Video není dostupné.
Omlouváme se.
صحبت‌های جنجالی احمد شاملو درباره موسیقی سنتی ایران و پاسخ اساتید موسیقی ایران به او
Vložit
- čas přidán 24. 07. 2020
- موسیقی ما - «افسوس كه اين موسيقي جرثومه فساد و تباهي جان است». این را «احمد شاملو» درباره‌ی موسیقی سنتی ایران گفته است. مردی که نظریات‌ش درباره‌ی موسیقی سنتی ایران همواره حاشیه‌های بسیار زیادی ایجاد کرده است، خود می‌گفت به دلایل اقتصادی و فرهنگی نتوانست از کودکی سراغِ موسیقی برود و آن‌‌گاه که صدای پیانوی دخترانِ همسایه را می‌شنیده افسوس می‌خورده که چرا جای آنان نیست؛ آنان معمولا اتودهای «شوپن» را می‌نواختند و «شاملو» برای آنکه بتواند دقیق‌تر به آنها گوش دهد، به پشتِ بامِ خانه‌‌شان می‌رفته و به نوای موسیقی‌شان گوش می‌داده است.
او البته بعدتر، چند سالی قواعد کمپوزیسیون را خواند که نیمه‌کاره رهایش کرد؛ اما می‌گفت: «شعر در او عقده‌ی فروخورده‌ی موسیقی است.» عقده‌ای که بعدها با استفاده از واژگانی چون گیتار شکسته، سمفونی تاریک، نت‌های بی‌شتاب سکوت در شعرهایش تا حدودی فروکش کرد.
او در یکی از گفت‌وگوهایش به صراحت درباره‌ی پیوندش با موسیقی گفت: «روزگاری همه‌ی آرزوهایم در موسیقیدان شدن به بن‌بست رسید. بعد به شعر پرداختم. شعر در من، التیام یافتن زخم موسیقی است. من می‌بایست یک آهنگساز می‌شدم، که فقر مادی و فرهنگی خانواده غیرممکن‌‌اش کرد.»
شاملو همچنین یک بار در گفت‌وگویی، این سخنِ «کافکا» را نقل کرد که: «لذت پیچیده‌ای که از موسیقی حاصل می‌شود، لذت خطرناکی است؛ اما شعر می‌کوشد پیچیدگی لذت را از بین ببرد و آن را به سطح هوشیاری برساند و انسانی کند. موسیقی، زندگی احساسی را دو چندان می‌کند اما شعر به آن مهار می‌زند و اعتلایش می‌بخشد.»
او مجذوب موسیقی جهانی بود و دورانِ رومانتیک را بیش از هر دوره‌ی دیگری دوست داشت. (حتی خیلی بیشتر از شعر) و شیدای «باخ» بود و در عوض نگاه‌ش به موسیقی سنتی ایران همواره با انتقاداتِ بسیار همراه. این ماجرا در سخن‌رانی‌اش در دانشگاه برکلی امریکا عیان شد، او می‌گفت: «موسیقی ایران را ی توان در چند ساعت نواخت و به پايان برد. ماهوری هم که شما بنوازيد از اول تا آخر همان ماهوری است که من می‌نوازم یا سال 1324 مرحوم شهنازی نواخته با تار، يا ده سال بعد از آن صبای خدابيامرز نواخته با ويولن. جز اين که آقای عبادی خوش ترمی زند و به تکنيک نوازندگی روان تری دست پيدا کرده يا آقای شجريان دل انگيزتر و جمع و جورتر از ديگران می خواند.»
این مساله با واکنشِ «محمدرضا لطفی» همراه شد و در نامه‌ای خطاب به او نوشت: «بنده بارها و بارها برای استفاده از شعر ایشان کوشیده‌ام، اما موسیقی کلام آن ، چنان از پستی و بلندی زبان فارسی و موسیقی نهفته در آن به دور افتاده که یافتن ضرب مناسب موسیقی در آن غیر ممکن است. شاید به همین دلیل است که نوازندگان موسیقی پاپ بیشتر از شعر او استفاده می‌کنند.»
به گفته‌ی لطفی شاعرانی که در بستر زمانی میان سال‌های 1320تا 1332 رشد کرده‌اند، کسانی چون اخوان ثالث، فریدون مشیری، هوشنگ ابتهاج و مهرداد اوستا به موسیقی ایرانی عشق می‌ورزند و آن را خوب می‌شناسند ، و بسیاری دیگر از آن بی‌بهره مانده‌اند .
در این میان «شاملو» پاسخِ تندی به گفته‌های او داد و نوشت: «مرقوم رفته است که می‌توان پاره ای از اشعار شاملو را که در آنها از اوزان نیمایی بهره گرفته شده در موسیقی ایرانی پیاده کرد. بنده شدیدا به این موضوع اعتراض دارم و چون همان طور که خودتان در صدر مقال اشاره فرموده اید ذاتا موجود بی ادبی هستم می‌خواهم با استفاده از این صفت ممیزه استدعا کنم مجبورم نفرمایید برای پیشگیری از بعضی اتفاقات، آن جمله‌ی معروف روی دیوارهای کوچه پس کوچه‌های ولایت را که با عبارت هیجان انگیز لعنت بر جد و آباد کسی که اینجا ... شروع می‌شود روی صفحه ی اول دفتر شعرم چاپ کنم.»
البته «آیدا شاملو» سال‌ها بعد درباره‌ی به کار بردنِ آن کلمه‌ی نامناسب در آن دیدار گفت: «بر اثر طولانی شدن سخنرانی فشار شاملو بالا رفت و آب هم روی میز نبود. هنگامی که با سر و روی برافروخته از فشار خون برای آب خوردن از تالار بیرون رفته بود، جوانی از دانشجویان پرسید: «نظر شما درباره‌ی موسیقی اصیل ایرانی؟» شاملو که بر اثر فشار خون بسیار عصبی و کم‌طاقت شده بود در جواب گفت: «عر عر». این جوان ضبط صوت داشته و این حرف‌های شاملو را ضبط کرده و به آقای «لطفی» می‌دهد. این طرز گویش در شأن شاملو نبود. بعد متوجه شدم سخت ناراحت شده است. دلگیری پیش آمد و شاملو هم ناراحت شد و نخواست کوتاه بیاید.»
البته بعدها «محمدرضا شجریان» نیز به گفته‌های شاملو واکنش نشان داد و آن را به علت ناآگاهی شاملو از موسیقی ایران دانست.
با این حال توجه «احمد شاملو» در سال‌های پایانی درباره‌ی موسیقی سنتی ایران نرم‌تر شده و با موسیقی‌دانان نوآوری چون فرهاد فخرالدینی، فریدون شهبازیان و بابک بیات همکاری کرد. او «خیام» را نیز با موسیقی شهبازیان و صدای «شجریان» ضبط کرد؛ هر چند بیشتر اشعارش را آهنگ‌سازان پاپ به کار برده‌اند.
موسيقي زبان خاصى ست كه تا آن را نياموزى نمى توانى با آن سخن بگويى و موسيقى سنتى مانند اصالت ايران و زبان فرهنگى ايرانى ست. اگر آن را ندانى نمى توانى از سعدى و حافظ و مولوى سخن بگويى.
اخيرا كنسرت سالار عقيلى از اشعار شاملو را گوش ميدادم كه بسيار دلنشين بود و موسيقى سنتى هم در آن بكار رفته بود 🎶❤️
افسوس پس شاملو هم بعد جهالت و تعصب را دارد...... جواب استاد شجریان به شاملو کامل بود
موسیقی ایرانی تاریخ دردها و آلام و کل ادبیات موجود در سینه ی مردم است....
عقبیم در همه چیز.موسیقی هم هنینطور.یک موسیقی خسته کننده.
تو هم مثل شاملو همش عرعر میکنی
منظور آقای شاملو در چهار چوب ردیف است که خوب مشخصه یک سری توالی دارد از درآمد تا فرود وخب برای آموزش بیشتر به کار میرود و حکم بیس و پایه برای ابتدای راه موسیقیدان دارد واگر در آینده فرد موزیسین بخواهد همین ها را کار کند بله حرف اقای شاملو درست است اما میبینیم که اساتید بزرگی چون روح الله خالقی ردیف دان هم بود اما چه آثار شگرفی را خلق نمود همچنین سایر اساتید معروفی . روحانی و....استاد بنان به ردیف احاطه کامل داشت اما هیچ وقت آواز یکنواخت و خسته کننده نخواند نمونه بارزش.. آمد اما.... که اصلا دربند ردیف نیست اما در چهار چوب آن با خلاقیت پیش میرود به نظر بنده آقای شاملو هیچ وقت نخواسته با دید باز به مو سیقی ایران نگاه کند ونظرشون کاملا شخصی و یک جانبه گرایانه است.
سپاس
استاد شاملو واقعا ریز بین بودن.
کیربین بودنه ریزبین.هرویین های ریزراخیلی خوب میدید
راست گفته دیگه دو تا عر عر بیش نیست
باخ دوران باروک هست رومانتیک نیست
درود بر شاملو ، موسیقی سنتی ایران یک موسیقی برساختە از تکایا و خانقاه های تشیع دوران قاجار است
خرلو🐫💩مغولی کاه💩🐫💩زیادی بافلفل خورده🐫💩💩
خاک برسرتون یاشماها ایرانی نیستیدیااحمقید.تواصالتت پس فروختی؟
کلامش در مورد موسیقی لبریز از عقده بود
قدیما میگفتن چقدر خوبه از کسی که در قید حیات نیست به نیکی یاد بشه مخصوصا هنرمندان دانشمندان سیاستمداران و غیره
اقای شاملو در حوزه شعر و ادبیات فارسی فردی فرهیخته و درای دانش بزرک و صدای دلنشینی بودند اما اینکه هنر یک هنرمند را با عر عر کردن الاغ مقایسه کنند
تمام اصول اخلاق و ادب اجتماعی و حریم و کرامت انسانی را زیر پا گذاشتند و متآسفانه نسلهای آینده از این پدیده روزگار طوری دیگر سخن خواهند گفت
اینهانوکرعنگلیس روس بودن به اسم ایرانی آمده بودن مارابه این بدبختی که امروزمیکشیم دربیاورندکه توانستندباالاغهایی که دنبالشون راه افتادن .
شاملو هم بیسوادی بیش نبود
شاعره خوبی بود..روحش شاد، ،
نظراتش درمورد موسیقی ،عقده گونه س
از یه هروئینی چه میشه توقع داشت.تو شعر هم چیزی نبود چه برسه به موسیقی.
این آقا از افسردگی شدید رنج می برده شعرهایش هم بسیار بیهوده و خالی از احساس ویا همه چیز بود این آقا رو چپیها و توده ای های آن زمان بزرگ کردند . و اگر نه در هیچ حدودی نبود ..
نفرین به کسانی که تو را خواندند
و باورت نکردند و خندیدند و نوشیدند.
و ستایش را نثار فردی دیگر کردند
شاملو‌رو یک‌خورده زیادی گنده کردیم
خرلومغول🐫💩گرتی عقده ای کاه💩🐫🐫🐫🐫زیادی خورده💩💩💩
کلا نه یخورده ایناراباید...کرد
از این می‌سوخت که هیچ اثر ایرانی شاخصی روی شعر تاریخ مصرف دارش ساخته نشد.
زر مفت میزنه
شاملو حرف مفت زده و حتما بعد از این اراجیف پشیمون شده