Vložit
- čas přidán 20. 02. 2020
- Ad Verbrugge gaat in gesprek met socioloog en filosoof Gabriel van den Brink. Van den Brink schreef recent het boek ‘Ruw ontwaken uit de neoliberale droom’, dat binnenkort uitkomt. Verbrugge mocht het al lezen en bespreekt het boek met Van den Brink bij Voor de Ommekeer.
Hoe is Van den Brink bij dit boek gekomen? Hij voelt al langer een onbehagen ten aanzien van de neoliberale maatschappij, maar dit onbehagen behoorde nog tot de onderstroom. Ondanks dat de maatschappelijke bovenlaag nog altijd moeite heeft dit onbehagen te duiden, wordt het steeds meer zichtbaar en voelbaar. Het malieveld heeft zelden zo vaak vol gestaan.
Neoliberalisme is volgens Van den Brink “liberalisme wat met behulp van de staat aan de samenleving wordt opgelegd”. Hij beschrijft het als het slechtste van twee werelden. Enerzijds het slechtste van de staat, namelijk dwang, en anderzijds het slechtste van de markt, namelijk elkaar concurreren ook wanneer dit niet nodig is. Het is tijd voor een nieuwe vorm. Hoe moet deze eruit zien?
Van den Brink pleit voor ‘vrijwillige samenwerking’. Waarom zou dit werken in Nederland? De mens is een gemeenschapswezen en ondanks dit heersende denken zijn er de afgelopen twintig jaar veel initiatieven zijn ontstaan die coöperatief zijn. De vraag is wel of dit genoeg wordt gezien en juist beoordeeld door de politiek.
Gespreksonderwerpen
0:19 Hoe ben je tot dit boek gekomen?
3:34 Waarin is jouw boek anders dan de kritieken die al geformuleerd zijn?
7:59 Wat versta je onder neoliberalisme?
10:25 “Even nadenken wat dit is: gedwongen concurrentie. Het is het slechtste van twee werelden.”
14:15 Komt nu pas de echte aflossing van de generaties?
15:27 “Ik zie tenminste twee generaties die de liberale agenda hebben omarmd om solide redenen, maar wel op een eenzijdige manier.”
19:32 Heerst er een mensbeeld dat geen recht doet aan wat er feitelijk aan de hand is?
26:22 “De vraag is: is het derde ordeningsbeginsel - gemeenschap, vrijwillige samenwerking - iets van het verleden of iets dat een uitweg biedt?”
27:25 Hoe breng je vertrouwen in de publieke zaak tot stand?
30:22 “Als er nu al 2000 jaar over gemeenschap wordt nagedacht, zou er misschien iets inzitten? Zou je aan liberalen kunnen vragen.”
31:12 Het klinkt prachtig: vrijwillig samenwerken. Waarom zou dit slagen in Nederland?
34:34 Is je boek gericht op een nieuwe taal tot leven te brengen?
37:51 Zou deze ‘derde weg’ politiek jargon moeten worden?
--
Voor de Ommekeer TV is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek. Het is onderdeel van platform Voor de Ommekeer, dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering.
Voor de Ommekeer TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, centrum Ethos en FreedomLab.
Volg ons!
Website: www.voordeommekeer.nl
Twitter: / voordeommekeer
Facebook: / voordeommekeer
Goed gedaan. Complimenten.
Dank weer. EN een praktisch VERZOEK: kan in de omschrijving de datum van het interview worden vermeld? Ik merk dat ik graag weet of het 'voor of na corona' is de vermelding van CZcams '2 jaar geleden' kan slaan op elke datum die ligt tussen 2 en 3 jaar geleden. geleden
Heel sterke analyse, dank! In feite hebben we het over een vierde samenlevingsscenario. Voorbij zowel staat, als markt als voorbij de staat/ markt combinatie. Ja we voelen allemaal dat we in dat scenario in de knel zitten. De vierde weg als balans tussen individu en gemeenschap. En deze dus van onderop, door onszelf vormgegeven. Vanuit het vertrouwen dat wij als mensen in staat zijn om vanuit het geheel te denken. Benieuwd of de heer vd Brink dit perspectief ook doorvertaalt naar hoe wij met het eigendom van de inputfactoren voor de economie (grond arbeid en kapitaal) kunnen omgaan als een proces van commoning en peer governance? Ik zie meervoudige eigendom voor me waarin de toewijzing van grond binnen relaties tot stand komt, door de gemeenschap toegewezen aan daar toe capabele ondernemers. In een proces van 'commoning' en naar een balans tussen individu en gemeenschap.
In de oorlog van iedereen tegen iedereen raak je dat kwijt wat je
in een oorlog steeds verliest: de waarheid en daarmee het vertrouwen.
Je kunt dus niet meer op beloftes afgaan of op een inspanningsverplichting
want dat staat gelijk aan bedonderd worden.
Dus je gaat voor de blackbox: wat je doet en hoe je het doet en waarom
en wanneer boeit me niet want ik kijk alleen naar het resultaat.
Gevolg: spreadsheet en indek mentaliteit.
Atomisering en individualisering, versnippering en machteloosheid.
Wat op papier komt wordt de basis voor anderen om op voort te bouwen.
Daarop ontstaat een papieren werkelijkheid die de echte verdringt.
Zo kan het dus ook dat ergens op papier staat dat een één of andere krot
een berg centen waard is, waarop domweg wordt doorgespeculeerd.
Zo kan het dus dat ergens iemand op bestelling credit ratings uitvaardigt die
voor zoete koek worden geslikt om beleid op te baseren.
De een breit voort op het werk van de ander.
Er onstaat een hele kettingreactie.
Niemand die zich nog afvraagt waarom de dingen gebeuren zoals ze gebeuren.
Als individu kijk je niet over de schutting.
Kafka.
Het is ook niet al te gewenst te onderzoeken, of vragen te stellen of te onthullen
of te beschamen. De macht laat zicht niet graag op de vingers kijken.
Zie Assange, dat zegt genoeg.
Dit is dan het kapitalisme voor de armen: het geknok om bronnen neemt toe.
Aan de andere kant van het spectrum zitten zij die zich van deze verdeel
en heers politiek bedienen voor eigen gewin.
Voor hen neemt de concurrentie af omdat zij in toenemende mate in staat
zijn de wereld naar hun hand te zetten en te manipuleren.
Het casinokapitalisme met verzwaarde dobbelstenen.
Dat is alleen nog als liberalisme te verkopen als je elk waardebesef over
boord gooit. Voor een normaal mens gaat het niet aan met geprepareerde
dobbelstenen te werken: iedereen begrijpt, dat is bedrog.
Maar grootverdieners zijn die schaamte allang ver voorbij.
Kijk naar de Assange farce: dat is werkelijk elk intrinsiek besef
van schaamte voorbij.
Kijk ook naar de schaamteloze redeneringen die rond CETA zijn gebezigd.
Iedereen die zegt dat het een verdrag is met Canada verzwijgt domweg
dat het een één-tweetje is voor de VS en Mexico om ook op die markt
te opereren.
Dan zegt iemand: veronderstel nooit kwade opzet waar domheid volstaat.
Maar ik ga toch uit van die houding waarbij men de kaarten op de borst
houdt en zich daar ook ter dege van bewust is. Dat grenst aan volksverlakkerij.
Het zijn gesloten personen die prima passen in een systeem dat gedijt bij hun
competitieve karakter dat niet meer denkt in termen van fatsoen en moraal maar
waar alleen de uitkomst telt, en niet hoe die is verkregen. Ze laten zich als
gewillige paarden voor de kar van de multinationals spannen.
Chomsky zei het geloof ik al een keer:
Neoliberalisme, het is niet nieuw en het is geen liberalisme.
Goede analyse Gabriel. Op naar een co-operatieve samenleving, waar ikzelf al 20 jaar mee doende ben.
Definitie volgens Van den Brink: neoliberalisme = liberalisme wat met behulp van de staat wordt opgelegd aan de samenleving
Intelligent interview. Het boek is een aanrader
Sluit aan bij de reactie van Marcel: de coöperatieve sector als mogelijk het beste van twee werelden.
Ad Verbrrugge, wat hebben jullie veel woorden nodig voor iets wat zo simpel is? Onze hele natuur bestaat uit tegenstellingen; hoog bestaat niet zonder laag, warm niet zonder koud en licht niet zondere donker en zo ook individu versus collectief en competitie versus samenwerking. De enigste manier is vrijheid voor individuele ontplooing maar wel in een gemeenschap die samenwerkt ipv alleen maar concurrentie. Dus de essentiële zaken die nodig zijn om te leven zoals wonen, eten en drinken, goed leefklimaat, voldoende geld om te leven als basisvoorwaarden en daarnaast ruimte om jezelf te ontwikkelen. Dat is een duurzaame samenleving met een duurzame economie met samengaan van welzijn en welvaart.
Dit geeft hoop.
En als deze man 90 is schrijft hij het boek 'Ruw ontwaken uit de duurzaamheidsdroom'