قلعه و مسجد تخته پل با بریالی رحیمی
Vložit
- čas přidán 3. 10. 2023
- قلعهٔ تخته پل:
ارگ با باالحصار تخته پل زمانی که به شیرپور مزارشریف شهرت یافته بود. محلی بود که به حیث شهر در نظر
گرفته شده بود، اما در سال 1۸۸۶ م به بعد زمانیکه نبرد بین عبدالرحمن خان و سردار اسحق خان به پایان میرسد،
به غیر از سربازان، ساکنان آنجا به تدریج به مزار شریف کوچ نمودند. چنانکه در فوق اشاره شد از سال 1۸۴۰ م
زمانیکه اخرین حمالت امیر بخارا به ناکامی انجامید تخته پل حیثیت نایب الحکومگی یافت و بعد از آن جز مزار
شریف شد . گریزباخ ( Griesbach ( از این محل در سال 1۸۸۹ م بازدید کرد، و شرح زیر از توصیف او در
مورد تخته پل ارایه میشود.
این قلعه شامل دو خط دفاع است که توسط خندق آب در اطراف آن هجوم دشمن را مانع میشود . قلعه نه چندان
بزرگ است ، اما میشود آنرا باالحصار مختصری گفت ، بخشی از خط دفاع بیرونی به سمت شمال واقع است. خط
دفاع داخلی که قلعه اصلی را تشکیل می دهد، نزدیک مربع شکل است دارای محوطه 2۷۰۰ فت معادل ۸2۳ متر
از گل پخته
طول دارد ساختمان آن مانند و شیوه قلعه های معمول در افغانستان بوده است ، و دیوار های آن کالً
]پخسه یی[ که حدود ۹ تا 11 فت مساوی 2متر ۷۵ سانت تا ۳ متر ۳۶ سانت عرض یا ضخامت داشته و ارتفاع
دیوار ها به 1۵ فت معادل ۴ متر و ۶۰ سانت میرسید.
این قلعه دارای چهار دروازه به چهار سمت داشت و از نظر ساختمان شبیه یکدیگر بودند که توسط برج های دایره
از چوب درست شده بود. تیرکش های که در برج
وی؛ از دروازه ها محافظت میگردید . دروازه های ثلعه تماماً
های چهار گوشه قلعه اصلی برای حمالت دفاعی با تیرکش ها اعمار گردیده است. وقلعه از آنجا محافظت میگردد.
با وجودیکه کم پائین تر است اما میتوان برای دفاع از آن ها استفاده کرد. در اصل حدود 1۰ تا 12 فت معادل ۳ تا
۳ متر ۶۵ سانت ارتفاع داشته باشد. و حدود اضافه از 2۰ تا 2۳ فت معادل ۶ تا ۷ متر عرض و حدود اضافه از
سه متر عمق داشت.
برج ها مدافعوی همچنان با خندق آب محاط بوده و راه دخولی آنها از دروازه های اصلی قلعه است.
این شهر بیشتر به ویرانه میماند . گنبد از گدازه های ماسه ای ترکستان ساخته شده است و اغلب در معرض نابودی
قرار می گیرند و به ندرت بازسازی می شوند. چهار خیابان اصلی از طریق پیچ و خم خانه های ویران شده و ساکنان
آن وجود دارد . یک بازار کوچک، دو خیابان را در نزدیکی مرکز شهر تشکیل می دهد که در نزدیکی آن دیوان
خاص و حرمسرای سردار محمد افضل خان واقع شده بود. آنها اکنون ویران و به خرابه تبدیل شده است . مواضع
توپخانه در داخل دروازه بلخ قرار دارند اما در حال حاضر در شرایط بسیار کثیف و بسیار ناسالم است
شود. ده هزار مرد قبالً در تخته پل وجود داشت که از یک جاده وسیع به موازات و در داخل دیوار اصلی دیده می
قلعه نگهداری می کردند، اما در حال حاضر )1۸۸۹ م( توسط 1۰۰ نفری که به تازگی فرستاده شده اند، توسط
)خاصه دار یا صد باشی( قومانده و نگهداری می شود. در نزدیکی ضلع شرق و زاویه جنوب غربی، روستا ها و
دیوار های باغ نزدیک به قلعه وجود دارد. در نزدیکی ضلع جنوب غربی، چهل گزي حدود 2۰۰۰ یارد معادل
1۸2۸ متری ( است، اما در نزدیکی قسمت شرقی، چند باغ با چند خانه و یک زیارت، که در حدود ۸۰ تا 1۰۰
متر از ضلع بیرونی محل فرماندهی است . اما گزارش ها میرساند زمان که گریزباخ وارد تخته پل شده ؛ این قلعه
ویران گردیده بود . و قرار گاه و لوازم به دهدادی نقل داده شده بود.
مسجد تخته پل:
مسجد تخته پل با نمای بیرونی خیلی ساده که از گل پخته شده اعمار گردیده است در داخل با تزئینات خیلی شگفت
انگیز آراسته گردیده است که نظیر آن را در هیچ یکی از مساجد کشور ما نمی بینیم.
این رنگ آمیزی و کار های هنری نشان
ٔ
دهنده قرن نزده میالدی را نمایندگی میکند . مسجد در فضای باز در کنار
ارگ یا قلعه تخته پل به صورت متروک روی زمین هموار اعمار گردیده است امروز بعد از ترمیم که از طرف
ریاست حفظ و ترمیم ابدات تاریخی در سال 1۳۸۷ هـ ش بروی نمازگزاران مسدود گردیده است.
مسجد تخته پل در شهر بلخ از بزرگترین مساجد بوده و تهداب آن در سال 1۸۵۵ م توسط محمد افضل خان پسر امیر
دوست محمد خان گذاشته شده بود. افضل خان این مسجد را زمانی اعمار کرد که از طرف پدر به حیث نایب الحکومه
ترکستان افغانی مقرر گردیده بود. دریغا نسبت عدم توجه مردم و رهبری والیت بلخ در طول زمان از نظر افتاد و
با به ویرانه مبدل شده بود .)2( ً تقری
نوت: به رویت تصویر در دهه ۷۰ میالدی هنوز هم خرابه دیوار های قلعه و مسجد به خوبی دیده میشود.
موفق باشید
بهترین گزارشات فرهنگی موفق باشید جوان
بسیار عالی موفق باشید
❤❤❤
Nice
بسیار عالی و دیدنی خداوند شما را موفق داشته یاشد
جهان سپاس از شما
این چه طرز فیلم برداری است بیخی سر درد شدیم هر کار از خود یک صبر حوصله کار دارد .فقط بگوی پشت کدام چیز آمدی و بسیار عجله داری. این مجری خوب ولی کیفیت پایین فیلم برداری!!!!!!!!!؟
نگاه نکو برو شوی شار را ببین