsedilen peygamber yunanların Elias, yahudilerin Eliyahu ve bizim ise İlyas olarak bildiğimiz peygamber. Hızır ile Musa'nın hikayesi Rabbi Joshua Ben Levi ile Eliyahu'nun hikayesiyle neredeyse birebir aynıdır ve o hikayeden alındığı gayet açıktır. O hikayede Eliyahu( İlyas) Joshua Ben Levi ile bir yolculuğa çıkar ve Ben Levi'nin kendisine hiçbir soru sormaması ve müdahele etmemesi uyarısında bulunur. O da bunu kabul eder. Hızır-Musa versiyondaki duvar örme hadisesi iki hikayede de neredeyse aynıdır. İki hikayenin de sonunda Musa (diğer hikayede Joshua Ben Levi) dayanamaz ve Hızır'a (diğer hikayede Eliyahu'ya) neden böyle yaptığını sorar. Her iki versiyonda da Hızır ve Eliyahu "artık senle ayrılma vaktimiz geldi" derler ve neden öyle yaptıklarını anlatırlar. Yani Hızır ile İlyas aslında aynı kişilerdir. Gönül Tekin bu hıdırellez konusundan bahsederken, "bitki ve güneş tanrısı birlikte düşünülmüştür" derken kastettiği işte budur. Eski çağlarda Güneş ve Bitki tanrısının birleşmesi Hızır ve İlyas'ın birleşmesi şeklinde değişime uğramıştır. Hızır(ki anlamı yeşil, yeşilliği bol alan demektir) ile İlyas'ın(ki güneş tanrısı Helios gibi at arabasıyla göğe yükselişi, Helios ile benzerliğini ortaya koymaktadır) birleşmesi Toprak ile Güneşin birleşmesidir.
Gönül Tekin hocanın çalışmalarının kısmi özeti : www.sabitfikir.com/fikrisabit/dunyanin-tek-ve-en-buyuk-hikayesinin-kesfedilisi
St. George / Aziz Geroge ile ilgili şunları okuyabilirsiniz:
www.bbc.com/turkce/haberler/2014/04/140423_aya_yorgi_aziz_george
www.bbc.co.uk/religion/religions/christianity/saints/george_1.shtml
Anadoludan(Bayburt,Gümüşhane,Kırşehir,Osmaniye vs) göç etmiş bir Konya ilçesinde şöyle olur bu ritüel; 5 mayısı 6 mayısa bağlayan gece herkes dileklerini ya toprağın üzerine çizer ya da küçük taşlar toplanıp dilekler çizilir şekiller yapılır. Babaannem bizim için ev çizmişti hatta evin planını çizdi. Tabiki Fatiha ve İhlas sureleri eşliğinde yaptı bunu. 6 mayısta piknik yapılıp oyunlar oynanır(yakar top, ip atlama gibi) Genelde mahallenin kadınları yapar pikniği. Benden bu kadar :)
Yozgat'ta kutlamak da bir adettir. özellikle nişanlı kızlara ve birkaç aylık evli kızlara yaparlar. geçen sene ben nişanlı olduğum için özellikle istemiştim. davullu zurnalı eğlenceler oluyor. pek de güzel olur.
Merhaba, konu ile bağlantılı olarak, Antalya’nın Alanya ilçesinde şehrin doğrudan görülebildiği bir tepenin ismide genel olarak Hıdır Ellez olarak biliniyor, verdiğiniz örneklede bağlantılı Hıdır Ellez diye tabir ettiğimiz bölgede bir adette Alanyalı Rumlar’dan kalma Hagios Georgios adında küçük bir kilise var. Kilisede karamanlı Türkçesiyle bir de kitabe mevcut. Yine verdiğiniz örnekle bağlantılı olarak küçükken rahmetli babaanemden ve dedemden Hıdır Ellez ile ilgili efsaneler duymuştum.
İnşallah görürüm oraları da bir gün ^^
Bu videonuzu izleyip kitapları satın aldım her videonuzda yaptığım gibi.Harikasınız🤗 bu sene de Hıdırellez ile ilgili yayın yaparsanız çok güzel olur🤗 Yıllardır Hıdırellez kutlarız bu sene de inşallah Hıdırellezi görürüz 🤗
tekirdağdan selam. cok teşekkürler emeklerin icin abla.
Yine emeğinize ve enerjinize sağlık :)
biz aleviyiz ben sene yaparım dilek dilerim önemli olan tabi ki inanmak ve temiz kalple yapmak ama ne zaman bu ritüeli yapsam her dileğim hayırlısıyla oldu
Ceren Hanım, Antalya'da Karaalioğlu parkının kuzey ucunda, Romalılar'dan kalma, halkın Hıdırlık Kulesi adını verdiği, manzaralı, yeşillikler içinde bir kule vardır. Sizi dinleyince, Hıdırlık'ın burada da "Yeşillik" ya da denize hakim bir yer olması hasebiyle "Hızır'ın Yeri" anlamına gelebileceğini düşündüm.
Büyük ihtimalle öyledir :)
Ben de aynı şeyi düşündüm belki de orada kutlamalar yapılıyordu...
All cultures,traditionels and languages are mix each other since centuries.Thanks Tarih obasi.
Bügünde hıdrellezin tarihçesini Wikipedia dan araştırıyordum. Bu video tamda isabet oldu teşekkürler acemi filozof😉😉😊
Slav dillerinde Curcevdan, Pomakçada Gergövden. Dediğiniz gibi St. George'dan evrilmiş olabilir. Çünkü etimolojik olarak baktığımızda kelimelerin kökü Curc veya Gerg +ev-öv (tamlayan ekleri) dan ve den ise onun günü olmuş oluyor. Yani Curc+Gerg'in günü demek manasına geliyor.
Cevat Şakir Kabaağaç da kitaplarından birinde aynen Gönül Tekin gibi anlatıyor.
Bütün bu efsanelerdeki su temasına rağmen günümüz kutlamalarının tamamında temanın ateş olması da ayrı bir enteresan nokta.
Sivas köylerimizde de kutlanır, o gün çalışılmaz, yeşillik alanda piknik yapılır, o günün adına anlamını bilmediğim şekilde “ arilce “ denir.
Evt bizdede calişilmaz ve bayrm niyetinde kulanir bigun önce temilik yapilir ve yumurta halanir tokuştuturuz cocuklugumda öyleydi
Merhabalar, ben tekirdağlıyım, ben küçükken Hıdırellezde mahalledeki teyzelerin neredeyse hepsi evlerinin önünde ateşler yakardı koca koca kadınlar ve çocuklar herkes üzerinden 3 defa atlardı. Anneme bunu neden yaptığımızı sorduğumda nedenini çok net açıklayamasa da baharın gelişini kutluyoruz tarzında bir şeyler söylemişti. Sonra tüm kadınlar ve çocuklar toplanarak dere kenarından ısırgan otu toplardık, annem köyde yaşarken Hıdırellez gecesi ısırgan otunun suyuyla yıkandıklarını söylerdi. Daha sonra küçük bir taşın üzerine resim çizip (dileğimiz neyse onun resmini veya yazarak da olabilir) Gül ağacının dibine gömerdik. Köyde çok daha coşkulu kutlanırmış genç kızlar maniler falan yazarmış kağıtlara. Bütün gece eğlenirlermiş kendi aralarında.
Hıdrellez'de İzmir'de de ben çocukken sahilde ateş yakılır üzerinden atlanırdı.
Hocam muazzez ilmi çiğ in sümerler hakkında yazdigi kitaplarda ki bilgiler doğru mudur ? Önerir mısınız?
Muazzez İlmiye Çığ Sümerolog zaten
Geliyor gelmekte olan 🙏🏻
Gılgamış destanını 2 kere okudum. Orda udna piştim'in nuh tufanını gerçekleştiren kişi olduğu ve tanrılardan ölümsüzlük aldığı yazıyordu. Suların ötesinde yani sulu bir yerde ailesiyle birlikte yaşıyordu. Bana da Nuh peygamber olduğu düşünülmesi çok ilginç gelmişti.
Kore'nin Hades tarafından kaçırıldıktan sonra annesi Demeter'in onu her yerde araması mitiyle de çok benziyor
SÜPER
İnsanların zor anlarında karşılarına çıkmasını beklediği, umut ettiği destansı karekterler. Masal kahramanları...
Safranbolu nun Konarı köyü ve çevresinde 6 Mayıs ta kutlanır, bahçelere sulama yapılan bir gölün etrafında toplanılır, kurban kesilir. Safranbolu merkezinde de eskiden Hıdırlık tepesinde kutlandığı söylenir ama orada gelenek devam etmemiş.
Tam Yörük yerleşimleri sanıyorum oralar.
@@TarihObas evet öyle gibi. Ben burada Bektaşi yada benzeri heteredoks inançların geçmişte yaşadığını düşünüyorum ama eskiler ağız birliği içinde hayır diyor
@@onurdeniz4509 Şöyle bir durum var, yörük toplulukları sadece yerleşik hayata geçirilebilmiş, dini inançları ve pratikleri pek değiştirilememiş aslında. Yani bilinçdışı yaşıyor da olabilirler.
Curcizin mezarı Azərbaycanda Beyləqan şəhərində olduğu iddia edilir. İnsanlar Cərciz Peyğəmbər deyə ziyarət edilir.
merhaba ceren hanim benim bir sorum var eğer biliyorsanız lütfen cvplarmisiniz lütfen ben gönül tekin hocayı dinledim fatih beyin programında ve murat bardakçı ile olan programlarını hıdırellez nevruz paskalya hepsi aynı diyor kutsal evlilik diyor ve güneşin koç burcuna girmesiyle olur diyor buda mart ayının son günleri yani gece ile gündüzün eşit olduğu günler rastlar diyor bu durumda biz hıdırellezi yanlış zamanda kutluyoruz ozaman yada neden 5mayisi 6 mayısa bağlayan gece ki gönül hoca hiç bu tarihten bahsetmiyor yani beni. kafam karıştı bilemedim ki siz biliyorsanız cvp verebilir misiniz bana
Paskalyayı pek iyi bilmiyorum ama Nevruz, Hıdrellez ve benzeri bayramlar, temelde bahar bayramlarıdır. Nevruz daha çok İran, Turan, Mezopotamya taraflarında kutlanırken Hıdrellez daha çok Anadolu ve yakın Arap coğrafyasında kutlanıyor. Fakat aslında Hıdrellez, bir bahar bayramı olarak Anadolu'da çok daha fazla yer bulmuş kendisine, daha çok önemsenmiş. Osmanlı döneminde resmi kutlamalar bile var. Mayıs'ta kutlanmasında yanlışlık yok, coğrafyadan coğrafyaya iklim farklılıkları var, ayrıca Hıdrellez, Anadolulu Aziz George kültünden de izler taşıyor. 5-6 Mayıs da onun ölüm tarihi. Yani tüm bahar bayramları temelde aynı mantıkla ortaya çıksa da farklı kültürler, bu bayramlara kendi renklerini katıyorlar.
@@TarihObas çok teşekkür ederim cvp verdiğiniz için dünden buyana acaba cvp verir mi diye telefona bakıp duruyorum.ben hıdırelleze çok inanıyorum o gece dileklerin kabul olunacağına inanıyorum arkadaşım icin çizimlerimin hepsi oldu.neyse iste tarih konusunda kafam karıştı okadar.tekrar teşekkür ederim sağolun
@@asyakadoglu9041 Çok şekersiniz Arzu hanım :) Temiz kalp, iyi niyet, gönülden istemek, ben de bunlara çok inanırım. Selamlar.
Türk kültüründen ne kaldığını merak etmişsiniz. Anadoluda "ficek" etkinliği var aynı günde. Onu araştırabilirsiniz. Tokat ve Sivas yöresindeki Sıraç Türkmenleri (Beğdili boyu asıllı) bu kutlamayı hala geleneksel kıyafetler dahil olmak üzere kutlarlar
Bizde hidırellezde yumurda hazirlanir ve evimeze geliyormuş ve o eve bereket yada bereketsilik oluyomuş derler ve bayram niyetinde kulatlanir ben Samsun luyum annembulgar gocmeni babam karadenizlidir bir dilek dilenir bir agaca yada bir kagida yazir biryere gomulur yada bir agacabaglanir dilek agaci burdan cikar.
Evt yazin sembulü dur hıdırellez bayramdir bizim icin hic bir temizlik yapilmaz ogun birgun önce yapilir
Ülker takım yıldızı, kış takım yıldızı olarak da geçer. Akşam güneş battıktan sonra görünmesi yazın bitmesine denk gelir.
Gerçekten tarih hakkında çok çok bilgisizsiniz sırf yapmak için içerik üretmek için yapılmış bir video dayanamadım kapattım
Selam biz azerbaycanlıyız bizde aynı isme benzer bir XidirZide baba dediymiz Ürbe var ve bu anlatdıklarnız benziyor bizim Xidirzinde babanın hikayesine onlarda iki kardeş olmuşlar
O Xidirzinde baba kayb olmuş kardeşi ise denizin ortasında daşa dönüşmüş amma bazın darda kalan kişilerin yardımına gelirmiş Hızır baba
Gonul tekın hanımın kaynaklarını vermeyı mı unuttunuz acaba. Kaynagı bulamadım.
Hani link
11:37 Hodor?
Benden başka Hizir dedenı görenler varmı?
czcams.com/video/MLzAYFuQuW0/video.html Gönül Tekin'in Hızır ve İlyas ile ilgili yorumu
Azərbaycanda “Xıdır Nəbi” (Hıdır Nebi) deyilir
Yanlış bir yorum yaptınız dokuzuncu dakikada müslümanlarla hıristiyanlar birlikte yaşadıkları için değil.Müslümanlar hıristiyanların sapıtmadan önceki dönemine önceki ümmet der.Hak din olarak kabul eder.Anlamışsınızdır zaten.
Hayır konunun bununla ilgisi yok. Bir arada yaşayan insanların gelenek görenek adetleri de ortaklaşır.
biz Ankara' liyiz biz bilmiyoruz .
Bizde Ankara'lıyız hatta yerlisiyiz denebilir 700 yıl kadar geri gidebildik. Ankara'da hıdırellez kutlanıyor çocukluğumda hep kutlardık.
senden önce hiç kimseye ölümsüzlük vermedik ayetini hatırlayın
Arap kaynağı dediklerinin hz.peygamberin hadislerimi
İslam kaynaklarına hadisler de giriyor fakat sadece bunlardan ibaret değil, İslami konularda yazan tüm diğer alimlerin yazdıklarını da kapsıyor.
Emeğinize sağlık. Keşke Kuran'da Allah ile kul arasına birini sokmanın şirk olduğundan da bahsetseydiniz.
O kısımları ilahiyatçılar anlatmalı :)
Eski 12 hayvanli takvimi merak ettim
Monsieur Selim hala var benım tikim koyun
Vazira Abdullaeva nasil bile biliriz ?
Merhabalar, Hızır dede var ben 3 uç kere gördum, uzun böylu , beyaz gıyısıyle çok çok yakişikli kaşları beyaz kalin başlarınde beyaz salla turkçe ne bılmem benım hayat çok zör, har fördugumde yukselış oluyordu, ben Özbek buraya çalişmaya galdım son gördüğüm an bana kafalarını salladıler kötuye ışaret oldugunu hıs , etdım, başka görmeyçem bılıyorum bunu uç kere gözukeçeklermış, benım gördugumu başkalar görmemış , dördüm adamı görüyormuşum nur işik dagıtıyo dedıgımde yokkı kadar kımse demışlerdı
:) Bunlar gerçek değil 20.000 yıllık mitolojik öğeler. Bir şey gördüysen nörolojik bir sorun olabilir, dikkat et bir doktora görün istersen
Ayhan B Ayhan kardeşım sen dunyada bo tek ben varım dıyosın galıba
@@vaziraabdullaeva7336 Şu an benle konuştuğuna göre tek ben değilim. Şu an benim bildiğim 8 milyara yakın insan, Milyarlarca değişik canlı, sonsuz sayıda bakteri virüs vs... Bunlar karbon bazlı olanlar, enerji halinde ne var bilemem henüz biz varlıklarını da yokluklarınıda kanıtlayamadık.
Bahsetmek istediğin cin peri melek şeytan vs tarzı kurgu içerikleri ise onlarında olup olmadığını bilmiyorum. Şu an'a kadar varlıklarıyla ilgili tek bir kanıt dahi olmadığından olmadıklarını düşünüyorum.
Oggghh kulturr
Akraba topluluklardan örnek; twitter.com/VlahIrina/status/1124978480909836289?s=19
Kürt Aleviliğindeki Xızır Kültüne hiç bir şekilde değinilmemesi kanımca çok büyük eksik! Xızır Kürt Alevilerinde özellikle de Dersimliler de Xızır bir çoğunlukla "Allah" "Tanrı" anlamıyla kullanır ve derin saygı duyulur. Xızır'ın ayrıca bir çok versiyonu bile var: bunlardan biri Hardê Dêwres'dir. ve tüm tanrı kültü ile Xızır doğayla özdeşir.
Konu Türk veya Kürt kültüründe Hızır değil çünkü, Hızır efsanesinin kökenleri. O kökenler de Türk veya Kürt değil.
@@TarihObas sizi anlıyorum olsamda ama daha sağduyuluk olmak mümkün, tabi bu ilahi de Kürtleride anlatmanız anlamında değil elbette. Konu evrenselse, sadece Türkleri kapsamadığı da aşıkar. Neyse ama sizi severek ve merakla (olumlu anlamda) devam edeceğim.
@@cemalettinefe8424 İyi de alevilik zaten Türkmen inancı. Yani kökleri Orta Asya şamanizmine dayanıyor
Hızır ayında oruç tutulduğundan bahsedilmiş zaten ama evet Dersim bölgesinde Hızır önemlidir .Pekçok ritüeller vardır bu arada.
Boş boş danışıb kafaları qarışdırma sadəcə insanlara sadə bir yolla başa sala bilirdin özünü ağıllı göstərməyə calışan birisin
Kuranla hiçbir ilişkisi yok
Cok kötü