มอญ [ตอนจบ] ความเชื่อเกี่ยวกับผี ศาสนาประเพณีและพิธีกรรม ประเพณีสิบสองเดือน

ชาวมอญมีความเชื่อเกี่ยวกับพุทธศาสนาและความเชื่อเกี่ยวกับผี โดยมีรายละเอียดดังนี้
ความเชื่อเกี่ยวกับพุทธศาสนา
#ชาวมอญ ยอมรับนับถือ #ศาสนาพุทธ แบบเถรวาทอย่างเคร่งครัดมาช้านาน ตั้งแต่อาณาจักรสุธรรมวดีหรือสะเทิม ซึ่งเป็นอาณาจักรแห่งแรกของชาวมอญ ชาวมอญ มีข้อปฏิบัติเกี่ยวกับศาสนาพุทธจำนวนมาก เช่น ห้ามใส่รองเท้าเข้าบริเวณวัด ห้ามผู้หญิงเข้าในพระอุโบสถ การฟังเทศน์ สวดมนต์ ปฏิบัติธรรมในวัดพระ ในช่วงวันสำคัญ จะนิยมไปทำบุญที่วัดอย่างพร้อมเพรียง และนิยมที่จะบริจาคเงินให้แก่วัด ด้วยเชื่อมั่นว่า การทำบุญอุทิศเพื่อศาสนานั้นจะเป็นผลอานิสงส์ส่งให้วิญญาณไปสู่สวรรค์นอกจากนี้ ชาว #มอญ ยังให้ความเคารพต่อพระสงฆ์เป็นอย่างมาก เพราะถือว่าเป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า ซึ่งกล่าวกันว่า หากเป็นสิ่งที่คนมอญนับถือบูชาแล้วเป็นต้องถึงขั้นถวายหัว แม้แต่เงาก็ไม่เหยียบลบหลู่
ดังนั้น จึงเป็นธรรมเนียมโดยทั่วไปว่า เมื่อพบเห็นพระสงฆ์เดินสวนทางมาจะต้องสังเกตเงาของพระว่าทอดไปทางใด แล้วรีบไปอยู่ยังฝั่งตรงกันข้าม ไม่เหยียบไปบนเงาของพระสงฆ์เด็ดขาด พร้อมกับทรุดนั่งลงพนมมือจนกว่าพระสงฆ์จะเดินผ่านหน้าไป (องค์ บรรจุน, 2549, หน้า 53) ปัจจุบัน ความเชื่อเกี่ยวกับการไม่เหยียบเงาพระสงฆ์ได้ลดความสำคัญลง และคงไว้เฉพาะการรักษากิริยาอาการด้วยความเคารพนอบน้อมเมทาอเดินผ่านพระสงฆ์อาจพบเห็นภาพนี้อยู่บ้างในกลุ่มผู้สูงอายุในหมู่บ้านมอญต่างจังหวัด เช่น อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เป็นต้น
ความเชื่อเกี่ยวกับผี
ชาวมอญนับถือผีอย่างเข้มข้น ผีในทัศนะของชาวมอญแบ่งเป็นผีดีและผีร้าย ผีดีจะให้ความช่วยเหลือในเรื่องเดือดร้อนต่าง ๆ ให้ความคุ้มครองรักษา และในขณะเดียวกันก็อาจให้โทษได้หากได้รับการกระทำที่ไม่พึงพอใจอันแสดงถึงความไม่เคารพ ลบหลู่ดูหมิ่น ชาวมอญจึงต้องมีการเซ่นไหว้ หรือทำพิธีต่าง ๆ เพื่อแสดงความเคารพบูชา หรือเพื่อขอขมาลาโทษอยู่เสมอทั้งนี้ จุดกำเนิดการนับถือผีของชาวมอญไม่มีหลักฐานชัดเจน นอกจากตำนานที่กล่าวว่า ในสมัยพุทธกาล เศรษฐีผู้หนึ่งมีภรรยา 2 คน ภรรยาน้อยมีลูกก่อน ภรรยาหลวงอิจฉา จึงฆ่าลูกภรรยาน้อยตาย เมื่อทั้งคู่ตายไปก็พยาบาทจองเวรฆ่าลูกของอีกฝ่ายสลับกันไปทุกชาติ ชาติสุดท้าย ฝ่ายหนึ่งเกิดเป็นผี อีกฝ่ายเกิดเป็นมนุษย์ ฝ่ายผีไล่ตามกินลูกนางมนุษย์ นางมนุษย์จึงหนึไปพึ่งพระพุทธเจ้าซึ่งประทับอยู่ ณ วฬุวันมหาวิหาร พระองค์ทรงทราบความเป็นมาโดยตลอดด้วยพระอภิญญาณ จึงทรงเทศนาแก่นางผีให้เห็นกรรมดีกรรมชั่ว และผลร้ายของการพยาบาทจองเวรซึ่งกันและกัน จนนางผีและมนุษย์คิดได้ เลิกจองเวรต่อกันต่อมา นางผีได้ไปอยู่กับมนุษย์ ช่วยเหลือนางมนุษย์และชาวเมืองทั้งหลายในการทำไร่นา บังเกิดผลดีมีโภคทรัพย์สมบูรณ์มั่งคั่ง จึงกลายเป็นประเพณีสืบต่อกันมาของชาวมอญในการนับถือ #ผีบรรพบุรุษ (ituibook, 2019) ได้แบ่งประเภทผีบรรพบุรุษของชาวมอญ เป็น 3 ระดับ ได้แก่
ผีประจำตระกูล ผีบรรพบุรุษ หรือผีเรือน ถือว่าเป็นผีดีของชาวมอญอีกสายหนึ่ง โดยชาวมอญมีผีประจำตระกูลที่ปรากฏอยู่ในรูปของสัญลักษณ์เป็นพืช สัตว์ และสิ่งของหลายอย่าง เช่น ผีมะพร้าว ผีกระบอกไม้ไผ่ ผีข้าวเหนียว ผีงู ผีเต่า ผีม้า ผีไก่ และผีผ้าผีบรรพบุรุษสิงอยู่ที่เสาเอกของเรือน เรียกว่า เสาผีสัญลักษณ์ของผีแต่ละประเภทจะบ่งบอกได้ว่า มอญแต่ละกลุ่มอพยพมาจากที่ใด เช่น มอญเติ้ง คือ กลุ่มที่อาศัยอยู่ในแคว้นพะสิม (Bassein) เป็นกลุ่มพวกที่นับถือผีมะพร้าว มอญเตี๊ยะ คือ กลุ่มพวกที่อาศัยอยู่ในแคว้นหงสาวดี (Pegu) เป็นกลุ่มที่นับถือผีมะพร้าว มอญเตี๊ย คือ กลุ่มที่อาศัยอยู่ในแคว้นหงสาวดี (Pegu) เป็นกลุ่มที่นับถือผีผ้ามอญญะ คือ พวกที่อาศัยอยู่ในแคว้นสะเทิม (Thaton) เป็นพวกที่นับถือผีกระบอกไม้ไผ่
ผีประจำหมู่บ้าน ส่วนใหญ่มักเป็นผีของผู้นำหมู่บ้านที่นำพาผู้คนอพยพมาตั้งถิ่นฐานในชุมชนใหม่เมื่อระดับความเชื่อมีมากขึ้น บางหมู่บ้านก็ยกระดับเรียกผีของผู้นำว่า “เจ้าพ่อ” หลายชุมชนจะมีพิธีเซ่นไหว้บูชาเจ้าพ่อที่สิงสถิตประจำหมู่บ้าน
ผีประจำเมือง หรือ “ ผีเมือง” หรือ ผี “มเหสักข์หลักเมือง” เป็นเจ้าพ่อที่ครอบคลุมมีอำนาจ เป็นที่เคารพนับถือของผู้คนหลายหมู่บ้านในชุมชนที่ใหญ่ขึ้น มีโครงสร้างซับซ้อนขึ้น เช่น กรณีของชาวมอญบ้าน “เว่ขะราว” ต.บางพึ่ง อ.พระประแดง สมุทรปราการ และหมู่บ้านละแวกใกล้เคียงที่นับถือ “เจ้าพ่อเจ้าแม่แห่งบ้านเว่ขะราว” ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้านเดิมที่บรรพชนได้อัญเชิญรูปสลักของเจ้าพ่อเจ้าแม่มายังประเทศไทยด้วย เพื่อปกป้องคุ้มครองและเพื่อความเป็นสิริมงคลระหว่างการเดินทางชาวมอญบ้านจะจัดพิธีรำบูชาและเซ่นไหว้เจ้าพ่อเจ้าแม่บ้านเว่ขะราวในท้ายวันสงกรานต์ของทุกปี
การสืบทอดการนับถือผี
ชาวมอญเชื่อว่า คนมอญทุกคนจะมีผีบรรพชนติดตัวมาตั้งแต่กำเนิดตามเชื้อสาย คนมอญจึงต้องนับถือผีมอญตามคตินี้ ระหว่างที่ยังอาศัยอยู่ในครอบครัวขยาย หรือแม้กระทั่งการแยกออกไปสร้างเรือนอยู่เป็นครอบครัวเดี่ยวหากยังไม่ได้ทำพิธีแยกผีบรรพชนไปอยู่ยังเสาผีหรือเสาเอกของเรือนก็ถือว่ายังนับถือผีเดียวกันส่วนลูกสาวที่แต่งงานแล้วจะนับถือผีตามสามี ถือว่าขาดจากการเป็นสมาชิกของตระกูลผีในครอบครัวเดิมผู้ที่รับผิดชอบดูแลผีจะเป็นหน้าที่ของประธานของตระกูลหรือเจ้าบ้าน คือ หัวหน้าครอบครัว (ปู่) สมาชิกในครอบครัว ซึ่งประกอบด้วยภรรยา (ย่า)ลูกชายลูกสะใภ้ลูกสาวที่ยังไม่ได้แต่งงาน และหลานทุกคน จะต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดซึ่งเป็นขนบจารีตโดยเคร่งครัด เมื่อประธานของบ้านหรือหัวหน้าครอบครัว (ปู่) เสียชีวิตลง หน้าที่ดูแลผีจะตกเป็นของลูกชายคนโตของตระกูล ยกเว้นชุมชนมอญในจังหวัดสมุทรสาคร แถบตำบลบ้านเกาะ ท่าทราย และเจ็ดริ้ว รวมทั้งชุมชนมอญอื่น ๆ ที่อพยพโยกย้ายไปจากตำบลเหล่านี้ จะกำหนดให้ลูกชายคนเล็กทำหน้าที่การดูแลผีหากยังไม่ได้ทำพิธีแยกผีออกไป หากเกิดการกระทำผิดผี ถูกผีลงโทษ
#เรื่องเล่าจากบันทึก เล่าเรื่องต่างๆที่มีสาระและน่าสนใจ ประวัติศาสตร์ ประวัติบุคคลสำคัญต่างๆ รวมถึงธรรมะคำสอนต่างๆ

[@user-ii4is6qb9y]

ท่องเทึ่ยวเชิงประวัติศาส สนุกได้รุ้ความเป็นมา ขนลุกไปด้วย ไม่รุ้จักเบื่อ ยาวไป

[@phaiphai4677]

ต้องดันขึ้นช่องนี้ให้สูงที่สุด ขอบคุณสำหรับคลิปดีๆครับ

[@user-gg8od1ug4j]

แม่ผมเป็นมอญพระประแดงอยู่บ้านตาส่วนพ่อเป็นไทยอยู่ท้ายบ้านเวฮะราวใกล้กับศาลเจ้าพ่อเวฮะราว เรื่องเจ้าพ่อประจำหมู่บ้าน ก็จะมีเจ้าพ่อประจำหมู่บ้าน เช่น บ้านตาก็จะมีศาลเจ้าพ่อของหมู่บ้าน ส่วนเวฮะราวก็จะมีศาลเจ้าพ่อของเขา ส่วนบ้านตาจะมีบ้านฮะเริ่นขวางอยู่ระหว่างบ้านตากับบ้านเวฮะราวซึ่งก็มีศาลเจ้าพ่อเหมือนกัน ซึ่งฟังเหมือนกับว่า ศาลเจ้าพ่อเวฮะราวเป็นจุดศูนย์กลาง ซึ่งหมู่บ้านที่เป็นชาวมอญจะมีศาลเจ้าพ่อเป็นของตัวเอง และจะมีคนที่มารำเจ้าพ่อจะเป็นคนในตระกูลผีสืบทอดกันเป็นรุ่นๆ ช้าง ม้า และตุ๊กตาห้ามเอาเข้าบ้าน เต่าก็ห้ามจับ ผมซื้อข้าวหลามเข้าบ้านแม่บอกให้เอาไปทิ้ง ห้ามเข้าบ้าน ข้อห้ามของคนมอญนี่มีเยอะไปหมดแหละครับ

[@noppet45]

ดี

[@user-kp6sz1ky9h]

ทำเรื่องของคนพม่ามั่งสิครับ😊

[@fsbn3158]

คนไทย(สยาม) เชื้อสายมอญโบราณ และมอญใหม่ แต่พูดภาษาไทย รับวัฒนธรรมและประเพณีชาวมอญมาหลายอย่าง ในปัจจุบัน เช่น รับพุทธศาสนาเถรวาท และกำเนิดฝ่ายธรรมยุต การกวนกาลาแม ช่วงสงกรานต์ การเล่นผีอีจู้ การเล่นสะบ้า การตักบาตรน้ำผึ้ง การจับ สลากภัทรทุเรียน