काठमाडौंको किरात कनेक्सन || THE CONVERSATION - 14 || Yadav Devkota || Bhogi Raj Chamling ||
Vložit
- čas přidán 12. 09. 2024
- काठमाडौंको किरात कनेक्सन || THE CONVERSATION - 14 || Yadav Devkota || Bhogi Raj Chamling ||
Setopati brings to you the latest and authentic news from Nepal and the world. Nepal's digital newspaper.
setopati.com
Setopati Sanchar Pvt. Ltd.
सूचना विभाग दर्ता नंः १४१७/०७६-२०७७
Jhamsikhel Lalitpur, Nepal
01-5429319, 01-5428194 info@setopati.com, setopati@gmail.com
विज्ञापनका लागि
015544598, 9801123339, 9851123339
विज्ञापनका लागि
015544598, 9801123339, 9851123339
साच्चिकै महत्त्वपूर्ण लाग्यो ,आदरणीय दाजु भाेगिराज चाम्लिङ र यादव सर काे तर्कहरू मुल्यवान छ
भोगिराज सरलाई धेरै समय देखि हेरिरहेको छु मुन्धुम किरात ईतिहास खोज चाख लाग्दो छ यो मुन्धुम किरात भित्रको अदेखा गहिराई निक्कै प्रगाढ अन्न्त छ जस्लाई धेरैले फरक फरक एराबाट अध्ययन गरे अबको बाट एकिकृत
तिर लाग्नु पर्ने देखिन्छ जस्ले मुन्धुम को गहिराईमा पुगेर किरात सित जोड्दै यो हिमालय एरिफेरिमा बस्ने तमाम प्रकृतिक पुजकहरुलाई एकिकृत गर्न आवस्यक छ त्यस्मा भोगिराज सरको अध्ययन अनुसन्धान उपयुक्त होस हामि साथमा छौ
Mundhum ma kirat sabda mentioned chaina. Kirat bhaneko bhil jati ko identity ho. Pachi darjeeling ko nepali le tyo identity chorera tibetian chogyal lai hataeko ho
किरात पहिचानको बारेमा चर्चा गर्दा, राई र लिम्बु समुदायका केही मानिसहरू आफूहरूलाई किरातको सन्तान भनेर दाबी गर्छन्। तर, यथार्थमा, यस दाबीलाई समर्थन गर्ने ऐतिहासिक प्रमाणहरू छैनन्। यहाँ पाँच कारण छन् जसले राई र लिम्बुहरू किरात होइनन् भन्ने कुरा प्रमाणित गर्छ:
१. पुरातात्त्विक प्रमाणहरूको अभाव
राई र लिम्बुहरू आफूहरूलाई प्राचीन किरात सभ्यताको उत्तराधिकारी भन्छन्। केहीले त २,३०० वर्ष पुराना मूर्तिकार र मन्दिरहरू आफ्ना पूर्वजहरूले निर्माण गरेको दाबी गर्छन्। तर, प्रश्न उठ्छ, यदि उनीहरूका पूर्वजहरू यति प्रबुद्ध थिए कि तिनले काठमाडौं उपत्यकामा २,३०० वर्ष अगाडि मन्दिर र अन्य वास्तुकलाका कृतिहरू बनाए, भने पूर्वी नेपालमा उनीहरूले किन यस्तो कुनै वास्तुकलाको विकास गरेनन्? पूर्वी नेपालमा राई र लिम्बुहरूका पुराना मन्दिर, भवन, वा कुनै पनि प्रकारका वास्तुकलाका कृतिहरू छैनन्। यो कुरा स्पष्ट छ कि राई र लिम्बुहरूका पूर्वजहरूले काठमाडौंमा कुनै प्रकारको वास्तुकलाको निर्माण गरेका थिएनन्, र यो दाबी आधारहीन छ।
२. किरात पहिचानको चोरी
किरात पहिचान ऐतिहासिक रूपमा राई र लिम्बुहरूको होइन। किरात पहिचान अरू समुदायहरू, विशेषगरी भील, किराड, र प्रजापति मूर्तिकारहरूले धेरै पुरानै समयदेखि अपनाएका थिए। राई र लिम्बुहरू यो पहिचान पछिल्लो समयमा मात्रै अपनाउँदै आएका छन्। कुनै पनि पुराना अभिलेखहरू वा शिलालेखहरूमा राई र लिम्बुहरूलाई किरात भनेर चिनाइएको छैन। यसले स्पष्ट गर्छ कि किरात पहिचान राई र लिम्बुहरूको आफ्नै बनाइएको पहिचान हो, जसले अरू समुदायहरूको पहिचानलाई आफ्नो बनाउने प्रयास गरेको छ।
३. NEWAR मिथकसँग असमानता
काठमाडौं उपत्यकाका NEWAR मिथक, धर्म, र सांस्कृतिक सम्पदा राई र लिम्बुहरूको भन्दा पूर्णतया फरक छ। NEWAR मिथकहरू अत्यधिक प्रलेखित छन्, पुस्तकहरूमा लेखिएको र पीढी-दर-पीढी हस्तान्तरण गरिएको छ। तर, राई र लिम्बुहरूको मिथक र परम्पराहरू मौखिक छन् र तिनीहरू समयसँगै परिवर्तन हुने गरेका छन्। किरात पहिचानलाई बलियो बनाउनका लागि राई र लिम्बुहरूले आफ्ना मिथकहरूमा विभिन्न तत्वहरू थप्ने गरेका छन्, जसले गर्दा तिनीहरूको कथा निरन्तर परिवर्तन हुँदै आएको छ।
४. ऐतिहासिक प्रमाणहरूको अभाव
खस जातिको प्राचीन शिलालेख, मन्दिर, विहार, साहित्यको इतिहास, र लोक गीतहरू छन्। यी सबैले खस जातिको प्राचीन इतिहासलाई समर्थन गर्छन्। त्यस्तै, मधेसी समुदायसँग पनि पुराना वास्तुकला, साहित्य, र नयाँरहरूसँग साझा थरहरू छन्। तर, राई र लिम्बुहरूको हकमा कुनै पनि प्राचीन शिलालेख वा मन्दिरहरूको अभाव छ, जसले गर्दा उनीहरूलाई किरातको सन्तान भन्नुको कुनै आधार छैन। साथै, नयाँर र राई-लिम्बुहरूको सम्बन्ध पूर्णतया काल्पनिक देखिन्छ, किनकि उनीहरूको थरहरू पनि मेल खाँदैनन्।
५. किरातको वास्तविक उत्तराधिकारी
भील, किराड, र प्रजापति मूर्तिकारहरू प्राचीन कालदेखि नै आफूलाई किरातको सन्तान मान्दै आएका छन्। यी समुदायहरूले आफ्नो पहिचानलाई संरक्षण गर्न विभिन्न प्रकारका सांस्कृतिक, धार्मिक, र सामाजिक परम्पराहरू अपनाएका छन्। तर, राई र लिम्बुहरूले पछिल्लो समयमा मात्रै यो पहिचानलाई आफ्नो बनाउन प्रयास गरेका छन्, जसले गर्दा उनीहरूको दाबी कमजोर देखिन्छ।
@@pratikking2272Aarko aayo researcher, yesto idea bhakoanxe le publish gara na
@@pratikking2272 kirat sabda mundhum ma nahunu ekdam normal ho. Kirat vanne term aru le rakheko naam ho, same as how hindu vanne naam pani persian haru le rakhdeko ho. Geeta ma chai ka lekheko cha ki “we are hindu” vanera? But that does not mean ki hindu haru hindu nei haina, does it?
And as for your other statement, you got any proof that I can check?
@@pratikking2272हिन्दु धर्म ग्रन्थहरू मा पनि हिन्दु भन्ने शब्द कहिँ कतै छैन तर पनि सबै हिन्दु धर्म मान्छु भनेर एक्यबद्धत छन्। तपाईं जस्तो हिबुन्देहरूको कारण हामी हामी बिच सधैं फाँट आई नै रहन्छ र कहिल्यै एक हुँदैनौं।
यहाँहरुको अन्तर्वार्ता अति महत्त्वपूर्ण छ। यादव सरको किराँत वंशप्रतिको अध्ययन,ज्ञान,दृष्टिकोण सकारात्मक र सह्राहनीय छ।भोगिराज सरको सत्यतथ्य परक खोज गहन अध्ययन विश्लेषण विशिष्ट छ र अझै कहिँ कतै अधुरो रहेको खण्डमा आगामी अथक प्रयास र मेहनत ले सहि निचोड र निष्कर्षमा पुग्नुहुन्छ भन्ने विस्वाश छ। हजुरलाई हृदय देखि नमन गर्दै शुभकामना छ।
भिलहरू किन किरात हुन्: पाँच कारणहरूनेपाल, भारत, र आसपासका क्षेत्रमा किरात समुदायको ऐतिहासिक उपस्थिति रहेको छ। भिलहरूलाई किरातको एउटा प्रमुख समूहका रूपमा मानिन्छ। किरात र भिलहरूको सम्बन्धलाई प्राचीन कालदेखि नै विभिन्न प्रमाणहरूद्वारा पुष्टि गरिएको छ। यहाँ पाँच कारणहरू छन् जसले भिलहरू किरात हुन् भन्ने तथ्यलाई समर्थन गर्छ।१. भाषिक समानताभिल र खस भाषाहरू बीचमा गहिरो भाषिक समानता पाइन्छ। खस भाषाहरू जस्तै नेपाली, कुमाउनी, डोटेली, र जुम्ली भाषाहरू भिल भाषासँग मिल्दोजुल्दो छन्। यी भाषाहरूको समानताले यी दुई समुदायहरूबीचको ऐतिहासिक सम्पर्कलाई स्पष्ट रूपमा देखाउँछ। यसले प्राचीन समयदेखि नै भिलहरू र खसहरूबीचको निकट सम्बन्धलाई देखाउँछ। भाषिक समानताले सांस्कृतिक आदानप्रदानको प्रमाण दिन्छ, जसले भिलहरू किरात हुन् भन्ने धारणा बलियो बनाउँछ।२. ऐतिहासिक सहवासइतिहासमा खस र किरात समुदाय एकै ठाउँमा बसोबास गर्थे। विशेष गरी भिलहरू किरात समुदायको महत्त्वपूर्ण हिस्सा थिए, र उनीहरू खसहरूका साथसाथै बस्थे। इतिहासकारहरूले किरात र खसहरूबीचको मिलनलाई विभिन्न ऐतिहासिक घटनाहरूमा वर्णन गरेका छन्। यसले यी दुई समुदायबीचको घनिष्ठ सम्बन्धलाई पुष्टि गर्छ र भिलहरूलाई किरातको रूपमा मान्यता दिन्छ।३. सांस्कृतिक समानताभिलहरू र खस समुदायबीच सांस्कृतिक समानता पाइन्छ। दुवै समुदायले पुरातन धर्म, परम्परा, र संस्कारहरूमा समानता राख्छन्। उनीहरूको लोकगीत, नृत्य, र धार्मिक अनुष्ठानहरूमा समानताहरू देखिन्छ। उदाहरणका लागि, भिलहरूको पूजा पद्धति र किरातहरूको धार्मिक अनुष्ठानहरूमा धेरै समानता पाइन्छ। यसले भिलहरू किरात हुन् भन्ने तथ्यलाई थप प्रमाणित गर्छ।४. खस र किरातहरूको मिश्रणइतिहासमा खस र किरात समुदायले एकअर्कासँग मिश्रण गरेका थिए। धेरै किरात समूहहरू खस समुदायमा विलीन भए, जसले गर्दा उनीहरूको सांस्कृतिक र भाषिक विशेषताहरू खसहरूको बीचमा फैलियो। भिलहरू पनि यस मिश्रणको हिस्सा थिए, जसले गर्दा उनीहरूको पहिचान किरातको रूपमा स्थापित भयो। यसले भिलहरू किरात हुन् भन्ने धारणा थप बलियो बनाउँछ।५. पुरातात्त्विक प्रमाणपुरातात्त्विक प्रमाणहरूले भिलहरू किरात समुदायको एक महत्त्वपूर्ण हिस्सा हुन् भन्ने तथ्यलाई पुष्टि गर्छ। विभिन्न स्थलहरूमा पाइएको पुरातन अवशेषहरू, मन्दिरहरू, र मूर्तिहरूले भिलहरूको किरात पहिचानलाई समर्थन गर्छ। यी प्रमाणहरूले भिलहरू प्राचीन कालदेखि नै किरात समुदायको एक प्रमुख हिस्सा थिए भन्ने तथ्यलाई प्रकट गर्छ।
Thank you Setopati and Bhogiraj chamling sir for the enlightening us on this matter🙌 its an humble request to please moderate the comment section as there are many spam accounts spreading misinformation and hate towards janajati/kirats.
We're not Janajati brother. We're Mulbaasi/Aadibaasi of Nepal.
@@sea0396 I see, all these terms are so confusing xD we all need to agree to one term and stick to it
Garti Samuhako (Wallo Kirat) Dolakha JillaKo Hanb GaunMa Basobasgarne Sunuwar: Garshi Yata Thari Hun. Naya Aanna Pakda NAWAGI GarinXa❤
Nepal ko history ma nasemittyeko vanum ya rajayle chaso nagareko hamro kirat history ..
Proud of you Bhogiraj sir , hjurko yo level ko study and research ko lagi!!
भोगी राज सर को यो अभियान जारी नै रहोस्।अरु दबिएका,र दबाइएका कुराहरू पनि लिएर जानकारी दिनुहोस् शुभकामना र हामी भाग्यमानी हुनेछौं।
Bhogiraaj jiule ta kirat haru China bata ako bhanxa....khoi alik anusandhan ko khacho bhanum ki ba Jagman Gurung jhai bahun koi hali hoki🤨
@@PaulRai-vf6lv nepal ma arya (Caucasian/aryan) ra kirat (orienta/mongoloid) race ka manche sabai jun chan, sabai Nepal bahira batai ayeka hun. Indian subcontinent or South Asia ka true bhumiputra haru negroid race ka hunn. Uniharu ailae ka madhesh ka manche haru hunn tara uniharu ko ma pani west ma arya ra east ma mongol gene mixture vaisakyo
Tespachi Nepal ma mongol race haru 1st ma north ra east bata aye, ani west, central ra east nepal ko Himalayan ra pahadi regions ma Ayera basey. Ailae uniharu magar-gurung, tamang-jyapu, rai-limbu etc hunn
Arya race ka haru 2nd ma aye west bata, jo ailae khas haru hun (khas chettri, khas bahun). Uniharu pani kirat jastai Himalayan ra pahadi regions ayera basey tara Far-West nepal ma.
Tespachi 3rd ma feri arya haru south bata Nepal ko pahad ma aye. Uniharu ni ailae bahun/chettri vanchan afulai tara khas hainan uniharu. Khas ra arya ko difference dherai lai tha chaina.
Setopati, amazing content I loved it
Interesting conversation .
Thank you .
मैले भोगिराज दाजुको यो सहित तीन ओटा भिडियो हेरे निकै नयाँ कुरा बुझ्नै अवसर पाइयो केही कुराले मनमा कौतुहल जागायो
Kirat bhaneko rai, limbu hoina. Bhil jati, Kirad/ Kirar jati ho. Ma sanga bahas garna aaunus. Ma satya charlanga parchu
I want to know about it
Limbu ta china ko tribals haru raicha bhagera ako. Tya bata 4-500 barsa agadi laat hanera china bata khedaera ako raicha.
Kirat ko artha bujhnu pahile ani matra bolnu hola. Google baba le bhaneka harek kura haru lai legit manne manche parnu bhayo jasto cha. I don't agree with your opinion Patel bhai.
Kirat ko artha bujhnu pahile ani matra bolnu hola. Google baba le bhaneka harek kura haru lai legit manne manche parnu bhayo jasto cha. I don't agree with your opinion Patel bhai.
Jyapus are first Nation of Nepalmadal
100% Jhut ho. Kirat bhaneko bhil hun bhul
अत्यन्त सूचनामूलक र एकदमै रोचक कन्भरसेसन ! 🙏🙏
काठमाडौं को नरदेवी बाट लगभग १०० मिटर पर एउटा
बुराङख्योः भन्ने ठाऊं छ जसलाई अहिले नेपालीमा भुरुङखेल भनिन्छ। नेवारी भाषामा अहिले पनि बुराङख्योः नै भनिन्छ। यता तिर पनि बिज्ञ चामलिंगज्यूबाट अध्ययन गरिदिनु भए अझ राम्रो हुन्थ्यो की?
झूठो किरात पहिचान: राई, लिम्बु लाहुरेहरूले कसरी भीलहरूको पहिचान चोरे
किरात पहिचानको इतिहासमा गहिराइमा गएर अध्ययन गर्दा, स्पष्ट रूपमा देखिन्छ कि राई र लिम्बु समुदायले आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नु केवल एक आधुनिक षड्यन्त्र हो। यो षड्यन्त्रले वास्तविक किरात, अर्थात् भीलहरूको पहिचानलाई हाइज्याक गरेर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने प्रयास गरेको छ। यस लेखमा, हामी कसरी राई, लिम्बु लाहुरेहरूले भीलहरूको पहिचान चोरेका छन् भन्ने विषयमा चर्चा गर्नेछौं।
१. ऐतिहासिक प्रमाणको अभाव:
राई र लिम्बु समुदायको किरात पहिचानको कुनै पनि पुरानो ऐतिहासिक प्रमाण पाइँदैन। भारतीय र नेपाली पुराना ग्रन्थहरूमा, किरात भनेर चिनिने भीलहरू थिए, जसको उल्लेख पुराना ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा पाइन्छ। गोपाल वंशावली जस्ता प्राचीन ग्रन्थहरूमा भीलहरूलाई किरात या किराड भनेर चिनाइएको छ। तर राई र लिम्बुहरूको नाम कतै उल्लेख गरिएको छैन। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बुहरूको किरात पहिचानको दाबी झूठो हो।
२. किरात धर्मको आविष्कार:
किरात धर्म भन्ने कुनै प्राचीन धर्म थिएन। यो धर्म २० औं शताब्दीमा इमान सिंह चेम्जोङले आविष्कार गरेका हुन्। उनले याक्थुङ मुन्धुमलाई किरात मुन्धुमको रूपमा पुनः ब्रान्ड गरे र प्रचार गर्न थाले। यसअघि, भीलहरूको आफ्नै धार्मिक परम्परा थियो, जुन सदीयौंसम्म जोगाइएको थियो। राई र लिम्बुहरूले यस धर्मलाई हाइज्याक गरेर आफूलाई किरात धर्मावलम्बीको रूपमा चिनाउन खोजे, जुन पूर्ण रूपमा गलत हो।
३. मंगोल आक्रमण र राई, लिम्बुहरूको आगमन:
राई र लिम्बु समुदायमा मंगोलियन डीएनएको पाइने प्रमाण छ, जसले उनीहरूलाई मंगोल आक्रमणपछि मात्र नेपालमा आएको देखाउँछ। चंगेज खानको नेतृत्वमा भएको मंगोल आक्रमणपछि, भीलहरू उत्तरपूर्व भारतमा बसोबास गर्थे। तर यो आक्रमणले भीलहरूलाई दक्षिणतिर विस्थापित गर्यो। राई र लिम्बुहरूको आगमन मंगोल साम्राज्यको पतनपछि मात्र भएको हो। त्यसैले उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी कुनै ऐतिहासिक आधारमा आधारित छैन।
४. भीलहरूको वास्तविक किरात पहिचान:
भीलहरू नै वास्तविक किरात हुन्, जसलाई पुराना ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा चिनाइएको छ। भीलहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरूलाई सदियौंसम्म जोगाइएको छ, जसले उनीहरूको किरात पहिचानलाई बलियो बनाउँछ। तर राई र लिम्बुहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरू ३०० वर्षभन्दा पुरानो छैनन्, जुन उनीहरूको किरात पहिचानको दाबीलाई कमजोर बनाउँछ।
५. झूठो किरात पहिचानको हानिकारक प्रभाव:
राई र लिम्बु समुदायले भीलहरूको पहिचान चोरेर आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नुले सामाजिक र सांस्कृतिक रूपमा ठूलो हानि पुर्याएको छ। यसले भीलहरूको वास्तविक पहिचानलाई दबाउन खोजेको छ र उनीहरूको सांस्कृतिक सम्पदामा धावा बोल्न खोजेको छ। यस्तो झूठो किरात पहिचानको दाबीले नेपाल र भारतमा सामाजिक र सांस्कृतिक विभाजन ल्याउने खतरा उत्पन्न गरेको छ।
किरात पहिचान बनावटी र झूठो भएको ५ कारणहरूकिरात पहिचानलाई कतिपयले प्राचीन र मौलिक मान्यता माने पनि, यसको ऐतिहासिक प्रमाणहरू र तथ्यहरूको अभावले यो पहिचान बनावटी र झूठो भएको प्रष्ट गर्छ। यहाँ पाँच प्रमुख कारणहरू छन् जसले किरात पहिचानको अवास्तविकता देखाउँछन्।१. प्राचीन ग्रन्थहरूमा राई र लिम्बूहरूको उल्लेख नभएको: कुनै पनि प्राचीन हिन्दू, बौद्ध वा अन्य ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा राई र लिम्बूहरूको उल्लेख पाइँदैन। यी जातिहरूलाई किरातको रूपमा चिनाउने कुनै ऐतिहासिक प्रमाण छैन। यसले देखाउँछ कि किरात पहिचान बनावटी रूपमा पछि निर्माण गरिएको हो।२. सेन राज्यकालमा भिलहरूलाई किरात भनिन्थ्यो: नेपालका सेन राज्यका समयमा, भिल समुदायलाई किरात भनेर चिनिन्थ्यो। सेन राजाहरूले भिलहरूलाई पूर्वी नेपालको वास्तविक किरातका रूपमा मानेका थिए। राई र लिम्बूहरूको किरात पहिचानको दाबीमा कुनै प्रमाण नभएकोले, यो तथ्यले किरात पहिचानको झूठो भएको देखाउँछ।३. किरात धर्मको कुनै प्राचीन उल्लेख नभएको: किरात धर्मको कुनै पुरानो उल्लेख पाइँदैन। यो धर्मको अवधारणा इमान सिंह चेम्जोङद्वारा २०औं शताब्दीमा पुनःनिर्माण गरिएको थियो। उनले याक्थुङ मुण्डुमलाई किरात मुण्डुम भनेर पुनःब्रान्ड गरे र यसलाई किरात धर्मको रूपमा प्रचार गर्न थाले। यसले देखाउँछ कि किरात धर्मको अवधारणा पनि बनावटी हो।४. मंगोल आक्रमणपछि भिलहरूको दक्षिणतिर बसाई सरेको: मंगोल साम्राज्यको आक्रमणको अगाडि, भिलहरू उत्तरपूर्वी भारतमा बसोबास गर्थे। मंगोल आक्रमणको क्रममा भिलहरूमा ठूलो जनसंहार भयो र तिनीहरूलाई दक्षिणतिर असम र बंगालतिर सर्न बाध्य पारियो। यसले देखाउँछ कि किरात पहिचानको वास्तविकता भिलहरूमा थियो, न कि राई र लिम्बूहरूमा।५. राई र लिम्बूहरूको मंगोलियन डीएनए: राई र लिम्बूहरूको डीएनएमा मंगोलियन जीनहरूको उच्च मात्रा पाइन्छ। यो जीन चंगेज खानको १२ औं शताब्दीको आक्रमणको परिणामस्वरूप आएको हो। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बूहरू मंगोल साम्राज्यको अन्त्यपछि मात्र नेपालमा प्रवेश गरेका थिए। उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी वास्तविक ऐतिहासिक आधारमा छैन।यसरी, किरात पहिचान पुरातन वा मौलिक नभएर एक बनावटी र झूठो अवधारणा हो। यसको निर्माण पछिल्लो समयमा भएका ऐतिहासिक घटनाक्रमहरूको परिणाम हो, जसको आधार वास्तविकतामा नभएर मिथ्यामा छ।
किरात पहिचानको बारेमा चर्चा गर्दा, राई र लिम्बु समुदायका केही मानिसहरू आफूहरूलाई किरातको सन्तान भनेर दाबी गर्छन्। तर, यथार्थमा, यस दाबीलाई समर्थन गर्ने ऐतिहासिक प्रमाणहरू छैनन्। यहाँ पाँच कारण छन् जसले राई र लिम्बुहरू किरात होइनन् भन्ने कुरा प्रमाणित गर्छ:
१. पुरातात्त्विक प्रमाणहरूको अभाव
राई र लिम्बुहरू आफूहरूलाई प्राचीन किरात सभ्यताको उत्तराधिकारी भन्छन्। केहीले त २,३०० वर्ष पुराना मूर्तिकार र मन्दिरहरू आफ्ना पूर्वजहरूले निर्माण गरेको दाबी गर्छन्। तर, प्रश्न उठ्छ, यदि उनीहरूका पूर्वजहरू यति प्रबुद्ध थिए कि तिनले काठमाडौं उपत्यकामा २,३०० वर्ष अगाडि मन्दिर र अन्य वास्तुकलाका कृतिहरू बनाए, भने पूर्वी नेपालमा उनीहरूले किन यस्तो कुनै वास्तुकलाको विकास गरेनन्? पूर्वी नेपालमा राई र लिम्बुहरूका पुराना मन्दिर, भवन, वा कुनै पनि प्रकारका वास्तुकलाका कृतिहरू छैनन्। यो कुरा स्पष्ट छ कि राई र लिम्बुहरूका पूर्वजहरूले काठमाडौंमा कुनै प्रकारको वास्तुकलाको निर्माण गरेका थिएनन्, र यो दाबी आधारहीन छ।
२. किरात पहिचानको चोरी
किरात पहिचान ऐतिहासिक रूपमा राई र लिम्बुहरूको होइन। किरात पहिचान अरू समुदायहरू, विशेषगरी भील, किराड, र प्रजापति मूर्तिकारहरूले धेरै पुरानै समयदेखि अपनाएका थिए। राई र लिम्बुहरू यो पहिचान पछिल्लो समयमा मात्रै अपनाउँदै आएका छन्। कुनै पनि पुराना अभिलेखहरू वा शिलालेखहरूमा राई र लिम्बुहरूलाई किरात भनेर चिनाइएको छैन। यसले स्पष्ट गर्छ कि किरात पहिचान राई र लिम्बुहरूको आफ्नै बनाइएको पहिचान हो, जसले अरू समुदायहरूको पहिचानलाई आफ्नो बनाउने प्रयास गरेको छ।
३. NEWAR मिथकसँग असमानता
काठमाडौं उपत्यकाका NEWAR मिथक, धर्म, र सांस्कृतिक सम्पदा राई र लिम्बुहरूको भन्दा पूर्णतया फरक छ। NEWAR मिथकहरू अत्यधिक प्रलेखित छन्, पुस्तकहरूमा लेखिएको र पीढी-दर-पीढी हस्तान्तरण गरिएको छ। तर, राई र लिम्बुहरूको मिथक र परम्पराहरू मौखिक छन् र तिनीहरू समयसँगै परिवर्तन हुने गरेका छन्। किरात पहिचानलाई बलियो बनाउनका लागि राई र लिम्बुहरूले आफ्ना मिथकहरूमा विभिन्न तत्वहरू थप्ने गरेका छन्, जसले गर्दा तिनीहरूको कथा निरन्तर परिवर्तन हुँदै आएको छ।
४. ऐतिहासिक प्रमाणहरूको अभाव
खस जातिको प्राचीन शिलालेख, मन्दिर, विहार, साहित्यको इतिहास, र लोक गीतहरू छन्। यी सबैले खस जातिको प्राचीन इतिहासलाई समर्थन गर्छन्। त्यस्तै, मधेसी समुदायसँग पनि पुराना वास्तुकला, साहित्य, र नयाँरहरूसँग साझा थरहरू छन्। तर, राई र लिम्बुहरूको हकमा कुनै पनि प्राचीन शिलालेख वा मन्दिरहरूको अभाव छ, जसले गर्दा उनीहरूलाई किरातको सन्तान भन्नुको कुनै आधार छैन। साथै, नयाँर र राई-लिम्बुहरूको सम्बन्ध पूर्णतया काल्पनिक देखिन्छ, किनकि उनीहरूको थरहरू पनि मेल खाँदैनन्।
५. किरातको वास्तविक उत्तराधिकारी
भील, किराड, र प्रजापति मूर्तिकारहरू प्राचीन कालदेखि नै आफूलाई किरातको सन्तान मान्दै आएका छन्। यी समुदायहरूले आफ्नो पहिचानलाई संरक्षण गर्न विभिन्न प्रकारका सांस्कृतिक, धार्मिक, र सामाजिक परम्पराहरू अपनाएका छन्। तर, राई र लिम्बुहरूले पछिल्लो समयमा मात्रै यो पहिचानलाई आफ्नो बनाउन प्रयास गरेका छन्, जसले गर्दा उनीहरूको दाबी कमजोर देखिन्छ।
किरात: मंगोल आक्रमणकारीहरूभन्दा अघि उत्तरपूर्वी भारतका इंडो-आर्यन/ऑस्ट्रेलियड शासकहरू
किरातहरू, जसलाई भिल्स पनि भनिन्छ, उत्तरपूर्वी भारतका प्राचीन शासकहरू थिए। यी किरातहरू इंडो-आर्यन र ऑस्ट्रेलियड समूहसँग सम्बन्धित थिए, र उनीहरूले उत्तरपूर्वी भारतको विशाल क्षेत्रमा आफ्नो सांस्कृतिक र राजनीतिक प्रभुत्व कायम राखेका थिए। तर समयसँगै बाह्य आक्रमणहरू, युद्धहरू र अन्य शक्तिशाली साम्राज्यहरूको विस्तारले किरातहरूको जीवनमा ठूला परिवर्तनहरू ल्यायो।
मंगोल आक्रमण, ड्जुंगर आक्रमण, र मिंग वंशका विस्तारवादी गतिविधिहरूले उत्तरपूर्वी भारतमा ठूलो प्रभाव पार्यो। मंगोल आक्रमणकारीहरूका कारण उत्तरपूर्वी भारतमा ठूला संख्यामा शरणार्थीहरूको आगमन भयो। मंगोल, चिनियाँ, म्यानमार, र भियतनामबाट आएका यी शरणार्थीहरू उत्तरपूर्वी भारतमा बसोबास गर्न थाले, जसले यस क्षेत्रको जनसंख्या र सांस्कृतिक संरचनामा गहिरो परिवर्तन ल्यायो।
यी बाह्य आक्रमणकारीहरूको आगमनसँगै किरातहरू आफ्नो भूमिबाट विस्थापित भए। उत्तरपूर्वी भारतका यी पुराना शासकहरू असम र बंगालतिर सर्न बाध्य भए। मंगोल आक्रमण, र त्यसपछि आएको तिब्बती, चिनियाँ, ड्जुंगर, र मिंग आक्रमणहरूले किरातहरूको जीवनलाई थप कठिन बनायो। यसक्रममा, किरातहरू मध्य प्रदेश र महाराष्ट्रसम्म सरे, जहाँ उनीहरू किरार जातिको रूपमा परिचित भए।
किरातहरूलाई उनीहरूको पुरानो भूमिबाट विस्थापित हुनुपर्यो, तर उनीहरूले आफ्नो पहिचानलाई नयाँ स्थानमा पनि जीवित राख्न सफल भए। मध्य प्रदेश र महाराष्ट्रमा बसोबास गरेका यी किरार जातिका किरातहरूले आफ्नो सांस्कृतिक सम्पदा र पहिचानलाई कायम राख्न निरन्तर प्रयास गरे। उनीहरूले आफ्नो मौलिक पहिचानलाई कहिल्यै हराउन दिएनन्, र आज पनि आफ्नो परम्परा र संस्कृतिलाई जीवन्त राखिरहेका छन्।
मंगोल आक्रमण र त्यसपछि आएका अन्य बाह्य शक्तिहरूले किरातहरूको जीवनमा गहिरो प्रभाव पार्यो। किरातहरू आफ्नो पुरानो भूमिबाट विस्थापित भए पनि, उनीहरूको संघर्ष र साहसले उनीहरूलाई नयाँ स्थानमा पनि सफल बनाउन मद्दत गर्यो।
यद्यपि किरातहरू (भिल) मंगोलहरूबाट हार खाए, उनीहरूका नातेदार खसहरूले भने विदेशी आक्रमणकारीहरूसँग संघर्ष गरिरहे। खसहरूले आफ्नो भूमि र साम्राज्यको रक्षा गरे र उत्तरपूर्वी भारतमा आफ्नो शासनलाई कायम राखे। खसहरूको परम्परा, भाषा र संस्कृतिमा आज पनि किरात (भिल)हरूको प्रभाव देखिन्छ, जसले यी दुई समुदायबीचको ऐतिहासिक सम्बन्धलाई प्रकट गर्छ।
Pagal
100%
प्रमाण भयको इतिहास पत्येउन सक्छ काल्पनिक कथाहरु नेपाल भारत धैरेछ राजा असोक कालमा आफनै पालि भाषा ढुंगा लेखको प्रमाण छ किरात संग पन्द्र सताबि इतिहास जोडमिलदैन नागबंष किसनसंग जोदनु गलत हो
यो राईहारुले अफु मात्रै किराँत बनेर दाबी गर्छ हो 5 हाजार भन्दा अगि अरे निङरो भएक सबै किराँत हो के राई तामाङ मगर लिम्बू नेवार किराँत बनेको धर्म होईन किराँत सबेता हो पछि मान्छेले जात बनाको हो तामाङ राई लिम्बू मगर नेवारको बस्ने थालो काठमाडौ हो पछिल्लो समयमा बसाइँसरदै गएको हो नाचैने बोलेकोछ हावा सुन्ने दार्सक्ले पनि केबन्छ हो हा हा यो राई बनौदो मुर्खा रैछ
Ho k Aryan bahek Nepal ko hami sabai kirat nai thim tara ahile koi Buddh koi Bon koi hindu ra koi Masta ani Koi Christian ma biswas ra astha rakhnu thale poxi Buddh manne le hami budhist hu bhannu thalyo Bon manne le poni prakritik nai manne ho hami bhannu thalyo ra hindu mannele hami hindu hu bhannu thalyo ra masta ra kirat haru chai ahile adiyeko xa Rai ra Limbu matrai kirat hoina kirat ta Nepal ko bhumi putra haru sabai kirat hun Rai,Limbu,Newar,Tamang,Gurung,Magar,Sherpa,Thami,Jirel,sunuwar,Yakkha,Dewan,Tharu,Rajbanshi,Dhimal,Danuwar,Meche ityadi ajhai xa kati ho kati e sab kalantar ma kirati Prakritik pujak nai thiyo tara aju sabai afno afno biswas ra astha anusar afai xuttiyeko hun tara bastap ma aryan bahek sabai eutai hun Nepal ko sandarbha ma .....
Newar comprises of Gopal, Mahispal, kirat, Lichhavi and Malla
झूठो किरात पहिचान: राई, लिम्बु लाहुरेहरूले कसरी भीलहरूको पहिचान चोरे
किरात पहिचानको इतिहासमा गहिराइमा गएर अध्ययन गर्दा, स्पष्ट रूपमा देखिन्छ कि राई र लिम्बु समुदायले आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नु केवल एक आधुनिक षड्यन्त्र हो। यो षड्यन्त्रले वास्तविक किरात, अर्थात् भीलहरूको पहिचानलाई हाइज्याक गरेर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने प्रयास गरेको छ। यस लेखमा, हामी कसरी राई, लिम्बु लाहुरेहरूले भीलहरूको पहिचान चोरेका छन् भन्ने विषयमा चर्चा गर्नेछौं।
१. ऐतिहासिक प्रमाणको अभाव:
राई र लिम्बु समुदायको किरात पहिचानको कुनै पनि पुरानो ऐतिहासिक प्रमाण पाइँदैन। भारतीय र नेपाली पुराना ग्रन्थहरूमा, किरात भनेर चिनिने भीलहरू थिए, जसको उल्लेख पुराना ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा पाइन्छ। गोपाल वंशावली जस्ता प्राचीन ग्रन्थहरूमा भीलहरूलाई किरात या किराड भनेर चिनाइएको छ। तर राई र लिम्बुहरूको नाम कतै उल्लेख गरिएको छैन। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बुहरूको किरात पहिचानको दाबी झूठो हो।
२. किरात धर्मको आविष्कार:
किरात धर्म भन्ने कुनै प्राचीन धर्म थिएन। यो धर्म २० औं शताब्दीमा इमान सिंह चेम्जोङले आविष्कार गरेका हुन्। उनले याक्थुङ मुन्धुमलाई किरात मुन्धुमको रूपमा पुनः ब्रान्ड गरे र प्रचार गर्न थाले। यसअघि, भीलहरूको आफ्नै धार्मिक परम्परा थियो, जुन सदीयौंसम्म जोगाइएको थियो। राई र लिम्बुहरूले यस धर्मलाई हाइज्याक गरेर आफूलाई किरात धर्मावलम्बीको रूपमा चिनाउन खोजे, जुन पूर्ण रूपमा गलत हो।
३. मंगोल आक्रमण र राई, लिम्बुहरूको आगमन:
राई र लिम्बु समुदायमा मंगोलियन डीएनएको पाइने प्रमाण छ, जसले उनीहरूलाई मंगोल आक्रमणपछि मात्र नेपालमा आएको देखाउँछ। चंगेज खानको नेतृत्वमा भएको मंगोल आक्रमणपछि, भीलहरू उत्तरपूर्व भारतमा बसोबास गर्थे। तर यो आक्रमणले भीलहरूलाई दक्षिणतिर विस्थापित गर्यो। राई र लिम्बुहरूको आगमन मंगोल साम्राज्यको पतनपछि मात्र भएको हो। त्यसैले उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी कुनै ऐतिहासिक आधारमा आधारित छैन।
४. भीलहरूको वास्तविक किरात पहिचान:
भीलहरू नै वास्तविक किरात हुन्, जसलाई पुराना ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा चिनाइएको छ। भीलहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरूलाई सदियौंसम्म जोगाइएको छ, जसले उनीहरूको किरात पहिचानलाई बलियो बनाउँछ। तर राई र लिम्बुहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरू ३०० वर्षभन्दा पुरानो छैनन्, जुन उनीहरूको किरात पहिचानको दाबीलाई कमजोर बनाउँछ।
५. झूठो किरात पहिचानको हानिकारक प्रभाव:
राई र लिम्बु समुदायले भीलहरूको पहिचान चोरेर आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नुले सामाजिक र सांस्कृतिक रूपमा ठूलो हानि पुर्याएको छ। यसले भीलहरूको वास्तविक पहिचानलाई दबाउन खोजेको छ र उनीहरूको सांस्कृतिक सम्पदामा धावा बोल्न खोजेको छ। यस्तो झूठो किरात पहिचानको दाबीले नेपाल र भारतमा सामाजिक र सांस्कृतिक विभाजन ल्याउने खतरा उत्पन्न गरेको छ।
झूठो किरात पहिचान: राई, लिम्बु लाहुरेहरूले कसरी भीलहरूको पहिचान चोरे
किरात पहिचानको इतिहासमा गहिराइमा गएर अध्ययन गर्दा, स्पष्ट रूपमा देखिन्छ कि राई र लिम्बु समुदायले आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नु केवल एक आधुनिक षड्यन्त्र हो। यो षड्यन्त्रले वास्तविक किरात, अर्थात् भीलहरूको पहिचानलाई हाइज्याक गरेर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने प्रयास गरेको छ। यस लेखमा, हामी कसरी राई, लिम्बु लाहुरेहरूले भीलहरूको पहिचान चोरेका छन् भन्ने विषयमा चर्चा गर्नेछौं।
१. ऐतिहासिक प्रमाणको अभाव:
राई र लिम्बु समुदायको किरात पहिचानको कुनै पनि पुरानो ऐतिहासिक प्रमाण पाइँदैन। भारतीय र नेपाली पुराना ग्रन्थहरूमा, किरात भनेर चिनिने भीलहरू थिए, जसको उल्लेख पुराना ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा पाइन्छ। गोपाल वंशावली जस्ता प्राचीन ग्रन्थहरूमा भीलहरूलाई किरात या किराड भनेर चिनाइएको छ। तर राई र लिम्बुहरूको नाम कतै उल्लेख गरिएको छैन। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बुहरूको किरात पहिचानको दाबी झूठो हो।
२. किरात धर्मको आविष्कार:
किरात धर्म भन्ने कुनै प्राचीन धर्म थिएन। यो धर्म २० औं शताब्दीमा इमान सिंह चेम्जोङले आविष्कार गरेका हुन्। उनले याक्थुङ मुन्धुमलाई किरात मुन्धुमको रूपमा पुनः ब्रान्ड गरे र प्रचार गर्न थाले। यसअघि, भीलहरूको आफ्नै धार्मिक परम्परा थियो, जुन सदीयौंसम्म जोगाइएको थियो। राई र लिम्बुहरूले यस धर्मलाई हाइज्याक गरेर आफूलाई किरात धर्मावलम्बीको रूपमा चिनाउन खोजे, जुन पूर्ण रूपमा गलत हो।
३. मंगोल आक्रमण र राई, लिम्बुहरूको आगमन:
राई र लिम्बु समुदायमा मंगोलियन डीएनएको पाइने प्रमाण छ, जसले उनीहरूलाई मंगोल आक्रमणपछि मात्र नेपालमा आएको देखाउँछ। चंगेज खानको नेतृत्वमा भएको मंगोल आक्रमणपछि, भीलहरू उत्तरपूर्व भारतमा बसोबास गर्थे। तर यो आक्रमणले भीलहरूलाई दक्षिणतिर विस्थापित गर्यो। राई र लिम्बुहरूको आगमन मंगोल साम्राज्यको पतनपछि मात्र भएको हो। त्यसैले उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी कुनै ऐतिहासिक आधारमा आधारित छैन।
४. भीलहरूको वास्तविक किरात पहिचान:
भीलहरू नै वास्तविक किरात हुन्, जसलाई पुराना ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा चिनाइएको छ। भीलहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरूलाई सदियौंसम्म जोगाइएको छ, जसले उनीहरूको किरात पहिचानलाई बलियो बनाउँछ। तर राई र लिम्बुहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरू ३०० वर्षभन्दा पुरानो छैनन्, जुन उनीहरूको किरात पहिचानको दाबीलाई कमजोर बनाउँछ।
५. झूठो किरात पहिचानको हानिकारक प्रभाव:
राई र लिम्बु समुदायले भीलहरूको पहिचान चोरेर आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नुले सामाजिक र सांस्कृतिक रूपमा ठूलो हानि पुर्याएको छ। यसले भीलहरूको वास्तविक पहिचानलाई दबाउन खोजेको छ र उनीहरूको सांस्कृतिक सम्पदामा धावा बोल्न खोजेको छ। यस्तो झूठो किरात पहिचानको दाबीले नेपाल र भारतमा सामाजिक र सांस्कृतिक विभाजन ल्याउने खतरा उत्पन्न गरेको छ।
किरात पहिचान बनावटी र झूठो भएको ५ कारणहरूकिरात पहिचानलाई कतिपयले प्राचीन र मौलिक मान्यता माने पनि, यसको ऐतिहासिक प्रमाणहरू र तथ्यहरूको अभावले यो पहिचान बनावटी र झूठो भएको प्रष्ट गर्छ। यहाँ पाँच प्रमुख कारणहरू छन् जसले किरात पहिचानको अवास्तविकता देखाउँछन्।१. प्राचीन ग्रन्थहरूमा राई र लिम्बूहरूको उल्लेख नभएको: कुनै पनि प्राचीन हिन्दू, बौद्ध वा अन्य ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा राई र लिम्बूहरूको उल्लेख पाइँदैन। यी जातिहरूलाई किरातको रूपमा चिनाउने कुनै ऐतिहासिक प्रमाण छैन। यसले देखाउँछ कि किरात पहिचान बनावटी रूपमा पछि निर्माण गरिएको हो।२. सेन राज्यकालमा भिलहरूलाई किरात भनिन्थ्यो: नेपालका सेन राज्यका समयमा, भिल समुदायलाई किरात भनेर चिनिन्थ्यो। सेन राजाहरूले भिलहरूलाई पूर्वी नेपालको वास्तविक किरातका रूपमा मानेका थिए। राई र लिम्बूहरूको किरात पहिचानको दाबीमा कुनै प्रमाण नभएकोले, यो तथ्यले किरात पहिचानको झूठो भएको देखाउँछ।३. किरात धर्मको कुनै प्राचीन उल्लेख नभएको: किरात धर्मको कुनै पुरानो उल्लेख पाइँदैन। यो धर्मको अवधारणा इमान सिंह चेम्जोङद्वारा २०औं शताब्दीमा पुनःनिर्माण गरिएको थियो। उनले याक्थुङ मुण्डुमलाई किरात मुण्डुम भनेर पुनःब्रान्ड गरे र यसलाई किरात धर्मको रूपमा प्रचार गर्न थाले। यसले देखाउँछ कि किरात धर्मको अवधारणा पनि बनावटी हो।४. मंगोल आक्रमणपछि भिलहरूको दक्षिणतिर बसाई सरेको: मंगोल साम्राज्यको आक्रमणको अगाडि, भिलहरू उत्तरपूर्वी भारतमा बसोबास गर्थे। मंगोल आक्रमणको क्रममा भिलहरूमा ठूलो जनसंहार भयो र तिनीहरूलाई दक्षिणतिर असम र बंगालतिर सर्न बाध्य पारियो। यसले देखाउँछ कि किरात पहिचानको वास्तविकता भिलहरूमा थियो, न कि राई र लिम्बूहरूमा।५. राई र लिम्बूहरूको मंगोलियन डीएनए: राई र लिम्बूहरूको डीएनएमा मंगोलियन जीनहरूको उच्च मात्रा पाइन्छ। यो जीन चंगेज खानको १२ औं शताब्दीको आक्रमणको परिणामस्वरूप आएको हो। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बूहरू मंगोल साम्राज्यको अन्त्यपछि मात्र नेपालमा प्रवेश गरेका थिए। उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी वास्तविक ऐतिहासिक आधारमा छैन।यसरी, किरात पहिचान पुरातन वा मौलिक नभएर एक बनावटी र झूठो अवधारणा हो। यसको निर्माण पछिल्लो समयमा भएका ऐतिहासिक घटनाक्रमहरूको परिणाम हो, जसको आधार वास्तविकतामा नभएर मिथ्यामा छ।
Newar ko thopda herda bahun chetri sanga po milcha ta bhotey jasto ta katai dekhinna.
शरणार्थी राई र लिम्बूहरूले कसरी भीलबाट किरात पहिचान चोरे र किन लिम्बू र राईहरू किरात होइनन्
नेपालमा किरात पहिचानको इतिहास जटिल र विवादास्पद छ। यस इतिहासको केन्द्रमा राई र लिम्बू समुदायहरू छन्, जसले आफूलाई साँचो किरातको पहिचानकर्ता भनेर दाबी गर्दै आएका छन्। तर, ऐतिहासिक घटनाहरू र सांस्कृतिक प्रमाणहरूको अध्ययनले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको हुन सक्छ भन्ने संकेत गर्छ, जो पूर्वी नेपालको वास्तविक किरात हुन्।
१६०० को दशकमा, राई र लिम्बूहरू मिंग वंशको पतन र द्जुङ्गार युद्धबाट भाग्दै, सिक्किम र भूटानको लोप्चा मातृभूमि र पूर्वी नेपालको सेन ठकुरीहरूको मातृभूमिमा शरणार्थीको रूपमा आए। यी क्षेत्रहरू पहिले नै भीलहरूको घर थिए, जो खससँग सांस्कृतिक र भाषिक सम्बन्ध राख्थे। राई र लिम्बूहरूलाई पूर्वी नेपालका सेन ठकुरीहरूले पुनःस्थापना गर्न मद्दत गरे, तर उनीहरूले सेनहरूको विश्वासघात गर्दै गोरखालीहरूलाई समर्थन गरे।
गोरखालीहरूको विजयमा राई र लिम्बूहरूको समर्थनले पूर्वी नेपालमा सेन शासकहरूको शासनको समाप्ति गरायो। यस्तै सिक्किममा पनि, जहाँ राई र लिम्बूहरू बसोबास गरेका थिए, उनीहरूले स्थानीय तिब्बती चोग्याल राजाहरूको सत्तालाई चुनौती दिए। अन्ततः, राई र लिम्बूहरूले ब्रिटिश इस्ट इण्डिया कम्पनीसँग सन्धि गरेर सिक्किमलाई ब्रिटिश प्रभावमा ल्याए र तिनीहरूलाई ब्रिटिश सेनामा भर्ती गराए।
राई र लिम्बूहरूले किरात पहिचानलाई आफ्नो शक्ति र दावीलाई वैध बनाउन राजनीतिक उपकरणको रूपमा प्रयोग गरे। भील जनतासँग सम्बन्धित यो पहिचानलाई राई र लिम्बूहरूले अपनाएर तिब्बती चोग्याल राजाहरू र खस शासकहरूको अधिकारलाई चुनौती दिए। किरात पहिचानको दाबी गरेर, उनीहरूले आफूलाई क्षेत्रका वास्तविक स्वदेशी जनताको रूपमा स्थान दिए, जबकि ऐतिहासिक र पुरातात्त्विक प्रमाणको अभाव छ।
यस forged पहिचानको मुख्य पक्ष भनेको राई र लिम्बूहरू र मूल किरातहरू बीचको भाषिक र सांस्कृतिक भिन्नताहरू हुन्। राई र लिम्बूहरूले तिब्बती-बर्मेली भाषाहरू बोल्छन्, जबकि खस र भीलहरू इन्डो-आर्यन भाषाहरू बोल्छन्। सांस्कृतिक रूपमा, भीलहरू र खसहरूले धार्मिक अभ्यास, सामाजिक संरचना, र परम्परागत रीतिथितिहरूमा समानता राख्छन्, जसले भीलहरूलाई किरातको वास्तविक वंशज बनाउँछ।
अर्कोतर्फ, राई र लिम्बूहरूले तिब्बती सम्पदाका धेरै पक्षहरूलाई कायम राखेका छन्, जुन भीलहरू र खसहरूको भन्दा फरक छन्। यसैले, राई र लिम्बूहरू किरात पहिचानका वास्तविक वाहक होइनन्। तिनीहरूले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको छ, र यो केवल राजनीतिक फाइदाका लागि अपनाइएको हो।
जेपायो त्यही सब्द सङ जोडी ब्याख्या गरेको जस्तो लाग्यो आर्य हरु पश्चिम् ईरान् बाट आएकोले उनीहरुको बेदमा किरात शब्दछ तर खम्बु राई लिम्बु हरु को मुन्धुममा पाइन खास मुन्धुम सब्द लिम्बु हरुको मात्र हो
अहिले त्यो अन्धकार बानाईएको युग जसतो छैन। दन्ते कथा बोलेर र लेखेर मात्र हुदैन । DNA , Fossils को carbon dating को प्रमाणको साथ छलफल गर्नु जरूरत छ। needs proof of archeological evidence
wonderful content!
झूठो किरात पहिचान: राई, लिम्बु लाहुरेहरूले कसरी भीलहरूको पहिचान चोरे
किरात पहिचानको इतिहासमा गहिराइमा गएर अध्ययन गर्दा, स्पष्ट रूपमा देखिन्छ कि राई र लिम्बु समुदायले आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नु केवल एक आधुनिक षड्यन्त्र हो। यो षड्यन्त्रले वास्तविक किरात, अर्थात् भीलहरूको पहिचानलाई हाइज्याक गरेर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने प्रयास गरेको छ। यस लेखमा, हामी कसरी राई, लिम्बु लाहुरेहरूले भीलहरूको पहिचान चोरेका छन् भन्ने विषयमा चर्चा गर्नेछौं।
१. ऐतिहासिक प्रमाणको अभाव:
राई र लिम्बु समुदायको किरात पहिचानको कुनै पनि पुरानो ऐतिहासिक प्रमाण पाइँदैन। भारतीय र नेपाली पुराना ग्रन्थहरूमा, किरात भनेर चिनिने भीलहरू थिए, जसको उल्लेख पुराना ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा पाइन्छ। गोपाल वंशावली जस्ता प्राचीन ग्रन्थहरूमा भीलहरूलाई किरात या किराड भनेर चिनाइएको छ। तर राई र लिम्बुहरूको नाम कतै उल्लेख गरिएको छैन। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बुहरूको किरात पहिचानको दाबी झूठो हो।
२. किरात धर्मको आविष्कार:
किरात धर्म भन्ने कुनै प्राचीन धर्म थिएन। यो धर्म २० औं शताब्दीमा इमान सिंह चेम्जोङले आविष्कार गरेका हुन्। उनले याक्थुङ मुन्धुमलाई किरात मुन्धुमको रूपमा पुनः ब्रान्ड गरे र प्रचार गर्न थाले। यसअघि, भीलहरूको आफ्नै धार्मिक परम्परा थियो, जुन सदीयौंसम्म जोगाइएको थियो। राई र लिम्बुहरूले यस धर्मलाई हाइज्याक गरेर आफूलाई किरात धर्मावलम्बीको रूपमा चिनाउन खोजे, जुन पूर्ण रूपमा गलत हो।
३. मंगोल आक्रमण र राई, लिम्बुहरूको आगमन:
राई र लिम्बु समुदायमा मंगोलियन डीएनएको पाइने प्रमाण छ, जसले उनीहरूलाई मंगोल आक्रमणपछि मात्र नेपालमा आएको देखाउँछ। चंगेज खानको नेतृत्वमा भएको मंगोल आक्रमणपछि, भीलहरू उत्तरपूर्व भारतमा बसोबास गर्थे। तर यो आक्रमणले भीलहरूलाई दक्षिणतिर विस्थापित गर्यो। राई र लिम्बुहरूको आगमन मंगोल साम्राज्यको पतनपछि मात्र भएको हो। त्यसैले उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी कुनै ऐतिहासिक आधारमा आधारित छैन।
४. भीलहरूको वास्तविक किरात पहिचान:
भीलहरू नै वास्तविक किरात हुन्, जसलाई पुराना ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा चिनाइएको छ। भीलहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरूलाई सदियौंसम्म जोगाइएको छ, जसले उनीहरूको किरात पहिचानलाई बलियो बनाउँछ। तर राई र लिम्बुहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरू ३०० वर्षभन्दा पुरानो छैनन्, जुन उनीहरूको किरात पहिचानको दाबीलाई कमजोर बनाउँछ।
५. झूठो किरात पहिचानको हानिकारक प्रभाव:
राई र लिम्बु समुदायले भीलहरूको पहिचान चोरेर आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नुले सामाजिक र सांस्कृतिक रूपमा ठूलो हानि पुर्याएको छ। यसले भीलहरूको वास्तविक पहिचानलाई दबाउन खोजेको छ र उनीहरूको सांस्कृतिक सम्पदामा धावा बोल्न खोजेको छ। यस्तो झूठो किरात पहिचानको दाबीले नेपाल र भारतमा सामाजिक र सांस्कृतिक विभाजन ल्याउने खतरा उत्पन्न गरेको छ।
किरात: मंगोल आक्रमणकारीहरूभन्दा अघि उत्तरपूर्वी भारतका इंडो-आर्यन/ऑस्ट्रेलियड शासकहरू
किरातहरू, जसलाई भिल्स पनि भनिन्छ, उत्तरपूर्वी भारतका प्राचीन शासकहरू थिए। यी किरातहरू इंडो-आर्यन र ऑस्ट्रेलियड समूहसँग सम्बन्धित थिए, र उनीहरूले उत्तरपूर्वी भारतको विशाल क्षेत्रमा आफ्नो सांस्कृतिक र राजनीतिक प्रभुत्व कायम राखेका थिए। तर समयसँगै बाह्य आक्रमणहरू, युद्धहरू र अन्य शक्तिशाली साम्राज्यहरूको विस्तारले किरातहरूको जीवनमा ठूला परिवर्तनहरू ल्यायो।
मंगोल आक्रमण, ड्जुंगर आक्रमण, र मिंग वंशका विस्तारवादी गतिविधिहरूले उत्तरपूर्वी भारतमा ठूलो प्रभाव पार्यो। मंगोल आक्रमणकारीहरूका कारण उत्तरपूर्वी भारतमा ठूला संख्यामा शरणार्थीहरूको आगमन भयो। मंगोल, चिनियाँ, म्यानमार, र भियतनामबाट आएका यी शरणार्थीहरू उत्तरपूर्वी भारतमा बसोबास गर्न थाले, जसले यस क्षेत्रको जनसंख्या र सांस्कृतिक संरचनामा गहिरो परिवर्तन ल्यायो।
यी बाह्य आक्रमणकारीहरूको आगमनसँगै किरातहरू आफ्नो भूमिबाट विस्थापित भए। उत्तरपूर्वी भारतका यी पुराना शासकहरू असम र बंगालतिर सर्न बाध्य भए। मंगोल आक्रमण, र त्यसपछि आएको तिब्बती, चिनियाँ, ड्जुंगर, र मिंग आक्रमणहरूले किरातहरूको जीवनलाई थप कठिन बनायो। यसक्रममा, किरातहरू मध्य प्रदेश र महाराष्ट्रसम्म सरे, जहाँ उनीहरू किरार जातिको रूपमा परिचित भए।
किरातहरूलाई उनीहरूको पुरानो भूमिबाट विस्थापित हुनुपर्यो, तर उनीहरूले आफ्नो पहिचानलाई नयाँ स्थानमा पनि जीवित राख्न सफल भए। मध्य प्रदेश र महाराष्ट्रमा बसोबास गरेका यी किरार जातिका किरातहरूले आफ्नो सांस्कृतिक सम्पदा र पहिचानलाई कायम राख्न निरन्तर प्रयास गरे। उनीहरूले आफ्नो मौलिक पहिचानलाई कहिल्यै हराउन दिएनन्, र आज पनि आफ्नो परम्परा र संस्कृतिलाई जीवन्त राखिरहेका छन्।
मंगोल आक्रमण र त्यसपछि आएका अन्य बाह्य शक्तिहरूले किरातहरूको जीवनमा गहिरो प्रभाव पार्यो। किरातहरू आफ्नो पुरानो भूमिबाट विस्थापित भए पनि, उनीहरूको संघर्ष र साहसले उनीहरूलाई नयाँ स्थानमा पनि सफल बनाउन मद्दत गर्यो।
यद्यपि किरातहरू (भिल) मंगोलहरूबाट हार खाए, उनीहरूका नातेदार खसहरूले भने विदेशी आक्रमणकारीहरूसँग संघर्ष गरिरहे। खसहरूले आफ्नो भूमि र साम्राज्यको रक्षा गरे र उत्तरपूर्वी भारतमा आफ्नो शासनलाई कायम राखे। खसहरूको परम्परा, भाषा र संस्कृतिमा आज पनि किरात (भिल)हरूको प्रभाव देखिन्छ, जसले यी दुई समुदायबीचको ऐतिहासिक सम्बन्धलाई प्रकट गर्छ।
शत्रुले भनेको कुरा सहि भन्ने बःनी को निर्न्तर्ताले हो
Interesting precast , newly discovered for non genetic circle .expecting see more gaining such a wonderful podcast briefed .
Jyapu haru lai sungur bungur chaldaina dhumbarahi hamro kuldevta ho rai limbu lai sungur bungur bina chaldaina yesma chai sanka lagyo hai
महागुरु फाल्गुनन्दले मेरो नौ लाख किराँत बंश भन्नुभएको छ। ति नौं लाख किराँती हरू मा कुन कुन जाती पर्छन् त? किराँत भनेको नेपालमा भएका राई,लिम्बु,सुनुवार, याक्खा, मगर, गुरूङ, तामाङ, धिमाल, मेचे, कोचे,नेवार, थारू, भोटे इत्यादि हरू मात्र हुन् त?
सामाजिक सञ्जालमा सबका सब एक्सपर्ट देखिन्छन् अहिले त्यो पनि प्राय सबै गुगल बाबा को सहयोगले😂😂
को हुन् त नौं लाख किराँती भनेको?
Very nice❤
झूठो किरात पहिचान: राई, लिम्बु लाहुरेहरूले कसरी भीलहरूको पहिचान चोरे
किरात पहिचानको इतिहासमा गहिराइमा गएर अध्ययन गर्दा, स्पष्ट रूपमा देखिन्छ कि राई र लिम्बु समुदायले आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नु केवल एक आधुनिक षड्यन्त्र हो। यो षड्यन्त्रले वास्तविक किरात, अर्थात् भीलहरूको पहिचानलाई हाइज्याक गरेर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने प्रयास गरेको छ। यस लेखमा, हामी कसरी राई, लिम्बु लाहुरेहरूले भीलहरूको पहिचान चोरेका छन् भन्ने विषयमा चर्चा गर्नेछौं।
१. ऐतिहासिक प्रमाणको अभाव:
राई र लिम्बु समुदायको किरात पहिचानको कुनै पनि पुरानो ऐतिहासिक प्रमाण पाइँदैन। भारतीय र नेपाली पुराना ग्रन्थहरूमा, किरात भनेर चिनिने भीलहरू थिए, जसको उल्लेख पुराना ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा पाइन्छ। गोपाल वंशावली जस्ता प्राचीन ग्रन्थहरूमा भीलहरूलाई किरात या किराड भनेर चिनाइएको छ। तर राई र लिम्बुहरूको नाम कतै उल्लेख गरिएको छैन। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बुहरूको किरात पहिचानको दाबी झूठो हो।
२. किरात धर्मको आविष्कार:
किरात धर्म भन्ने कुनै प्राचीन धर्म थिएन। यो धर्म २० औं शताब्दीमा इमान सिंह चेम्जोङले आविष्कार गरेका हुन्। उनले याक्थुङ मुन्धुमलाई किरात मुन्धुमको रूपमा पुनः ब्रान्ड गरे र प्रचार गर्न थाले। यसअघि, भीलहरूको आफ्नै धार्मिक परम्परा थियो, जुन सदीयौंसम्म जोगाइएको थियो। राई र लिम्बुहरूले यस धर्मलाई हाइज्याक गरेर आफूलाई किरात धर्मावलम्बीको रूपमा चिनाउन खोजे, जुन पूर्ण रूपमा गलत हो।
३. मंगोल आक्रमण र राई, लिम्बुहरूको आगमन:
राई र लिम्बु समुदायमा मंगोलियन डीएनएको पाइने प्रमाण छ, जसले उनीहरूलाई मंगोल आक्रमणपछि मात्र नेपालमा आएको देखाउँछ। चंगेज खानको नेतृत्वमा भएको मंगोल आक्रमणपछि, भीलहरू उत्तरपूर्व भारतमा बसोबास गर्थे। तर यो आक्रमणले भीलहरूलाई दक्षिणतिर विस्थापित गर्यो। राई र लिम्बुहरूको आगमन मंगोल साम्राज्यको पतनपछि मात्र भएको हो। त्यसैले उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी कुनै ऐतिहासिक आधारमा आधारित छैन।
४. भीलहरूको वास्तविक किरात पहिचान:
भीलहरू नै वास्तविक किरात हुन्, जसलाई पुराना ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा चिनाइएको छ। भीलहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरूलाई सदियौंसम्म जोगाइएको छ, जसले उनीहरूको किरात पहिचानलाई बलियो बनाउँछ। तर राई र लिम्बुहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरू ३०० वर्षभन्दा पुरानो छैनन्, जुन उनीहरूको किरात पहिचानको दाबीलाई कमजोर बनाउँछ।
५. झूठो किरात पहिचानको हानिकारक प्रभाव:
राई र लिम्बु समुदायले भीलहरूको पहिचान चोरेर आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नुले सामाजिक र सांस्कृतिक रूपमा ठूलो हानि पुर्याएको छ। यसले भीलहरूको वास्तविक पहिचानलाई दबाउन खोजेको छ र उनीहरूको सांस्कृतिक सम्पदामा धावा बोल्न खोजेको छ। यस्तो झूठो किरात पहिचानको दाबीले नेपाल र भारतमा सामाजिक र सांस्कृतिक विभाजन ल्याउने खतरा उत्पन्न गरेको छ।
❤❤
Pahila Rice Bag Conversion bata Kirati harulai lasari bachaune tyo sochnu paryo. Rai Limbu ko halat India ko Naga jasto huna lagi sakyo😢😢😢
उहाँ सरले शिकारिको कुरा गर्दा हामिलाई पनि अैरि शिकारीको सन्तान अर्थात बन झाँक्रीको🎉 सन्तान भन्छन् तर उहाँ सरको कुरा बुझ्दा हामी पनि कतै किराँत त होईन ? यसको जवाफ पाए मन खुशी हुने थिए !
Rai limbu tamang newar gurung magar tharu sabai kirant Hun
interesting !!!!!!
तपाईहरुको प्रस्न बाचक गर्ने अनि उत्तर दिने ब्यक्ति बिचको सम्बाद राम्रो लाग्यो
Jai mongol Jai mulbasi
Daju kirati vitra 29_31 vashi xan tar hajurko adhyanle 8,9 watako matra nam Ayo bastabma yo Rai Ra kiratiko bujhau ke hjrko?????
It’s a interesting ❤
भोगिराज ज्यु लाई नमन
१००% सही, किरात `वाम्बुले-राई' 👍👍
शरणार्थी राई र लिम्बूहरूले कसरी भीलबाट किरात पहिचान चोरे र किन लिम्बू र राईहरू किरात होइनन्
नेपालमा किरात पहिचानको इतिहास जटिल र विवादास्पद छ। यस इतिहासको केन्द्रमा राई र लिम्बू समुदायहरू छन्, जसले आफूलाई साँचो किरातको पहिचानकर्ता भनेर दाबी गर्दै आएका छन्। तर, ऐतिहासिक घटनाहरू र सांस्कृतिक प्रमाणहरूको अध्ययनले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको हुन सक्छ भन्ने संकेत गर्छ, जो पूर्वी नेपालको वास्तविक किरात हुन्।
१६०० को दशकमा, राई र लिम्बूहरू मिंग वंशको पतन र द्जुङ्गार युद्धबाट भाग्दै, सिक्किम र भूटानको लोप्चा मातृभूमि र पूर्वी नेपालको सेन ठकुरीहरूको मातृभूमिमा शरणार्थीको रूपमा आए। यी क्षेत्रहरू पहिले नै भीलहरूको घर थिए, जो खससँग सांस्कृतिक र भाषिक सम्बन्ध राख्थे। राई र लिम्बूहरूलाई पूर्वी नेपालका सेन ठकुरीहरूले पुनःस्थापना गर्न मद्दत गरे, तर उनीहरूले सेनहरूको विश्वासघात गर्दै गोरखालीहरूलाई समर्थन गरे।
गोरखालीहरूको विजयमा राई र लिम्बूहरूको समर्थनले पूर्वी नेपालमा सेन शासकहरूको शासनको समाप्ति गरायो। यस्तै सिक्किममा पनि, जहाँ राई र लिम्बूहरू बसोबास गरेका थिए, उनीहरूले स्थानीय तिब्बती चोग्याल राजाहरूको सत्तालाई चुनौती दिए। अन्ततः, राई र लिम्बूहरूले ब्रिटिश इस्ट इण्डिया कम्पनीसँग सन्धि गरेर सिक्किमलाई ब्रिटिश प्रभावमा ल्याए र तिनीहरूलाई ब्रिटिश सेनामा भर्ती गराए।
राई र लिम्बूहरूले किरात पहिचानलाई आफ्नो शक्ति र दावीलाई वैध बनाउन राजनीतिक उपकरणको रूपमा प्रयोग गरे। भील जनतासँग सम्बन्धित यो पहिचानलाई राई र लिम्बूहरूले अपनाएर तिब्बती चोग्याल राजाहरू र खस शासकहरूको अधिकारलाई चुनौती दिए। किरात पहिचानको दाबी गरेर, उनीहरूले आफूलाई क्षेत्रका वास्तविक स्वदेशी जनताको रूपमा स्थान दिए, जबकि ऐतिहासिक र पुरातात्त्विक प्रमाणको अभाव छ।
यस forged पहिचानको मुख्य पक्ष भनेको राई र लिम्बूहरू र मूल किरातहरू बीचको भाषिक र सांस्कृतिक भिन्नताहरू हुन्। राई र लिम्बूहरूले तिब्बती-बर्मेली भाषाहरू बोल्छन्, जबकि खस र भीलहरू इन्डो-आर्यन भाषाहरू बोल्छन्। सांस्कृतिक रूपमा, भीलहरू र खसहरूले धार्मिक अभ्यास, सामाजिक संरचना, र परम्परागत रीतिथितिहरूमा समानता राख्छन्, जसले भीलहरूलाई किरातको वास्तविक वंशज बनाउँछ।
अर्कोतर्फ, राई र लिम्बूहरूले तिब्बती सम्पदाका धेरै पक्षहरूलाई कायम राखेका छन्, जुन भीलहरू र खसहरूको भन्दा फरक छन्। यसैले, राई र लिम्बूहरू किरात पहिचानका वास्तविक वाहक होइनन्। तिनीहरूले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको छ, र यो केवल राजनीतिक फाइदाका लागि अपनाइएको हो।
Good conversation
Sir please research about the history of Kirat. During the time of Sen, Pokhriyals used to be priests and baniya and karki used to be senapati. And Pandey used to be Kaji and Rai. During that time Sen kings have called bhils as kirats and have written extensively about them. Kirat identity belongs to bhils of bengal and assam. And also the kirar and kirad community. Kirat community (Bhil) have linguistic similarities with Nepali (Khas) language.
🙏🙏
❤
बायुङ राईले सेग्रो / हङ पुज्दा गोरु लाई लिन- ब्ला ( धनु-काडले ) हानेर भोग चडाइन्छ ।
झूठो किरात पहिचान: राई, लिम्बु लाहुरेहरूले कसरी भीलहरूको पहिचान चोरे
किरात पहिचानको इतिहासमा गहिराइमा गएर अध्ययन गर्दा, स्पष्ट रूपमा देखिन्छ कि राई र लिम्बु समुदायले आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नु केवल एक आधुनिक षड्यन्त्र हो। यो षड्यन्त्रले वास्तविक किरात, अर्थात् भीलहरूको पहिचानलाई हाइज्याक गरेर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने प्रयास गरेको छ। यस लेखमा, हामी कसरी राई, लिम्बु लाहुरेहरूले भीलहरूको पहिचान चोरेका छन् भन्ने विषयमा चर्चा गर्नेछौं।
१. ऐतिहासिक प्रमाणको अभाव:
राई र लिम्बु समुदायको किरात पहिचानको कुनै पनि पुरानो ऐतिहासिक प्रमाण पाइँदैन। भारतीय र नेपाली पुराना ग्रन्थहरूमा, किरात भनेर चिनिने भीलहरू थिए, जसको उल्लेख पुराना ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा पाइन्छ। गोपाल वंशावली जस्ता प्राचीन ग्रन्थहरूमा भीलहरूलाई किरात या किराड भनेर चिनाइएको छ। तर राई र लिम्बुहरूको नाम कतै उल्लेख गरिएको छैन। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बुहरूको किरात पहिचानको दाबी झूठो हो।
२. किरात धर्मको आविष्कार:
किरात धर्म भन्ने कुनै प्राचीन धर्म थिएन। यो धर्म २० औं शताब्दीमा इमान सिंह चेम्जोङले आविष्कार गरेका हुन्। उनले याक्थुङ मुन्धुमलाई किरात मुन्धुमको रूपमा पुनः ब्रान्ड गरे र प्रचार गर्न थाले। यसअघि, भीलहरूको आफ्नै धार्मिक परम्परा थियो, जुन सदीयौंसम्म जोगाइएको थियो। राई र लिम्बुहरूले यस धर्मलाई हाइज्याक गरेर आफूलाई किरात धर्मावलम्बीको रूपमा चिनाउन खोजे, जुन पूर्ण रूपमा गलत हो।
३. मंगोल आक्रमण र राई, लिम्बुहरूको आगमन:
राई र लिम्बु समुदायमा मंगोलियन डीएनएको पाइने प्रमाण छ, जसले उनीहरूलाई मंगोल आक्रमणपछि मात्र नेपालमा आएको देखाउँछ। चंगेज खानको नेतृत्वमा भएको मंगोल आक्रमणपछि, भीलहरू उत्तरपूर्व भारतमा बसोबास गर्थे। तर यो आक्रमणले भीलहरूलाई दक्षिणतिर विस्थापित गर्यो। राई र लिम्बुहरूको आगमन मंगोल साम्राज्यको पतनपछि मात्र भएको हो। त्यसैले उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी कुनै ऐतिहासिक आधारमा आधारित छैन।
४. भीलहरूको वास्तविक किरात पहिचान:
भीलहरू नै वास्तविक किरात हुन्, जसलाई पुराना ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा स्पष्ट रूपमा चिनाइएको छ। भीलहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरूलाई सदियौंसम्म जोगाइएको छ, जसले उनीहरूको किरात पहिचानलाई बलियो बनाउँछ। तर राई र लिम्बुहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक परम्पराहरू ३०० वर्षभन्दा पुरानो छैनन्, जुन उनीहरूको किरात पहिचानको दाबीलाई कमजोर बनाउँछ।
५. झूठो किरात पहिचानको हानिकारक प्रभाव:
राई र लिम्बु समुदायले भीलहरूको पहिचान चोरेर आफूलाई किरात भनेर चिनाउन खोज्नुले सामाजिक र सांस्कृतिक रूपमा ठूलो हानि पुर्याएको छ। यसले भीलहरूको वास्तविक पहिचानलाई दबाउन खोजेको छ र उनीहरूको सांस्कृतिक सम्पदामा धावा बोल्न खोजेको छ। यस्तो झूठो किरात पहिचानको दाबीले नेपाल र भारतमा सामाजिक र सांस्कृतिक विभाजन ल्याउने खतरा उत्पन्न गरेको छ।
🎉🎉🎉
DANGOL samaj kirat haru hun rai limbu hoina. Yo hawa kura turunta banda gar
❤🎉🎉🎉
Kehi kura bujhna paiyo dhannebad 🙏
Raai matra kirat ho haina ta sathi ho😂😂😂
🙏🏻🙏🏻🙏🏻🇳🇵🇳🇵🇳🇵❤❤❤❤❤
Host ko kura xai dherai jasto hawa nai raixa 😂
52:24 यस कुरामा चाँही सहमत हुन सकिएन। AIT मा म चाँही विश्वास गर्दिन।
Naslabadi Braman Lay Dakhnea teai Ho
@@user-bu6pg4zn4k पश्चिमाहरूले आफ्नो सर्वोच्चता देखाउन दिएको AIT चाँही विश्वास गर्ने, अनि तीनै पश्चिममाहरूले किँरात मध्य एशिया बाट अफ्गानिस्तान र भारत हुँदै नेपाल छिरेका हुन भन्ने कुरा विपरीत किँरात हरु नेपालकै मुलवासी हुन जय मंगोल भन्दै हिड्ने। यो त दोगलापन भएन र। आफुलाई मन परे ठिक मन नपरे बेठिक!!!?
DNA analysis must be done and compared between Newars and so called Kirati groups. According to Dr. Gopal Gurung, Newars were also called Kirati, Which means, it seems, Himalayan region was called Kirat( now Himal). People lived in Kirat region were called Kirati. Himal is new word.
Bhil jati sanga pani garnus kina ki asli kirst tinai hun
@@pratikking2272आर्य हरुले हाम्रा पुर्खाहरु लाइ अत्याचार नै गरेको थिएछनी । नेपालमा "ज्यापु ज्यापु" भनेर घृणित शब्द अथवा तल्लो स्तरले हेर्छ वा पानीनै नचल्ला जस्तो गर्छ, र इन्डियामा पनि भील जातीलाई एकदमै तल्लो पानी नचल्ने जातीमै हेर्छन् ।
@@RangaBdr.MagarMagar-lx5ix tapai china bata aaunabhako ho. Tapai haru victim hoina. Bhil arkai jayi ho
@@pratikking2272 china संग मेरो रुप बाहेक भाषा जात धर्म संस्कार नै मिल्दैन त म कसरी चाइनाबाट आएको भएँ ? ए साच्ची अनि तिमी चै का बाट आको र ? पहिले त्यो भन...
किरात पहिचानको बारेमा चर्चा गर्दा, राई र लिम्बु समुदायका केही मानिसहरू आफूहरूलाई किरातको सन्तान भनेर दाबी गर्छन्। तर, यथार्थमा, यस दाबीलाई समर्थन गर्ने ऐतिहासिक प्रमाणहरू छैनन्। यहाँ पाँच कारण छन् जसले राई र लिम्बुहरू किरात होइनन् भन्ने कुरा प्रमाणित गर्छ:
१. पुरातात्त्विक प्रमाणहरूको अभाव
राई र लिम्बुहरू आफूहरूलाई प्राचीन किरात सभ्यताको उत्तराधिकारी भन्छन्। केहीले त २,३०० वर्ष पुराना मूर्तिकार र मन्दिरहरू आफ्ना पूर्वजहरूले निर्माण गरेको दाबी गर्छन्। तर, प्रश्न उठ्छ, यदि उनीहरूका पूर्वजहरू यति प्रबुद्ध थिए कि तिनले काठमाडौं उपत्यकामा २,३०० वर्ष अगाडि मन्दिर र अन्य वास्तुकलाका कृतिहरू बनाए, भने पूर्वी नेपालमा उनीहरूले किन यस्तो कुनै वास्तुकलाको विकास गरेनन्? पूर्वी नेपालमा राई र लिम्बुहरूका पुराना मन्दिर, भवन, वा कुनै पनि प्रकारका वास्तुकलाका कृतिहरू छैनन्। यो कुरा स्पष्ट छ कि राई र लिम्बुहरूका पूर्वजहरूले काठमाडौंमा कुनै प्रकारको वास्तुकलाको निर्माण गरेका थिएनन्, र यो दाबी आधारहीन छ।
२. किरात पहिचानको चोरी
किरात पहिचान ऐतिहासिक रूपमा राई र लिम्बुहरूको होइन। किरात पहिचान अरू समुदायहरू, विशेषगरी भील, किराड, र प्रजापति मूर्तिकारहरूले धेरै पुरानै समयदेखि अपनाएका थिए। राई र लिम्बुहरू यो पहिचान पछिल्लो समयमा मात्रै अपनाउँदै आएका छन्। कुनै पनि पुराना अभिलेखहरू वा शिलालेखहरूमा राई र लिम्बुहरूलाई किरात भनेर चिनाइएको छैन। यसले स्पष्ट गर्छ कि किरात पहिचान राई र लिम्बुहरूको आफ्नै बनाइएको पहिचान हो, जसले अरू समुदायहरूको पहिचानलाई आफ्नो बनाउने प्रयास गरेको छ।
३. NEWAR मिथकसँग असमानता
काठमाडौं उपत्यकाका NEWAR मिथक, धर्म, र सांस्कृतिक सम्पदा राई र लिम्बुहरूको भन्दा पूर्णतया फरक छ। NEWAR मिथकहरू अत्यधिक प्रलेखित छन्, पुस्तकहरूमा लेखिएको र पीढी-दर-पीढी हस्तान्तरण गरिएको छ। तर, राई र लिम्बुहरूको मिथक र परम्पराहरू मौखिक छन् र तिनीहरू समयसँगै परिवर्तन हुने गरेका छन्। किरात पहिचानलाई बलियो बनाउनका लागि राई र लिम्बुहरूले आफ्ना मिथकहरूमा विभिन्न तत्वहरू थप्ने गरेका छन्, जसले गर्दा तिनीहरूको कथा निरन्तर परिवर्तन हुँदै आएको छ।
४. ऐतिहासिक प्रमाणहरूको अभाव
खस जातिको प्राचीन शिलालेख, मन्दिर, विहार, साहित्यको इतिहास, र लोक गीतहरू छन्। यी सबैले खस जातिको प्राचीन इतिहासलाई समर्थन गर्छन्। त्यस्तै, मधेसी समुदायसँग पनि पुराना वास्तुकला, साहित्य, र नयाँरहरूसँग साझा थरहरू छन्। तर, राई र लिम्बुहरूको हकमा कुनै पनि प्राचीन शिलालेख वा मन्दिरहरूको अभाव छ, जसले गर्दा उनीहरूलाई किरातको सन्तान भन्नुको कुनै आधार छैन। साथै, नयाँर र राई-लिम्बुहरूको सम्बन्ध पूर्णतया काल्पनिक देखिन्छ, किनकि उनीहरूको थरहरू पनि मेल खाँदैनन्।
५. किरातको वास्तविक उत्तराधिकारी
भील, किराड, र प्रजापति मूर्तिकारहरू प्राचीन कालदेखि नै आफूलाई किरातको सन्तान मान्दै आएका छन्। यी समुदायहरूले आफ्नो पहिचानलाई संरक्षण गर्न विभिन्न प्रकारका सांस्कृतिक, धार्मिक, र सामाजिक परम्पराहरू अपनाएका छन्। तर, राई र लिम्बुहरूले पछिल्लो समयमा मात्रै यो पहिचानलाई आफ्नो बनाउन प्रयास गरेका छन्, जसले गर्दा उनीहरूको दाबी कमजोर देखिन्छ।
Kiranti bhannale specially kun jaati parda rahechhan( ani raaja chahin ?)
Ek samaya ma sabai janajati kirat ma parthye although ailae ko samaya ma matra rai/limbu/sunuwar etc haru le afu lai ajhai pani kirat vanera manirakheko chan, kinaki baaki sab hindu wa buddhist vaye.
Ra Kirat haru ko koi raja chaina, matra leader haru chan. Tei leader lai raja vaneka ho hamile. Haami tribals ho ra tribal haru ko raja hudaina. Natra kirat ko kina kathmandu jasto historic sahar vetindaina with palaces and such? Haami le yalambar vanera maanchau tara uha pani euta great leader jasto nei thye hola. maybe nepali ma translate garda raja sabda vayo ki?
Tara ajhai yes bisaya ma anusandhan garna jaruri cha, dherai kura haru ajhai pani dhamilo chan.
hami baki non-jyapu Newar haru chai hereko herai.
😂😂
😂😂😂
किरात पहिचान बनावटी र झूठो भएको ५ कारणहरू
किरात पहिचानलाई कतिपयले प्राचीन र मौलिक मान्यता माने पनि, यसको ऐतिहासिक प्रमाणहरू र तथ्यहरूको अभावले यो पहिचान बनावटी र झूठो भएको प्रष्ट गर्छ। यहाँ पाँच प्रमुख कारणहरू छन् जसले किरात पहिचानको अवास्तविकता देखाउँछन्।
१. प्राचीन ग्रन्थहरूमा राई र लिम्बूहरूको उल्लेख नभएको: कुनै पनि प्राचीन हिन्दू, बौद्ध वा अन्य ऐतिहासिक ग्रन्थहरूमा राई र लिम्बूहरूको उल्लेख पाइँदैन। यी जातिहरूलाई किरातको रूपमा चिनाउने कुनै ऐतिहासिक प्रमाण छैन। यसले देखाउँछ कि किरात पहिचान बनावटी रूपमा पछि निर्माण गरिएको हो।
२. सेन राज्यकालमा भिलहरूलाई किरात भनिन्थ्यो: नेपालका सेन राज्यका समयमा, भिल समुदायलाई किरात भनेर चिनिन्थ्यो। सेन राजाहरूले भिलहरूलाई पूर्वी नेपालको वास्तविक किरातका रूपमा मानेका थिए। राई र लिम्बूहरूको किरात पहिचानको दाबीमा कुनै प्रमाण नभएकोले, यो तथ्यले किरात पहिचानको झूठो भएको देखाउँछ।
३. किरात धर्मको कुनै प्राचीन उल्लेख नभएको: किरात धर्मको कुनै पुरानो उल्लेख पाइँदैन। यो धर्मको अवधारणा इमान सिंह चेम्जोङद्वारा २०औं शताब्दीमा पुनःनिर्माण गरिएको थियो। उनले याक्थुङ मुण्डुमलाई किरात मुण्डुम भनेर पुनःब्रान्ड गरे र यसलाई किरात धर्मको रूपमा प्रचार गर्न थाले। यसले देखाउँछ कि किरात धर्मको अवधारणा पनि बनावटी हो।
४. मंगोल आक्रमणपछि भिलहरूको दक्षिणतिर बसाई सरेको: मंगोल साम्राज्यको आक्रमणको अगाडि, भिलहरू उत्तरपूर्वी भारतमा बसोबास गर्थे। मंगोल आक्रमणको क्रममा भिलहरूमा ठूलो जनसंहार भयो र तिनीहरूलाई दक्षिणतिर असम र बंगालतिर सर्न बाध्य पारियो। यसले देखाउँछ कि किरात पहिचानको वास्तविकता भिलहरूमा थियो, न कि राई र लिम्बूहरूमा।
५. राई र लिम्बूहरूको मंगोलियन डीएनए: राई र लिम्बूहरूको डीएनएमा मंगोलियन जीनहरूको उच्च मात्रा पाइन्छ। यो जीन चंगेज खानको १२ औं शताब्दीको आक्रमणको परिणामस्वरूप आएको हो। यसले देखाउँछ कि राई र लिम्बूहरू मंगोल साम्राज्यको अन्त्यपछि मात्र नेपालमा प्रवेश गरेका थिए। उनीहरूको किरात पहिचानको दाबी वास्तविक ऐतिहासिक आधारमा छैन।
यसरी, किरात पहिचान पुरातन वा मौलिक नभएर एक बनावटी र झूठो अवधारणा हो। यसको निर्माण पछिल्लो समयमा भएका ऐतिहासिक घटनाक्रमहरूको परिणाम हो, जसको आधार वास्तविकतामा नभएर मिथ्यामा छ।
Kirat bhanekp rai limbu hoina hai. Bhil ho. Rai limbu ko ek apas ma kehi relation chaina ra they are recent migrants from sichuwan china
@@pratikking2272 yes they are like tibetan refuse.
mero hajur aama ko kathan anusar Lalitpur harsiddhi ka newar haru kirati hun re. She was from harisiddhi.
Lamo 50k bhanda pahila pani ehi thiyou tori
Pahele Pani maile bhanisake burangkheya bhaneko Kathmandu KO raktakali tira parcha.
Bises garera thlula badga post ka krati haru chai stganantar vaye !
kirat dharma sanga jodiyeko xa
Kiratesor ko santan ho
Kirat 4 hjr 5hjr ko kura hoina
Shristi dekhi jodiyeko xa
Addhen baki rahexa
शरणार्थी राई र लिम्बूहरूले कसरी भीलबाट किरात पहिचान चोरे र किन लिम्बू र राईहरू किरात होइनन्
नेपालमा किरात पहिचानको इतिहास जटिल र विवादास्पद छ। यस इतिहासको केन्द्रमा राई र लिम्बू समुदायहरू छन्, जसले आफूलाई साँचो किरातको पहिचानकर्ता भनेर दाबी गर्दै आएका छन्। तर, ऐतिहासिक घटनाहरू र सांस्कृतिक प्रमाणहरूको अध्ययनले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको हुन सक्छ भन्ने संकेत गर्छ, जो पूर्वी नेपालको वास्तविक किरात हुन्।
१६०० को दशकमा, राई र लिम्बूहरू मिंग वंशको पतन र द्जुङ्गार युद्धबाट भाग्दै, सिक्किम र भूटानको लोप्चा मातृभूमि र पूर्वी नेपालको सेन ठकुरीहरूको मातृभूमिमा शरणार्थीको रूपमा आए। यी क्षेत्रहरू पहिले नै भीलहरूको घर थिए, जो खससँग सांस्कृतिक र भाषिक सम्बन्ध राख्थे। राई र लिम्बूहरूलाई पूर्वी नेपालका सेन ठकुरीहरूले पुनःस्थापना गर्न मद्दत गरे, तर उनीहरूले सेनहरूको विश्वासघात गर्दै गोरखालीहरूलाई समर्थन गरे।
गोरखालीहरूको विजयमा राई र लिम्बूहरूको समर्थनले पूर्वी नेपालमा सेन शासकहरूको शासनको समाप्ति गरायो। यस्तै सिक्किममा पनि, जहाँ राई र लिम्बूहरू बसोबास गरेका थिए, उनीहरूले स्थानीय तिब्बती चोग्याल राजाहरूको सत्तालाई चुनौती दिए। अन्ततः, राई र लिम्बूहरूले ब्रिटिश इस्ट इण्डिया कम्पनीसँग सन्धि गरेर सिक्किमलाई ब्रिटिश प्रभावमा ल्याए र तिनीहरूलाई ब्रिटिश सेनामा भर्ती गराए।
राई र लिम्बूहरूले किरात पहिचानलाई आफ्नो शक्ति र दावीलाई वैध बनाउन राजनीतिक उपकरणको रूपमा प्रयोग गरे। भील जनतासँग सम्बन्धित यो पहिचानलाई राई र लिम्बूहरूले अपनाएर तिब्बती चोग्याल राजाहरू र खस शासकहरूको अधिकारलाई चुनौती दिए। किरात पहिचानको दाबी गरेर, उनीहरूले आफूलाई क्षेत्रका वास्तविक स्वदेशी जनताको रूपमा स्थान दिए, जबकि ऐतिहासिक र पुरातात्त्विक प्रमाणको अभाव छ।
यस forged पहिचानको मुख्य पक्ष भनेको राई र लिम्बूहरू र मूल किरातहरू बीचको भाषिक र सांस्कृतिक भिन्नताहरू हुन्। राई र लिम्बूहरूले तिब्बती-बर्मेली भाषाहरू बोल्छन्, जबकि खस र भीलहरू इन्डो-आर्यन भाषाहरू बोल्छन्। सांस्कृतिक रूपमा, भीलहरू र खसहरूले धार्मिक अभ्यास, सामाजिक संरचना, र परम्परागत रीतिथितिहरूमा समानता राख्छन्, जसले भीलहरूलाई किरातको वास्तविक वंशज बनाउँछ।
अर्कोतर्फ, राई र लिम्बूहरूले तिब्बती सम्पदाका धेरै पक्षहरूलाई कायम राखेका छन्, जुन भीलहरू र खसहरूको भन्दा फरक छन्। यसैले, राई र लिम्बूहरू किरात पहिचानका वास्तविक वाहक होइनन्। तिनीहरूले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको छ, र यो केवल राजनीतिक फाइदाका लागि अपनाइएको हो।
Hindu Dharma sanga kirat ko itihas milcha vaney kirat savayata purano hoina. Hindu Dharma 9th century dekhi Buddha Bihar kapja gari nirman gareko dharma ho. Lichibi Buddhist savata ho itihas ma pahincha .
Yo 2janai kalakaaaaar Hawa raixan.praman bhandapani andaz Lai focus garne
Ramro lagyo tara fataha huncha yo rai bhanne jaat😂😂
KO tero baule vanxa
यो पत्रकार आफैं इतिहास विद भन्छ अनि छेउ न टुप्पो हावा कुरा गर्छ बुद्धको सम्प्रदायहरु दाजुबहिनी बिगरेको रे कस्तो खालको इतिहास बिज्ञ रैछ ???
🫡🫡🫡
Yo hawa hawa lagyo ta
Madhise = Bihari Indian dhoti. Deport deport deport. Save Nepal!
LISTEN THE PREM DHOJ'S S ONGS ' RAJA MATI KUMATI.......
SAGUN KO CHALAN CHA KI CHAINA? THEN ITS COME ABOUT AANDA,MACHA CULTURE I THINK
KALLI RA BALA LAUNE CHALAN TA SABAI NEWAR SAMUDAI MA AHILE SAMMA CHA NI
THAKALI ALSO KIRAT? CUASE LANGUAGE OF TONNE SIMILER WITH NEWARI
शरणार्थी राई र लिम्बूहरूले कसरी भीलबाट किरात पहिचान चोरे र किन लिम्बू र राईहरू किरात होइनन्
नेपालमा किरात पहिचानको इतिहास जटिल र विवादास्पद छ। यस इतिहासको केन्द्रमा राई र लिम्बू समुदायहरू छन्, जसले आफूलाई साँचो किरातको पहिचानकर्ता भनेर दाबी गर्दै आएका छन्। तर, ऐतिहासिक घटनाहरू र सांस्कृतिक प्रमाणहरूको अध्ययनले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको हुन सक्छ भन्ने संकेत गर्छ, जो पूर्वी नेपालको वास्तविक किरात हुन्।
१६०० को दशकमा, राई र लिम्बूहरू मिंग वंशको पतन र द्जुङ्गार युद्धबाट भाग्दै, सिक्किम र भूटानको लोप्चा मातृभूमि र पूर्वी नेपालको सेन ठकुरीहरूको मातृभूमिमा शरणार्थीको रूपमा आए। यी क्षेत्रहरू पहिले नै भीलहरूको घर थिए, जो खससँग सांस्कृतिक र भाषिक सम्बन्ध राख्थे। राई र लिम्बूहरूलाई पूर्वी नेपालका सेन ठकुरीहरूले पुनःस्थापना गर्न मद्दत गरे, तर उनीहरूले सेनहरूको विश्वासघात गर्दै गोरखालीहरूलाई समर्थन गरे।
गोरखालीहरूको विजयमा राई र लिम्बूहरूको समर्थनले पूर्वी नेपालमा सेन शासकहरूको शासनको समाप्ति गरायो। यस्तै सिक्किममा पनि, जहाँ राई र लिम्बूहरू बसोबास गरेका थिए, उनीहरूले स्थानीय तिब्बती चोग्याल राजाहरूको सत्तालाई चुनौती दिए। अन्ततः, राई र लिम्बूहरूले ब्रिटिश इस्ट इण्डिया कम्पनीसँग सन्धि गरेर सिक्किमलाई ब्रिटिश प्रभावमा ल्याए र तिनीहरूलाई ब्रिटिश सेनामा भर्ती गराए।
राई र लिम्बूहरूले किरात पहिचानलाई आफ्नो शक्ति र दावीलाई वैध बनाउन राजनीतिक उपकरणको रूपमा प्रयोग गरे। भील जनतासँग सम्बन्धित यो पहिचानलाई राई र लिम्बूहरूले अपनाएर तिब्बती चोग्याल राजाहरू र खस शासकहरूको अधिकारलाई चुनौती दिए। किरात पहिचानको दाबी गरेर, उनीहरूले आफूलाई क्षेत्रका वास्तविक स्वदेशी जनताको रूपमा स्थान दिए, जबकि ऐतिहासिक र पुरातात्त्विक प्रमाणको अभाव छ।
यस forged पहिचानको मुख्य पक्ष भनेको राई र लिम्बूहरू र मूल किरातहरू बीचको भाषिक र सांस्कृतिक भिन्नताहरू हुन्। राई र लिम्बूहरूले तिब्बती-बर्मेली भाषाहरू बोल्छन्, जबकि खस र भीलहरू इन्डो-आर्यन भाषाहरू बोल्छन्। सांस्कृतिक रूपमा, भीलहरू र खसहरूले धार्मिक अभ्यास, सामाजिक संरचना, र परम्परागत रीतिथितिहरूमा समानता राख्छन्, जसले भीलहरूलाई किरातको वास्तविक वंशज बनाउँछ।
अर्कोतर्फ, राई र लिम्बूहरूले तिब्बती सम्पदाका धेरै पक्षहरूलाई कायम राखेका छन्, जुन भीलहरू र खसहरूको भन्दा फरक छन्। यसैले, राई र लिम्बूहरू किरात पहिचानका वास्तविक वाहक होइनन्। तिनीहरूले यो पहिचान भील जनताबाट चोरिएको छ, र यो केवल राजनीतिक फाइदाका लागि अपनाइएको हो।
NEWAR COMUNITY MA DHANU BAN CULTURE TA DEKHIYENA NI