Bitwa pod Leuktrami 371 p.n.e. Taktyczny majstersztyk Epaminondasa.
Vložit
- čas přidán 28. 06. 2024
- W 371 r. p.n.e. w bitwie pod Leuktrami legła w gruzach hegemonia Sparty w Helladzie. Śmiertelny cios trwającej od 404 r. p.n.e. spartańskiej dominacji zadali Tebańczycy, którymi we wspomnianej bitwie dowodził znakomity taktyk Epaminondas. Tebański wódz zastosował pod Leuktrami manewr, który zapewni mu nieśmiertelność we wszystkich
podręcznikach historii wojskowości.
W filmie przyjrzymy się nie tylko samej bitwie, ale również przebiegowi całej Wojny Beockiej, której kulminację stanowić będzie tytułowa batalia.
0:00 wstęp
1:31 bibliografia
4:14 wyzwolenie Teb. Wybuch Wojny Beockiej
9:50 rajd Sfodriasa. Ateny przystępują do wojny
12:31 kampanie 378 i 377 r. p.n.e.
18:44 walki Sparty z Drugim Związkiem Morskim Aten
24:04 bitwa pod Tegyrą 375 p.n.e.
28:26 "pokój" 375 r. p.n.e.
31:50 pokój 371 r. p.n.e.
35:24 kampania 371 r. p.n.e.
38:29 bitwa pod Leuktrami 371 r. p.n.e.
49:18 pokłosie
BIBLIOGRAFIA:
1. W. Biernacki, "Wojna Beocka", Attyka 2022.
2. J. Buckler, "The Theban Hegemony 371-362 BC", Harvard University Press 1980.
3. C. D. Hamilton, "Agesilaus and the Failure of Spartan Hegemony", Cornell University Press 1991.
4. R. Kulesza, "Wojna peloponeska", Attyka 2006.
otworzksiazke.pl/ksiazka/wojna...
5. P. J. Rhodes, "Historia Grecji. Okres klasyczny 478- 323 p.n.e.", tłum. L. Trzcionkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2009.
6. J. Romm, "The Sacred Band: Three Hundred Theban Lovers Fighting to Save Greek Freedom", Scribner Book Company 2021.
7. Film "Jak naprawdę wyglądało spartańskie wychowanie? - Agoge w praktyce" @Historycznytop
• Jak naprawdę wyglądało...
ŹRÓDŁA GRAFICZNE:
Miniatura : / the_battle_of_leuctra_...
Ikonki Aten, Sparty, Teb i Koryntu pochodzą z dodatku do gry Total War: Rome II - Wrath of Sparta.
Żetony bohaterów pochodzą z mojej rozgrywki z tejże gry, z wyłączeniem:
Epaminondasa i Pelopidasa
pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:...
Persji
www.pngegg.com/en/png-zkkxz
Artakserksesa II
en.wikipedia.org/wiki/Artaxer...
Amyntasa III
pl.wikipedia.org/wiki/Amyntas...
małe ikonki różnych przedmiotów pochodzą z serwisu flaticon.com
MUZYKA:
Music: Ancient Greek Folk by Ivan Tregub
Source: www.jamendo.com/track/1465844
License: creativecommons.org/licenses/b...
Get music free for a link from starfrosch.com
"AETAS ROMANA" by A. von Ziegler.
WSPARCIE:
patronite.pl/kronikahistorii (subskrypcje)
buycoffee.to/kronikahistorii (datki jednorazowe)
CREDITS:
Tekst, głos, grafika, animacje i montaż - Aleksander Kocan
KONTAKT:
kronikahis@gmail.com
facebook.com/groups/1422085495304088
TO GRUPA DYSKUSYJNA KRONIKI HISTORII - zapraszam.
"BUU!"
"PFFF."
"OCH!"
~pLUTARCH mORALIA
Ogłoszenia amfiktioniczne (jeśli istnieje taki przymiotnik):
0. Wciąż trwają poszukiwania Andrzeja Hinca. Jego książka o Kadesz nadal leży u mnie niewysłana :(
1. Książkowa zabawa potrwa do niedzieli 21.05. Do tego czasu piszcie co Wam ślina na język przyniesie w kwestii Waszych greckich ulubieńców.
2. ANKIETA z bitwami! Po 43786938467 latach doszliśmy do końca pierwszej puli bitew starożytności. YAAAAY. To oznacza, że 7.05 wrzucę na Społeczność nowe propozycje do serii Wielkie Bitwy Starożytności. 3 bitwy zaproponuję od siebie, 2 zaś pochodzić będą z najpopularniejszych komentarzy na kanale. Zatem śmiało dzielcie się pomysłami przez nadchodzący tydzień. WAŻNE!!! Uznałem, że nie będę brał pod uwagę bitew z okresu późnej Republiki Rzymskiej (z lat 88 - 31 p.n.e.) bo i tak zostaną one przedstawione w wiecznej serii o Wiecznym Mieście. Tak samo z bitwami Aleksandra Wielkiego (mam na nie inny pomysł...) ZA TO! Chętnie podejmę się zanimowania bitew z wcześniejszych lat Republiki (Kanny, Kynoskefalaj itd.) Tak jak to powiedziałem w filmie - np. bardzo chętnie zmierzyłbym się z Pyrrusem w Italii. Inną "oktrojowaną" przeze mnie bitwą będzie też na pewno ADRIANOPOL 378.
3. Miłej reszty majówki, pozdrawiam serdecznie,
Olson.
Książkę Biernackiego mam w domu, niezła pozycja, ale w ramach zabawy odpowiem - "Melos - Dialogi Melijskie"
Dziękuję bardzo za porywający finał greckiej tragedii. Dla mnie zaiste tragedii, bo jestem z tych twardogłowych konserwatystów, zawsze sercem będących po stronie Sparty. Dość powiedzieć, że niemal tyle samo czasu poświęcałem w życiu na rozważania na temat sposobu, wprowadzenia i przeprowadzenia reform funkcjonwania aparatu państwa naszej I Rzeczpospolitej, jak reformy ustroju Sparty i Cesarstwa Rzymskiego od III do V w n.e. Te trzy byty, poza miłością do homeryckiego Ilionu, były mi zawsze najbliższe.
A jak chodzi o Pyrrusa - to też bym chętnie zobaczył remake, ale fajnie by było postawić w nim większy akcent na kampanię Pyrrusa na Sycylii. Pamiętajmy że są to bowiem czasu konsensualnego sojuszu Rzymu i Kartaginy!
Oj tak byczq +1 materiał o Ausculum = miniseria o wojnie Rzymu z Tarentem i Pyrrusem razem z Sycylią.
Ja jestem fanem Syrakuz. I ich tyrana Agatoklesa. Udało mi się zagrozić potędze Kartaginy. Dodatkowo było to potężne miasto pośrednio doprowadziło do upadku Imperium Aten. Rzym się z nim liczył oraz zrodziło Archimedesa :-)
Zgłoszenie odebrane. Też zawsze lubiłem Syrakuzy. Może kiedyś się nimi zajmę…
Uwielbiam te cytaty filmowe padające z ust starożytnych :) A odcinek jak zawsze pełen emocjonujących zwrotów akcji. Jak ja się cieszę, że historię starożytną znam bardzo słabo i oglądam kolejne odcinki nie znając zakończenia :)
Prawdziwa historia jest lepsza, bo bohaterów nie chroni plot armor.
Przeczytałem "płot armor" i pomyślałem o Tebańczykach za umocnieniami ziemnymi w latach 378-377. Trzeba ewidentnie odpocząć od Grecji.
@@kronikahis Płot już zbudowaliśmy na granicy. Teraz trzeba iść za ciosem i stworzyć silną armię jak Teby.
Bardzo mnie cieszy twój komentarz i liczba łapek. Ciągle się bowiem zastanawiam czy forma kanału jest interesująca dla osób interesujących się innymi epokami. Nie mam na to jednak rozszerzonych statystyk z YT :)
Super film, zresztą jak zawsze! A co do bitwy - to tylko Las Teutoburski!
Zawsze mnie bawi, gdy na filmach lub często nawet na rekonstrukcjach historycznych trup ściele się tak gęsto, że to cud, że ludzkość się całkiem nie wybiła juz w starożytności :D wbrew pozorom ludzie niezbyt chcieli umierać ;p Ciekawe natomiast są zawsze dysproporcje poległych, gdy któraś ze stron zaczynała się cofać. Wtedy cięto bez miłosierdzia.
Świetny materiał. Świetnie spędzony czas. Jak zawsze... 🙂
Ja najbardziej cenię sobie Hezjoda, za jego radę udzieloną w "Pracach i dniach": "Niech kręcąca dupą nie zaćmi ci umysłu". 27 wieków minęło, a rada aktualna do dziś :-)
pozdro tak trzymaj kawka i slucham
Ja to chyba tak jak ty najbardziej lubie Persje, znaczy się Imperium Achemenidów. Jakoś zawsze mnie pociągało mnie mocno do wschodu i tak samo bardzo lubie Sasanidów. Jako że prowadzę strone historyczną to zdarzyło mi sie pisać posty zarówno do Cyrusie Wielkim jak i Dariuszu. Cyrus to wogóle top toper ulubionych władców i chyba jeden z najbardziej rigczowych monarchów w historii z olbrzymim wpływem na jej bieg, w koncu nawet deklarację niepodległości USA Jefferson pisał będąc pod wpływem historii Cyrusa. Strasznie boli to że w naszej zachodniej kulturze Persję przedstawiano jako tą złą, podczas gdy za takiego Cyrusa zwykłemu człowiekowi żyło sie o wiele lepiej niz w "wolnej" Grecji.
Jesli bym miał wybierać kolejne miejsce to najpewniej byłaby to Macedonia, wiadomo dlaczego. Ehhh, muszę sobie w końcu dobrze obadac Filipa II bo mam sporą lukę jak chodzi o wiedzę o nim.
Na takiej samej zasadzie opiera się moja sympatia do Achemenidów. Dość robienia z Persji tego "złego imperium" z szkolnych podręczników. Cyrus to już w ogóle rare tolerant chad antyku.
Dziękuję za komentarz, został on zgłoszony do wcale-nie-loterii 😏
No nareszcie ileż można czekać ♥️ piwo wino wódka w dłoń i oglądamy 😅
Co do konkursu to najbardziej lubię i szanuję Spartę za to jakimi kozakami byli i co potrafili robić na polu bitwy do dziś mówimy o nich jaki największych twardzieli jacy stąpali na ziemi ❤💪
Dziękuję za głoszenie do wcale-nie-loterii 😏 Niestety ja nigdy nie lubiłem Sparty głównie za skandaliczne podejscie do helotów, ale to tylko moje osobiste animozyjki :)
Z przyjemnością obejrzałem ten materiał.
Nowy materiał! Przyznam, że z powodu pracy mam mnóstwo do nadrobienia materiałów u Ciebie i Szymona. Wasze kanały są genialne! Pozdrawia miłośnik Antyku :)
Świeny materiał, oglądam 20 minut i już jestem pod wrażeniem i wiem że zostanę tu na dłużej, sub i łapka w góre :D
Dziękuję i życzę smacznej kawusi :D
Szyk ukośny ze świetnym skutkiem został powtórzony podczas Wojny Siedmioletniej przez Fryderyka II w bitwie z Austriakami po Lutynią 1757
Świetny materiał, czekam na ciąg dalszy 😁
Z grekich państw najbliżej mi do Krety i Kreteńczyków. Niby spokojni ludzie ale w razie W potrafiący wściekle bronić swego.
Słyszę "Kreteńczycy", widzę to:
rtw.heavengames.com/wp-content/uploads/sites/16/2021/11/album48_Cretans.jpg
Super film.
Dzieki Alexandrze 👌
Dziękuję
No to jeszcze 40-minutowy epilog o hegemonii Teb i miniseria zakończona ;)
Dzięki
DZIĘKI ZA PAMIĘĆ, ZA TO ŻE INTERESUJE SIĘ HISTORIĄ ALE TĄ BARDZIEJ NOWOŻYTNĄ, WSPÓŁCZESNĄ- OBECNĄ, LECZ NIEWYKLÓCZONE ŻE DARUJE SOBIE TEN PROGRAM, KIEDYŚ NA PEWNO GO OBEJRZĘ. JESZCZE RAZ DZIĘKI ZA PAMIĘĆ. NU PAKA JAK MAWIAJĄ ROSJANIE 😁
Fajne!
Zdrowia życzę.
Czekam na serię o Bizancjum 😉
W pewnym sensie lubię Melijczyków - za wybitny wkład w objaśnienie podstaw realizmu politycznego. Zgotowawszy własną zagładę, stali się inspiracją dla Tukidydesa i bohaterami bodaj najsłynniejszego fragmentu jego Wojny peloponeskiej.
Za ukazanie obłudy Ateńczyków szacunek się należy. Szkoda, że cena byłą wysoka. Dziękuję za komentarz, został zgłoszony do wcale-nie-loterii.
Dziękuję za film. A cross over w komentarzach z mrocznymi wiekami to już w ogóle bajka 😊
Zawsze byłem za Spartą!!!
Choć lubię cały okres starożytnej Grecji.
I zawsze gdybań co by było gdyby ehhhh
Jak by wyglądał starożytny świat jak by to Sparta zdominowała starożytność. Wiem wiem mieli szansę po wojnie peloponeskiej. Ale ja myślałem bardziej o sytuacji po Termopilach gdyby nie odrzucili "próżny" reszty miast greckich zabrakło im męża stanu człowieka z wizją. Mieli taką szansę no cóż teraz to już może a tylko gdybać 🤔
Epir starożytny, przydałoby się coś poważnego na temat epiru nie tylko pyrrusa a co do pytania na początku, Pyrrus, myślę że ostatni oddech Aleksandra Wielkiego wypełnił jego serce i mimo jego tragedii uważam go za wielkiego greka
Dziękuję za zgłoszenie do wcale-nie-loterii. Wg mnie Pyrrus byłby znacznie lepszym władcą i wodzem gdyby nie cechował się słomianym zapałem i nie rzucał się na co rusz nową kampanię. Trochę podobnie mam z Demetriuszem Poliorketesem :)
Masz talent do opowiadania - czytałem Biernackiego i polecam, ale czytając pewne fakty (zwłaszcza z otoczenia politycznego bitwy) człowiek siłą rzeczy przegapia.
Dziękuję. Wg mnie jedynym mankamentem tej książki jest to, że od razu wprowadza czytelnika w wir wydarzeń około 382 r. p.n.e. mało poświęcając stron na wytłumaczenie skąd taka a nie inna sytuacja polityczna w całej Grecji. Niektórych może to odstraszyć.
@@kronikahis Tak dokładnie tę lukę twój film uzupełnia.
Ja tam najbardziej z Grecji lubię Korynt ponieważ zmieniał strony w zależności od tego kto powoli zdobywał Hegemonie w Grecji
Raz chyba nie mieli wyboru jak im Argiwi się dobrali do władzy tuż przed pokojem Antalkidasa :D Nie znam szczegółów tej krótkiej argiwsko-korynckiej współpracy :(
A mnie ciekawi Izrael czasów helleńskich. Z jednej strony przyjmowali oni kulturę a nawet filozofię grecką, zaś z drugiej to był czas mocnych zmagań i walk o swoją własną tożsamość. Do dziś mało spopularyzowane z tego okresu jest powstanie machabejskie, gdzie piechota izraelska odnosiła nie raz ciekawe zwycięstwa nawet nad armiami wyposażonymi w słonie.
Powiedzmy, ze zaliczam wypowiedź. Zostałeś zapisany do absolutnie-nie-loterii 😏
Ja bym chętnie zobaczył taki dyptyk - podbój Afryki + złupienie Rzymu przez Wandalów w 455 roku
👍👍👍
Zawsze kibicowałem Atenom.
Flota, piechota morska,, lekkozbrojni itd.
Plan Peryklesa - genialny w swojej nowoczesności. Gdyby Alkibiades miał większe możliwości pokazania swojego talentu...
Ja najbardziej lubię w greckim świecie Rzymian bo przyszli i posprzątali ten grecki kociołek :D
Dziwię się, że nikt na to jeszcze nie wpadł. Dziękuję za zgłoszenie do wcale-nie-loterii :)
Massalia bo parafrazując pewnego posiadacza polskich kamienic podczas gdy Grecy z półwyspu bałkańskiego zachowywali się jak hieny… Grecy z Massali po nocach uczyli sie języków obcych i trudnej sztuki kupiectwa , Grecy z półwyspu bałkańskiego byli zwykłymi śmieciami i psami i przetrwaniali te nieliczne śmieci, które mieli chlając i współpracując z persami. :P
Dziękuję za ten pełen goryczy wobec Greków komentarz. Zostałeś zapisany do wcale-nie-loterii 😏
Bitwa pod Pydną wydaje sie ciekawa 💪
O, na pewno jest dobrze omówiona. Będę miał Twoją propozycję na oku przez tydzień.
Moją ulubioną postacią świata greckiego jest Eumenes z Kardi, jego lojalna postawa wobec Argeadów i walka o ponowne zjednoczenie imperium Aleksandra do końca zawsze mnie inspirowały. Niesamowite są również jego losy gdzie kilkukrotnie przyparty do muru ostatecznie przegrał przez zdradę jego własnych weteranów.
Mam książkę na temat ostatniej bitwy w karierze Eumenesa (Gabiene) dzięki uprzejmości Bellony. Nie chciałbyś tego cacka? Zgłoszenie do wcale-nie-loterii dodane.
@@kronikahis było by bardzo miło, nie wiem jednak czy tak ambitna książka by mnie nie przerosła :)
W moim serduszku o miejsce walczą zawzięcie Macedonia oraz Ateny. Obecnie Boreasz musiał ulec Notosowi, więc mój wzrok skierowany został ku mieście Ateny. Są dwa powody przez, które żywię sentyment do niego. Mogą się wydawać one dziwne, ale kto powiedział, że wszystko musi być zawsze racjonalne?
Pierwszy z nich to sowa. Stworzenie, które niegdyś uważane za symbol złego, a dawniej symbol mądrości utożsamiany z Ateną. Wydawać się to może dziwne, ale bardzo podobają mi się sowy. Mają one coś, co trudno wyjaśnić, ale sprawiają, że człowieka przechodzą ciarki. Ich spojrzenie jest godne samej Meduzy.
Drugi powód to morze. Będąc gówniarzem uwielbiałem czytać książkę "Starożytne bitwy morskie". Zaczytywałem się wręcz w tej pozycji. Byłem wówczas pod wielkim wrażeniem, że wypuszczano się na otwarte wody tocząc bitwy, gdzie o śmierć było dużo łatwiej niż na lądzie. Wówczas też jakoś narodziła się u mnie miłość do morza mimo iż go nie widziałem. Lata później, gdy miałem okazje pojechać nad Bałtyk i ujrzeć na własne oczy morską kipiel to zakochałem się na amen w tym żywiole. Jak łatwo się domyśleć z jedną z ówczesnych potęg morskich były Ateny. Temistokles sprawił, że jego miasto stało mi się bliższe niż Sparta, Korynt czy Teby.
Dziękuję za tę opowieść, zgłoszenie przyjęte :)
Pozdrawiam z Budapesztu 🌝🌝🌝
Dzięki, pozdrawiam z Dziećmorowic.
Fajny kościółek. A ja będę zwiedzał fajny parlamencik
@@HerodotHistoria Czy to prawda, że był on wyrazem węgierskiej gigantomanii i pożerał ogromne koszty utrzymania, niewspółmierne do budżetu Austo-Węgier?
Tak. Po przemianowaniu Cesarstwa Austrii na Austro-Węgry. Węgrzy zyskali sporą autonomię. Chcieli pokazać że są potężnym narodem. Hrabia István Széchenyi i kilku innych arystokratów postanowili wznieść nowe, piękne obiekty z duchem czasu. Były to: Most Łańcuchowy, Most Małgorzaty i oczywiście Parlament otwarty w 1885 r. Jego projektantem był Imré Steindl. Sama Budowla kosztowała niesamowicie dużo zielonych (nie mówiąc już o kosztach utrzymania) . Jednak Cesarz Austrii Franciszek Józef Habsburg nie płacił za budowę! Płacili za nią wcześniej wspomnieni arystokrkci
Dzięki, nie znam za bardzo historii Węgier.
.
.
.
.
.
.
.
...ale po średniowiecznej niespodziance na kanale będę wiedział nieco więcej 😏😏😏
A ja lubię Troję (Rzym), słuchałem 4 godzinny podkast o niej
💣👍
Persja zdecydowanie Imperium które bardziej podziwiam w porównaniu z Grecją ale tez Grecja ma piękną kulturę która pochłonęła nawet Rzym.
Dziękuję za komentarz, został on zgłoszony do wcale-nie-loterii 😏
Jeśli chodzi o mojego ulubieńca z sagii pod tytułem Grecja, to tez bym wskazał pewnie Persów, byli oni cywilizacyjnie znacznie przed grekami. Jednak grecja to grecja, spośród hellenow wybrałbym Macedonie, królowie Macedonii z Filipem na czele rozumieli, że tylko zjednoczona militarnie Grecja jest w stanie zwojowac cokolwiek na arenie dziejów, nie interesowały ich wojny o skrzynke oliwek, a większe i poważniejsze ekspansje. Nigdy nie przepadałam za to za Spartą, jeśli wytniemy z ich historii epickie bitwy i męstwo żołnierzy, to zostaje nam obraz niezbyt ciekawego zamordyzmu, nawet biorąc pod uwagę standardy tamtych czasów.
Dziękuję za komentarz, został on zgłoszony do wcale-nie-loterii 😏 Wojny o skrzynki oliwek były chyba jedną ze zmór Grecji, która ostatecznie stawiła dość lichy opór Rzymianom :(
Odpowiem w inny sposób. Ja sympazytuje z Scytami a nie z jednym ośrodkiem wpływów w Grecji starożytnej .
To Scytowie przybyli do Aleksandra Wielkiego by zawrzeć sojusz . Aleksander spytał się czego Scytowie się najbardziej boją w świecie. Myśląc, że wskażą na niego .A usłyszał,że boją się nieba , które by mogło spaść na nich 😊
jak zwykle sztos odcinek i łapa w górę tak btw znasz może jakieś fajne książki opowiadające historię sparty? patrzyłem na necie ale jakoś nic mi się nie rzuciło w oczy
hej, dzięki :) Chodzi ci o popularnonaukowe czy naukowe wydawnictwa? Bardziej szczegółowe, czy opowiadające o całosci historii Sparty? Mogą być po angielsku?
Tutaj np. ogólnie dostępna "Starożytna Sparta" prof. R. Kuleszy.
otworzksiazke.pl/images/ksiazki/starozytna_sparta/starozytna_sparta.pdf
👍
I jeszcze jedna propozycja - bitwa pod Delfami z 279 roku p.n.e. - czyli rozstrzygające starcie z okresu najazdu Brennusa na Grecję, wskutek którego powstała Galacja.
zobaczę jak jej dostępność w źródłach i książkach.
I speak not a word of the language, but there's no video on leuctra i won't watch. Great work
Oh, thanks :D I wish I could translate my videos into other languages, but due to Polish dialogue boxes it would be still useless for english speakers. Maybe in some years I'll decide to create new account with english content :D
@@kronikahis Don't worry I'm slowly making my way through and google translating every dialogue box I can
Co do spartańskch tchórzy - nie tyle "nie mogli oni golić połowy zarostu", ile właśnie golono im połowę zarostu dla oznaczenia tchórzostwa. Dot. ramki w 27:55 :)
No to jest znacznie logiczniejsza opcja, czemu ja tak napisałem? Zaraz sprawdzę co dokładnie prof. Kulesza o tym pisze.
"Prawdą jest natomiast, że gdy Spartiata stchórzył, po powrocie stawał się obiektem prześladowań; musiał wdziać hańbiący strój w kolorowe łaty, golić jedynie połowę wąsów, każdy napotkany obywatel
mógł go bezkarnie uderzyć" - str. 27 z
otworzksiazke.pl/ksiazka/wojna_peloponeska/
Teraz sam nie wiem. Może to połączenie obu teorii? :D
@@kronikahis Ja tam wolę źródła :) Plutarch, Agesilaus 30:
For such men are not only debarred from every office, but intermarriage with any of them is a disgrace, and any one who meets them may strike them if he pleases. Moreover, they are obliged to go about unkempt and squalid, wearing cloaks that are patched with dyed stuffs, half of their beards shaven, and half left to grow.
Skądinąd wiemy, że Spartanie zapuszczali długie brody. Skoro tak, to logicznym jest, że jakąś formą kary byłoby zgolenie ich części. Trochę semantyka, ale bardziej do "kary" pasuje nakaz zgolenia połowy brody (którą mieli już zapuszczoną) niż nakaz zapuszczenia połowy brody.
@@hemaka482 git, wyjasnione
To tak jak ja przedkładam Persów nad Greków. Bo wszak Persja to Cyrus II Wielki i wielka sztuka - Szahname Ferdousiego. Persja dała Bliskiemu Wschodowi stabilizację i tolerancję.
Okej, zgłoszenie przyjęte :)
Ja zawsze lubiłem Selukidów, jako takich kulturowych spadkobierców Aleksandra czyli poczaczeniu hellenizmu z kulturą perską
Zawsze mi było przykro gdy jako pierwsi ZA KAŻDYM RAZEM odpadali z gry w Rome Total War 1. Zgłoszenie do wcale-nie-loterii przyjęte.
mnie jakoś inspirują bardziej Sumerowie niż te wymienione do konkursu :)
słucham od niedawna i muszę przejżeć czy już nie było, ale jak nie było to może zrobisz?
Zajrzyj na "Historyczny Top" Szymona Słodowego - trudno o lepszy opis historii Sumerów przy naszej obecnej wiedzy. Jest tam z 5-10 odcinków na temat Sumerów, czasów przedsumeryjskich, potem Akkadu i Babilonii. Dodatkowo podaje kontekst czyli Elam i dolinę Indusu
👍👌👍👌👍
Ja najbardziej lubię miasto Sokratesa. Dlaczego? Nie wiem chyba najbardziej mi się podoba samo miasto
Grecki świat nie istnieje bez zhellenozowanej Macedonii to niedoceniane królestwo zdecydowanie osiągnęło najwięcej spośród wszystkich państw greckich Macedonia w ciągu panowania dwóch królów Filipa II i Aleksandra zdążyła zhołdować Helladę a w końcu podbić odwiecznego wroga Greków Persję
Dziękuję za komentarz, został on zgłoszony do wcale-nie-loterii 😏
@@kronikahis dzięki!!!
A więc moją propozycją będą Kyme oraz Pithekussaj, gdyż los i historia obydwu miast była ze sobą ściśle związana. Zostały one założone w VIII wieku pne przez kolonistów z eubejskich poleis Chalkidy i Eretrii, a więc jednych z najważniejszych kolonizatorów greckich, nad Zatoką Neapolitańską, w Kampanii. W zamyśle miały one za zadanie zapewnić metropolii dostęp do istotnych strategicznie surowców- żelaza i miedzi, z tego też powodu obydwie apoikie stały się ważnym centrum handlu łączącym Helladę wraz z Italią i Sardynią. Z tego też powodu szczególnie Kyme rozniosło się do dużych rozmiarów oraz nagromadziło nielada majątek, o czym świadczą bogate pochówki znajdywane na tamtejszej nekropoli oraz pozostałości akropolu. Zdaniem Dionizjosa z Halikarnasu, Kyme było najbogatszym miastem tego regionu aż do końca epoki archaicznej. Potencjał Kyme oraz Pithekussaj docenili nawet fenicjanie, którzy prowadzili z owymi miastami handel połączony z ograniczonym osadnictwem. Dlaczego jednak wybrałem te dwie apoikie? Ich znaczenie dla losów ŚWIATA okazało się kolosalne. Po pierwsze, w ramach wykopalisk prowadzonych w Pithekussaj odkryto tzw Czarę Nestora, puchar biesiadny datowany na koniec VIII wieku pne. Został na nim wypisany ciekawy wierszyk, który oprócz ukazania kunsztu poetyckiego archaicznych Greków jest także najstarszym znanym nam obecnie źródłem pisanym w alfabecie starogreckim. Co zaś moim zdaniem zasługuje na nawet większe uznanie, jest fakt, że mieszkańcy Kyme przez swoje intensywne interakcje z Etruskami, a co za tym idzie dalej Italikami, doprowadzili do ich częściowej hellenizacji. Miało to doniosły wpływ na architekturę oraz sztukę owych ludów, ale przede wszystkim piśmiennictwo. Tak moi drodzy, Etruskowie zaadaptowali na swoją modłę alfabet starogrecki, który później dodatkowo skonfigurowali do swoich potrzeb Rzymianie, z czego koniec końców wyewoluował alfabet łaciński, używany przez nas do dzisiaj :))
Dziękuję za wypowiedź, zgłoszenie przyjęte :)
Wygrałeś książkę, proszę o kontakt kronikahis@gmail.com
W jednej z ksiazk czytałem
Gdyby pochylenie się do przodu miało robić najlepszych żołnierzy, to miałbym niezwyciężona armie. Ja uważam że byli po prostu dobrze wyszkolonymi żołnierzami i tyle.
To prawda. Ja kiedyś czytałem gdzieś, że raczej homoseksualizm starożytnej Grecji w naszych czasach jest mocno wyolbrzymiony, ponieważ co, jeśli się działo ze świętym zastępem jeśli "kochankowie" przestawali być sobą zafascynowani lub co jeśli jeden przyłapywał drugiego na zdradzie? W takich sytuacjach w boju życzy się śmierci "kochankowi". Dlaczego też uważam, że to byli dobrze wyszkoleni żołnierzy, ewentualnie mogły ich łączyć bliskie relacje...ale to znowu nie jest chyba nic nowego, w w armiach nowożytnych i współczesnych też rodzi się braterstwo wśród żołnierzy bez aktu cielesnego.
A to nie były raczej pary ojciec i syn albo bracia? Słyszałem też taką wersję.
@@andrzej6545 Zauważmy też, że relacje homoseksualne w Grecji i Rzymie z reguły nie były związkami równych z równymi. Byli dominujący i partnerzy pasywni, kto czytał komedie Greckie zauważy, że żaden nie cieszył się w ogóle populacji szacunkiem. Co więcej tym drugim często był młody chłopak mający nawet 12 lat.
@@andrzej6545 to akurat żaden argument. W falandze służyli przeciwnicy polityczni, sąsiedzi w sporach o miedze, dłużnicy i wierzyciele, ludzie mający powody, żeby się nienawidzieć i wsadzić sztylet w plecy. No i co? I nic.
@@andrzejpetrenko852 Akurat swiety zastęp miałby być szczególny pod tym względem, w tym rzecz.
Zdecydowanie Masylia, nie dość że jedno z najstarszych miast Zachodniej Europy, to jeszcze bastion kultury śródziemnomorskiej wśród barbarzyńców, wizja prawdziwego greckiego polis graniczącego z dziką Galią ma coś w sobie.
Massilię szanuję w opór. Jeszcze z tego co pamiętam całkiem długo zachowywała autonomię pomimo szalejącej od lat Republiki Rzymskiej :D Zostałeś zapisany do absolutnie-nie-loterii 😏
Pozdrawiam, dzisiaj miałem kolosa ze Sparty. Pozdrawiam prof. Kuleszę. Może zaliczy
Nie wiedziałem, że jednak poszedłeś na historię :o
@@kronikahis jestem, jestem Kulesza zaliczył na 5 haha Teraz tylko prace semestralne i jedziemy z wyższym wykształceniem B)
Ateny, jako dziecko oglądałem prastary film Bitwa pod Maratonem (1959), powiedzmy, że film quasi historyczny :)
Dziękuję za wypowiedź, zostałeś zapisany do absolutnie-nie-loterii 😏
No wreszcie Aleks. Czemu tak rzadko wrzucasz?
To wcale nie jest aż tak rzadko jak na twórcę odpowiadającego za wszystkie elementy skomplikowanej produkcji animacji :( Poza tym odcinek ukazałby się tydzień wcześniej gdyby nie to, ze większość czasu zajmuje już sam proces renderowania, który odbywać się może tylko w moim rodzinnym domu. Przydałby mi się drugi, lepszy superkomputer :(
Dodatkowo genialny reżyser przesadził w tym odcinku z rozdzielczością mapy samej Grecji (ta z czarnym konturem lądu) przez co średnio 40 sekund tej mapy renderowało sie 1,5 h i myślałem, ze w pewnym momencie wnętrze komputera mi wypłynie przez kratki obudowy xD Następnym razem zadbam o to by oryginalnie mapki były gdzieś pomiędzy rozdzielczością 8k a 16k (btw. wyczuwam w tym elemencie jakiś brak warsztatu grafika) co przyspieszy nieco produkcję.
O!
A ja najbardziej lubię Argos. Choćby za to, że pomimo, że powszechnie uważa się Spartan za najlepszych wojowników, to w bitwie 300 mistrzów Argiwowie z nimi wygrali (choć Soartanie oczywiście uważali inaczej). No i to oni wymyślili falangę. Mało sie mówi o tym polis, zdecydowanie więcej o Atenach, Sparcie czy Tebach, wiec ja bede za mniej znanymi, a jednak badassami :p
Wreszcie ktoś docenił Argos. Zgłoszenie do wcale-nie-loterii-przyjęte.
Mnie zawsze mega interesowały miasta Wielkiej Grecji, w szczególności Tarent - przez lata bardzo ważni gracze, mocno oddziałujący na cały Półwysep Apeniński. Jednym z największych „What if” starożytności jest dla mnie to, co by było, gdyby Pyrrus położył Rzym na kolana, może w Wielkiej Grecji zawiązałby się jakiś większy byt państwowy w obliczu zagrożenia rzymskiego?
PS. Swoją drogą Aleksandrze jakbyś miał jakąś ciekawą książkę do polecenia w temacie właśnie tej wojny, to byłbym wdzięczny za komentarz 😅
A może być po angielsku?
Tarent > Brundisium, change my mind.
Dziękuję za głoszenie do wcale-nie-loterii 😏
@@kronikahis tak, jak najbardziej może być po angielsku
@@filipmohamad356 Daj mi trochę czasu to znajdę coś interesującego. Mogą być z naukowych wydawnictw?
@@kronikahis tak, jak najbardziej. Lubię takie kobyły :D
Napisz do mnie na kronikahis@gmail.com
Ave
Kiedy następny odcinek serii o Rzymie?
Odnośnie Świętego Zastępu to z kolei w materiale Mrocznych Wieków o greckiej wojskowości pada stwirdzenie że tytuł kochanków byl raczej symboliczny i nie musiał się łączyć z realną relacją homoerotyczną. Odniesiesz sie do tego jakoś?
A dasz linka? Chciałbym zobaczyć z czego korzystali w materiale.
@@kronikahis czcams.com/video/wWq5GA1kQrw/video.html
Temat wchodzi po 10 minucie
Dzięki, daj mi nieco czasu.
@Kacper Wilk
Po świeżej lekturze rozdziału "The Legend of a Sacred Band" Davida Leitao z książki "The Sleep of Reason: Erotic Experience and Sexual Ethics in Ancient Greece and Rome" skłaniam się ku odpowiedzi w stylu "Skoro 6 na 9 autorów starożytnych sugeruje (w tym Beota Plutarch, dystansując się jednak poprzez formuły "mówią, że...") że Święty Zastęp miał homoerotyczny skład, to musi być coś na rzeczy" . Autor wspomnianego rozdziału zaś nie jest jej zwolennikiem. Użyty przeze mnie J. Rzepka w "Cheronei" nawet nie dywaguje nad tym tematem i z góry go akceptuje (nie mam tego teraz pod ręką).
Trzeba też wspomnieć, że Ksenofont (wojskowy) piszący często o działaniach Świętego Zastępu w latach 371-362 p.n.e. nie wspomina ani razu o wątku homoseksualnym w kontekście tego oddziału.
Jednak mogło być inaczej. Odnośnie samego filmu @mrocznewieki to oni posiłkują się tutaj książką Nicholasa Sekundy z Osprey Publishing (pamietajmy, że to mocno POPULARNOnaukowe wydawnictwo), w którym rzeczywiście czytamy że sformułowanie "kochankowie" zmyliło wielu badaczy antyku. Problem w tym, że N. Sekunda nie popiera tego stwierdzenia żadnym odnośnikiem do literatury naukowej, więc nie wiem czy jest to opinia wielu badaczy, czy też prywatna koncepcja. Sekunda stwierdza też, że owszem "związki między żołnierzami były zakazane" ale mówi o takich związkach w Sparcie na podstawie przekazu Ksenofonta, a nie o całej Grecji jak sugerują autorzy filmu. Nieprawdą jest też, ze "tylko Plutarch o tym wspomina". D. Leitao wymienia sześciu takich antycznych historyków. Prawdą jest natomiast, ze przekazy mówiące o tym powstały znacznie później niż te, które przemilczają te kwestie.
Moim zdaniem jest to klasyczna historia w stylu "jeden rabin powie tak, drugi rabin powie nie". Kwestia ta wygląda na nierozstrzygniętą wśród badaczy. Niestety, z jakiegoś powodu nie mogę oznaczyć @mrocznewieki w komentarzu tak by odnieśli się do tematu, więc jakby ktoś był bardziej biegły ode mnie, to prosiłbym o tą przysługę .Chętnie poznałbym ich zdanie w tej kwestii :) Przypominam też, że nie jestem starożytnikiem z wykształcenia, więc moja opinia może być błędna. Traktujcie moją wypowiedź jako PRÓBĘ wyjaśnienia tej kwestii, do której rozwikłania jestem po prostu zbyt krótki :D
Możliwe, ze będę też edytował ten post, bo napisałem do prof. K. Nawotki z UWr w tej sprawie. Może opinia eksperta przeważy w tej kwestii.
N. Sekunda, "Greek Hoplite 480-323 BC", Osprey Publishing 2000, s. 7-8.
D. Leitao, "The Legend of a Sacred Band", [w:] "The Sleep of Reason: Erotic Experience and Sexual Ethics in Ancient Greece and Rome", The University of Chicago Press 2002, s. 143-169.
Po więcej info w temacie zapraszam na adres mail: kronikahis@gmail.com :)
W ogóle chyba powinienem założyć grupę na facebooku do dyskusji, bo YT nadaje się do tego jak Spartanie do oblężeń.
Ateny bo w Atenach była monachomachia a ja oswajam pieć dzikich myszek i gdy klatka z samczykami stoi zbyt blisko klatki z samiczkami to klatce samczyków też jest monachomachia.
Moze bitwa pod Pellazjum z czasow podboju Egiptu przez Kambyzesa?
zobaczę jak perski podbój Egiptu ogólnie wygląda w źródłach i opracowaniach.
@@kronikahis to jest temat bardzo skomplikowany, tło polityczne jest mocno zagmatwane czyli temat w sam raz dla Pana. I podejrzewam że będzie z tego conajmniej materiału na dwa filmy. W rok przed bitwą zmarł Faraon Ahmose, który został faraonem w wyniku wojny domowej, wcześniej był generałem. Przeciw potędze Persji powstał sojusz Egiptu, Lidii, Babilonu i Sparty z inicjatywy właśnie Ahmose. Do tego bunt greckich oddziałów przed Inwazją. W samej bitwie obie strony wykorzystywały greckie oddziały. Dlatego uważam że to świetny temat, a Pan ma zdolność tworzenia epickich i rzeczowych odcinków.
@@deesaedan6119 Czuję się jak kruk w bajce la Fontaine'a "Kruk i Lis". Mam nadzieję, że nie wypuszczę sera.
Zaintrygowało mnie to, zacząłem pobierać stosowne pozycje by się rozeznać w temacie. Jest duże prawdopodobieństwo, że Peluzjum 525 i perski podbój Egiptu znajdzie się w ankiecie. Sam w filmie narzekam przecież, że Historia późnego Egiptu to mało znane dzieje.
Podszedłeś mnie.
@@kronikahis super, cieszę się. Dziękuję. Zresztą o czym by nie był kolejny film, to i tak obejrzę go więcej niż raz.
Ono szkoda Epaminondasa.
:D
zapomniałem dać ci lajka , przepraszam, ale nie przypomniałeś na początku filmu
14:10 Zupełnie jak dzisiaj Putin na Ukrainie.
Mój grecki typ to Egina, dlaczego? Ze względu na jej monety i słynnego żołwia a szczególnie że w zależności od okresu w historii byl to żółw morski lub lądowy i wynikało to z pozycji militarnej.
Nie wiedziałem o tym ni w ząb. Czyli, że jak Egina stawiała bardziej na flotę, to żółw był morski, a jak na piechotę to był lądowy? :D
@@kronikahis tak
Bardzo ciekawe :D zgłoszenie oczywiście przyjęte.
Only Sparta
Ulubionym miastem państwem jest Korynt
Czasem kilka prostych słów wystarczy.
Był taki program satyryczny Smolenia i Laskowika "Imperium Romanum" który powstał tak jakoś, jak rozpadało się Imperium Sowieckie. Namiestnik Rzymski (aluzja do ambasadora ZSRR) przyjeżdża do Koryntu, który ma zagarnąć dla Imperium. Przemówienie zaczyna od słów "Witam was Synowie i Córy Koryntu" - jeśli wpadnie wam w ręce to polecam, bo dla historyka ten materiał kabaretowy to perełka.
Dobry film ale gdzie Rzym
1. Średniowieczna niespodzianka 1
2. Średniowieczna niespodzianka 2
3. RZYM
4. RZYM
@@kronikahis Czyli (przy obecnym tempie odcinków) Rzym dopiero w sierpniu? :o
Taaak, gdzieś wtedy ALE:
1. W Leuktrach wybitny reżyser animacji przesadził z rozdzielczością map przez co renderowały się one skandalicznie długo. Po dojściu do granicy możliwości sprzętu pokombinuję nieco z optymalizacją rozmiaru map tak by skrócić render przy jak najmniejszej utracie jakości grafiki. Przyspieszy to nieco proces renderowania.
2. Rzym jest taki łatwy do pisania... Jak już do niego wrócę to parę odcinków powstanie z marszu. Przy HSR odpada czas poświęcany na research i czytanie nowych lektur od zera.
Nie będzie tak źle, dam z siebie wszystko ;)
To ta Macedonia to w końcu Grecja, czy nie Grecja jest?
lektury!
domofon...
A ja lubię Aleksandra Macedońskiego za to, że spuścił łomot Persom
Wez chlopie, bo sie tez strasznie wkorbilem w te historie. Zrob teraz dalszy ciag.
Macedonia ponieważ kulturalnie,językowo, Militarnie i Religijinie było Heleńskie ale Helenowie uważali Macedończyków za barbarzyńców. Dotego jest to ojczyzba Filipa Macenońskiego osoby która pobiła całą heladę i zmusiła ją do posłuchu. Kolejnym powodem jest ich odmiana Falangi teoretycznie mało zmienili ( wydłużyli włócznie i zmniejszyli tarcze) ale te zmiany miały ogromne znaczenia nawet Legioniści żymscy pod Kynoskefalij nie mogli ich pokonać w frontalnej walce. Dotego jako nieliczni w Greckim świecie używali kawaleri dlamnie idealne heleńskie państo:)
Zgłoszenie przyjęte, dziękuję :)
A może spójrzmy wszyscy w nieco innym kierunku, i zajrzyjmy na starożytne pola bitew z okresu tak zwanego erą walczących królestw w starożytnych Chinach?
Jeszcze nie, proszę jeszcze nie wychodźmy poza "europejską starożytność". Nie teraz.
Dam dziecku na imię Epaminondas
myślę, że będzie ono godnym następcą Temistoklesa Brodowskiego w roli rzecznika prasowego CBA :
www.wirtualnemedia.pl/artykul/temistokles-brodowsk-polska-fundacja-narodowa
Podzielam upodobania autora filmu, ponieważ samo imię zobowiązuje, bo Kacper pochodzi z języka perskiego, a poza tym państwo to podbiło dwukrotnie Egipt, którego teren dzierżyło łącznie przez ponad 100 lat.
Dziękuję za zgłoszenie do wcale-nie-loterii. Jest spora szansa, że w niedzielę w puli proponowanych bitew znajdzie się Peluzjum 525 BC, czyli perski podbój Egiptu :)
@@kronikahis I obligatoryjna wzmianka o Kambyzesie, bo z tego co wiem to był jedyny perski król, który nie ciemiężył Egipcjan
Pamietam jak moj dziadek mi o tym opowiadał. Szkoda ze popelnij samobojstwo
Typie zagrywasz się na śmierć. Mniej grania głosem jak 10latek na jasełkach. PLZ
Ech dzieci, dzieci... Ellada jest jedna na tysiącu lądów, jedna w tysiącach ludzi i tyluż niezrozumiałych dialektach jednego, jak najbardziej języka. Bo Ellada to wyspy. Kiedy mieszkałem w Atenach, słyszałem nieomal codziennie, w mieście gdzie mieszka ponad połowa populacji całego kraju: "Ateny to nie Ellada (Ellei nie lubią słowa Grecja), prawdziwa Ellada to wyspy!". To są rzeczy które trzeba poznać, poczuć. Bo jak inaczej zrozumieć bitwę pod Salaminą, jeżeli nie czuło się na twarzy (bo żegluje się głównie twarzą, a też słuchem i trochę zapachem) porannej bryzy w cieśninie, kiedy powoli podnosi się mgła. Tak samo nie da się pojąć dziejów narodu, nie rozumiejąc że w ich żyłach płynie słona woda. Narodu który podróżowanie rozumiał wyłącznie jako podróż morzem, bądź wzdłuż morza (bo na podróż lądem jest już inne słowo, anabasis). No i nie osiedlał się nigdzie, gdzie nie da się robić wina:
"A gdy powrócić pragniesz do Itaki,
chciej tej podróży jak najdłużej trwać..."
Tak, z dwóch moich życiowych marzeń jest napisać scenariusz filmu na podstawie "Wyprawy" Xenofonta (i Ksenofoba też, naziol jeden...), fascynujące byłoby pokazanie jaka bandą aroganckich kutasów byli Grecy w oczach cywilizowanych i wyrafinowanych Persów. A drugie to zabierać swoją łodzią pasjonatów na rejsy po Cykladach, krainie tysiąca wiatrów. Tam właśnie gdzie Ellada się narodziła (koine jest właśnie z tamtąd), gdzie przetrwała złe czasy i skąd się w końcu odrodziła (język nowogrecki jest właśnie z tamtąd).