O słowie #3. Murzyn

„Murzyn”. Wiele osób pytało o to słowo.
Etymologia i związki frazeologiczne wskazują, że zdecydowanie jest ono pejoratywne.
Niezwykle ważnym jest zastanowić się, po co w ogóle chcemy go użyć, czy rzeczywiście jest ważne dla wypowiedzi lub historii? Może nie ma potrzeby zwracać uwagi na kolor skóry? Kiedy już jest potrzeba odnieść się do koloru skóry, to dlaczego „osoba czarna”, a nie czarnoskóra? Bo biała, a nie białoskóra.
Słowo „murzyn” nie określa narodowości, pochodzenia. O jakim słowie mamy powiedzieć w kolejnym odcinku?
Fun fact: umorusać się to synonim do murzyć się.

[@kanalprobny1927]

"Osoba czarna" też nie jest najbardziej neutralne, dodatkowo ma negatywne konotacje, kojarzone np. z "czarne interesy". I to mi się podoba:) będę mówić "osoba czarna", lub "murzyn".

[@SM-ef7yp]

To nie jest równoznaczne, o ile powiedzenia tj pracować jak murzyn biorą się od pracy niewolniczej czarnych w przeszłości, o tyle czarne interesy (swoją drogą mówi się raczej ciemne interesy) nie pochodzą od czarnych ludzi. To tak jakby powiedzieć, że wypaść blado u kogoś wywoła negatywne konotacje, kiedy mówi o białym człowieku, absurd.

[@kanalprobny1927]

@@SM-ef7yp praca na czarno

[@jankuktoja]

te frazeologizmy nawiązują po prostu że ciężko pracowali (podejrzewam że chodzi o niewolnictwo) a to "ubrudzić się" to jest w zamyśle takie, że można sobie skojarzyć, murzyn czarna skóra, czarny bród

[@batrachomyomacha313]

Czyli słowa Żyd czy Cygan to też słowa obraźliwe?
Mam wrażenie, te preskryptywistyczne fanabarie językoznawców i społecznych moralizatorów wynikają z ich kiepskiego pojęcia na temat tego jak działa język. O ile laików można rozumieć, to ktoś kto kończył doktorat z językoznawstwa powinien mieć chociaż minimalne pojęcie na ten temat.

[@mikoajmarzeda3797]

oczywiście ty nie jesteś takim laikiem i masz doktorat z językoznastwa, prawda?

[@skripcze]

Żyd/żyd jest słowem postrzeganym neutralnie, natomiast słowo Cygan ma duży, negatywny ładunek stąd też pomysł, by używać bardziej neutralnych form np. Rom. Oczywiście jak kto mówi to indywidualna decyzja.

[@nicanic6267]

@@skripcze słowo „Żyd” neutralne?!
Przecież potocznie mówi się „ty żydzie” gdy ktoś jest skąpy.

[@Adiats]

@@nicanic6267 Wszystko zależy od kontekstu

[@skripcze]

@@nicanic6267 Żydzi/żydzi nie traktują tego słowa w żaden sposób negatywnie, więc my im wierzymy, że ich to nie obraża.

[@piotrkwapinski2137]

Wikipedia:
"Etymologia słowa nie jest jednoznacznie ustalona, może wywodzić się od niem. słowa Mohr, co z kolei wywodzi się od łac. maurus (-a, -um) plur. mauri (-orum) będącego rzymskim określeniem mieszkańców dzisiejszego Maghrebu. To samo źródło może mieć staropolskie „murzyć” (czernić coś), a to z kolei z łac. maurus poprzez dodanie -in."
Murzyć i murzyn najprawdopodobniej pochodzą od tego samego łacińskiegi słowa "maurus" a nie od siebie nawzajem. Słowo to oznaczało mieszkańca Mauretanii, czyli rzymskiej prowincji na terenia północno-zachodniej części Afryki. Wówczas mieszkało tam wiele etniczności, między innymi osoby czarnoskóre. Dopiero znacznie później te tereny zostały podbite przez muzłumańskich arabów, którzy zamieszkują je do dzisiaj. Nie znalazłem informacji jakoby słowo to miało wtedy specjalnie negatywny wydźwięk. W językach zachodnio europejskich europejskich też są podobne słowa (np. angielski "moor"). Te rozpowszechniły się bardziej jako określenia arabów którzy podbili tamte tereny i część półwyspu iberyjskiego, lub ogólnie do muzłumanów. W polsce jak wiemy słowo ma inne znaczenie ale podobne pochodzenie.
Podsumowując, pochodzenie słowa "murzyn" od "murzyć się" to najprawdopodobniej bujda. Nie można mieć 100% pewności jeśli chodzi o pochodzenie słów z przed ponad 700 lat, ale prawdopodobnie pochodzi (pośrednio lub bezpośrednio) z łacińskiego maurus, które nie miało negatywnych konotacji. Nie zmienia to faktu że dzisiaj jest ono raczej negatywnie odbierane.

[@iverntheboneless9583]

Mądry komentarz, ale też nie wiemy jak sami murzyni będący w Polsce czują się z tym słowem. Niekoniecznie źle, a czarny/czarnoskóry spoko. Te frazeologizmy są pejoratywne ale nie czyni tego słowo "murzyn" bo przecież da się rzec - sto lat za czarnymi. Ja używam tego słowa jedyne co mnie ciekawi to czemu mówimy Azjata/żółty, albo Latynos. Tamte brzmią łagodniej ale może też zwyczajnie opinia o nich była lepsza. A słowa są neutralne.

[@MsDragon300]

To jest ciekawe, że niektórzy nie chcą używać słowa "murzyn" bo chcą być tolerancyjni, ale paradoksalnie sami przecież nieświadomie postrzegają to słowo negatywnie. Jeśli ktoś postrzega je neutralnie, to nie będzie miał potrzeby unikania go. Jest to słowo, które od dawna istnieje w naszej przestrzeni jako zamiennik słowa czarnoskóry i nie było wcześniej uznawane za negatywne.
Na tej samej zasadzie można sugerować żeby nie używać słowa "żyd", bo przecież dużo osób używa tego słowa chcąc nazwać kogoś skąpego, lub mówi "nie żydź".

[@axie20]

Dokladnie. Tak samo slowo gruby. Jak to moze byc obralizwe skoro w byciu grubym nie ma nic zlego 😂

[@MsDragon300]

@@axie20 Właśnie na tym trochę polega to zjawisko. Że część osób ma podświadomą awersję do np. grubych, ale nie chcą sami przed sobą tego przyznać. Wolą projektować to na zewnątrz i uznawać, że inni tak sądzą i to jest złe i trzeba zakazać używania słowa "gruby". Ale warto sobie zadać pytanie, że gdyby faktycznie byli tacy cnotliwi, to czy przeszkadzałoby im to słowo? Jeśli byłoby to dla nich zwykłe słowo opisujące jakiś stan rzeczy i nie czuli do tego jakiegoś emocjonalnego powiązania, to nie mieliby potrzeby z tym nic robić.

[@axie20]

@@MsDragon300 imo tacy falszywi ludzie to dramat. Boje sie ich bo nigdy nie wiesz do czego sa zdolni. Zawsze mowie wprost co mysle I mi sie za to obrywa

[@Varlenus]

Czytałem że murzyć pochodzi od słowa murzyn, a nie na odwrót.

[@tenznany7831]

Mówi się normalne latynos czy azjata, choć wcale nie musiał urodzić się z azji. Wg mnie to bardziej sposób określania ludzi. Ciągle mówienie afroamerykanin albo osoba czarnoskóra moze być irytujące. Znaczy wg mnie to fajnie jakby były inne słowo z 2/3 sylabami, murzyn ma tylko dwa. Jakby chciał porozmawiać o osobie czarnoskórej to ciągłe powtarzanie tak długiego zwrotu jest strasznie niewygodne. Lepiej nadać inne krótkie słowo. Na pewno lepiej by zamieniło się. Choć i tak jak wspołniał tutaj inny komentarz. Słowo żyd czy cygan też można uznać tym rozumowaniem za obraźliwe.

[@tenznany7831]

wg mnie to bardziej o kontekst chodzi.

[@koxg1408]

Pytanie jest po co chcesz mówić o kimś określając go przez jego kolor skóry? Możesz po prostu po imieniu. (w Polsce mieszka większość białasów i Polaki są w szoku jak ktoś ma ciemniejszy odcień skóry i muszą to wypunktować zamiast iść dalej)

[@tenznany7831]

@@koxg1408 z tego samego powodu dlaczego używa się do określania płci/zawody/wieku itd. zaleznie od sytuacji. Np. - Krysia jest teraz z murzynem -, albo - dużo murzynów jest w okolicy. Świat każe nam traktować to jak rasizm. Ale jakoś my się nie oburzamy jakby za miast tego używać wszystkich innych słów, byle nie murzyn :/

[@koxg1408]

@@tenznany7831 Krysia jest teraz z 32 letnim hydraulikiem. Po co

[@koxg1408]

@@tenznany7831 dużo jest 66 latków w okolicy. Dosłownie nikt tak nie mówi

[@waterlemon2617]

W ten sposób można zbanować wiele słów, np. słowo osoba czarna bo są, wyrażenia jak "mój czarnuch" w domyśle domyśle niewolnik. Sądzę jednak, że warto nie używać tych zwrotów, zamiast banować słowa.

[@skripcze]

Zachęcamy do obejrzenia filmu do końca: nie nawołujemy do bazowania, ale do świadomych decyzji.

[@nicanic6267]

Nie rozumiem, przecież Afryka jest bardzo biedna a dawniej murzynów wykorzystywano jako niewolników, więc niby czemu mamy zacierac pamięć o tym?

[@skripcze]

Afryka nie jest biedna. Jest bardzo zróżnicowana, podobnie jak państwa i regiony na każdym kontynencie.
Nieużywanie słowa, którego nie lubią osoby, które tym słowem bywają określane, to minimum wysiłku jaki możemy zrobić. Ale to nasza osobista decyzja.
A co do pamięci o rasizmie to zgoda - warto o nim pamiętać, uczyć się o nim i mu przeciwdziałać. Niekoniecznie używając krzywdzących słów.

[@Unkookerinho]

@nicanic6267 Czyli według Ciebie komuś, kto urodził się z czarną skórą powinno się przypominać, że jego przodkowie byli wykorzystywani jako niewolnicy?

[@nicanic6267]

@@Unkookerinho Jeśli mówie na węgra węgier to nijak nie przypominam mu o znanej z przysłowia Polsko-Węgierskiej przyjaźni, tak samo, domyślam się, jest w przypadku murzynów, jednak w obu przypadkach zmiana nazwy jednej z grup skutkowałaby zaprzestaniem używania przysłowia a tym samym zatarciem się pamięci o historii.

[@nicanic6267]

@@skripcze Proszę nie mydlić oczu, Afryka jest biedn. Jasne jest to ogromny kontynent, więc jedne kraje są mniej a inne bardziej biedne, a znajdzie się pewnie i parę średnio-zamożnych lecz ogólnie kontynent wypada słabo mają pięć razy niższe pkb od unii europejskiej mimo o pareset milionów większej populacji. Na dodatek większość kontynentu zagrożona jest głodem co również śeiadczy o biedzie Afryki.

[@Varlenus]

@@nicanic6267 Dokładnie. Niedawno oglądałem opracowanie Thomasa Sowella, w którym wyjaśnił jak bardzo geografia tego kontynentu negatywnie wpływa na poziom życia jego mieszkańców. Wspomina między innymi o płytkich wodach przybrzeżnych, małej ilości zatok, ogromnej zmianie poziomu wody w rzekach w ciągu roku, średniej wysokości NPM, chorobach przenoszonych przez owady itp.

[@justynawieczorek6421]

Ja zawsze mówię Afrykanin.

[@Soreto23]

xd osoby czarnoskóre nie mieszkają wyłącznie w Afryce XD To tak jak na białego mieszkańca USA powiedzieć Europejczykj

[@mateusz5872]

Na czarnych Polaków też?

[@cama4321]

osoba czarna też nie brzmi dobrze , lepiej chyba używać osoba czarnoskóra

[@skripcze]

Używając słów czasami warto zachować symetrię. I skoro na określenie koloru skóry używamy słowa „biały”, to analogicznie możemy używać „czarny”. Chyba, że zaczniemy mówić „białoskóry” ;) Oczywiście decyzja należy do Ciebie.

[@fatman5638]

Z kolei "czarny" lub "czarna" odnosi się czasem do brunetów i brunetek. Mnie na przykład często się to myli.

[@axie20]

Ale oni maja brazowa skore nie czarna

[@walerypomysow8173]

ludzie argumentujący za tym by nadal mówić 'murzyn' to jest dla mnie już inny rodzaj żałości, byleby stanąć na swoim... bezmyślne zachowanie

[@osobowoscrealistyczna2852]

Nie, to po prostu ludzie którzy neutralnych naturalnych określeń chcą dalej używać tak jak zawsze i chcą je takimi pozostawić bez oglądania się na sztucznie wmuszane dziwactwa przez niemających pojęcia o niczym lewicowych popaprańców.