แหล่งจารึกมากที่สุดของไทย โบราณสถานใหญ่ที่สุดของภาคเหนือ บนที่ราบฝาง I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP. 132
Vložit
- čas přidán 1. 03. 2022
- ปริศนาโบราณคดีแห่ง "วัดส้มสุก" อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่
หลังการขุดแต่งทางโบราณคดีครั้งใหญ่ช่วยเผยสิ่งที่ซ้อนเร้นอยู่ใต้พูนดิน และราวป่า
ไม่เพียงนักโบราณคดีจะพบว่า ที่นี่คือศาสนสถานที่ใหญ่ที่สุดของภาคเหนือ แต่ยังต้องตกตะลึงกับจารึกบนก้อนอิฐมากกว่า 2,000 ชิ้น ซึ่งยังไม่สามารถระบุถึงวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนได้
นอกจากนี้ ท่ามกลางซากโบราณสถาน ยังพบอาคารอีกบางส่วนที่ยังเป็นปริศนา รอการตีความถึงประโยชน์ใช้สอยต่อไป
ใครคือผู้สร้างศาสนสถานอันยิ่งใหญ่แห่งนี้ให้เกิดขึ้นท่ามกลางแอ่งที่ราบฝาง แอ่งอารยธรรมเก่าแก่ที่มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อการสถาปนาอาณาจักรล้านนา
ยังคงมีอีกหลายคำถามเกี่ยวกับแหล่งโบราณคดีส้มสุกที่ยังรอคอยการค้นคว้าทางโบราณคดีต่อไปอีกมากในอนาคต
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
วัดส้มสุก#ฝาง#แม่อาย#ไชยปราการ#ล้านนา#เชียงใหม่#มังราย
48นาทีที่ไม่เสียดายเลย ที่ได้รับชมในสิ่งที่เป็นมรดกตกทอดจากบรรพชนสู่คนรุ่นหลัง ความรู้นอกตำราที่มีอยู่จริง ขอบคุณอีกครั้งครับ
อาณาจักรสิงหนุวัติ-ลานนา มีมานานแล้ว พ่อขุนเม็งรายสร้างเจียงฮาย 700กว่าปีมาแล้วมีก่อนสุโขทัยนิดๆ พระพรหมมหาราชสร้างเมืองไชยปราการ(เวียงจัย)เมื่อ 1300ปีมาแล้วมีร่วมสมัยอาณาจักรโถโรโปตี(ทราวดี) แต่มหาราชทั้งสององค์นี้ไม่ใช่ต้นตระกูลของสิงหนุวัติ-ลานนา ยังมีกษัตริย์ก่อนนั้นอีก20กว่าองค์ คือสิงหนุวัติมีมาตั้งแต่สมัยพระพุทธเจ้ายังมีชีวิตอยู่โน้นแล้ว วัดส้มสุกสร้างสมัยกษัตริย์หลังพ่อขุนเม็งราย และพ่อขุนเม็งราย กับพญามังรายเป็นคนละองค์กันนะ พ่อขุนเม็งรายกษัตริย์องค์ที่ 35+ พญามังรายกษัตริย์องค์ที่20+ ของสิงหนุวัติ
สุดยอดเลยชอบที่มีท่านผู้รู้มาเสริมมาติงแบบนี้มากๆ ได้รู้ข้อเท็จจริงที่แตกต่างออกไป
ไปสัมผัสของจริงมาแล้วค่ะ อลังการมาก
ตัวอักษรจารึกภาษาโบราณชัดเจนมาก
กลัวแต่ว่าพระหรือโยมที่รู้เท่าไม่ถึงการจะ
ปั้นของใหม่ โบกปูนทำให้เสียรูปรอยเดิม...
เป็นภาษาอะไรครับ?
ผมคิดว่า ที่มีอักษรตัวหนังสือเยอะ เพราะมีการสอนให้เรียน
เกี่ยวกับการสร้างวิหารเจดีย์ ครูสอน ศิษย์หลายคนก็เขียนไว้
ก้อนนี้ของข้าข้างนี้ ข้างนู้นของเสู ประมาณนั้นครับ 😁😁
เรียนกันตั้งแต่ทำอิฐ เพื่อเป็นสล่ารุ่นต่อไป 🤔
นักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปชม ไปศึกษาได้ใช่ไหมครับ
บ้านเราที่ลำปาง มีวัดโบราณ มีเตาเผาโบราณ มีเศษหม้อชามแตก เต็มไปหมด รวมทั้งที่สูบยาลักษณะคล้ายของเมืองฝางที่ยัดตามซอกกลวงไม้ มีให้เจอบ่อยๆ แต่ไม่มีใครศึกษาถึงที่มาที่ไปของโบราณสถานแห่งนี้ ชาวบ้านเรียกสถานที่นี้ว่า ม่อนเมืองลู้
ม่อนเมืองลู้ อยู่ตำบลอำเภออะหยังของลำปางครับอ้าย
อยู่ถิ่นได ตำบลได เจ้า
อยูู่ตำบล อำเภอหยังเจ้า ของลำปาง น่าสนใจ
ยิ่งนานวัน ยิ่งพบร่องรอยความยิ่งใหญ่ในอดีตของชาติไทย โชคดีที่มีโอกาสดู นักโบราณคดี เก่งมากค่ะ ยิ่งขยันยิ่งพบเจอสิ่งดีๆท ั้งนั้น
ชอบเสียง คุณอดิศักดิ์ ศรีสม บรรยายเป็นอย่างมาก ทำให้ไม่อยากพลาดเลยสัก วินาทีเดียว ขอให้คุณอดิศักดิ์ฯ และทีมงาน มีสุขภาพแข็งแรง ผลิตงานดีๆที่มีคุณค่าแบบนี้ไปนานๆจ้า 👍👍👍
ผมเป็นคนอีสานครับ แต่ซาบซึ้ง พี่น้องชาวเหนือโบรานเห็นความมุ่งมั่นการสร้างศาสนะสถานของคนโบรานเป็นอย่างดี ขอบพระคุณอาจารย์ทุกท่าน ที่ถ่ายทอดให้ได้ชมทั่วกันครับผม มีมนต์ขลังจังเลย
ติดตามตลอดค่ะ และเป็นแฟนคลับของคุณอดิศักดิ์ ศรีสม เสียงที่เป็นเอกลักษณ์ ทำให้เรื่องราวที่เล่าสู่มีมนต์ขลัง บทสรุปที่งดงามทุกครั้ง ขอเป็นกำลังใจให้ทีมงานคุณภาพตลอดไปค่ะ
เหมือนกันเลยครับ ชอบโทนเสียงของคุณอดิศักดิ์ มานานแล้ว
ขอบคุนเจ้าเสียงพากษ์
พยาบึ้ง
@@andrewsumet หวยพญาบึ้ง
ได้เห็นความก้าวหน้าของวัดพระธาตุดงส้มสุก ต.มะลิกา อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ แห่งนี้แล้วให้รู้สึกภูมิใจที่มีส่วนร่วมในการจุดประกายแห่งการสืบค้นเสาะแสวงหาถึงที่มาที่ไปของวัดแห่งนี้ตามปณิธานอันมุ่งมั่นของท่านนายกเทศมนตรีตำบลแม่อาย(นายพิรุณ ธงชัยสุวรรณ)เพื่อที่จะทราบรากเหง้าของบรรพบุรุษของตนที่ได้ฝังไว้ใต้พิภพแห่งนี้ว่ายิ่งใหญ่ตามที่ได้วาดฝันหรือไม่ อย่างไร เพื่อที่จะเอามาเป็นแบบอย่างคติเตือนใจสำหรับปัจจุบัน และก้าวสู่อนาคตอันยั่งยืน ขอบคุณรากฐานประวัติศาสตร์ที่บรรพบุรุษที่ได้มอบไว้ คติธรรมที่ได้จากการค้นหา บทเรียนอันล้ำค่าเพื่อสอนใจไม่ให้ต้้งอยู่บนความประมาทตามคำสอนของพระพุทธองค์ และขอเป็นส่วนหนึ่งให้กับความภาคภูมิใจของพี่น้องชาวแม่อาย ฝาง ไชยปราการ กับอารยธรรมอันยิ่งใหญ่ที่บรรพบุรุษได้มอบให้.....บันทึกไว้ด้วยความเคารพ รัก ศรัทธา .....นายวิเชียร บุตรศรี อดีต รองปลัดเทศบาลตำบลแม่อาย 23 มีนาคม 2565
พระอาจารย์ท่านนี้มีหัวก้าวหน้าและเป็นประโยชน์ต้อสังคมมากเลยค่ะ ทัศนคติท่านดีมากๆเลย อนุโมธนาด้วยค่ะ
เมืองฝางบ้านผม รู้สึกประทับใจและปลาบปลื้ม ทุกครั้งที่ มีการค้นพบ ทางโบราณคดี ที่สำคัญ รู้สึกภูมิใจที่ได้เกิดเป็นคนลุ่มฝางครับ
วัดส้มสุก อยู๋เขต อ.แม่อาย
@@tonsakmai3406 ครับ ภูมิใจที่ได้เกิดเป็นคน*ลุ่มน้ำฝาง*ครับ
@@tonsakmai3406 ลุ่มน้ำฝางก่อคือเขตอ. แม่อาย น่าก่าอ้าย เข้าใจ๋น่อ!
เพิ่งไปฝาง เลยไปวัดท่าตอน
@@tonsakmai3406 เมืองฝางถือเป็นเมืองที่ยิ่งใหญ่มากครับ เดิมทีในอดีตเป็นอาณาเขตเมืองฝางทั้งหมดคือ ฝาง แม่อาย ไชยปราการ พึ่งมาจำแนกหลังจากสยามยึดเชียงใหม่ แล้วจำแนกให้เชียงใหม่เป็นจังหวัด แยกฝาง , แม่อาย , ไชยปราการ เป็นอำเภอเพื่อให้ผู้ปกครองง่ายเมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง
ช่องคุณภาพ เนื้อหา รัดกุม แน่นหนา รอบคอบ รอบด้าน เสียงบรรยาย. ภาพ. ยอมรับเลย สุดยอดช่องนี้
อาจารย์ครับ อยากจะให้สำรวจอำเภอพร้าวจังหวัดเชียงใหม่บ้านเกิดของผมบ้างครับ มีโบราณสถานหลังร้างๆหลายแห่งเลยครับ วัดเวียงยิ่ง โบราณสถานตามทุ่งนาต่างๆ ถ้าขุดสระน้ำส่วนใหญ่จะเจอซากดินเผา ในอดีต ก่อนพญามังรายจะเข้าตีเมืองหริภุญชัย ก็ใช้อำเภอพร้าวเป็นที่สะสมเสบียงพักกองทัพ เมืองพร้าวจะเป็นอำเภอที่สองของจังหวัดเชียงใหม่ต่อจากเมืองฝางก่อนที่จะมีอาณาจักรล้านนา
ตำแหน่งตำบล หมู่บ้านอะไรครับ?
เป็นวังโบราณไหม
ๆ
czcams.com/video/F5P4Aw21SWs/video.html
มีคนถามว่าตำบล หมู่บ้านอะหยั๋งเจ้า
ดิฉันคิดว่า เป็นชื่อและนามสกุลของผู้บริจาคก้อนหินสร้างสถานที่ต่างๆ และคำอธิฐานว่า ขอให้การสร้างนี้ส่งถึงพระนิพพาน แบบนี้ค่ะ เพราะคนส่วนใหญ่เวลาจะสร้างอะไร จะเขียนชื่อ นามสกุล และคนส่วนใหญ่ที่มีชื่อในก้อนอิฐ คือคนรวย หรือคนมีอำนาจในเวลานั้น เพราะคงจะปั้นอิฐขึ้นมาแล้ว นำมาถวายวัด หรือจะนำมาสร้างอะไร เลยเขียนรหัสลงไปว่าอยากจะสร้างอะไร (เพราะเวลาเขียน ดินและหินคงจะใช้เหล็กสลักลงไปก่อนๆจะสร้างสิ่งต่างๆ ลงไปค่ะ)
เห็นด้วยคร้บเพราะประเพณีทางพุทธย่อมเหมือนกันในชนบทปัจจุบัน..การปั้นดินคนละก้อนสองก้อนเพื่อสร้างวัดร่วมกันนั้นเป็นการบูชาสร้างบุญ..ก่อนจะนำไปเผาก่อสร้าง..มีเเยกสัดส่วน
ระหว่างบุคคล..เเละพิธีกรรมอีกส่วนหนึ่ง .สิ่งที่อยากทราบต่อไปก็คือชนกลุ่มใดใครคือเจ้าฟ้าเจ้านายผู้สร้าง..ต้องมีจารึกแต่อยู่จุดใดจุดหนึ่ง
มีโบราณสถานอีกมากที่ ไม่การเผยแพร่ นี่ก็เป็นหนึ่งในนั้นสำหรับผมคนบุรีรัมย์ ก็ไม่ค่อยรู้เรื่องอะไรแบบนี้หรอก แต่รู้แต่ปราสาทพนมรุ้งและเมืองต่ำ ส่วนจุดอื่นไม่รู้เลย อยากให้ทำเกี่ยวกับปราสาทตลอดแนวทิวเขาพนมดงรัก
แนะนำช่อง morakot phayakprakon ครับ เขาเป็นคนบุรีรัมย์ ตะลุยหาซากปราสาททั่วอีสานใต้มานำเสนอ น่าสนใจมากๆ ครับ
@@trekkerstair3681 ขอบคุณครับ
หมู่บ้านผมในจ.ลำพูน มีวัดร้างซื่อวัดห้วยส้าหรือห้วยซ่า ก่อนที่จะมีวัดที่ย้ายมาสร้างในปัจจุบันอายุเกิน 300 กว่าปี นั่นก็แสดงว่าวัดร้างต้องมีอายุมากกว่านั้นตั้งอยู่ในดงป่าข่อยท้ายหมู่บ้านครับ สำหรับคนเฒ่าคนแก่ทุกปีชาวบ้านจะมาทำพิธีสรงน้ำที่วัดร้างด้วย และยังมีบ่อน้ำอยู่กลางถนนในหมู่บ้านเลยครับแต่จะเบี่ยงออกมานิดนึงไม่มีการถมบ่อน้ำเพราะคนโบราณเขาห้ามถมครับ สมัยตอนเป็นเด็กๆจำได้เคยมีหอสำหรับทำพิธีเข้าทรงอยู่ด้วย แต่ปัจจุบันหอถูกรื้อออกไปแล้ว ซึ่งคนโบราณเรียกว่าบ่อถ้ำจึงน่าจะมีที่มาซื่อบ้านถ้ำในปัจจุบัน บ่อน้ำนี้คนแก่ในหมู่บ้านในอดีตเขาตักใช้กันไม่เคยแห้งน้ำจะออกมาตลอดเหมือนข้างในจะเป็นโพรงถ้ำ บ้างก็ว่าเมื่อสมัยก่อนเคยมีคนเอาลูกมะพร้าวแห้งผูกติดกับเชือกเอาก้อนหินมัดถ่วงให้มันจมลูกมะพร้าวที่จมนานวันเข้าก็จะหลุดไปโผล่ที่หนองน้ำห่างจากบ่อถ้ำร่วม 100 เมตร ในปัจจุบันใกล้หนองน้ำก็มีกู่ร้างอยู่ด้วยดูวังเวงน่ากลัวไม่กล้าเข้าไปใกล้ เคยได้ยินคนแก่คนเฒ่าบอกว่าคนที่แอบไปขุดเอาของต้องมีอันเป็นไปจนต้องเอาของมาคืนที่เดิม ชาวบ้านบางคนบอกเคยเห็นลูกดวงไฟคนทางเหนือเรียกว่าธาตุลอยขึ้นจากกู่ไปที่วัดห้วยส้าครับ เขาเล่าให้ฟังอย่างนี้ครับ
ผมที่เป็นคนฝาง แต่ไม่รู้ว่ามีอยู่😅
ขอบคุณที่นำเสนอให้ได้รู้ครับ ❤️
ก้อนอิฐที่เรียงตัวกันเป็นเสาอาจจะเหมือนกับเขียนชื่อใส่แผ่นกระเบื้องที่ใช้มุงหลังคาของวัด คล้ายๆทำมารวมๆกันอนุโมทนาสร้างวัด
หวังว่าในอนาคตคงพบคำตอบเกี่ยวกับวัดนี้ครับ แต่โดยส่วนตัวเชื่อว่า วัดต้องตั้งอยู่ใจกลางหรือไม่ห่างจากชุมชนแน่นอน ขอบคุณ ประวัติศาสตน์นอกตำราที่นำมาขยายครับ
อยากให้รายการทำเรื่องราวเกี่ยวกับ พระเจ้าติโลกราช กษัตริย์ล้านนา ซึ่งสมัยท่านเป็น ยุคทอง ยุครุ่งเรือง ของอาณาจักรล้านนา จนจักรพรรดิ์จีนในราชวงศ์หมิง ยกย่องเป็น ราชาผู้พิชิตแห่งทิศตะว้นตก ให้เป็นรองจาก จักรพรรดิ์จีน ที่เป็น จักรพรรดิ์ผู้พิชิตทิศตะวันออก
วัดส้มสุกแห่งนี้มีความยิ่งใหญ่อลังการมาก น่าตื่นตาตื่นใจเป็นอย่างยิ่ง วัดนี้มีเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนวัดอื่น วัดนี้เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรฝางโบราณแน่นอนครับ อาณาจักรฝางโบราณมีมาก่อนอาณาจักรล้านนานับร้อยปี เจดีย์ที่เคยมีช้างล้อมนั้นได้รับอิทธิพลจากศรีลังกา วัดนี้ตอนเริ่มสร้างน่าจะมีอายุมากกว่า 600ปี ร่วมสมัยกับศรีสัชนาลัยและสุโขทัย แต่ได้รับการบูรณะต่อเติมในภายหลังหลายยุคสมัยให้ใหญ่มากขึ้น จึงค้นพบหลักฐานในศตวรรษที่ 20-21 จำนวนมากแต่วัดนี้สร้างมาก่อนศตวรรษที่ 20แล้ว วัดนี้สร้างโดยกษัตริย์ก่อนราชวงศ์มังรายครับแปลว่าเมืองฝางมีกษัตริย์อีกราชวงศ์หนึ่งปกครอง และอาณาจักรนี้มีการติดต่อกับศรีลังกา ผมคิดว่าการสร้างเจดีย์ที่มีช้างล้อมรอบเพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่ได้รับจากศรีลังกาครับ เป็นคตินิยมที่ได้รับจากศรีลังกาและวัดนี้เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมของพระมหากษัตริย์ พระราชวงศ์ชั้นสูงและอาจจะเป็นไปได้ที่พระมหากษัตริย์ในยุคนั้นผนวชเป็นพระสงฆ์ที่วัดนี้ด้วย สำหรับตัวหนังสือฝักขามที่พบบนอิฐจำนวนมากนั้นมีความเป็นไปได้ที่เขียนเป็นยันต์โบราณและอีกส่วนหนึ่งเป็นเครื่องหมายว่าจะไปประกอบเสาโบสถ์ตรงจุดไหน วัดนี้น่าจะเป็นวัดประจำรัชกาลของกษัตริย์พระองค์แรกที่สร้างอาณาจักรฝางนะครับและกษัตริย์ในราชวงศ์เดียวกันองค์ต่อๆมาจึงมาสร้างให้ใหญ่โตขึ้นครับ / เอนกลาภ
ฝาง เก่ากว่าราชวงศ์มังรายจริงครับ แต่หลังพุทธศตวรรษที่18 เริ่มสถาปนาอาณาจักรล้านนาแล้ว ผู้ปกครองเมืองฝางก็เป็นเจ้านายในราชวงศ์มังรายครับ หลักฐานทางปวศ.มีระบุไว้
ประเด็นที่2 จากการค้นพบหลักฐานในพุทธศตวรรษที่21 ก็สามารถสันนิษฐานว่าวัดนี้สร้างในสมัยพระเมืองแก้ว จะย้อนไปถึงพุทธศตวรรษที่18ได้ ก็ต้องดูที่หลักฐานที่พบครับ ซึ่งก็อาจจะพบตามที่คุณคาดเดาได้นะครับ หรืออาจจะไม่พบเลยก็ได้ เท่าที่ดูจากหลักฐานคือ อิฐของสิ่งก่อสร้างอยู่ในช่วงสมัยเดียวกันทั้งหมด ดังนั้นเจดีย์ช้างล้อม ก็ไม่ได้เก่าไปถึงสมัยพระร่วงครับ
โบราณคดีและประวัติศาสตร์ เน้นที่หลักฐานครับ ข้อสันนิษฐานมีได้ แต่ก็ต้องมีจากการตีความหลักฐาน ด้วยเหตุและผล
@@garabuning6513 ขอบคุณครับ ถ้าหากสำรวจให้ทั่วบริเวณนี้จะพบหลักฐานที่เก่ากว่าที่พบในคลิปนี้ วัดส้มสุกที่เห็นในคลิปนี้สร้างต่อจากวัดเดิมเพื่อขยายอาณาเขตของวัดเดิมให้ใหญ่ขึ้นครับ
จริงเจ้าคนฝางแต่บ่หุ้จักหรือได้ยินชื่อวัดมาก่อน😥
@@garabuning6513 ง
งงงงงงงงงง
รายการดีเรารอคอยทุกตอน 💙 ให้กำลังใจนะครับ เอาสปอนเซอร์ที่ไหนมาทำหนอโปรดัคชั่นดีทุกตอน
คนฝางมาฟังประวัติศาสตร์แล้ว ภูมิใจในบรรพบุรุษมากเลยค่ะ
นอกจากเนื้อหาบทสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้องและภาพที่ถ่ายทอดออกมาตลอดระยะเวลา 48.56 น. ใน EP. เป็นอะไรที่เหมาะกับคำว่า ประวัติศาสตร์นอกตำราจริง สุดชอบตอนสรุปท้ายคลิปมากๆ ครับ 👏🎉🙏
สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมธนากับพระอาจารย์ ที่ตั้งใจ ทำเพื่อพระศาสนา และ เพื่อให้ชาวบ้านได้เห็นคุณค่าของบรรพบุรุษ วัดส้มสุก อาจกลายเป็นแหล่งท่องเทียวทางวัฒนธรรม ต่อไปในอนาคตก็ได้ครับ
รายการดีมากครับ บางสถานที่เราไม่รู้จักจริงๆ ไม่รู้จะหาข้อมูลได้ยังไง แต่รายการได้หารวบรวมมาให้รับชม สุดยอดมากครับ
เคยไปเเต่อยุธยา ชอบไปเที่ยวโบราณสถานมากมาก ดูมีมนต์ขลัง
ขอบคุณ ครับผม
1.แตกฉานสี่ ใน วิชา
ประวัติศาสตร์ กวี ดนตรี ลายมือ
คือราก ความเป็นมนุษย์
.
2.เชี่ยวชาญ ห้า ในวิชา
ดาราศาสตร์และคำนวณ
ภูมิศาสตร์ และชัยภูมิ
วิชาการต่อสู้ และพิชัยยุทธ
การแพทย์ อานามัย อายุวัฒนะ
สร้าง หรือเสพศิลปะ
คือ ผู้เสพ ชื่นชมรสชาติอร่อย ของชีวิต
.
3.ผู้มีความมั่นคงในอารมณ์
มีวิสัยทัศน์ ยอดเยี่ยม เห็น
ความไม่เที่ยงไม่แท้ ไม่ทน
ของ สิ่งที่ปรุงแต่ง
เป็น ตัวตน สังคมโลก จักรวาล
ไม่ติดทั้งคิดชั่ว ความดีของตน
วาง ความทะนงตน ลงแล้ว
คือผู้ ชนะ มายาจิตตนเอง
.
เป็นสารคดีประวัติศาสตร๋ไทยและประเทศเพื่อนบ้านที่คนไทยควรได้ดูเป็นอย่่างยิ่ง ขอชื่นชมทีมงานทุกๆคนเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเสียงบรรยายที่เป็นทางการ แต่น้ำเสียงสบายหูมาก.. สุดยอดครับ 👍👍👍
ดีใจมากๆ กับชาวฝาง ต้องประโคมข่าวประขาสัมพันธ์ให้กว้างขวางอย่างหนักด้วย อาจจะได้เงินมาร่วมบูรณะอีกทาง
มาแล้ว ตอนนี้ชอบมากๆๆๆ ประวัติศาสตร์ เมือง ฝาง คร้าบ บ้านผมเอง
ซึ่งวัดส้มสุก นี้ คนสมัยก่อน จะเรียกว่าวัด ดงส้มสุก คนเฒ่าคนแก่ ตี้ไปขุดหาของมีค่า เคยเล่าให้ฟังว่า มีพระรูปมากมาย พระฝาง รึ เชียงแสน ไชยปราการ พิมพ์ พระคง พระพิมพ์ เนื้อชิน จะพะกะสะ พิมพ์ พระฝางแขนอ่อน เป็นต้น และ ส่วนเศียรพระพุทธรูป ปูนปั้น สมัยนั้น พระครู ญาณวิลาศ เจ้าอาวาส วัดปัณณาราม วัดต้นหนุน ตอนนั้นท่านเป็นเจ้า คณะ อำเภอ แม่อาย สมัยนั้น เอามาบูรณะใหม่ เลยนำมา เก็บรักษาไว้ อยู่ที่ น่า เจดีย์ วัด ต้นหนุน นะปัจจุบัน
คนแม่อายครับ แต่บะเกยได้ยินชื่อวัดนี้เลย ขอบคุณ ประวัติศาสตร์ นอกตำรามากๆนะครับ ทำให้รู้ว่า บรรพบุรุษผม ยิ่งใหญ่ขนาดใหน #ลูกน้ำฝางไกลบ้าน
วัดอยู่ใกล้ๆสะพานบ้านคายครับไปทางสันโค้งจะเห็นเลย
@@somboonnanta8484😢😢งู😊😅😅😮😢😢🎉🎉ยศ
เต็มอิ่มดีครับ 40 กว่านาที
ชอบคำว่า "ดินพระเจ้า" มากครับ น่าจะสื่อนัยยะได้หลายอย่าง ส่วนตัวคิดว่าถ้าเทียบกับคำปัจจุบัน น่าจะใกล้เคียงกับคำว่า เขตพุทธาวาส คือบอกให้ทราบว่า ถัดจากประตูโขงนี้ไป จะเข้าสู่เขตของพระพุทธ
หรืออาจจะมีความหมายอย่างอื่น ก็จะต้องหาเหตุผลมาวิพากษ์กันต่อไป
ขอชื่นชม พระอาจารย์ฉลอง กับ พี่วิวรรณ และทุกท่านชาวบ้านที่มีส่วนรวม ขอบคุณครับ
พระอาจารย์คิดและทำถูกต้องมากครับ
ติดตามทุกตอน ทางโรงเนียนต่างๆควร นำไปเป็นสื่อการสอน..ดีมากๆๆรายการนี้ติดตามมาตลอด
รายการได้ให้ความรุ้ สาระสำคัญทางศาสนาและวัฒนธรรม. พร้อมหลัดฐานอ้างอิง ความน่าเชื่อถือ สูงสุดแล้วครับ .ขออนุโมทนา ด่วยนะครับ
เสียงบรรยายสุดยอดมาก ฟังเพลินมากค่ะ ความรู้ดีเยี่ยม ทำให้ชอบเรื่องราวประวัติศาสตร์ไปเลยค่ะ ตอนเรียนยังไม่ชอบขนาดนี้เลยค่ะ
เดาเอาว่า
ที่ประทับทำศาสนกิจเจ้าผู้ครองเมืองฝาง
คุณพี่นักโบราณคดีเก่งจังเลยค่ะ
น่าสนใจมากนับว่าเป็นความโชคดีที่พระท่านมาเริ่มต้นพัฒนาและชาวบ้านก็มีความศรัทธาช่วยเหลือกรมศิลปกรก็ยื่นมือช่วยถ้าหากสื่อช่วยกระจายข่าวผู้มีศรัทธาที่มีเงินทองหรือมีความรู้มีจนท.ร่วมด้วยช่วยกัน วัดแห่งนี้ก็จะเป็นแหล่งเรียนรู้เป็นส่วนหนึ่งของโบราณสถานในไทยที่สำคัญในอนาคต🤔
EP นี้คือสุดยอดมากครับ ขอเป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกท่านครับ 👍👍👍
บ้านอยู่อำเภอเถิน ต.เวียงมอง จ.ลำปาง เมืองหน้าด่าน เมืองสู่ประตูล้านนา มีกำแพงโบราณกั้นระหว่างเมืองล้านนากับเมืองสุโขทัย อยากได้ยินเรื่องเล่ามากเลยคะ
เหนืออื่นใด พระอาจารย์เท่านเจ้าอาวาส ท่านสมกับเป็นหน่อเนื้อของพระพุทธอย่างแท้จริง ท่านเป็นพระแท้อีกรูปที่หาได้ยากนยุคนี้ครับ สาธุ
ขอบคุณ ค่ะ ที่จัดทำ เป็นโอกาสดี ที่จะได้ไปชมเพราะเป็นคน อำเภอฝางค่ะ
ชอบสไตล์ภาพและการตัดต่อของรายการมากครับๆ ชอบภาพมุมสูงที่ตัดใส่มาบ่อยๆ มันเหมือนได้ดูรายการท่องเที่ยวที่ภาพสวยและได้ฟังเนื้อหาวิชาประวัติศาสตร์ไปพร้อมๆกันเลยครับ ... ไม่มั่นใจว่าทางช่องตั้งใจให้เป็นแบบนั้นไหม แต่ ผมว่ามันไปด้วยกันได้ดีมากครับ แทนที่จะเป็นรายการเล่าประวัติศาสตร์ธรรมดาๆ เป็นรายการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ไปเลย เท่ดีครับ
มองตามหลักภูมิศาสตร์ เมืองฝางสามารถที่จะเดินทางเชื่อมต่อถึงจีน ถึง สิบสองปันนาได้ เศรษฐกิจคงรุ่งเรืองมากนะคะ
น่าเสียดายที่นักเรียนไทยถูกสอนเรื่องประวัติศาสตร์แค่บางส่วน ประวัติความเป็นมา กว่าจะเป็นชาติไทยทุกวันนี้ แต่ละภูมิภาคมีประวัติความเปนมาของตัวเอง มีภาษา วัฒนธรรมของตัวเอง ตำรา ตี กรอบแคบๆให้เรารับรู้ แต่นอกตำรามีเรื่องราวอีกมากมายที่น่าสนใจ ที่จะทำให้เรารับรู้ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทยได้ดียิ่งขึ้น ขอบคุณรายการที่ให้ความรู้ดีๆครับ
ตีกรอบการศึกษาให้กว้างก็เรียบร้อยสิครับ
เพราะว่าไทยเราเป็นชาตินิยมมากเกินไป ระบบการศึกษาไม่อยากให้เราเรื่องราวบางอย่างในอดีต ที่บ่งบอกกว่าคนแต่ละภูมิภาคของไทยมีอารยธรรมที่แตกต่างกัน และมีเชื้อชาติที่หลากหลาย ซึ่งเป็นความคิดที่ล้าหลังมากๆ ของระบบอบคอมมิวนิสต์
สมัยใหม่แล้วก็ศึกษาข้างนอกได้แบบนี้ ในตำราไม่ว่าจะสอนแค่ไหนก็สอนได้ไม่หมด เวลาเรียนไม่กี่ปี วิชาเรียนไม่รู้กี่วิชา ไม่ใช่จะเรียนแต่ประวัติศาสตร์เสียเมื่อไหร่ เขาเอาสิ่งที่เป็น main หลัก ให้เข้าใจภาพรวมรากเหง้าของชาติก็ถูกแล้ว อย่าคอยแต่จะยึดโยงพูดแซะแต่เรื่องแบบนี้ไม่ก่อเกิดประโยชน์อันใดแก่สังคมประเทศชาติ
@@SS-zi4vh ผมดูหลักสูตรการเรียนรู้พื้นฐานแล้ว มองไม่เห็นการเรียนรู้สู่สากลเลยครับ ที่บอกว่าเมนหลักนี่หลุดไปไกลเลยครับ
@@samritns4974 ถ้าจิตใจไม่เอนเอียงและมีอคติ และเข้าใจพื้นฐานสังคมในแต่ละช่วง ก็จะเข้าใจการเสนอประวัติศาสตร์ของไทย ลองดูประวัติศาสตร์เพื่อนบ้าน ทำไมแต่ละที่มีการนำเสนอที่แตกต่าง และบางประเทศเป็นชาตินิยมขั้นสูง เพราะการให้ความสำคัญที่แตกต่างของแต่ละประเทศ หากคนไทยไม่เข้าใจคนไทย ก็ยากที่คนอื่นจะเข้าใจ
ด้วยความเคารพยิ่ง ว่าเอง ขออภัย
ย้อนอดีตพื้นที่มาให้เรา ทบทวน
ประวัติศาสตร์ไทยล้วน ศึกษา
เจริญรุ่งเรืองร่วงโรยผ่าน กาลมา
คงคุณค่าแม้ว่าแผ่นอิฐติด พื้นดิน
ขอให้เราศึกษา จะได้รู้ว่าเรามาเป็นอย่างไร ประวัติศาสตร์เก่าเคยเรียน สมัย 2505 ปัจจุบันเขาตัดทิ้งไปมั้ง มีพระฝาง สมัยพ่อขุุนรามคำแหง (คนละองค์ก๊ก เจ้าพระฝางเจ้าเมืองสมัยพระเจ้าตาก ฯ มาปราบ) เป็นเมืองใหญ่ คงสร้างกันมาหลายสมัย คำว่าเมือง สมัยก่อนเท่ากับ จังหวัด เมืองโคราช ,เมืองนนท์ ,เมืองนคร(ศรีธรรมราช) เมืองปัตตานี ,เมืองละโว้ เป็นต้น ประวัติเก่าน่าจะมีเหลืออยู่ ต้องค้น ที่กองประวัตศาสตร์ เพราะเคยเรียน ด้วยความเคารพ ขอบคุณ กรมศิลป์โบราณคดี ชาวบ้าน พระอาจารย์ วัด ที่รื้อฝื้นสถานที่ ให้เราได้ทบทวนศึกษาอดีต ชาวไทย สาธุ เจริญพร
รักรายการนี้ - อยากให้ครูมัธยมดูรายการนี้เยอะๆ ครับ
ชอบคุณครับ
ขอบคุณพระคุณเจ้าเจ้าอาวาสด้วยครับ ที่มีจิตใจอนุรักษ์
ผมอยู่ไกล้ๆนี้เองขับรถไป10นาทีก็ถึงเเล้ว เคยเเต่ผ่านไปด้านหน้า เเต่ยังไม่เคยเข้าไปเลยวันหน้าต้องลองไปดูเเล้ว
ดำเนินเรื่อง ลำดับเรื่องราวดีมาก ชื่นชมเลยค่ะ โดยเฉพาะตอนจะจบคลิป ชวนให้คิดตามทุกคลิป
เสียงอาจารย์ผู้หญิงฟังยากมาก ต้องตั้งใจฟังจริงๆถึงจะพอเข้าใจ
👍🏻ทำรายการแบบนี้ไปเรื่อยๆนะครับ
อดีตคือความรู้กับชาวพุท.พระธรรม.ผู้รักษาธรรม.ย่อมเจริญแน่นอน.สาธุ.ๆๆ.
เทวา.
ล้านนามีเมืองเก่าเยอะจริงๆ ภาคเหนือร่ำรวย ธรรมชาติ ร่ำรวยเมืองโบราณ น่าจะมีเกิน30เมือง ที่พะเยามีเมืองลอ เมืองภูกามยาว เมืองเชียงคำ ตามทุ่งนาก็มีเจดีย์เก่าอยู่ทั่วไปถัาสำรวจดีๆมีอีกมาก เมืองง้าวเงินอำเภองาวจังหวัดลำปาง น่าจะมีมากกว่าทุกภาค
ลงก็
กราบระลึก ศรัทธา และ_ภูมิใจ ที่บรรพชน ได้สร้างความยิ่งใหญ่ ให้ลูกหลาน ชาวล้านนา
ขออนุโมทนา บุญกุศลที่ได้ทำการค้นคว้า และบูรณะ ของเก่า ขอผู้ได้งานนี้จงประสพ ความสำเสร็จดว้ยเถิด สาธุ
ความคิดของพระอาจารย์เยี่ยมมากครับ ความคิดนี้ควรบรรจุเป็นหลักสูตรทั้งของนักเรียนและของพระภิกษุเพื่ออนุรักษ์และสืบค้นให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ครับ
🙏🙏🙏โชคดีที่ได้ดู..ขอบคุณ
นักโบราณคดี....ทำให้เราได้ชม
สถานแต่โบราณ....รุ่นปู่ย่า..ตาทวด
ยายเคยเล่าให้ฟังถึงเมืองฝางและเชียงตุงเป็นเมืองเก่า ฝางเป็นเมืองลูกหลานของเชียงแสนค่ะ
สิ่งสำคัญคือต้องหื้อคนรุ่นหลังเขามามีส่วนร่วม เพราะบ่อั๋นบ่มีคนมาสืบต่อ ประวัติความเป๋นมาก่อจะหายไปกั๋บกาลเวลา เพราะคนรุ่นใหม่นั้นบ่ได้หื้อความสนใจ๋ กับประเพณีวัฒนธรรม ต่างๆในบ้านของตั๋นเอง สนใจ๋แต่ของนอก และคนรุ่นใหม่ส่วนมากจะเขามาทำงานในเมือง จึงบ่มีความสนใจ๋ในประเพณีและวัฒนธรรมต่างๆในหมู่บ้านของตนและจะหื้อสิ่งเหล่านี้หายไป
ขอขอบคุณทีมงานประวัติศาสตร์นอกตำรา
มันไม่ง่ายเลยกว่าจะได้โครงบทและรายละเอียดมา เพราะมันอยู่นอกตำรา แต่มันอยู่ในพื้นที่จริง ที่ไม่เคยมีการเปิดเผยสู่ภ่ยนอกมาก่อน..แล้วการเรียบเรียงเนื้อหาและภาพประกอบ ก้อด้วยความวิริยะอุตสาหะ ประณีต เรียบง่าย แต่ทรงพลังในทุก ep
..เป็นเกียรติและภูมิใจสำหรับการเป็นผู้หนึ่งที่คอยติดตามผลงานของทีมตลอดมา..ขอบคุณครับ
สาธุครับ พระคุณเจ้า กรมศิลป์ที่เชียงใหม่ไวมากเลยครับ ที่ช่วยมาขุดแต่ง
กรมศิลป์แถวบ้านผม อุตรดิตถ์ ติดต่อมา 5 ปี หาย ไปกับสายลมเลยครับ
รองบประมาณ ถ้าเสนอไปแล้วไม่คุ้ม ค้นหาอยาก เรื่องก็จะเงียบ
@@samritns4974 ขอบคุณครับผม ถ้าไม่คุ้มเนี่ย ก็ไม่อยากให้ ใช้งบหรอกครับ แต่ พอมันคุ้ม แล้วอ้างอิงถึงประวัติศาสตร์ระดับประเทศนี่แหละครับ คุ้มแต่เขา "ใจเข้าไม่ถึง"
ติดตาม ทุกคลิบ ชอบสารคดีแนว ศิลปวัฒนธรรมประเพณีโบราณ ทุกอย่าง
ขอให้ทำ จารีตประเพณีความเชื่อ สังคมยุคเก่า เรื่อยๆ
จากเชียงดาวครับ
รู้สึกมีความสุขและภูมิใจ
กับประวัติศาสตร์อันเก่าแก่
และทรงคุณค่าของชาวฝางครับ
ผู้ติดตาม 5 แสน แล้ว ดีใจด้วยนะคะ
จะติดตามตลอดไปค่ะ ขอบคุณประวัติศาสตร์ดีๆๆนะคะ
แม้แต่ตันไม้ต้นนี้13:54 ที่อยู่ใกล้บริเวณเจดีย์ ก็มีลำต้น กิ่งสาขา และใบเจริญเติบโต มีทรงพุ่มแน่นหนาเต็มไปด้วยใบจำนวนมาก แตกต่างไปจากต้นอื่นๆ ที่อยู่ไม่ไกลกันนัก อาจมองว่าไม่แปลก แต่ปัจจัยอะไร ถึงทำให้แตกต่างถึงขนาดนั้น......เป็นที่อัศจรรย์ไม่น้อยครับ
สาธุ เป็นผู้ที่มีความละเอียดละออ มากจริงๆ สังเกตกระทั่งต้นไม้ ทำใก้ต้องโฟกัสตามไปด้วย เห็นด้วยตามนั้น
ขอบคุณนักโบราณคดี ที่ไขปริศนา ตัวอักษร ออกมาให้พวกเราได้ทราบในความหมาย ทางราชการช่วยสร้างบูรณะขึ้นมานะครับ ก่อนที่สมบัติของชาติจะหายไปตามกาลเวลาครับ
รักช่องนี้จริงๆครับ ขอบคุณที่นำประวัติศาสตร์มานำเสนอครับ
ขอบคุณ ที่ เชื่อมโยง ภาพประวัติศาสตร์ ท้องถิ่น ให้มองเห็นภาพ ในอดีตได้ บุญรักษา ครับผม
วันข้างหน้า เจาะนอกตำราของเผ่าไตในพม่า สิบสองปันนาหน่อยครับแบบนับญาติที่จับต้องได้ครับผม และสิ่งปลูกสร้างที่เกี่ยวข้อง ภาษาเขียนด้วยครับ
ขเจ้าเป็นคนยอง รายการนี้เกยมาทำสารคดีคนยอง เมื่อถูกกว้าดต้อนมาจากสิบสองปันนา...ภาษาเฮาใจ้อู้แบบเดียวกันเจ้า
อยากให้แอดมีนนำเสนอเรื่อง เวียงลอ จังหวัดพะเยาบ้างจังค่ะ (เวียงลอ)
เวียงลอคนถามเวียงรอฉันจะตอบให้นะ,คำโบราณกล่าวเป็นทำนองแบบนี้ใช่ไหม,ขอบอกได้ว่า"โบล้านโบราณ",คนอ่านก็เลยขำกันกับประโยคแบบนี้ใช่ไหม,กล่าวดีก็อ่านต่อไปอ่านเพลินๆได้ความหมายเวียงล้านคือใช่อยู่จ.พะเยาว์ครับ555556
@@user-bu7qx2bd2f ๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅๅ
กราบนมัสการพระอาจารย์ อยากให้มีพระนักพัฒนาที่เห็นคุณค่าของโบราณแบบนี้อีกเยอะๆ
สาธุ สาธุ สาธุค่ะ
การเขียนหนังสือกลับด้านทำให้นึกถึงเวลาคนที่หัดเขียนหนังสือใหม่ๆค่ะ เวลาคนต่างชาติมาเรียนภาษาไทย แม้จะให้คัดตามแบบ บางทีก็กลับหน้าหลับหลังไปหมด น่าสันนิษฐานเหมือนกันนะคะว่าช่างอิฐอาจจะเป็นคนที่ไม่รู้หนังสือก็ได้ เพราะความไม่ชำนาญเขียน เวลาทำตามแบบมากๆกเขียนกลับซ้ายกลับขวาบ้างก็มีเพราะทำจำนวนมาก และไม่ได้มีสำคัญขนาดที่ต้องแก้ไขให้ถูกต้องเหมือนกันหมด
สาธุ ขออนุโมทนา คณะผู้จัดทางสาระคดี และคณะพุทธบริษัทในพื้นที่ด้วยครับ
ชอบน้ำเสียง ชอบจังหว่ะจะโคนของผู้บรรยายมาก น่าฟังครับ
ชอบรายการนี้มาก ๆ
เป็นประโยชน์ต่อชนรุ่นหลัง
เกิดความภาคภูมิใจมากค่ะ
ช่วยกันแชร์ครับ ผมคนแม่อาย
นึกว่าจะไม่มาแล้ว รอตั้งหลายวัน ติดตามทุกตอนครับ 👍
อยู่ใกล้ๆบ้านเราเลย ใครมาเที่ยวบอกนะคะ เดี๋ยวพาเที่ยว 😬
ได้เลยครับ
สาธุค่ะกับบารมีของพระอาจารย์ ขอบคุณที่ยังเก็บของเก่าๆ ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา
จ๊ะโอ๋เป็นคนอีสาน ชอบมากค่ะมาเยียบดินแดนแหงประวัติศาตร์ที่อ.เวียงแหง รู้สึกดีใจและภูมิใจมากๆค่ะ ขอบพระคุณค่ะ ขอเข้ามาติดตามรับชมรับฟังประวิติด้วยนะค่ะ
ขอ อนุโมทนาสาธุ กับพระอาจารย์ เจ้าค่ะ ที่ได้ดูแลสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ แห่งนี้ได้ บารมีที่ท่านปฎิบัติได้ ตามที่พุทธองค์ ทรงสั่งสอนใว้ กราบสาธุๆเจ้าค่ะ🙏🏻🙏🏻🙏🏻🪷🪷🪷
ใช่ถือเป็นพระสมัยใหม่มีความรู้ควาทเข้าใจ ไม่ใช่แนวพุทธพาณิชย์
อยากให้ท่านบูรณะ ปฏิสังขรณ์และพัฒนาไปจนถึงที่สุด.วัดบ้านฉันสร้างมาร้อยกว่าปี เจ้าอาวาสองค์ที่สามยังอยู่ เพราะท่านบวชตลอดอายุขัย รูปแรกอายุ87พรรษา67 รูปที่2อายุ77 พรรษา55 รูปที่3ปัจจุบัน อายุ80กว่าแล้วจ้า...สาธุ ทุกท่านที่มั่นในไตรสรณคมน์...
ชอบบทสรุปของรายการนี้จริงๆ ชวนให้ขบคิด วิเคราะห์ต่อกันอีกต่อไปไม่มีวันจบสิ้น....
ชอบมากค่ะ...เจ้าองค์ไหนสร้างหนอ ท่านคงเป็นยุคเจริญร่ำรวยมาก ถึงได้สร้างวัดกว้างใหญ่ขนาดนี้...คงดังเมืองเชียงแสน หลับตานึกยุคนั้นจะรุ่งโรจน์ขนาดไหน ในเวียงวังถึงมีวัดติดวัดมากมายขนาดนั้น
ชอบเสียงอาจารย์มากครับ ทุกวีดีโอที่ดู ภาพสวย ฟังเพลินมาก ทำให้อยากติดตามดูจนจบ
ตอนเป็นเด็กเคยเข้าไปเที่ยวครั้งหนึ่ง มีต้นไม้ใหญ่เยอะมาก ป่ารกทึบ อากาศเย็นสบาย เมื่อเทียบกับทุ่งนารอบๆ กลับบ้านไปเล่าให้ผู้ใหญ่ฟังถูกห้ามเข้าไปเลยไม่ได้เข้าไปอีกเลย แม้จะมีการบูรณะแล้ว
การจารึกเเบบนี้ความคิดส่วนตัวหากเปรียบเทียบกับปัจจุบัน เราจะเห็นการเขียนชื่อเเละนามสกุลให้กับผู้ล่วงลับไปเเล้วในการสร้างบุญในพระพุทธศาสนา เช่นการบุญสร้างโบส เราจะเขียนชื่อเเละนามสกุลผู้ทำเเละอุทิศให้กับผู้ล่วงลับไปเเล้วลงบนเเผ่นกระเบื่องเป็นต้น
สวยงามครับเมืองไทยของเรา
ขอบพระคุณทางรายการมากครับ ผมเป็นคนแม่อายแท้ๆ ยังไม่เคยรู้เรื่องนี้เลย ไม่เคยคิดว่าฝางจะเกิดขึ้นก่อน และมีผลต่อการสถาปนาอาณาจักรลานนามากขนาดนี้ เคยได้ยินแต่ชื่อวัด เคยไปครั้งหนึ่ง แต่ไม่เคยคิดว่าจะยิ่งใหญ่ขนาดนี้ ขอบพระคุณอีกครั้งครับ 🙏🙏🙏
สาธุ🙏🙏ค่ะ🙇🏻♀️🙇🏻♀️🙇🏻♀️
ขอให้รายการดีๆแบบนี้ทำไปนานๆนะคะ💕
ขอบคุณคณะทำงานรายการนี้ ด้วยนะครับ ที่ติดตามค้นความ สืบเสาะค้นหา โบราณสถานต่างๆ ทำให้คนรุ่นใหม่หรือคนรุ่นหลัง ได้รู้จักครับ
อยากให้อนุรักษ์คงสภาพไว้แบบนี้ไม่อยากให้ไปเปลี่ยนแปลงหรือเอาความเป็นสมัยใหม่มาเพิ่มเติมในโบราณสถานชาวบ้านต้องช่วยกันดูแลรักษาวันหน้าจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกที่หนึ่ง
เคยไปเที่ยวฝางแล้ว อากาศดีมากๆไม่ร้อนเลย อกจากสวนส้มแล้วบ่อน้ำมันก็เยอะมาก
กราบขอบพระคุณมากๆครับ ได้ความรู้มากครับ ทั้งวีดีโอและcomments จากท่านผู้รู้.
👍สุดยอดได้ความรู้ได้ศึกษาไปด้วย👍💐
สุดยอดมากครับ อาจารย์ ตอนจบใส่กลอนหรือบทความ เรื่องความรู้ กินใจมากครับ ตัวแทนคนรุ่นใหม่
🙏ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆคะ