Pozezdrze: Hochwald - Kwatera Himmlera i SS - Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach # 5
Vložit
- čas přidán 21. 12. 2020
- W czasie II Wojny Światowej na terenie Wielkich Jezior Mazurskich, Niemcy na rozkaz Hitlera wybudowali zespół kwater stanowiący centralne miejsce dowodzenia. Oprócz powszechnie znanej kwatery Adolfa Hitlera "Wolfsschanze" - Wilczy Szaniec, powstały jeszcze kwatery dla poszczególnych wojsk oraz przywódców III Rzeszy. W przeciągu niespełna pięciu dni, postanowiłem odwiedzić wszystkie istniejące do dzisiaj kwatery i zaprezentować je w kolejnych odcinkach serii pod tytułem: Niemieckie Kwatery Dowodzenia na Mazurach. Zapraszam do wspólnej przygody!
Tym razem odwiedzamy okolice miejscowości Pozezdrze w pobliżu, której znajdowała się Kwatera Heinricha Himmlera i SS.
Wesprzyj nas jeśli podoba Ci się to co robimy:
patronite.pl/MazurskieTajemnice
Zajrzyj do nas:
www.mazurskietajemnice.pl
/ mazurskietajemnice
/ mazurskietajemnice
Mazury to piekna kraina,a i mazurzy to wyjatkowi ludzie,bylem i wiem
Taktyczny komentarz dla zasięgu:)
Jak zawsze pełna profeska
Te łapki w dół to od zawistnikow, którzy sami nic nie potrafią i zazdroszczą innym pracowitości i talentu
Niekoniecznie. Czasem ktoś ogląda po pijaku i mu się palec omsknie.
Materiał jak zawsze z najwyższej półki
Świetnie pan opowiada , jest pan swojego rodzaju Robertem Makłowiczem , historii !!! Pozdrawiam pana , i do następnego ...😉🤘
tez sie smialem, ze zywcem sciagniety styl zMaklowicza :)
@@krzynianek faktycznie podobny głos
Podkreślam wszak, że gotuję znacznie gorzej :)
@@MAZURSKIETAJEMNICE proponuję nakręcić serię pod wspólnym tytułem "Smaki Niemieckich Kwater Dowodzenia". Ciekawe co oni wtedy tam jedli? :-)
@@maciejol1482 To jest myśl! :)
Byłam tam, zresztą mieszkam blisko więc to żaden kłopot wpadać w wolnej chwili. Ale mimo to oglądam pasjami, bowiem autor ciekawie opowiada . Pozdrawiam tropicieli tajemnic historycznych.
Dziękuję pięknie za wycieczkę, którą mogłam odbyć nie ruszając się z domu.
Bardzo ciekawie opowiedziana historia. Kolejny raz jestem zachwycona filmikiem z Pana udziałem. Relacja pełna pasji i ogromnej wiedzy historycznej. Gratuluję i pozdrawiam cieplutko.
A miałem iść spać... Jako mieszkaniec Warmii i Mazur ściśle związany z tym miejscem pracą i rodowodem jestem Panu wdzięczny za kolejny fascynujący materiał!
Ciekawe. Mieszkasz na Warmii i Mazurach? Jednocześnie czy naprzemiennie?
Potężna dawka historii.
Życia mi nie starczy żeby nadgonić te wszystkie miejsca :) Podziwiam zapał w dzieleniu się tymi wspaniałościami. Pozdrawiam serdecznie :*
Jak zawsze super👍🏻 konkretnie i na temat, kopalnia wiedzy. Latem będę zwiedzał Mazury i Warmię śladami Pańskich opowieści i filmów 😁 jak dla mnie bomba 💥👍🏻 Pozdrawiam.
Bardzo dobrze przedstawiona historia. Trzeba tylko według mnie pamiętać i zwracać ciągłą uwagę na to, że byli to przedewszystkim mordercy. Niektórzy tylko za biurka inni z grup specjalnych, jednak to mordercy i zabójcy przez duże M i Z!. Chihotem historii jest używanie wobec nich takich sformułowań i odwołań jak: ludzie, człowiek, żołnierze, szef kancelarii itd... itd... A były to nic innego jak BESTIE!, które mordowały innych bez skrupułów, tworząc mit nadludzi i podludzi... Chodzi mi o to, że w porównaniu do milionów bezimiennych ofiar np. z Babiego Raju pamięć o tych mordercach jest zachowywana (w pewnym sensie). Taki jest niestety urok historii i wstecznych czasów, ktore wspominamy, co nie zmienia tego, że materiał jak zawsze na 5!. Pozdrawiam
Cenne zdanie Panie Ryszardzie. Pozdrawiam!
Kolejny obiekt który mam w kolejce do obejrzenia na żywo po zobaczeniu filmu na tym kanale ;)
Dziękuję
Makłowicz opowiadający o bunkrach, tego jeszcze nie było
Fajnie, konkretnie i rzeczowo 👍👍👍
👍👍👍👍Super .Pieknie dziękuje.
SUPER ODCINEK POZDRAWIAM I WESOŁYCH ŚWIĄT
Łapka w górę i jedziemy po kolejną przygodę 👍
Zawsze jadę prze Giżycko, no skręt w bok obowiązkowy, obiekt mnie zaciekawił
Super oglądanie👍, pozdrawiam i udanych Świąt🎄🎄🎄
Dziękuję i pozdrawiam
Kawał dobrej roboty. Dziękuję za wkład i zaangażowanie w odkrywaniu historii mało znanej a jak bardzo ciekawej.
Niesamowite miejsce...Byłem tam w 2014 r. we wrześniu, a w kwietniu tego samego roku kręcił tam materiał nie kto inny tylko sam Bogusław Wołoszański "Tajna Historia XX Wieku"
Jak zawsze poziom najwyższy
Chętnie wsiądę na motocykl i pojadę śladem Pana opowieści
Też czekam do wiosny. LwG.
@@krzyszandre mysle podobnie .
niespodzianka filmowa przed Świętami
Tak świetne ujęcia, iż oglądam drugi raz.
Kolejny, wspanialy kawalek historii...
Dziękuję!💚
Super. Słyszałem, że takie miejsce istnieje, ale nigdy tam nie byłem. Co do materiału - zwróciłbym uwagę na terminologię - nie można stosować zamiennie określenia "sufit" i "strop". Zasadniczo sufity pojawiły się w XVIII wieku i jest to wynalazek "francuskiego późnego baroku". Ogólnie różnica polega na tym, że strop spełnia funkcję konstrukcyjnie nośną, a sufit jest jego uzupełnieniem/wykończeniem, bez owej funkcji. W "języku potocznym" zazwyczaj się tego nie rozróżnia, ale warto o tym pamiętać, zwłaszcza przy opisie architektury militarnej. P. S. Sweter się bardzo spodobał. Dziękuję :-)
Super komentarz! Czlowiek uczy sie cale zycie!😉
Dobry program brawo
Tradycyjnie łapa w górę. Pozdrawiam Kamratki i Kamratów.
Dobry odcinek, aż zainspirował mnie do odpalenia mapy i planowania kolejnych wypraw rowerowych. W 2020 nawet wstępnie planowałem trasę koło kwatery Himmlera, ale ostatecznie pojechałem przez Giżycko i dalej w stronę Ryna.
Pozdrawiam z Mazowsza i życzę Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!
No to oglądamy :D
Dzięki za film i Wesołych Świąt dla wszystkich fanow
Wesołych i pogodnych Świąt Panie Przemku. Do następnego roku 🙂
Przemku, zawsze props dla Ciebie nawet w ciemno. Rzecz jasna- oglądam z pełną uwagą. Rewelacja. Zajmuje się eksploracją i polecam Twój kanał jako bezsprzecznie najlepszy wszystkim zainteresowanym.
Witam. Bardzo ciekawy odcinek. Właśnie pije kawę i rozpoczynam dzień z historią. Pozdrawiam serdecznie 🎄Wesołych Świat ☃️
Fajnie posłuchać, człowiek ciągle się uczy.... łapa w górę i subskrypcja
Pozdrowionka z Bydłoszczy :)
Super. Nic dodać nic ująć. Czekam na wiecej . pozdrawiam .
Powinien ksiądz w telewizji pracować... Pozdrawiam serdecznie. Szczęść Boże
Już pracowałem 😎😀😉
@@MAZURSKIETAJEMNICE Tak też myślałem... Pozdrawiam
Super odcinek 😎👍🤝
Hm, wyporności klasy B, czy może odporności klasy B? Kolejny punkt na liście obiektów do obejrzenia podczas wakacji na Mazurach. Super!
Pewnie się przejęzyczyłem :) Oczywiście chodzi o ODPORNOŚĆ :)
@@MAZURSKIETAJEMNICE Przejęzyczyć się - rzecz ludzka i w niczym nie umniejsza wartości tego filmu:))
Super film, super się ogląda, super się słucha 👍👌. Życzę zdrowia i spokoju na święta. Pozdrawiam Robert ze Szczecina
Witam.
Nareszcie Pozezdrze :)
Dotrzymałeś słowa:)
Pozdrowienia z Podlasia.
WSPANIAŁA WYCIECZKA WSPANIALE OPOWIEDZIANA.WIELE RAZY JEŻDZIŁEM DO HARSZU I NIE WIEDZIAŁEM O TYCH BUDOWLACH :-( .DZIĘKUJE ZA OPOWIEŚĆ
Może to źle zabrzmi, ale dobrze że germańcy tu się rozpanoszyli, zostawili tyle tajemnic i ciekawostek..... Bo po sovietach to tylko Pałac Kultury i Nauki po wojnie nam by został do "zwiedzania"........ :)
Jest jeszcze kilkadziesiąt schronów Lini Mołotowa :) Polecam do zwiedzania.
Dziękuję Ojcze Przemku za kolejną dawkę Historii i podróż w przeszłości ☺ Zdrowych, Spokojnych i Wesołych Świąt Bożego Narodzenia 🎄❄oraz Szczęśliwego Nowego Roku 🙂 Pozdrawiam Serdecznie ☺🕊
Wzajemnie! Pozdrawiam!
Jestem z Pozezdrza i czekalam az do nas Pan zawita :)
Byłem już jakiś czas temu, ale pewnie jeszcze kiedyś wrócę do tematów I wojennych
Byłem tutaj 😃
Byłem w tym schronie w lecie 2018 roku.
Zacznę od sprawy najważniejszych. (Spóźnione lecz szczere) Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku 🎄🎁🎅🎆🎇
Łapa w górę odgórnie i idealnie dwa odcineczki na obiadek 😁
Super odcinek : ] !
Jest godzina 3:15. Za trzy godziny wstaję do pracy.
He he jak kazdy :)
👍👍👍
Kolejny odcinek, który oglądam z zapartym tchem. Jako wielki fan muszę jednak przyznać ze najbardziej fascynują mnie odcinki o 1 wojnie światowej, to istny majstersztyk, nie pamietam ile razy oglądałem już wszystkie odcinki o tannenbergu 🙂 większość znam już na pamięć, jednak... nie znudziło mi się ! Pozdrawiam serdecznie i życzę zdrowych Wesołych Świąt.
kolejny świetny odcinek. same w sobie Mazury są krainą tajemniczą, zatem tematów na kolejne odcinki nie braknie:) Przy okazji chciałbym podzielić się pewną ciekawostką... otóż w moich rodzinnych stronach (nadnarwiańskie pogranicze Podlasia i Mazowsza)na Mazury,Warmię , mawia się Prusy... ot taka regionałka;) pozdrawiam:)
Zawstydził mnie ksiądz...Mnie się nie udało wejść na ten wyłom.Świetny materiał.
Ja bym też nie wpadł na ten pomysł, gdyby nie miejscowa młodzieś, która pokazała mi wcześniej, że jest taka opcja :)
Ma Pan bardzo dużą wiedzę na te tematy, podziwiam i gratuluję pasji. Warto byłoby zrobić również film o bunkrach i fortyfikacjach w okolicy wsi Stręgielek
Byłem. Niesamowity materiał
Bardzo dobrze zrealizowany i ciekawy materiał. Byłoby świetnie, gdyby w przyszłości udało się nagrać podobny cykl jak o bitwie pod Tannenbergiem - o operacji wschodniopruskiej z przełomu 1944 i 1945 roku na polskich terenach dawnych Prus Wschodnich. Ten o Tannenbergu to super robota
Ohh Maklowicz ogladamy 👍
W średniowieczu mocne konie musiały dźwigać rycerza w zbroi (20-30kg + wyposażenie) to z Hermanem też by sobie poradziły.
@@romualdulanowski8485 Tak, bo to byly koniki pochodne tarpanow czyli wielkosci naszych dzisiejszych koników polskich ;)
Kawał historii.Dziekuje
Ile to ładunku wybuchowego trzeba było zużyć do wysadzenia takiego bunkru .A film jak zawsze ciekawy za każdym razem dowiaduję się czegoś nowego na temat naszego regionu
Przy schronach w Wilczym Szańcu szacuje się Szacuje się, że na wysadzenie jednego schronu typu ciężkiego zużywano kilka ton trotylu lub melinitu. Te małe schrony to raczej kilkaset kilo :)
🎁 🌲 ✨ Wesołych Świąt ✨ 🌲 🎁
Dzieki
👍
Świetny odcinek może bedzie jakaś edycja świąteczna
25 minuta , przypomina badacza piramid w Egipcie
Witam, a może by tak jakiś filmik o Gryźlinach przy okazji Ameryce dokładnie chodzi mi o szpital i okolice .
Pozdrawiam i życzę zdrowych świąt
Nadejdzie dzień. Pozdrawiam!
Zaczynamy
Świetny materiał.pozdrawiam ze Skwierzyny.podjade tam( ziemia moich przodków) gdy się to "Göwno "uspokoi.
Tylko zastanawiam się nad tymi łapkami w dół. Chciałbym się dowiedzieć o co chodzi?
Chyba o to ze pewna ilosc ludzi srednio jak piszacy te slowa interesuje sie penetrowaniem wnetrz bunkrow. W 85r mialem okazje przejscia
bunkrem od Miedzyrzecza do Boryszyna w Miedzyrzeckim Regionie Umocnionym. Bylem, widzialem nic nikomu sie nie stalo ale nie mam
mentalnosci nietoperza. Z tym ze kazdy lubi co innego - lepiej chodzic po bunkrach niz niczym sie nie interesowac.
@@marekjozwiak5390 Ja zakładam, że to konkurencja z Dolnego Śląska - swego czasu robili tu "czarną robotę" na tym Kanale. Dolny Śląsk z racji Czocha, Riese i innych złotych pociągów chciałby być niemiecką stolicą II wojny światowej na ziemiach polskich :D
Bo ludzie są przeciwni ssmanom i ich historii, pewnie o to chodzi
W Pozezdrzu był też Sternik Parowy
9:40 Tam były dwie sale. Prawdopodobnie eksplozja zniosła ścianę działową.
Czyli jednak dobrze kojarzyłem schemat schronu! Dzięki. Bo szczerze powiedziawszy pamiętam, że zgłupiałem :)
Maklowicz 😀
Koń Goeringa..to był historyczny Samson 😂😂😂
Zacny komentarz Milordzie 😉
4:27 do wysadzenia schronów użyto kilka ton materiałów wybuchowych na każdy , info od przewodnika na miejscu.
W Wilczym Szańcu szacuje się, że na wysadzenie jednego schronu typu ciężkiego zużywano kilka ton trotylu lub melinitu. Tu pewnie tak samo. Na te mniejsze - typu B to pewnie deko mniej :) Swoją drogą dopiero jak montowałem odcinek - to zastanowiło mnie, ile konkretnie musieli tam nawkładać materiału, aby to wszystko rozmontować. Pozdrawiam!
@@MAZURSKIETAJEMNICE Szkoda,że to niszczyli. Tak jak czerwona zaraza grabiła, paliła dworki i pałace. Np.Dohnów.
@@krzyszandre Jeden reżim zajmował miejsce drugiego. Dzieje Rosji i Niemiec, to nie historia krzesła w filharmonii, które po jednym widzu zajmował drugi...
O bitwie pod grunwaldem opowie ci Pan na Chojniku.Jedrek o histori.
Materiał super - jak zwykle. Byłem w pobliżu ale nie miałem pojęcia o tej kwaterze.... Czy jest możliwość spotkać księdza w okolicach Olsztyna i porozmawiać o historii regionu? Pozdrawiam i życzę wszystkiego dobrego!
Aktualnie na Mazurach bywam gościnnie. Zazwyczaj jak jestem czas jest dość intensywny, więc bałbym się cokolwiek obiecać.
@@MAZURSKIETAJEMNICE Mam nadzieję, że może kiedyś uda się spotkać.
👍🏻👌🏻💪🏻
Ekstra Panie Przemku, proszę zdradzić gdzie można dostać taki kaszkiet.
Robota na zamowienie😉
💯👍👍🐶
Oi! Oi! 😉
Trochę Wołoszańskiego, trochę Makłowicza i jest super.
Nie ma to jak oglądać swoją rodzinna wieś
Po raz kolejny dzień dobry. Bardzo dobry film o kwaterze hochwald miejsce malowniczo położone w lesie na końcu Pozezdrza. Pan Przemek się naprawdę napracował, Pan przeszedł przez korytarz z drutami! 🤯Mam nadzieję że kolejny film też się uda. Dodatkowo daje kolejne propozycje na wyjazdy :GRU(giżycki rejon umocniony) znajduje się we wsiach: pozezdrze, ogonki, staświny, stręgiel, stręgielek, Przytuły, przerwanki i Kruklanki. Jest też grodzisko jaćwingów w Dąbrowskich w powiecie oleckim. A na ul. Armii krajowej w olecku, na terenie sklepu alkohole świata KIEDYŚ ZNAJDOWAŁ SIĘ cmentarz żydowski. (został zniszczony podczas 2 wojny światowej)
Przy okazji omawiania roznych zabytkow w gminie Pozezdrze chcialem zapytac czy ktos moglby zajac sie demontazem komina stojacego nad Mamrami
na drodze wodnej z Gizycka do Wegorzewa ? Wiem ze znajduje sie na terenie prywatnym ale na 99% nikomu do niczego nie sluzy. Natomiast cudownie
szpeci ladny krajobraz nawet jezeli plynie sie ze Swiecajt ze wschodu na Mamry wlasciwe - jest tak wysoki ze nie mozna go nie zauwazyc. Nikt mnie nie
przekona ze sprawy w jakis sposob nie mozna zalatwic. Lokalsi na pewno wiedza 5 lepiej ode mnie. Pisze do Panstwa jako nieuleczalny " fan " Mazur i
ich unikalnej przyrody.
Dobre!
Jakiej firmy nosisz myckę? :)
Ta akurat była szyta na zamówienie :)
@@MAZURSKIETAJEMNICE Wesołych Świąt :)
Witam.opowiadasz że był w tym miejscu podziemny garaż. Czy coś się z niego zachowało?
Niedaleko główwnego schronu jest duża dziura w ziemi i fragmenty murów - to są chyba pozostałości po tym obiekcie. Oryginalnych planów kwatery nie widziałem, więc ciężko porównać stan aktualny z pierowtnym.
@@MAZURSKIETAJEMNICE dziękuję bardzo za odpowiedź. byłem kiedyś w tym miejscu dlatego zapytałem o ten garaż . Myślałem że to przeoczyłem. Dobrze ogląda się twoje filmy. Może byś zrobił materiał o linii Mołotowa, lub MRU, a najbardziej mnie fascynuje wał atlantycki i linia maginotta . Chętnie zabrał bym się z tobą na jakąś wyprawę. Pozdrawiam
Dzięki za kolejny materiał.
Mam prośbę .
Może ominąłem.
Proszę o podawanie namiarów gps na obiekty opisywane w materiałach które Pan nam opisuje.Dziękuję.
Poozdrawiam
Wychodzę z założenia, że widzowie też muszą mieć trochę przyjemności w grzebabaniu w interencie. W większości miejsca o których opowiadam są już dość dobrze opisane w sieci. Wystarczy trochę wysiłku i wszystko się znajdzie. Pozdrawiam ;)
Gott MiT Uns proszę ksziędza,kocham Mazury.
A to zależy w jakim kontekście Pan używa tego zawołania. Czy w ewangelicznym czy w nazistowskim. Bo z mego rozeznania tu o dwóch różnych chodziło i nie z każdym mi po drodze. 😎
@@MAZURSKIETAJEMNICE zawsze w kontekście chrześcijańskim,tylko tak.Wszystkiego dobrego w 2021.
Boże coś Polskę...
Kto to budował ? o tym trzeba powiedzieć
O tym jest powiedziane bodaj w 1 odcinku tej serii.
mam 5 km do bunkra.Pozdrawiam
Przemysław, przekwalifikowałeś się...? ;)
Nie wydaje mnie się 😎
@@MAZURSKIETAJEMNICE Uffffff.... Odetchnęłem z ulgom...! :D :P
Hochwald?
A tam czasem nie rezydowal wcześniej Harry Potter?😁
Dobre! 😀
Zamieszkał po tym jak się Wiedźmin wyprowadził.
Przemku nie wiem czy wiesz ale nie daleko tego miejsca jest pełno " informacji" na temat pierwszej wojny światowej. Pozdrawiam.
Widziałem nawet kilka cmentarzy i trochę już czytałem, ale czy kiedyś uda mi się z tym zmierzyć tak jak z Tannenbergiem? Zakładam, że tak! Ale nie śmiem zaryzykować podania nawet przybliżonego terminu :) Pozdrawiam!
@@MAZURSKIETAJEMNICE Cmentarz koło Węgorzewa z widokiem na jezioro--Piękny.Niesamowite miejsce. Ale tu piszę o dużych ziemiankach w lesie koło Pozezdrza, puszki po nabojach walają się po dzień dzisiejszy ,wystarczy chodzić za grzybami. Tannenberg w Twoim wydaniu -- wspaniałe filmy przedstawiające historię naszego regionu.Polecam wszystkim (-: Jak będziesz próbował się zmierzyć z tematami cmentarzy chętnie pomogę , oczywiście w miarę moich możliwości.Pozdrawiam.
9m w głąb i żadnych piwnic ?
Patrząc na mapy nasuwa mi się zagadka, dlaczego ta kwatera umieszczona została na wschodzie, patrząc od strony Rosji przed barierą jaką są jeziora ?
Gdyby zakładano, że podejście wroga jest możliwe, to nie powstałyby żadne kwatery poza Berlinem i Berghofem (dla Hitlera)
@@moneypullaction no nie do końca jest to argument wg mnie. Gdyby podejscie przeciwnika nie było możliwe, to zbrojenie kwater nie byłoby potrzebne. Wystarczy spojrzeć na mapę by zauważyć iż pas głównych kwater jest od południa do północy na zachodzie jezior (głównie Gierłoż, kwatera Lamersa i Mamerki). Wyjątkiem jest Pozezdrze, no i Gołdap. Ciekawe.
@@muratyakupoglu1041 To były berlińskie delegatury mające chronić przed atakiem lotniczym. Na co dzień i tak stały puste bo mieli wygodniejsze wille, baraki, domy - nie musieli się obawiać, gdy wróg był bity daleko na Wschodzie. Gdyby zaś trafił się nalot - były schrony. W sytuacji gdy obce wojska podciągnęłyby pod Prusy Wschodnie, przewidziana była ewakuacja do Niemiec lub powiedzmy na Dolny Śląsk lub Pomorze. Tak zresztą też się stało - dygnitarze wyjechali przed ofensywą 1944/45. Jeśli więc miały chronić jedynie przed nalotem, to nie jest aż tak bardzo istotne, że niektóre były od strony wschodniej - parę kilometrów nie robi różnicy bo bomby spadną po stronie zachodniej i wschodniej jezior tak samo. Jako że nie były przewidziane do obecności oficjeli w sytuacji szturmu na te obiekty, tak więc bez różnicy. Owszem, większość stała na zachodzie bo może uwzględniano, że po wyjeździe notabli będą schrony służyły jako punkty oporu, dlatego też umiejscowiono je po zachodniej stronie. Dwa wysunięte na wschód miały może dodatkowo utrudniać zadanie agresorowi bo najpierw trzeba było je sforsować, a potem jeszcze jeziora.
@@moneypullaction to co mówisz jest jedynym sensownym wytłumaczeniem, należy jednak zwrócić uwagę iż umocnienia prawie nie mają cech ofensywnych. Są to definitywnie i praktycznie schrony ochronno-obronne, ze szczątkowymi cechami bojowymi.
Pozdrawiam.
@@muratyakupoglu1041 No właśnie - obiekty o charakterze wybitnie "kancelaryjnym" a nie frontowym. Dlaczego zatem usytuowane po zachodniej stronie? W dynamicznie zmieniającej się sytuacji wzajemnych przełamań, zdobyczy i odbicia terenu - może dlatego żeby nie wpadły w ręce wroga choćby na krótki okres czasu? Przeszkoda wodna stanowiła jakieś dodatkowe utrudnienie - na froncie pół dnia lub dzień zwłoki stanowi czasem różnicę o powodzeniu lub nie. Ale zatem dlaczego dwa były sytuowane po "niewłaściwej" stronie? Tego nie wiem... Pozdr