Sebastiaankerk - Warffum 2024

De Hervormde kerk aan de Torenweg in Warffum, is gelegen op de grootste rechthoekige wierde van Nederland. Oorspronkelijk was deze Romaanse kerk van tufsteen. Het schip van de kerk is in de 11e en 12e eeuw gebouwd. Na de reformatie is de kerk ingrijpend gewijzigd en het koor van de kerk gebouwd. Het koor heeft een stergewelf op natuurstenen ribben, die samenkomen in een afhangende sluitsteen. Bij de kerk behoorde een Johannieter klooster (commanderij), dat na de reformatie is afgebroken. De kerktoren stamt uit 1638. In de 19de eeuw zijn de kerkmuren verhoogd. De oorspronkelijke stenen zijn in 1895 bedekt met een pleisterlaag en de romaanse vensters zijn vervangen door grote spitsboogvensters. Door alle aangebrachte wijzigingen heeft de kerk een neogotische uitstraling gekregen. In 1971 is de toren weer ontpleisterd. De kerk en toren staan op omheind kerkhof. Op dit kerkhof werd in 1535 een groep wederdopers of anabaptisten ingesloten. Een aantal van hen werd ter plekke om het leven gebracht. Hun aanvoerder, Jacob Kremer, werd in Groningen terechtgesteld. In de kerk staat een 18e eeuwse preekstoel met trap, achterschot en klankbord. Het is afgezet met een doophek met bank en een lezenaar. Er is nog een offerblok en avondmaalstafel aanwezig. Tegenover de preekstoel staan 2 herenbanken. Alle banken zijn afgewerkt met knoppen. Er is een laat 18e eeuwse koorafscheiding. In oa. het looppad bevinden zich een groot aantal gebeeldhouwde zerken. De toren heeft een mechanisch smeedijzeren uurwerk. Er zijn twee luidklokken, waarvan een uit 1686, met een diameter van 115 cm. De andere is van veel later datum. Het orgel uit 1812 , boven de orgelbalustrade, is gebouwd door orgelbouwer Heinrich Hermann Freytag en werd een jaar na diens dood voltooid door zijn meesterknecht Johannes Wilhelmus Timpe. Het lofwerk is gemaakt door M. Walles en Zoon uit Groningen. Het orgel had een Hoofdwerk, een Bovenwerk en aangehangen Pedaal. In 1895 wijzigde P. van Oeckelen het orgel. In 1931-1932 zijn wijzigingen aangebracht door de firma Spiering. Er werd een pneumatisch vrij Pedaal toegevoegd. In 1987 voerde de firma Reil een restauratie uit van het Hoofdwerk en werd een nieuw pedaalklavier gemaakt. Alle pedaalstemmen, behalve de Subbas 16 werden buiten werking gesteld. Het orgel heeft 24 registers, verdeeld over Hoofdwerjk, Bovenwerk en Pedaal. Tussen 2020 en 2023 is het Freytag-orgel opnieuw gerestaureerd en in oorspronkelijke staat teruggebracht door Orgelmakerij Reil. Dit was monnikenwerk, omdat ondermeer de pijpen moesten worden gepoetst en uitgedeukt en er in totaal 1.200 pijpen in het orgel zitten. Alles moest heel goed genummerd worden, om te weten hoe je het terug moest plaatsen. Tijdens mijn bezichtiging van de Sebastiaankerk bespeelde Hans Nomen het Freytag-orgel met oa. onderliggende orgelmuziek. Nomen speelde werken van Franse componisten, waaronder de vaders en zoons Couperin en Corrette.
Tekstbronnen:
• Orgelshogeland.nl
• Rijksmonumenten.nl
• Petertenkate.nl
• Erfgoednieuws.nl
• nl.m.wikipedia.org
Foto- en filmbronnen:
• Rijksmonumenten.nl
• Petertenkate.nl
• Staatingroningen.nl
• Eigen foto- en filmmateriaal
Muziekbron:
• Geluidsopname Organist Hans Nomen live, tijdens de bezichtiging van de kerk op za. 3 aug. 2024