Georges Bataille i polityczność | Rozmowa z Krzysztofem Matuszewskim (1/2)

Zainspirowany problemem politycznego potencjału filozofii Georgesa Bataille'a na początku czerwca 2024 roku udałem się z garścią pytań do prof. Krzysztofa Matuszewskiego, tłumacza i specjalisty od tego myśliciela. Oto pierwsza część zapisu naszej rozmowy.
Spis treści:
0:00 Wstęp
4:32 Heglowskie seminaria Kojève’a
8:49 Filozofia Bataille’a jako odpowiedź na Hegla
13:10 Szaleństwo skończonego systemu
21:51 Nicość i otwarta dialektyka. Nie-wiedza
28:03 Śmierć u Hegla. Dialektyka pana i niewolnika
31:50 Erotyzm i igranie ze śmiercią. Zbrukanie
41:08 Dialektyka sacrum oraz zakazu/transgresji
46:13 Poza systemy i struktury. Przeciwko iluzjom i reifikacji
55:00 Podsumowanie: od Hegla do transgresji
59:43 Skąd zainteresowanie faszyzmem?
1:07:51 Faszyzm jako próba politycznej transgresji
1:10:32 Polityczna transgresja bez faszyzmu? Szkoła frankfurcka vs Bataille
1:18:30 Liberalizm vs Bataille
1:22:47 Dialektyka jednostki i wspólnoty. Bataille a Marks
1:26:43 Komunikacja i wspólnota poza społeczeństwem. Bataille a Stirner
1:38:29 Samorealizacja zamiast alienacji. Utopie Marksa i Bataille’a
1:46:14 Powojenny odwrót od wspólnoty
1:55:23 Ekonomia ogólna i część przeklęta. Przemoc
2:02:45 Podporządkowanie pracy i pozór rekreacji
2:08:37 Potrzeba transgresji i przemoc. Rujnowanie tożsamości
2:15:29 Dialektyka komunikacji/przemocy. Intersubiektywność wg Bataille’a
2:20:00 Problemy etyczne komunikacji/przemocy
2:23:19 Kwestia kobieca u Bataille’a
2:29:15 Erotyzm i ryzyko jako drogi do Prawdy o człowieku
2:36:33 Próba queerowego czytania Bataille’a
2:43:17 Wyparcie przemocy - przykład Palestyny
2:45:02 Komunikacja/przemoc i problem etyki zatraconego podmiotu
2:47:45 Współczesna przewrotność transgresji: ascetyzm i promiskuityzm
2:49:31 Perspektywa solarna i krytyka ekonomii politycznej
3:06:25 Aktualność Bataille’a
3:07:00 Skąd zarzuty o faszyzm?
Bibliografia (w kolejności występowania)
• Najnowsze przekłady Sade'a autorstwa Krzysztofa Matuszewskiego:
- Nowa Justyna, tomy 1-6, Kraków 2022-2023
- Historia Julietty, tomy 1-2 (z planowanych 6), Kraków 2024
• M. Foucault, Przedmowa do transgresji, [w:] Transgresje. Osoby, red. M. Janion i S. Rosiek, Gdańsk 1984, s. 300-320
• K. Matuszewski, Georges Bataille - inwokacje zatraty, Mikołów 2012
• A. Kojève, Wstęp do wykładów o Heglu, Warszawa 1999
• B. Wójcik, Wojna i motłoch, Kraków-Warszawa 2022
• G. Bataille, Doświadczenie wewnętrzne, Warszawa 1998, s. 106-107, 199-203
• G. Bataille, Historia oka i inne historie, Gdańsk 2010
• G. Bataille, Historia erotyzmu, Kraków 1992, s. 75 i dalsze
• G. Bataille, O Nietzschem, Mikołów 2022
• Zapowiedź wydawnicza „Psychologicznej struktury faszyzmu”: terytoria.com.pl/2006-psychol...
• M. Weingard, Kolegium Socjologii i Instytut Badań Społecznych, [w:] Migracje modernizmu, red. T. Majewski, A. Rejniak-Majewska i W. Marzec, Warszawa-Łódź 2014, s. 59-101
• T.W. Adorno, Ryba w wodzie, [w:] Minima moralia, Kraków 1999, s. 18-19
• G. Bataille, Część przeklęta, Warszawa 2002
• G. Bataille, Pojęcie wydatkowania, „Nowa Krytyka” 6/1995, s. 193-212
• G. Bataille, Alleluja. Katechizm Dianusa: nowaorgiamysli.pl/index.php/20...
• G. Bataille, Martwy, Warszawa 2010
• G. Bataille, La valeur d'usage de D.A.F. de Sade (przekład angielski: supervert.com/translations/ge...)
• G. Bataille, Corps célestes (przekład angielski: sci-hub.se/doi.org/10...)
• A. Bordiga, Stregoneria della rendita fondiaria: www.quinterna.org/archivio/fi...

[@xeno-2137]

[@JanKurpinski161]

Super ciekawa rozmowa, bardzo przydatna też. Szybki komentarz do Bataille'a postaci żeńskich z opowiadań, które to miałyby odsuwać zarzuty o stricte męską dominację w jego perspektywie - to, że są tak zdeterminowane, nawet bardziej od mężczyzn, ja bym jednak mocno podejrzewał, że jest projekcją fantazji, symulakrą powiedzmy, na tej samej zasadzie co wspominany "egzotyczne wczasy."

[@DawidJurand]

Szalenie ciekawa rozmowa. Jestem przed lekturą G. B. ale czuję się zachęcony. Wspomniany nadmiar w 2:59:00 w ekonomii G. B. był punktem wyjścia dla Andrzeja Ledera w „Ekonomia to stan umysłu” . Myślę, że Twoja ewentualna rozmowa z Lederem byłaby mega ciekawa.

[@pppracy]

Próbowałem z nim rozmawiać na spotkaniach w Krakowie i Katowicach, ale wchodząc na pole ekonomii politycznej jest on jednocześnie ślepy na realia walki klasowej. To jest ten semiotyczny bakcyl, który krytykowałem u Baudrillarda w istatnim Q&A. Szkoda życia na to.

[@DawidJurand]

@@pppracy rozumiem. Dziękuję za odp. i caly kanał! Świetna sprawa 💪