Czy polska szlachta się MYŁA? O staropolskiej HIGIENIE (i toaletach)

Sdílet
Vložit
  • čas přidán 11. 02. 2023
  • Mój Patronite: patronite.pl/profil/268724/da...
    Jedną z chętnie powtarzanych anegdot związanych ze szlachecką Rzeczpospolitą jest ta związana z Henrykiem Walezym i jego rzekomym brakiem higieny. Często powtarza się, że król-uciekinier dopiero w Rzeczpospolitej poznał obyczaj regularnego mycia się i korzystania z toalety.
    Podobne opowieści są często wyolbrzymiane, aby podkreślić rzekomą wyższość kulturową dawnej Rzeczpospolitej nad Francją. Mimo to coś jednak było na rzeczy: mieszkańcy Rzeczpospolitej rzeczywiście przywiązywali do higieny większe znaczenie niż ich zachodni sąsiedzi...
    www.wilanow-palac.pl/krolewsk...
    Aleksander Stankiewicz „Łaźnia i ogród w rezydencji Zygmunta Gonzagi margrabiego Myszkowskiego w Pińczowie”
    kresy.pl/kresopedia/sarmaci-n...

Komentáře • 598

  • @jackswiatek5221
    @jackswiatek5221 Před rokem +37

    Bo to nie tylko trzeba się kąpać, ale jeszcze wodę zmieniać! :)

  • @joannab7403
    @joannab7403 Před rokem +43

    Aleksander Fredro o kobietach z Wiednia :"Nie podobały mu się na przykład mieszkanki Wiednia, które w jednym z listów określił jako „krzywo-brudno-śmierdzące-grubo-płaskie granatniki”.

  • @anulka9277
    @anulka9277 Před rokem +70

    bardzo ciekawy material. O higienie w Wersalu za czasow Ludwika XIV mozna poczytac , niezly chlewik na salonach..

    • @tipi8340
      @tipi8340 Před rokem +27

      A teraz nas śmią pouczać i rozstawiają po kątach, a od nas nauczyli się higieny i jeść widelcem te swoje żaby i ślimaki

    • @grzegorzlagut8917
      @grzegorzlagut8917 Před rokem +9

      @@tipi8340 A myśmy uczyli się jeść widelcem od Królowej Bony! Historia zatacza koło!

    • @tipi8340
      @tipi8340 Před rokem +14

      @@grzegorzlagut8917 czyli i tak byliśmy wcześniej nauczeni

    • @Annie-xi2jg
      @Annie-xi2jg Před rokem +3

      -z widelcem już wyjaśnione 🤪ale co dalej z tą higieną 🤔🤐😬 czyli kto,kogo🧐wiemy już czy jeszcze nie rozstrzygnięte 🤣

  • @basiawaligora5403
    @basiawaligora5403 Před rokem +159

    Bardzo ciekawy odcinek. Powinno się puszczać w szkołach na lekcjach historii. Niesamowicie interesujące i profesjonalne.

    • @DarekRybacki
      @DarekRybacki  Před rokem +11

      Dziękuję ;-)

    • @ulysses1685
      @ulysses1685 Před rokem +33

      Takie rzeczy są zabronione, mądrość etapu jest taka, że zachodnie zawsze lepsze i mądrzejsze. Jak kiedys ZSRR. Ten sam mental tylko biegun inny. Pamiętam jak jakiś polityk polski spuścił w kiblu jakiegoś Francuzika, który nas obrażał, mówiąc że nie będzie go pouczał facet z narodu, który od Polaków uczył się jeść sztuczcami. Boże, jaki to był skowyt i samobiczowanie. Przeprosinom nie było końca a sama informacja historyczna została usunięta z polskiej Wikipedii (czyli ocenzurowana). Taki mamy klimat.. 🥴

    • @grzegorzossowiecki1037
      @grzegorzossowiecki1037 Před rokem

      @@ulysses1685 Ale pierdzielisz farmazony, zwłaszcza o polskim widelcu usuniętym z Wikipedii.

    • @alpagaparkowa2084
      @alpagaparkowa2084 Před rokem +8

      @@ulysses1685 możesz coś przybliżyć o kogo chodzi?

    • @nickeywilson7883
      @nickeywilson7883 Před rokem +9

      @@alpagaparkowa2084 :) O ile się nie mylę to o Bartosza Kownackiego :)

  • @magorzatakajkowska5995
    @magorzatakajkowska5995 Před rokem +63

    Cieszę się że żyję w 21 wieku ,za wszelkiego rodzaju udogodnienia obecnych czasów.

    • @mikoajduszka1817
      @mikoajduszka1817 Před rokem +5

      Kiedyś było ciemno, zimno i głodno. Do tego smrodliwe.

    • @jaabnegat
      @jaabnegat Před 9 měsíci +7

      @@mikoajduszka1817 Nie , to nieprawda. Było wówczas NORMALNIE. Tak jak było wszędzie i nikt nie wymagał ani nie oczekiwał innego życia.
      Pozdrawiam

  • @andrzejhaman1253
    @andrzejhaman1253 Před rokem +28

    "Gdy uważam domostwa naszych dawnych przodków
    Obaczę jedną kuchnię, za to pięć wychodków.
    Gdy obaczę dwie kuchnie, żadnego wychoda,
    Insza to, rzekę, włoskiej manijery moda"
    (Wespazjan Kochowski)

  • @Szopki2
    @Szopki2 Před rokem +23

    Barbara Radziwillowna kąpała się codziennie i używała olejków a la perfumy. A był to wiek 16. Roznie bywało.

    • @margretcavalieri6405
      @margretcavalieri6405 Před 5 měsíci

      Zeby zwabiac polskiego krola I nie dac mu potomka.

    • @Kateri26
      @Kateri26 Před 4 měsíci

      Teraz też używam orientalnych perfum w formie olejków. 👌 😅🌷

  • @dariuszgrzegorzewiczanin
    @dariuszgrzegorzewiczanin Před rokem +69

    Rewelacja - szacun za profesjonalizm!

  • @nightowl9176
    @nightowl9176 Před rokem +39

    Fajnie byłoby, gdyby do każdego odcinka były dostępne tłumaczenia na język angielski lub niemiecki. Ludzie na zachodzie mogliby się dużo nauczyć od nas. Proszę również zauważyć, że nasz polski system ogrzewania domów/pokojów piecami kaflowymi był o niebo lepszy i efektywniejszy niż system nieefektywnych otwartych kominków w zachodniej Europie, gdzie całe ciepło wylatywało kominem a ludzie marźli jeszcze w 20 wieku.

    • @ggnagognagoma2462
      @ggnagognagoma2462 Před 5 měsíci +1

      I do dzisiaj są głupi z tymi kominkami/piecami w ścianie zewnętrznej szczytowej

    • @andresemenec9877
      @andresemenec9877 Před 4 měsíci

      ​@@ggnagognagoma2462kominki juz dawno przestaly byc do ogrzewania

  • @canalabouteverything
    @canalabouteverything Před rokem +34

    Standardy standardami, ale w dzisiejszych czasach ludzi bojących się wody (i mydła) nie brakuje.

  • @bartekr8870
    @bartekr8870 Před rokem +69

    Super, widzę po liczbie wyświetleń że ma pan coraz większe zasięgi. Gratulację i życzę dalszych sukcesów, bo ten kanał zdecydowanie na to zasługuje

  • @michaprzysucha3124
    @michaprzysucha3124 Před rokem +22

    Świetny materiał. Czy aby na pewno ludzie przestali wierzyć w zabobony 🤔po dwóch latach obostrzeń mam wielkie wątpliwości 😉

    • @justka4444
      @justka4444 Před rokem +8

      👍 moim zdaniem kompletnie nic się nie zmieniło.

    • @whatsyourstory81
      @whatsyourstory81 Před rokem +1

      Każdy wierzy w jakieś bajeczki

  • @wieslawoptymista2991
    @wieslawoptymista2991 Před rokem +14

    Polacy myli sie , kapali sie , i to w sredniowieczu ....a dzis jak tak dalej bedzie , to jakos to czarno widze czy bedzie stac co niekorych na sagan cieplej wody.

  • @nescobaj18
    @nescobaj18 Před rokem +22

    @Darek Rybacki - Encyklopedya Staropolska Mam takie pytanie może nie związane z tym konkretnym wideo, ale też dotyczące historii. Dlaczego król Jan Kazimierz jest tak surowo oceniany jako władca? Według mnie jako król poradził sobie na prawdę świetnie jak na czasy w których rządził. Jeden z nielicznych królów, który próbował znieść liberum veto. Mógł zrzec się korony polskiej i mieć święty spokój, ale wolał walczyć za Polskę i taką postawę szanuję. Poza tym przebaczył szlachcie , która go zdradziła i obiecał im, że jeśli powrócą na jego stronę to deruje im zdradę. To wymagało od niego dużej pokory. Oczywiście mógł być bardziej stanowczy wobec szlachty, ale i tak zrobił co mógł. Skąd według ciebie jest tak surowa ocena tego władcy?

  • @rafalszczepanski98
    @rafalszczepanski98 Před rokem +27

    Ach, wspaniały Zachód, taki rozwinięty, cywilizowany, nie to co my, jacyś Słowianie

    • @rickgrimeswife6638
      @rickgrimeswife6638 Před rokem +7

      Taaa...WSPANIALY....mieszkam na tym DZIKIM ZACHODZIE od dluuuugiego czasu.(niestety).....brak slow.....pozdrawiam Kaska

    • @sydneypl2848
      @sydneypl2848 Před 4 měsíci +1

      @rafalszczepanski, rozumiem, że to ironia? Pozdrawiam z Sydneyowa.

  • @synmalice9872
    @synmalice9872 Před rokem +20

    Dziękuję za wyjaśnienie kwestii tzw. "polskiego kołtuna".

    • @now_zen
      @now_zen Před rokem +7

      To mi przypomina kwestie "polskich obozow koncentracyjnych". Znow nasi "przyjaciele" dali glos!

  • @DanielUr-be8ng
    @DanielUr-be8ng Před rokem +26

    juz dawno o tym słyszałem u nas nawet chłopi myli sie srednio przynajmniej raz na miesiac gdzie na zachodzie było nawet raz na kwartał

    • @alexbyk8061
      @alexbyk8061 Před rokem

      Za to teraz Polacy myja sie kilka razy dziennie. Mydła w płynie , żele, balsamy, szampony. Czeste mycie skraca zycie i nie piszę tego z awersji do wody. Ale z awersji do tych wszystkich pachnacych trucizn. Jak kiedys truto królow, zatruwano im szaty. trucizna szybko wchłaniała sie sprzez skórę.Teraz wszyscy dobrowolnie wcieraja sobie w skórę trucizny. Tymczasem najzdrowsza jest sauna.

    • @alpagaparkowa2084
      @alpagaparkowa2084 Před rokem +2

      Ja się tak myję w zimie 1\m

    • @zielonazbombasu9230
      @zielonazbombasu9230 Před 4 měsíci

      ​@@alpagaparkowa2084fuj ochydna jestes

    • @wojciechdankowski224
      @wojciechdankowski224 Před 4 měsíci

      Ale brednie piszesz

  • @Litterka
    @Litterka Před rokem +23

    Niedziela. Wstaję, robię kawę i włączam CZcams, a tu Encyklopedya. Bardzo fajna niespodzianka na początek dnia! Dziękuję!

  • @grzegorzossowiecki1037
    @grzegorzossowiecki1037 Před rokem +27

    Adekwatny dialog z «Sagi o wiedźminie» Sapkowskiego:
    - Mycie może tylko zaszkodzić. Pamiętacie starego Gozdeka? Raz mu się żona kazała umyć i tydzień później umarł.
    - Umarł, bo go wściekły pies pokąsał.
    - Jakby się nie umył, to by go nie pokąsał.
    [cytuję z pamięci]

    • @kotlet4ever
      @kotlet4ever Před rokem +10

      Piękny cycat Panie!
      Nie bez powodu do dziś powiadają:
      "Częste mycie skraca życie"! ;)

    • @elzbietarakusz2421
      @elzbietarakusz2421 Před rokem

      Barierę ochronną zmyl ówcześnie też tak bywa wykapiesz brudasa to umrze

    • @teresamilczarek6505
      @teresamilczarek6505 Před rokem +7

      @@kotlet4ever Wszy pod perukami zabijali zlotymi mloteczkami.

    • @tipi8340
      @tipi8340 Před rokem +4

      @@teresamilczarek6505 ... Na złotych kowadełkach

    • @grzegorzossowiecki1037
      @grzegorzossowiecki1037 Před rokem +5

      @@teresamilczarek6505
      A czym mieli zabijać? Siekierami? 😉

  • @Nisaba707
    @Nisaba707 Před rokem +12

    Super kanał i niesamowicie ciekawy odcinek. Nie opuszcza mnie przeświadczenie jak wielkiego szczęścia dostąpiłam żyjąc w XXI w ☺bo od samego słuchania wszystko mnie swędzi 🤣

  • @paweszyksznian4707
    @paweszyksznian4707 Před rokem +21

    jak ja lubię takie historie...

  • @karolpawowski6517
    @karolpawowski6517 Před rokem +8

    🔥 super odcinek czekamy na więcej!! 🔥 Pozdrawiam serdecznie waszmości

  • @Ramzes13.
    @Ramzes13. Před 4 měsíci

    Kolejny świetny materiał. Gratuluje i proszę o więcej. Pozdrawiam Panie Darku.

  • @zbigniewwaniewski1303
    @zbigniewwaniewski1303 Před rokem +8

    Trafiłem przypadkiem, w sposób przemyślany dziękuję. Już jako subskrybent pozdrawiam.

  • @kasiaciruk2499
    @kasiaciruk2499 Před rokem +4

    Ciekawa tresc, swietne zdjecia palacow i super dopasowana muzyka w tle, bardzo dobry montaz !!!

  • @luka2nd
    @luka2nd Před rokem +25

    Czołem Waszmości! Świetna robota, pozdrawiam jako świeżo upieczony subskrybent - z racji niedostatków czasu traktuję Twoje filmy raczej jako podcasty i słucham w samochodzie podczas drogi do lub z pracy.

    • @luka2nd
      @luka2nd Před rokem +1

      @@koproIiti „waszmości” w tym kontekście występuje w wołaczu. Jest dobrze 🙂

  • @magosiakubic6828
    @magosiakubic6828 Před rokem +10

    Niesamowita wiedza , bardzo ciekawa jej interpretacja. Dziękuję .

  • @teresawojtaszek2232
    @teresawojtaszek2232 Před 5 měsíci

    Dziękuję za rzeczowy i ciekawy materiał. Serdecznie Pana pozdrawiam.💞

  • @fabianduda1181
    @fabianduda1181 Před rokem +27

    Super panie Darku pozdrawiam serdecznie ,tez tak jak pan jestem fanem Rzeczpospolitej Obojga Narodow i dlatego subskrybuje ten kanal.

  • @Karol_Traper
    @Karol_Traper Před rokem +26

    Ciekawy odcinek o higienie. W dzisiejszych czasach wiele osób ma również problemy z higieną. Szczególnie widać to jadąc środkami miejskiej komunikacji. Pozdrawiam🙂

    • @andrzejpawelolwinski1254
      @andrzejpawelolwinski1254 Před rokem +8

      Widać i czuć.

    • @lukaszlublin86
      @lukaszlublin86 Před rokem +9

      Nie wiem, gdzie mieszkasz, ale w Warszawie nie ma z tym żadnego problemu.

    • @arturo62501
      @arturo62501 Před rokem +5

      @@lukaszlublin86 To przejedź się tramwajem albo metrem jak jadą nim bezdomni Zresztą w Warszawie to nawet na ulicy śmierdzi jak jakimś szambem

    • @ellietee5324
      @ellietee5324 Před rokem +2

      @@arturo62501 W Krakowie wszystko w porządku 🙂

    • @alexbyk8061
      @alexbyk8061 Před rokem +6

      @@arturo62501 Nie dziwię się. tam malo mieszka Polaków. A zachód niegdy nie lubił wody.

  • @JohnnyRebVlog
    @JohnnyRebVlog Před rokem +6

    Czekałem z utęsknieniem. 😁

  • @marioladomanska5021
    @marioladomanska5021 Před rokem +6

    Do takiej miejskiej Lazni chodzilam jako mala dziewczynka z kolezanka. Byla to super frajda ( uwielbialam te wypady). Nie to co kapiel w domowej Wannie🤣 🙉 jednak z uplywem czasu ludzie budowali przy domowe sauny lub ogrodowe prysznice. Dziekuje Super informacje 🙈🥺👌🇵🇱🇸🇪

  • @ulysses1685
    @ulysses1685 Před rokem +69

    "To nie efekt wyższości kulturowej tylko innych doświadczeń dziejowych" - czyli wyższości kulturowej, tak trudno ci to przyznać? Jeśli francuskie panny lały w gacie bo wierzyły w zabobony a w tym samym czasie Polacy ochoczo pląsali w zorganizowanych miejskich łaźniach - to jest to właśnie wyższość kulturowa.

    • @joannab7403
      @joannab7403 Před rokem +6

      Dokladnie

    • @JacekJankowskiExOriente
      @JacekJankowskiExOriente Před rokem +8

      "francuskie panny lały w gacie bo wierzyły w zabobony" ... NIE NOSIŁY GACI, to stosunkowo nowy wynalazek.

    • @oroyama
      @oroyama Před rokem +12

      Dodajmy jeszcze relację o synu pruskiego króla Fryderyka, którego ten zobaczył w brudnej koszuli, gdy dzieciak miał cztery lata. Nakazał służbie mu ją zdjąć. Zdejmowano, ale razem z kawałkami skóry, bo tak była z nią brudem sklejona. Opowiadał o tym fakcie przewodnik po pałacu w Poczdamie.

    • @patryknazwisko3124
      @patryknazwisko3124 Před rokem

      Niestety sporo Polakow jest zaprogramowanych na podległość kulturową wobec zachodu.

    • @EDUCATI0
      @EDUCATI0 Před 10 měsíci +3

      Prowadzący chce przypucować się tenkrajowcom.

  • @oskarszafarowicz2001
    @oskarszafarowicz2001 Před rokem +18

    Ciekawy odcinek 👌👍🇵🇱

  • @damakameliowa5712
    @damakameliowa5712 Před rokem +14

    Ogromne dzięki za ten odcinek.Pozdrawiam serdecznie

  • @sav2236
    @sav2236 Před rokem +10

    Dziękuję za film. Gratuluję i życzę dalszych sukcesów.

  • @chrupek272
    @chrupek272 Před rokem +17

    Doskonały materiał do obiadu! ;)

    • @Annie-xi2jg
      @Annie-xi2jg Před rokem +2

      Jedyna rada-nie oglądać podczas jedzenia 🤣

  • @nightowl9176
    @nightowl9176 Před rokem +4

    Swietnie Pan przedstawia temat. Ciesze sie, ze wpadlam na Pana kanal. Zycze wielu nastepnych ciekawych odcinkow.

  • @katarzynakotecka1245
    @katarzynakotecka1245 Před rokem +5

    Super materiał :)

  • @justka4444
    @justka4444 Před rokem +4

    Ciekawy odcinek dziękuję.

  • @sarutobi9912
    @sarutobi9912 Před rokem +10

    Elegancko Dzięki za materiały umilające czas w weekendy, czekam na kolejną "gawędę"

  • @zofiawojcik7092
    @zofiawojcik7092 Před rokem +3

    Uwielbiam Pana filmy.

  • @jacomotopl9790
    @jacomotopl9790 Před rokem +6

    Pozdrowienia z sobotniego spotkania w Tykocinie:)

  • @bluelola4480
    @bluelola4480 Před rokem +8

    Swietny kanal. Odkrylam raptem wczoraj i obejrzalam, kilkanascie odcinkow. Odcinek o turbochlopach bardzo mi sie podobal. Zwlaszcza konkluzja, ze nasza kultura jest szlachecka ale piekny folklor polski jest jej nieodlaczna czescia.

  • @tomaszo9065
    @tomaszo9065 Před rokem +12

    Kolejny odcinek !? I tak oglądam od dwóch dni wszystkie po kolei ! :) Świetna robota !!!!!!

    • @annaschul
      @annaschul Před rokem +1

      fajny materiał wielkie dzięki za pracę i pozdro Ania Niemcy Frankfurt

  • @jadwigapapierok9568
    @jadwigapapierok9568 Před 9 měsíci

    Witaj Bardzo Ciekawy Program Super Danke ❤😊❤

  • @kacjan
    @kacjan Před rokem +34

    Zachód niestety z higieną osobistą w 20 wieku i w 21 wieku był i dalej jest na bakier. Kiedyś za młodu jako dostawca jedzenia ganiałem po akademikach, to się napatrzyłem na syf w pokoju, brud itp. W 90% przypadków worki ze śmieciami zalegające pod drzwiami, śmierdzące od kilku dni przeważnie były u obcokrajowców. Pokoje i lokatorzy nie grzeszyli czystością. wypachnieni owszem, ale widać było, ze kapiel to chyba raz na kilka dni biorą. W pokojach zajmowanych przez Polaków prawie zawsze był porządek, nieprzyjemnych zapachów nie uświadczyłem.

    • @Daisy616pl
      @Daisy616pl Před rokem +15

      jako była mieszkanka akademika mogę tylko potwierdzić

  • @katarzynamuszynska5426
    @katarzynamuszynska5426 Před rokem +7

    Od dzisiaj mój ulubiony kanał

  • @AlllanMaster
    @AlllanMaster Před rokem +15

    Ciekawa sprawa, że kiedyś Turcy byli czyściuchy, a teraz z doświadczeń własnych i moich dalszych oraz bliższych znajomych, nie spotkałem się na terenie europy z mniej higienicznymi ludźmi. I nie mówię tu o biednych, tylko bardziej majętnych. Nie spuszczają wody w własnym kiblu czy to dwójka czy jedynka, brudną bieliznę wpychają pod łóżko (zużyte podpaski też).

    • @lolxdlmao4091
      @lolxdlmao4091 Před rokem +7

      Oni zawsze tacy byli to że pisali o sobie farmazony to nic nie znaczy

    • @elazientara5604
      @elazientara5604 Před rokem +8

      Dziwne masz doświadczenia. Nigdy nie wyczułam od Turków zapachu (a raczej smrodu) brudu czy potu, a korzystając z toalet w restauracjach, centrach handlowych czy innych publicznych miejscach, nigdy nie miałam zastrzeżenia co do czystości. Nie mogę tego samego powiedzieć o Polakach i polskich toaletach.

    • @AlllanMaster
      @AlllanMaster Před rokem +8

      @@elazientara5604 Mówię, o bliższym kontakcie jak mieszkanie u Turka czy obok Turka. Restauracje zawsze będą czyste, bo biznes tego wymaga z samej racji prawnej jak i faktu, że ludzie zawsze wolą wybrać czystsze schludniejsze miejsce. W Niemczech jest nawet taki problem, że w rodowici Niemcy trochę bardziej majętni się wyprowadzają jak na dzielnicy jest za dużo Turków np. bo śmiecą.

  • @daroblade9773
    @daroblade9773 Před rokem +21

    Rozumiem, że dalej tak jest i smród dalej idzie zachodu.

    • @DarekRybacki
      @DarekRybacki  Před rokem +6

      Dla Moskwy nasza choroba "francuska" była chorobą "polską" ;-) Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia ;-)

    • @daroblade9773
      @daroblade9773 Před rokem +3

      @@DarekRybacki Retoryka słuszna.
      Jednak kiedy Polska szła pod ramię z Rosją od średniowiecza ingerującą w Polską państwowość? Czterej pancerni?

    • @justka4444
      @justka4444 Před rokem +1

      Oczywiście.

    • @movemelody1
      @movemelody1 Před rokem

      Taaa, za to ze wschodu idzie zapach olejków wonnych. 😖 Ty sobie wąchaj smród wschodu, najlepiej w rosji, panszczyznianym rabom on milszy, a ja zostanę przy zachodnich zapachach.

    • @daroblade9773
      @daroblade9773 Před rokem

      @@movemelody1 Jak to jest kiedy nie rozumiesz...?

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 Před 3 měsíci

    Bardzo dobrze się tego słuchało, dzięki 😀

  • @gregorpamula8939
    @gregorpamula8939 Před 9 měsíci +1

    Panie Darku. Wyborne materiały filmowe na najwyższym poziomie zarówno intelektualnym, jak i realizacji w miejscach związanych z tematem. Jedna drobna uwaga. Już po raz kolejny przewijam film 10 sekund w tył, żeby jeszcze raz usłyszeć datę. Gdyby mówił ją Pan ociupinkę wolniej, pewnie nie miałbym tego problemu.

  • @krystynarybicka7285
    @krystynarybicka7285 Před rokem +8

    Wspanialy kanal, dziekuje.

  • @piszecokolwiek
    @piszecokolwiek Před rokem +33

    Ładne odzienie . Co do Polski to zachód zawsze przepisywał nam co najgorsze , niewiele się zmieniło w tej kwestii .

  • @marysiamikulska1093
    @marysiamikulska1093 Před rokem +6

    super, czas to powszechnie mówić

  • @elzbietakozlowska6687
    @elzbietakozlowska6687 Před rokem +8

    W poranek niedzielny odkryłam Twój kanał I zostaję ...👍😆

  • @ukaszradziszewski8830

    Komentarz dla zasięgu, dzięki. :)

  • @tomasz363
    @tomasz363 Před rokem +3

    Miło Puławy zobaczyć na filmie;))

  • @kamilkramek9636
    @kamilkramek9636 Před rokem +12

    Dzięki za ten film 🎥👍🇵🇱.. pozdrawiam z Starachowic.
    PS jeden koleś z mojej pracy ...nadal chyba myśli że , żyje w XV w Francji 😱...bo chyba w ogóle się nie myje ...ale co ciekawe ma dziewczynę 😱😁

  • @aniamufinka6862
    @aniamufinka6862 Před rokem +1

    Super materiał.

  • @daro7993
    @daro7993 Před rokem +16

    Bardzo dobry material. Jak zwykle trzymasz poziom.
    Jednak jak przy kazdym temacie, pojawiaja sie pytania i niedosyt wiedzy.
    Mógłbyś jeszcze wspomniec jak wytwarzano mydlo i inne srodki do dbania o higienę.
    Gdyby udalo sie przytoczyc jakis zachowany przepis. To zaloze sie o racje, ze wielu widzów samemu by sprobowalo zrobic takie np. mydlo, czy pachnidło.
    Chociaz to chyba temat na caly oddzielny odcinek.

    • @DarekRybacki
      @DarekRybacki  Před rokem +9

      Są przepisy tego typu, widziałem chyba u Haura. Kiedyś może nagram ;-)

    • @daro7993
      @daro7993 Před rokem +5

      Super. Ciesze się ze są tacy pasjonaci jak Ty.
      Podoba mi się tez to, ze nie skupiasz się jak większość twórców tylko na konfliktach zbrojnych, a zajmujesz tym co dotyczyło szeroko rozumianej codzienności ówczesnych ludzi.

    • @GajuszJuliusCyvilis
      @GajuszJuliusCyvilis Před rokem +3

      @@daro7993 przepis znany od starożytności - tłuszcz zwierzęcy i ług otrzymywany z popiołu.

    • @elzbietarakusz2421
      @elzbietarakusz2421 Před rokem +5

      @@GajuszJuliusCyvilis albo mydlnica

    • @daro7993
      @daro7993 Před rokem +2

      @@GajuszJuliusCyvilis i tyle wystarczy?
      Myslalem ze trzeba jeszcze cos wiecej dodac.

  • @ggg840
    @ggg840 Před rokem +2

    Merytorycznie 👍🏻

  • @Apokalipsik
    @Apokalipsik Před rokem +13

    Dziękuję kolejny raz za ciekawy program o rzeczach o jakich zwykliśmy nie myśleć.

  • @marialementowski2785
    @marialementowski2785 Před rokem +2

    b ciekawa relacja; dziekuje

  • @ZbigniewPiatek
    @ZbigniewPiatek Před rokem +7

    Ze względów zdrowotnych często korzystam z sauny publicznej i chcę powiedzieć tylko jedno: swędzenie, zaczerwienienie, zrogowacenie, nadmierna potliwość, a przede wszystkim silny specyficzny zapach, to symptomy infekcji skórnej, najczęściej o charakterze grzybiczym najczęściej występujące w pachwinach i na stopach.
    Pot niema żadnego zapachu i nie wydziela się na zdrowej skórze, więc jeśli masz ten problem bardzo łatwo go usunąć, wystarczy stosować spirytus, lub ocet po myciu i pamiętać że samo mydło nie zawsze wystarczy.

    • @teresamilczarek6505
      @teresamilczarek6505 Před rokem

      Pocenie sie nog to objaw posiadania pasozytow.

    • @joannab7403
      @joannab7403 Před rokem +5

      Pot nie ma - ale pot jak prawie kazda organiczna substancja rozklada siei smierdzi... oczywiscie to zalezy od higieny, zdrowia, hormonow itd itp

    • @ZbigniewPiatek
      @ZbigniewPiatek Před rokem

      @@joannab7403 Mylisz się. Pot nie zawiera niczego co się rozkłada, jeśli ci śmierdzi spod pachy, to masz infekcję. Psiknij się spirytusem i będzie ok.

    • @wojciechdankowski224
      @wojciechdankowski224 Před 4 měsíci

      Nie spirytus tylko soda do pieczenia zmieszana z solą. Najlepsze co może być. Sypać do wody i dup....jak u niemowlaka. Pamiętajcie że dezodoranty są rakotwórcze więc pod pachą posmaruj sobie sodka z solą i sprawa załatwiona. Kompiele tylko w tym a później natłuścić masłem kokosowym. Zero spirytusowy i octu bo to wysusza i będzie problem.

  • @Agatella13
    @Agatella13 Před rokem +2

    Bardzo ciekawe.

  • @bezamalachit5133
    @bezamalachit5133 Před rokem

    Encyklopedia staropolska Brucknera - dobre źródło wiedzy

  • @ryskarpaty9968
    @ryskarpaty9968 Před 5 měsíci

    super jak zwykle

  • @piotrkuchciak8726
    @piotrkuchciak8726 Před rokem +3

    Dobra robota gimper, fajny film. Przy okazji gratulacje za wygraną na fejmir

  • @bodziobodzio3577
    @bodziobodzio3577 Před rokem +5

    Zachowały się listy ojca do Michała Anioła."Synu ,tylko się nie myj,pamiętaj,tylko się nie myj"No i posłuchał.Przez dwa lata nie ściągał spodni.Potem mu je zdjęli razem ze skórą.

  • @oroyama
    @oroyama Před rokem +12

    To jednak była wyższość kulturowa Polaków, a nie jedynie inne doświadczenie dziejowe. Lepiej powstać z kolan niż uparcie klęczeć przed tym, co zachodnie i zawsze rzekomo lepsze. Na Zachodzie nierzadko królowała głupota i zabobon.

    • @uj1147
      @uj1147 Před 10 měsíci +1

      Mimo tego co na zachodzie to i nad Wisłą jest z kilkuletnim opóźnieniem

    • @mariaciesla4951
      @mariaciesla4951 Před 2 měsíci

      Propaganda o wyższości państw zachodnich jest tworzona przez te państwa. A my Polacy wierzymy w to i mamy w stosunku do nich kompleksy. Są bogatsi ale czy bardziej wartościowi niż my? Nie sądzę.

  • @grazka7201
    @grazka7201 Před 10 měsíci +5

    Super historia,aż szkoda ze nie uczyli nas o tym w szkole.
    Udostępniam na fb I subskrybuję.
    Dziękuję 👍👋

  • @dziadydziady
    @dziadydziady Před rokem +9

    Jeśli chodzi o higienę, warto pamiętać o północno-wschodnich terenach i tradycji sauny/bani, która do dziś jest tam żywa. Skandynawia czy Bałtowie (to również przeszło na Ruś) w tym względzie dawali świetny przykład czystości. Nasz kmieć nijak się miał do tamtejszych standardów...

    • @alexbyk8061
      @alexbyk8061 Před rokem

      Tak tak. Wierzę w te wszystkie rewelacje bo muszę. Przecież powszechnie wiadomo, ze pewna nacja wyrabia nam od dawna opinię złodzieji, leni, nierobów,
      twórców obozów koncentracyjnych i naropdu który wywołał II wojne swiatową. Tymczasem kiedys czytałam stara kronike jakiegos francuskiego podroznika, wktórej dziwił się, że Polacy jedzą nożem i widelcem. Nie pasuja do brudasów, arrasy i gobeliny na ścianach. Myslę, że jak w kazdej nacji były i brudasy i czyścioszki. Z tego co wiem brudasem był August II Mocny. Rospustnik nie z tej ziemi. jak mu przyprowadzono wykąpaną chłopkę, to narzekał, że mu ja spaskudzono, bo nie smierdziala.

    • @ewadawidsson9099
      @ewadawidsson9099 Před rokem +5

      Troche jestes w bledzie. Rus oczywiscie ale nie Skandynawia slynela z sauny , Finowie zapozyczyli od Rosjan a reszta Skandynawi byla bardzo brudna i biedna w tamtych czasach.

    • @dziadydziady
      @dziadydziady Před rokem +2

      @@ewadawidsson9099 Mając na myśli Skandynawię, miałem też na myśli tereny zamieszkałe przez plemiona choćby Finów, które dziś odpowiadają terenom Szwecji czy północnej Norwegii. Stwierdzenie że Finowie zapożyczyli saunę od rosjan jest... bez pokrycia. W czasach gdy Bałtowie czy Finowie stosowali sauny trudno mówić o rosjanach bo był to zaledwie zlepek plemion które kieedyś zaczną coś tworzyć.

    • @ggnagognagoma2462
      @ggnagognagoma2462 Před 5 měsíci

      brak bani koło chałupy to dokonanie KK i kabanów na usługach kleru. Patrz badania archeo w Polsce

  • @katarzynabarda6292
    @katarzynabarda6292 Před 3 měsíci

    dziękuję za odcinek

  • @ewag6804
    @ewag6804 Před rokem +34

    Teraz też niektórzy zapuszczają sobie kołtuny, dziś nazywane dredami.

    • @sokol5557
      @sokol5557 Před 4 měsíci

      Mądre określenie i właściwie określone, kołtuny ma nasza noblistka😊

    • @BaronSzczecinski
      @BaronSzczecinski Před 4 dny

      @@sokol5557 ta ukrainka? jaka nasza, no chyba ze jeses ukraincem, wtedy twoja faktycznie

  • @elzbietarakusz2421
    @elzbietarakusz2421 Před rokem +5

    Witam Wascmosci! Współcześnie też pozostawiają wiele do życzenia braki nawyków higienicznych. Dziadku ile macie lat? Musi dużo bo pazury się wrastaja.

    • @Blejk_Karington
      @Blejk_Karington Před rokem +6

      No, zwłaszcza jak chce się na siłę być eko i np. promuje wielorazowego użytku zamienniki papieru toaletowego itd.

  • @alexanderteppema7160
    @alexanderteppema7160 Před 4 měsíci

    Wspanialy kontent.

  • @meran110
    @meran110 Před rokem +33

    Był polski kołtun, a teraz mamy światowe dredy.

  • @jarosawzen3160
    @jarosawzen3160 Před rokem +9

    Bardzo pouczający film.

  • @paweperon7609
    @paweperon7609 Před rokem +2

    wielkie dzięki
    pozdro z Pińczowa

    • @DarekRybacki
      @DarekRybacki  Před rokem

      Pozdrawiam z Prus Królewskich, Pińczów na pewno odwiedzę, żeby coś nagrać ;-)

    • @paweperon7609
      @paweperon7609 Před rokem

      Dziękuję i zapraszam. Pińczów to obecnie małe urokliwe miasteczko, choć ze sławnego zamku praktycznie nic nie zostało. Ciągle można jednak spotykać tu wiele innych znaków czasów wielkości tego miejsca zwanego sarmackimi Atenami

  • @bodziobodzio3577
    @bodziobodzio3577 Před rokem +4

    Idę się umyć!Pozdrawiam.

  • @wiesawpasawski7547
    @wiesawpasawski7547 Před rokem +1

    super!

  • @sidek123
    @sidek123 Před rokem +7

    Świetny odcinek 👍 dzisiaj również nie które kobiety, a nawet mężczyźni mają kołtuny 😉 pozdrowionka 👍

  • @gabrielbudzyniak2347
    @gabrielbudzyniak2347 Před rokem +1

    Obejrzałem. Zasuskrybowałem. Zostaje.

  • @tovabrink8383
    @tovabrink8383 Před rokem +25

    Takiej historii chciałam uczyć się w szkole, a nie tylko wojna i wojna... A jak było z higieną jamy ustnej? Chyba nie było nic o tym w filmie, albo mi umknęło.

    • @askelaadd5176
      @askelaadd5176 Před rokem +5

      Pan Bóg pokornym daje swoją łaskę i obraca mądrość pysznych przeciwko nim. Kiedyś tym chłopom wydawało się jacy nie są mądrzy a dziś się z nich śmiejemy. Nie przejmuj się aż tak swoją higieną. Każdemu się zdarzy spocić a zwłaszcza upoconemu chłopu charującemu w polu odstawiającego pańszczyznę. Zobacz jaką mamy Bożą łaskę w dzisiejszych czasach, że jest tyle wszystkiego, a ludziom wiecznie mało i źle. I wszędzie zalewa nas niekończące się narzekanie i złość tego świata. Jak Pan Jezus powiedział - dni są złe. Gdzie leży serce tam nasz skarb. Zachęcam do szukania Bożej miłości u Pana Jezusa. Jest jedyną drogą do Ojca w niebie i umarł za ciebie abyś ty mogła żyć. Jest tylko twoją decyzją co z tym faktem zrobisz, gdyż wszystko się już dokonało 2000lat temu i bardzo wysoka cena przebłagalna za twe życie została zapłacona. Niech cię Pan Bóg błogosławi (Biblia)

    • @mariaciesla4951
      @mariaciesla4951 Před 2 měsíci +1

      Wojna. Bo ci z KEN mają w głowach sieczkę. A jeśli uczą o wojnie to tylko o jej przebiegu militarnym i skutkach. Mało o tym jaki ona miała wpływ na ludność cywilną. Dlatego może ludzie nie kojarzyli tzw" obostrzeń pandemicznych" z restrykcjami za okupacji.

  • @fabianduda1181
    @fabianduda1181 Před rokem +4

    Drogi panie Darku Rybacki czy mógłbys mi podać tytuły ksiązek o Rzeczpospolitej ,które według Ciebie warte są przeczytania ?? Serdecznie polecam...

    • @DarekRybacki
      @DarekRybacki  Před rokem +2

      A jaki temat Cię interesuje? Jest ich cała masa ;-)

    • @fabianduda1181
      @fabianduda1181 Před rokem +3

      ​@@DarekRybacki Hmm np jak wyglądało życie codzienne w pierwszej Rzeczpospolitej ,wiem że o poszczególnych królach bez problemu cos tam znajde wiec to odpada .Co tam jeszcze hmm może znajdzie sie cos takiego jak ty przedstawiasz od jedzenia ,picia po polityke czyli takie jakby kompedium wiedzy o Rzeczpospolitej .Pozdrawiam

  • @honorata2412
    @honorata2412 Před rokem +4

    Niesamowite z tym kołtunem !

  • @wiktormyers8324
    @wiktormyers8324 Před rokem +9

    Znakomity materiał Bardzo dziękuję w szkołach o tym oczywiście nie uczą bo od bardzo dawna rządzą nami w zasadniczym stopniu osoby przyczyniające się raczej do skalowania Polski i nie reagujące na szkalowanie Polski
    a Polacy nadal nie interesują się polityką i historią śpią pewnie trafił do nich apel premiera Izraela Szymona Pereza który na Uniwersytecie Jagiellońskim nawoływał to nie uczenia historii na CZcams można to wystąpienie obejrzeć wymowne jest że Perez nie głosił tego typu złotych myśli w Izraelu tylko akurat w Polsce

  • @jand2126
    @jand2126 Před 3 měsíci +1

    Ciekawe. Dzięki.

  • @scenamuzyczna
    @scenamuzyczna Před rokem +4

    Prawdziwi Fani Muzyki Metalowej i Gitarowej na festiwalu: Wacken ❤️🎼🎵🎵🎵🎶☮️🏴‍☠️🎵 myli się: Sodom! ... Chapeu bas szeryfie!!! Cóż za potęga wiedzy ❤️❤️❤️❤️❤️🌹🫀🫀🤩🤩🤩🤩🔥😍😍😍

  • @jacekmarcinkowski9995
    @jacekmarcinkowski9995 Před 4 měsíci +3

    W Luwrze szcz*no w korytarzach, na Wawelu było pełno ubikacji, ale "polski kołtun", a teraz "polskie obozy śmierci" - i tak to idzie...

  • @KH-lg3xc
    @KH-lg3xc Před rokem +3

    Pamiętam, że jeszcze jakieś 30 lat temu, była specjalistka, która zajmowała się profesjonalnym odczynianiem kołtunów. Wiadomo bowiem, że nieumiejętnie usunięty kołtun może się mścić.

  • @hetman-ow8fr
    @hetman-ow8fr Před rokem +16

    zawsze zastanawiała higiena szlachty ale jestem też ciekawy higieny "plebsu" oraz co kobiety stosowały na menstruację w tamtych czasach ?

    • @WS-uo1cm
      @WS-uo1cm Před rokem +21

      Podpaski w dawnych wiekach robiono z huby brzozowej - białoporka. Skutecznie chłonie krew, ma działanie antyseptyczne i szerokie spektrum lecznicze, w tym przeciwnowotworowe.

    • @elzbietarakusz2421
      @elzbietarakusz2421 Před rokem

      @@WS-uo1cm albo lało się po nogach albo szmatki które praly w starożytności w basenie morza śródziemnego znano już tampony

    • @WS-uo1cm
      @WS-uo1cm Před rokem +11

      @@elzbietarakusz2421 w innych rejonach tak. Na terenie Polski białoporek czy szmatki.
      W fanatycznej Azji, również obecnie jak w Nepalu, zamykano i zamyka się dziewczynki i kobiety w czasie okresu w zimnych komórkach z dala od domu.
      Wszędzie był i jest ciemnogród.

    • @elzbietarakusz2421
      @elzbietarakusz2421 Před rokem

      @@WS-uo1cm Jedna historia wiele opowieści a wszystkie być może prawdziwe. Człowiek to urodzony morderca i wielbiciel drumli. Chore stworzenie które usiłuje nazwać siebie człowiekiem, a jest tylko ludzikiem. Chciałby żyć wiecznie i dąży do tego jak ćma do ognia. Jesteśmy jedynie przechodniem na tej planecie, która tak bardzo krzywdzimy. Starodawne obrzędy składane z krwi też nie przeminely z wiatrem uzyskaly jedynie inna nazwę. To wszystko przypomina trochę rzymskie igrzyska z gladiatorem. Zaczęło się tak niewinnie od kąpieli wody mydła i koltuna. Pozdrawiam zdrowia pomyślności

    • @WS-uo1cm
      @WS-uo1cm Před rokem +6

      @@elzbietarakusz2421 Tak, prawda. Pozdrawiam serdecznie 🌿

  • @KH-lg3xc
    @KH-lg3xc Před rokem +2

    Jan Kochanowski napisał:
    Szeląg dam od wychodu. Nie zjem, jeno jaje.
    - drożej sram, niźli jadam. Złe to obyczaje.

    • @DarekRybacki
      @DarekRybacki  Před rokem

      Akurat przygotowuje się powoli do odcinka o staropolskich fraszkach :)

  • @adamkwiatkowski4107
    @adamkwiatkowski4107 Před rokem +7

    Piękne te pałace. Trzeba odwiedzić raz.

  • @ariiski4501
    @ariiski4501 Před rokem +16

    A później dla tych zachodnich to my byliśmy tymi «dzikimi» …widząc to co tam się u nich działo …to dzicz mieli pod nosem na własnych ulicach

    • @MS-lt2ep
      @MS-lt2ep Před 4 měsíci

      pan Mieczysław Jałowiecki pięknie opisuje w swoim pamiętniku owe zwyczaje

    • @arpa9009
      @arpa9009 Před 4 měsíci

      dalej maja

    • @mariaciesla4951
      @mariaciesla4951 Před 2 měsíci

      Kraszewski w swoich powieściach , które pisał w oparciu o kroniki Długosza, Kadłubka i innych, pisał że w czasie gdy po ulicach Polski jeżdziły powozy , w Dreźnie noszono możnych w lektykach.

  • @krzysztofstepien4364
    @krzysztofstepien4364 Před rokem +6

    Pracując w latach80 w KWK Jaworzno na naszym GL było dwóch młodych chłopaków którzy nigdy się nie kąpali porobocie😀

    • @oroyama
      @oroyama Před rokem

      Czemu koledzy ich nie wykąpali? To byłaby prędka i skuteczna nauka.

    • @lotnylotny671
      @lotnylotny671 Před rokem +5

      Pewnie tłumaczyli sobie że im się "nie opłaca" 😂. Przecież jutro znowu będą brudni i trzeba będzie się umyć. A jakie to koszta... PANIE.

    • @krzysztofstepien4364
      @krzysztofstepien4364 Před rokem +2

      @@lotnylotny671 mogę dodać że pochodzili z Pionek koło Radomia.Pozdrawiam😃

    • @lotnylotny671
      @lotnylotny671 Před rokem +4

      @@krzysztofstepien4364 Dzięki, będę pamiętał żeby uważać na takie Pionki 😀

    • @krzysztofstepien4364
      @krzysztofstepien4364 Před rokem +1

      @@lotnylotny671 🤣🤣🤣🤣👍

  • @katejot2274
    @katejot2274 Před rokem +2

    Ciekawe!

  • @waclawpelech3628
    @waclawpelech3628 Před 4 měsíci +1

    Pamietajcie !! .
    Czeste mycie skraca zycie !!!

  • @hiigpetko2696
    @hiigpetko2696 Před rokem +5

    Ogólnie fajnie, czasem trochę słabo. Skłonność do czystości w dawnej RP Autor we wstępie przypisuje wyłącznie obcym wpływom i brakiem wielkiej epidemii. Wprawdzie potem mówi, że było to zamiłowanie do czystości i w każdym dworze była łażnia.

    • @uj1147
      @uj1147 Před 10 měsíci

      A to czemu Ty byś przypisał, temu, że ludzie są mądrzejsi?