Turkmencay muqavilesi

Sdílet
Vložit
  • čas přidán 8. 02. 2016
  • Türkmənçay müqaviləsi
    1813-cü ildə Qarabağda Zeyvə çayı yaxınlığındakı Gülüstan kəndində rus ordu qərargahında Gülüstan müqaviləsi bağlanan zaman rus çarı I Aleksandr Napoleon Bonapartla savaşda idi. Belə bir şəraitdə İranla sülh müqaviləsi bağlanması onun istəklərinə tam cavab verir, Rusiyanı Qafqazda və Xəzər dənizində əsas söz sahibinə çevirirdi.
    Müqavilənin şərtləri açıqlandıqdan sonra bu İran üçün heç də yaxşı gələcək vəd etmirdi. İran Gülüstan müqaviləsinin şərtlərilə heç cür barışa bilmirdi və xüsusi elçi kimi Tehrandan qayıdan knyaz Menşikov hələ yolda ikən - 1826-cı ildə II Rusiya-İran müharibəsi başladı. Müharibədə İran tərəfdən əsas aparıcı qüvvə azərbaycanlılar idi. Başda Abbas Mirzə olmaqla ən sıravi döyüşçüyə qədər. Bu hücum vaxtı işğal olunmuş bütün xanlıqların ərazilərində - Şəki, Qarabağ, Şirvan, Bakı və digərlərində ruslara qarşı üsyanlar müşahidə olunurdu.
    1826-cı ildə əməliyyata başlayan Abbas Mirzə sürətlə irəliləmək əvəzinə 45 gün ərzində Şuşanı mühasirədə saxladı, bu isə ruslara qüvvələrini cəmləşdirməyə və əks hücuma keçməyə imkan verdi. Bu dəfə ruslar Naxçıvanı, Xoyu, Mərəndi, Ərdəbili və Təbrizi də ələ keçirdilər.
    1828-ci il fevralın 9-da Təbriz yolunun üç verstliyində yerləşən kiçik Türkmənçay kəndində ikinci sülh sazişinin sonuncu iclası keçirildi. Fevral ayının 10-da "İsa Məsihin anadan olmasının 1828-ci ilində" gecə münəccimin təyin etdiyi vaxtda barışıq paktı imzalandı. Müqaviləni Rusiya tərəfindən İvan Paskeviç, İran tərəfindən isə Mirzə Əbdül Həsən xan imzaladılar.
    Müqaviləyə görə, İrəvan və Naxçıvan Rusiyaya verildi, Xəzər dənizi Rusiyanın daxili dənizi hesab edildi. Bundan sonra ermənilərin kütləvi surətdə Azərbaycan ərazilərinə köçürülməsi başladı və xüsusi köçürülmə komitəsi yaradıldı. 1828-1829-cu illərdə İrandan 40-50 min, Türkiyədən 90 min erməni Azərbaycana köçürüldü. Beləliklə, bu müqavilə Azərbaycanın dövlətçilik ənənələrini məhv etdi.
    Eşqin Zahid

Komentáře • 62

  • @sakomusayev208
    @sakomusayev208 Před 5 lety +30

    1828-ci ildə İran hakimiyyətinde qacarlar idi. Ovaxt irani qacarlar idarə edirdi. Qacarlar ise tükdur fars yox. Türkmənçay müqaviləsi türklərlə ruslarin arasında baş verib farslara rusların arasında yox...

  • @elcinncfov3865
    @elcinncfov3865 Před 6 lety +27

    1813 ci ilde irandaki wah TURK Idi.eyer o vaxki xanlarimz rusa teslim olmaqdansa irandaki turk wahiyla bir olsaydi rusiyani torpaqlarimzdan qovmuwduq

  • @mirzeyev1386
    @mirzeyev1386 Před 7 lety +16

    ele 1828 de basimiza das dusdu indi indi altinan cixmaga caliwirig

  • @nazimnovruzov2361
    @nazimnovruzov2361 Před 10 měsíci +2

    Türkmənçay müqaviləsin Fətəlişahın oğlu Mirzə Abbas imzalayıb.

  • @elkhanjafarov2790
    @elkhanjafarov2790 Před 19 dny +1

    Rus Qacar muharibesi. İran Azərbaycan Turkləri tərəfindən 11 əsrdən 1828 idərə olunurdu.🎉🎉

  • @user-uc3gs1to4o
    @user-uc3gs1to4o Před 6 lety +6

    Haqq barqarar olunacaq vaxti var sadaca, asas bizim millatimiz aylib bilarik dusmanmiz kimdi, insallah hamisi qaydacaq.

  • @qocaqocayev3042
    @qocaqocayev3042 Před 4 lety +4

    Dövlət vardı ki , dövlətçilik ənənəsi də olsun?

  • @user-kh1nh6hj8f
    @user-kh1nh6hj8f Před 3 měsíci

    Savaşan biz, ölən biz, amma İran bölünüb deyirlər

  • @olimboyshirinov6733
    @olimboyshirinov6733 Před rokem

    Икки Озарбайжон давлати бирлашур иншоллоҳ

  • @ilkinzeynalov3161
    @ilkinzeynalov3161 Před 3 lety +8

    Turkler oz yaxalarindan qurtarib ermenleri bize urcaq elediler.buda qardaw

  • @xalidamexdiyeva3532
    @xalidamexdiyeva3532 Před 3 lety +4

    Turk rus muharibesini isteyirik and iciremki qalib gelecek turk.Milyonlar muselmanlar Turku destekleyecek inanin

  • @arzuhsnzad9695
    @arzuhsnzad9695 Před 7 lety +1

    salam
    bunu hansi programla etmisiniz?

  • @samxalibrahimov8225
    @samxalibrahimov8225 Před 5 lety

    ele-hemise-bizim-xalqimizin-torpaxlari-aglimizin-ujbatinnan-hemise-elimiDen-alinif

  • @sahibazizov4017
    @sahibazizov4017 Před 3 lety +1

    Evsarlardan sora bawlayan xanliqlar dovrunnen bu gunku gune qeder butun tarix saxtalawdirilir

  • @Azerbaycan0
    @Azerbaycan0 Před rokem +4

    Bəs deyirsiz Azərbaycan dövləti varıydı?!😂.Azərbaycan İranın əyaləti olub əyalətidə olacaq.

    • @athena263
      @athena263 Před 3 měsíci

      sen hansi olkede yashiyirsan, cesaretin varsa de:D

    • @raulcebraylov1305
      @raulcebraylov1305 Před 9 dny

      Hansı "iran" 1828 dən sonra ortaya çıxan qondarma "iran"?
      200 illlik tarixi olan fars hakimiyyətindən danışırsansa özünü yorma.
      İrəvandan Təbrizə, Kərkükə qədər qədim Türk yurdu Azərbaycandır🇦🇿🤘

  • @ismaelazimov9129
    @ismaelazimov9129 Před 8 lety +4

    tariximizin üz qarası.

  • @qarabala9320
    @qarabala9320 Před rokem

    AZERBAYCANIN TORPAQLARIN SATMAQ .HELE OVAXTDAN QALIB .INDIYE QEDER.

  • @ziyaminkndli5168
    @ziyaminkndli5168 Před 7 lety +2

    200 illik müqavilə bitsə torpaqlar qaytarılqcaq

  • @neotrnty4717
    @neotrnty4717 Před rokem

    Bizim hepimizi bölmüşler

  • @user-jl1tj2ud4l
    @user-jl1tj2ud4l Před 3 lety

    esarete kecmeyimizin baslangici.mehvimizin baslangici

  • @samxalibrahimov8225
    @samxalibrahimov8225 Před 5 lety +4

    Lenete-gelmis-turkmencay-muqavilesi

  • @ulkereliyava7720
    @ulkereliyava7720 Před 5 lety +2

    ..

  • @oguzkan9580
    @oguzkan9580 Před rokem

    İran yox Qacarlar İmperyası olub qoyun yığını.

  • @letifelekberov497
    @letifelekberov497 Před 7 lety +12

    torpaq oqrulari rus iran farsi ermeni

    • @rovaenrecebov3048
      @rovaenrecebov3048 Před 3 lety +3

      Ala nə fars fars ee farss nə adiyati

    • @elbyhuseyni6561
      @elbyhuseyni6561 Před 3 lety +2

      savadsız fikirlərinizə görə qalanını da Türkiyəyə verəcəksiniz tezliklə. Kitabdan başqa hərşeyə vaxtınız var. Komediya verlişləri,şıfırğı mahnılar,evroviziya əsas peşənizdi deyə həmişə qapazaltı olubsunuz.🇦🇿