ពិធីលក់កន្ទេល

ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល ដែលភ្ញៀវកិត្តិយសភាគច្រើនកម្របានឃើញនោះ ត្រូវបានជ្រើសយកមកសម្ដែងក្នុងមង្គលការ កញ្ញា គង់ សម្ផស្ស-ប៉ែនរ៉ាលីន
មានពិធីមួយគេឱ្យឈ្មោះថា " ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល " , ពិធីនេះយូរៗម្ដងគេឃើញមានសម្ដែងនៅក្នុងពិធីមង្គលការ ជាពិសេសម៉ោងកាត់សក់, ហើយពិធី សាកន្ទេល និងលក់កន្ទេលនេះ បានផ្ដោតការចាប់អារម្មណ៍ និងធ្វើឱ្យមានការងឿងឆ្ងល់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកចូលរួមពិធីមង្គលការ ដោយហេតុថាពួកគេកម្របានឃើញ ឬកម្របានជួបប្រទះក្នុងការសម្ដែង។
ក្នុងពិធីមង្គលការ កញ្ញា គង់ សម្ផស្សុ កូនស្រីលោកជំទាវ ជីប យុទ្ធារី អគ្គនាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មាន CEN ជាមួយនឹងលោក ប៉ែន រ៉ាលីន កូនប្រុសប្រធានសហគ្រាសសំណង់ ប៉ែន ឈៀង, (លោកប៉ែន ឈៀង ជាវិស្វករសំណង់ប្រចាំព្រះបរមរាជវាំង) ដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងនាថ្ងៃ ៩កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ព.ស ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅអគារមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត និងពិព័រណ៍អន្តរជាតិជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ ក៏មានសម្ដែង " ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល " នេះដែរ ហើយបានធ្វើឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដោយភ្ញៀវដែលចូលរួមក្នុងពិធីមង្គលការនោះ ភាគច្រើននិយាយគ្រប់ៗគ្នាថា ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេលនេះ ពួកគេពិតជាមិនដែលបានឃើញនោះទេ... ភ្ញៀវម្នាក់ៗ ក៏កើតជាការឆ្ងល់ការសម្ដែងកម្មវិធីនេះឡើង។
ដើម្បីស្រាយចម្ងល់នេះ មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មាន CEN បានខិតខំស្រាវជ្រាវស្វែងរកឯកសារវប្បធម៌សិល្បៈមួយចំនួន ជាពិសេសវប្បធម៌នារីខ្មែរទាក់ទងទៅនឹងពិធីមង្គលការ ក៏បានប្រទះឃើញ " ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល " នេះផងដែរ, ពិធីមួយនេះ ត្រូវបានចាស់បុរាណខ្មែររក្សាតម្កល់ទុកសម្ដែងក្នុងពិធី "ចេញម្លប់កូនស្រី " ដូច្នេះ មានន័យថា " ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល " នេះមានតាំងពីយូរយារបុរាណណាស់មកហើយ គ្រាន់តែថា ក្រុមអ្នករៀបចំកិច្ច ពិធីមង្គលការមួយចំនួនមិនបានជ្រួតជ្រាប ទើបបានជាមិនសូវមានយកមកសម្ដែងក្នុងពិធីផ្សេងៗ ជាពិសេសពិធីមង្គលការកូនប្រុស-ស្រី។
ងាកមកផ្ដោតលើពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេលវិញ ពិធីនេះមានតម្កល់ទុកធ្វើកិច្ចក្នុងពិធី " ចេញម្លប់កូនស្រី " ។ ដើម្បីយល់ជ្រាបពីពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល យើងទាំងអស់គ្នាគប្បីទៅយល់ជ្រាបអំពីពិធីចេញម្លប់កូនស្រីបន្តិចសិន, ពិធី ចេញ ម្លប់ នេះ មាន លក្ខណៈ ពិធី ច្រើនយ៉ាង ណាស់ ខុសពី ពិធី ចូល ម្លប់កូនស្រី, វត្ថុបំណង នៃពិធីចេញម្លប់នេះ គឺ បំពេញ លក្ខណ៍គ្រប់ឱ្យកូនស្រី។
ពិធីចូលម្លប់កូនស្រី គឺមានអត្ថន័យចង់បង្ហាញទៅកាន់មជ្ឈដ្ឋានមនុស្សទូទៅថា " ផ្ទះនេះមានកូនស្រីមានអាយុគ្រប់ការ " ហើយ។ ឆ្លង តាម រយៈការបញ្ចូល ម្លប់ គ្រប់ លក្ខណៈសម្បត្តិកូនស្រីតាម កាល កំណត់ ហើយ មាតា បិតា នៃ កូនស្រី បាន រើស រក ពេលវេលា សម្រាប់ បញ្ចេញ ម្លប់ កូនស្រីវិញម្ដង។ ពេល ដឹង ថ្ងៃ ជោគ សិរី មង្គល ហើយ គ្រួសារ ទាំងអស់ រវល់ ដើររក ភស្តុភារ បណ្ណាការ និង អញ្ជើញ ញាតិមិត្ត ដូច ថ្ងៃរៀប មង្គលកា រដែរ ធ្ធ្វើឱ្យកម្មវិធីចេញម្លប់នេះដំណើរការមាន រយៈពេល ពីរ ថ្ងៃ មួយ យប់។
សរុបមក ពិធី ចេញ ម្លប់ នេះ ធ្វើឡើង ក្នុង កម្មវត្ថុបំណងដូចគ្នា ទៅ នឹង ពិធី ចូល ម្លប់ ដែរ គឺ បំពេញ លក្ខណ៍ គ្រប់ឱ្យកូនស្រី, គ្រាន់តែថា ពិធី ចេញពី ម្លប់ នេះ មាន លក្ខណៈ ពិធី ច្រើនយ៉ាងខុសពី ពិធីចូល ម្លប់ ដូចជា ÷ ពិធីទទួល ញាតិ មិត្ត ជិតខាង និង ការលៀង ភោជនាហារ , ពិធី កាត់សក់ , ពិធី សូត្រមន្ត , ពិធី សែនព្រេន , ពិធី បុកល័ក្ត , ពិធី ទៅរក ល័ក្ត , ពិធី កាត់ ត្បាល់ , ពិធី ធ្វើ ធ្មេញ , ពិធី ដេក អង្ករ រាប , បន្ទាប់មក គឺពិធីសាកន្ទេល និង លក់ កន្ទេល នេះឯង។
ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល ដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅដោយអ្នកភ្លេង ច្រៀង បណ្តើរ និងមានក្រុមអ្នកសម្ដែងរាំបណ្ដើរ ពពាយនាយលក់កន្ទេលទៅឱ្យផ្ទះនរណាដែលមានវាសនាអាចដេកលើកន្ទេលដ៏មានអានុភាពសិរីសួស្ដីនេះបាន គឺកកើតភោគទ្រព្យសម្បត្តិហូរហៀរ។
ពិធីសម្ដែង មានច្រៀងរាំ និងការពោលពាក្យស្ដីពីអត្ថន័យកន្ទេលអានុភាព កន្ទេលជ័យ ពោលគឺ ច្រៀង លក់ កន្ទេល ដោយរៀបរាប់ថា លក់កន្ទេលនេះឱ្យចំ ពោះ តែ អ្នក មាន និស្ស័យ មានឫក្សរាសីអានុភាពអាចទទួលកន្ទេលនេះបាន, ពេលនោះការសម្ដែងក៏ធ្វើជាទៅលក់ចំផ្ទះមានរៀបមង្គលការកូនប្រុសស្រីតែម្ដងទៅ។ អ្នក មាន វាសនាអានុភាពលើកន្ទេលនោះ ពេល យក ទៅ ក្រាល ដេក នឹងកើត មាស កើត ប្រាក់ ទ្រព្យសម្បត្តិបរិបូរណ៍សំបូរសប្បាយតរៀងទៅ។
តាមពិធីសម្ដែង គេអាចបន្តនាំកូនកំលោះកូនក្រមុំ ទៅដាំ ដើម ចេក ដើម អំពៅ មួយ ដើមៗ ជា និមិត្តរូប ថា ជីវិត និង ការរស់នៅប្រកបដោយសុភមង្គល ផ្អែម ល្ហែមដូច ផ្លែ ចេក និង ដើម អំពៅ អ៊ីចឹងដែរ ក៏សន្មត់ថាចប់ពិធី, ដូច្នេះមានន័យថា " ពិធីសាកន្ទេល និងលក់កន្ទេល " ពិតជាមាននៅក្នុងពិធីចេញម្លប់កូនស្រី ដែលជាវប្បធម៌នៃពិធីរៀបមង្គលការបុរាណខ្មែរសម្រាប់កូនប្រុសស្រីតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ៕ ពិ