Trafiłem tu przez przypadek pijąc poranną kawę. Zostałem na dłużej i pije drugą. Zajebiscie opowiadasz! Pozdro subik i like. Poten biorę się za Słowian.
Zdaje mi sie , ze jurty nie były "z wełny i skór" , tylko miały coś do czynienia z filcem na drewnianej ramie. Filc był bardzo wcześnie produktem mongolskim - przetrwal do dzisiaj. Po drugie Mongołowie nie byli "okrutni". Nie znali litości , tak dla wrogów jak i dla siebie samych , ale okrucieństwo nie było ich cecha- nie pastwili sie nad pokonanymi - po prostu obcinali im głowy , szlachtowali jak owce , lub , jeśli jeniec należał do wysokiego rodu , na swoje żadanie otrzymywał honorowa śmierć przez zlamanie kregoslupa - , gdyż nie należało wytaczać mu szlachetnej krwi. Byli więc dogmatykami , ale nie wbijali ludzi na pale , nie obdzierali ich ze skory zywcem , nie gotowali żywcem i nie stosowali wielu tortur charakterystycznych dla ludów germanskich , słowiańskich i chińskich. Kiedy któryś z dowódców okazywał okrucieństwo - stawal się przedmiotem niechęci i bywal odstępowany przez własne wojsko. Byli przede wszystkim wojownikami przy czym cechowali sie niesamowita dyscyplina i odpornościa na ból oraz niewygody. Genghis Khan (Temudżin ) był geniuszem militarnym i politycznym - jego strategie i taktyki w polu i w agenturach są obecnie studiowane w amerykanskich uczelniach wojskowych , a Pentagon (am. ministerstwo wojny ) jest jego spadkobierca. Genghis byl bardzo TOLERANCYJNYM władca. W jego imperium panowala calkowita wolność wyznania , nie bylo rasowych uprzedzeń , urzędnicy wzdragali sie przed naduzyciami wobec wlasnej ludności , popierany byl handel , nauki , oraz współpraca wszystkich poddanych. Dlatego jego imperium nie tylko bylo najwiekszym ladowym władztwem , ale i najdluzej przetrwało. Zabójstwo starszego brata , zaszlo w czasie niezwykle trudnym dla rodziny Temudżina , kiedy przymierali głodem . Temudżin zażadal żeby jego starszy brat odstapil od zamiaru przywlaszczenia sobie upolowanego przez Temudżina zwierzecia , które miało stać sie ratunkiem przed śmiercia głodową calej rodziny , tj. jego matki i najmłodszego brata. Kiedy zostal wyśmiany , bez specjalnych emocji po prostu zastrzelil go z luku. Ten brak emocji pozniej stal sie cecha wyrozniajaca Genghis Khana sposrod jego współczesnych - pozwalał mu na dokonywanie świetnych posunięć politycznych , oraz sprawowania rządów zgodnie z zasada kirowania sie rozumem. Mial żólte , a więc "wilcze" oczy , i pozostawił tysiące genetycznych nosicieli wielu swoich cech , poprzez swoją seksualna witalność. Mozna podejrzewać , ze dzisiaj wielu ludzi , w tym i kobiety , posiada jego przyrodzony charakter , nawet nie zdajac sobie z tego sprawy. Tyle , że dzisiaj takie oczy ( mial je rowniez inny , pozniejszy zdobywca Timur - Lang (Kulawy Tygrys) zazwyczaj zwie sie "tygrysimi".
w 11 minucie mowa jest o zaspokajaniu pragnienia poprzez "picie końskiej krwi". Niestety, w/g mojej wiedzy nie można zaspokoić pragnienia pijąc krew zwierzęcą. Zwierzęca krew zawiera zbyt wysoką ilość minerałów (w tym chlorki sodu i potasu) oraz przede wszystkim zbyt dużą ilość białka. W/g mojej wiedzy wypicie krwi wywołuje ujemny bilans elektrolitów, i co za tym idzie jeszcze większe zapotrzebowanie na wodę, trochę podobnie jak w przypadku zaspokajania pragnienia piciem wody morskiej. U nas na I roku studiów (historia) była przytaczana opowieść Herodota o wojnie Persów ze Scytami. Koniec tych zmagań był taki, że umierający z pragnienia Persowie zaczęli zabijać zwierzęta, by wypić ich krew. Herodot utrzymywał, że ci żołnierze później z tego powodu umierali w męczarniach (czyli że nic im to nie pomogło). W prawdzie nie uczyłem się fizjologii i dietetyki, ale jest mi wiadome, że spożywanie białka (w szczególności zwierzęcego) zwiększa zapotrzebowanie na wodę, a spożywanie tłuszczów (dowolnych) - zmniejsza. Krew zawiera przede wszystkim białka (aminokwasy) budulcowe oraz białko transportujące tlen - hemoglobinę. Jest ona (jaka np. pasza do dokarmiania ryb w stawach [suszona]) uważana za pokarm o wyjątkowo dużej zawartości białka. Dlatego twierdzę, że Herodot miał rację. Przy pomocy krwi Mongołowie mogli zaspokoić głód, ale nie pragnienie.
Przecież oglądałam filmik 1 rok temu o Afryce gdzie też tubylcy jak nie było wody to pili krew swoich krów a byli z nimi daleko od swoich domów,no chyba że to była forma pokarmu.
@@urszuladrozd6593 Nie jestem biologiem, ale zacytuję fragment mojej wypowiedzi: " U nas na I roku studiów (historia) była przytaczana opowieść Herodota o wojnie Persów ze Scytami. Koniec tych zmagań był taki, że umierający z pragnienia Persowie zaczęli zabijać zwierzęta, by wypić ich krew. Herodot utrzymywał, że ci żołnierze później z tego powodu umierali w męczarniach (czyli że nic im to nie pomogło)." Możliwe, że krew zwierzęca nie ma aż tak negatywnego wpływu na bilans wodny, bo krew składa się w 90% z wody. Pamiętam dobrze, co pisał Herodot (najsłynniejszy, obok Tukitydesa) historyk starożytnej Grecji. Było to coś takiego: "oszaleli z pragnienia Persowie zaczęli zażynać zwierzęta i pili ich krew, ale to sprawiło, że ich pragnienie wzrosło jeszcze bardziej, po czym poumierali." (cytuję z pamięci). Jeśli w organizmie już brakuje wody, wówczas pokarm, czy napój, o negatywnym bilansie elektrolitów powoduje zwiększenie obciążenia nerek, które nie są w stanie usunąć nadmiaru soli mineralnych z organizmu. Dokładnie tak samo działa wypicie wody morskiej, która zawiera sól. Powoduje to wzmożenie pragnienia i śmierć. Możliwe jednak, że o ile pijący krew człowiek nie odczuwa pragnienia (bo bilans elektrolitów ma jeszcze prawidłowy), krew nie spowoduje jego śmierci. Jego nerki mogą pozostawać znacznie obciążone, ale wystarczająco wydolne, by usuwać elektrolity pochodzące z krwi, jak i z samego organizmu (zupełnie inaczej niż w przypadku organizmu już odwodnionego). Nawet jeśli nie do końca miałbym racji odnośnie śmiertelnego niebezpieczeństwa grożącego osobie odwodnionej wskutek picia krwi, to jeśli ktoś ową radę weźmie sobie do serca, a nie daj Boże zostanie jakimś rozbitkiem nie wiadomo gdzie (wyspa? dżungla? półpustynia?) wskutek np katastrofy samolotu, to wypicie krwi w stanie odwodnienia (gdyby była dostępna) moim zdaniem przypłaci życiem.
Fajny materiał. Mam nadzieję, że pojawią się również wydarzenia w Polsce w tym kontekście. Trzy najazdy, trzy porażki.. Zachwiana polityka w kraju, słabnący proces centralizacji. Nawet templariusze nie pomogli pod Legnicą... Dlatego pisałem również o tym jak destrukcyjny wpływ koczownicy z Azji mieli na Europę Wschodnią.. i nie tylko..
Największym imperium bylo brytyjdkie 33,7 mln km 2 , a mongolskie 24'mln km 2, choc ludnosciowo mongoldkie było bardziej liczne 25% populacji światowej a brytyjskie 20%.
Najważniejsze plemię ze stepu, w historii świata, to właśnie Mongołowie. Oni nie tylko zmienili położenie pionków na planszy. Oni tą plansze i pionki wywrócili na lewą stronę.
Bardzo dziękuję za ten niesamowicie wartościowy film! Całą godzinę siedziałem z otwartymi ustami z ogromnym zafascynowaniem. Zostaje na tym na kanale na dłużej i z tego co widzę mam niesamowicie ogromną ilość materiału do nadrobienia. Dzięki za tą pracę
Co prawda oglądam dopiero początek ale wiem, że Tatarzy często utożsamiani są błędnie z Mongołami. Faktem jest, że współtworzyli oni imperium mongolskie Czyngis-chana, by po jego rozpadzie utworzyć Złotą Ordę, ale ich pokrewieństwo z Mongołami wynika jedynie z podobnego stylu życia. Może później będzie to doprecyzowane.
Oj, to nie takie proste żeby jednym słowem oddzielić Tatarów od Mongołów, te politetnonimy były stosowane zamiennie nawet przez samych zainteresowanych. Współcześni Tatarzy Kazańscy to raczej na pewno potomkowie Bułgarów Kamskich + masy upadłościowej po Złotej Ordzie, ale kojarzę źródła gdzie sami Mongołowie nazywali się Tatarami, Chińczycy też dzielili poszczególne ludy stepowe na Tatarów Czarnych, Białych i Leśnych. Tatarzy na pewno nie byli jednolitym ludem, pomijając plemię Tatarów opisane w Tajnej historii to raczej na pewno była ogólna nazwa na jego turkijskich mieszkańców, która jakoś przeszła na wielojęzyczne i wieloetniczne ludy Ordy. Kim oni faktycznie byli - cholera wie, Mongołowie już wtedy byli mocno wymieszani z ludami turkijskimi, wiele etnonimow przechodziło tam z jednego ludu na drugi. Co do tego, że Tatarzy utworzyli Złotą Ordę - to raczej potomkowie Czyngisa całkowicie się sturczyli i wymieszali z dawnymi mieszkańcami dawnych ziem Kaganatu Tureckiego. Genetycznie byli może i różni, ale przodkowie współczesnych ludów turkijskich i mongolskich mieszali się między sobą już od czasów Xiongnu i Xianbei z racji zasiedlania tych samych terenów, Raszid ad-Din wspominał o dwujęzyczności chociażby Najmanów.
Genialny materiał. Z odcinka na odcinek jest coraz lepiej i pod względem merytoryki i montażu. Czapki z głów! A tak na marginesie chętnie bym zobaczył to plemię Najmanów😂
Tia, mongolowie super XII wiek... A kto pamięta czasy żoużanow i wielkiego kaganatu tureckiego jakieś 800 lat wcześniej... ciężką kawalerię proto turecką która zrewolucjonizowała pola bitew? Mongolowie byli ostatnim sukcesem Wielkiego Stepu... Kul Tegin!
Po rozpadzie jedna grupa Żoużanów została w Azji, a druga powedrowała do Europy. Z tych co pozostali w Azji prawdopodobnie potomkiem był Czyngis-chan (wysoki, rudowłosy, szare oczy). Potomkowie grupy, która przemieściła się do Europy utworzyła Ruś Kijowską. Wikipedia: Rouran (Żoużanie), chiń. 柔然, (albo Ruanruan/Ruru, chiń. 蠕蠕, dosł. „Rojące się robactwo”) Rouran (w jezyku francuskim rouge, rouquin, roux to kolor rudy) Rus (w języku angielskim russet to kolor rudy)
Czingis Chan miał talent do dobierania ludzi na odpowiednie stanowiska jak Dzebe czy Sebdej w Polsce to Zygumut III Miał również talent do dobierania odpowiednich ludzi na Hetmanów
Czyngis Chan był największym zdobywcą ,Aleksander Macedonski nie mógł się z nim równać. Zdobywał ale też nie tylko z plemienia stworzył państwo, naród, armię i prawo powszechnie stosowane. Może był w naszej opini prymitywem barbarzyńca z końca świata i przez to nie doceniamy go a uważam że stworzył coś z niczego nie ładu. Dla mnie jest lepszy od całej reszty która można porównywać.
Hej mistrzu też jestem Słowianinem, kiedy następny odcinek? Myślisz że mongolowie to odłam scytow? Bardzo chciałbym poznać cała wiedzę jaka jest dostępne czy możesz mi powiedzieć skąd ją czerpać?
Ja uważam że Czingis był większym wodzem niż Aleksander ponieważ Temudżyn sam przeorganizował system prowadzenia wojny oraz sposobu organizacji państwa stosowany przez koczowników ,stworzył olbrzymią wieloetniczną armię za pomocą której podbił potężne imperia,stojące na duzo wyższym poziomie techniczno/kulturowym a także zastosował takie rozwiązania państwotwórcze które scallały to największe lądowe imperium świata na długie lata.Natomiast Aleksander przeją gotową najlepszą na ówczesne lata armię po ojcu Filipie ,podbijał narody niżej rozwiniete kulturowo od Greków a już parę miesiecy po jego smierci, Diadochowie którymi byli dowódzcy jego armii zaczęli dzielić imperium w trakcie bratobójczych wojen na kilka zwalczjacych się państw .
Czyngis Chan jest największym zdobywcą świata , ani Napoleon ani Aleksander Wielki nie mogą się z nim równać. Zaczynał od niczego a zjednoczył plemiona. Stworzył prawa i zreformował armię , podbój Chin został rozpoczęty ale zakończył jego wnuk Kubiłaj. Zdobył Pekin w 1215 zdobywając wiedze jak zdobywać miasta. Imperium Chorezmijskie zrobiło ogromny błąd i zasłużyło na swój upadek. Dalsze wyprawy pokazały skuteczność taktyki Mongołów. Nad Kałką lepsza dyscyplina i koordynacja dały im zwycięstwo. Powrót przez tereny Bułgarów Kamskich był dobrze przemyślany bo były to tereny bogate z rolnictwa i handlu gdzie łatwo mogliby wyżywić armię, porażka to tylko epizod. Wielka szkoda że Bułgarzy Kamscy po ponownym pojawieniu się Mongołów, nie poszli po rozum do głowy i nie poddali się i nie płacili trybutu. Ruski książę Aleksander Newski płacił trybut i poszedł po rozum do głowy!
Najlepszym dowódcą, strategiem, w historii ludzkości był Napoleon. Czyngis Chan oraz Aleksander dowodzili wojskami zaprawionym w boju. Bardziej walecznymi, stosującymi lepsze uzbrojenie, techniki wojskowe niż ludy, z którymi walczyli. Napoleon dowodził Francuzom. 😅 Zrobić z nich żołnierzy, to wyczyn nieprawdopodobny. A wygrywać, tak jak jemu się udawało, jest jeszcze bardziej nieprawdopodobne.
@@tomaszfelinski6729 Nie zgadzam się Napoleon bez rewolucji byłby nikim. A poza tym nie tylko on wygrywał bitwy było wielu generałów walczących po stronie nowego rządu. Napoleon doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu. Czyngis Chan podbijał kraje powoli i od początku i podbił więcej niż Napoleon i nigdy nie przegrał bitwy po zjednoczeniu plemion. Po jego śmierci Imperium Mongolskie dalej się rozwijało co jest rzadkie w historii. Ani Aleksander Wielki ani Napoleon tego nie osiągnęli!
@@marlenakranc1279 O przepraszam. Każdy z nich znalazł się w odpowiednim miejscu w odpowiednim czasie. Każdy z nich był wybitnym dowódcą. Grecy Aleksandra Wielkiego utrzymywali się wiele, nawet setek, lat u władzy, w krajach które podbili. W odróżnieniu od niemców, nie eksterminowali podbitych narodów, tylko łączyli swoją kulturę z kulturą miejscową. Ptolemeusze w Egipcie rządzili jeszcze długo długo po... Zarówno Macedończycy jak i Mongołowie, byli niezrównanymi wojownikami swoich epok. Bardziej waleczni niż jakikolwiek naród ich epoki. Opanowali sztukę wojenną najlepiej jak się dało na ówczesne realia. Francuzi Napoleona... Po pierwsze po rewolucji kraj był w ruinie. Głód i ubóstwo. Pod drugie, albo raczej pierwsze - Francuzi to najsłabsi żołnierze w swojej okolicy. Z Anglikami przegrywali wszystko co się dało. Z niemcami także. Tylko w okresie Napoleona, tylko pod jego dowództwem, potrafili pokonać tych, z którymi zawsze przegrywali. On z nieudaczników zrobił żołnierzy. Jeśli chodzi o jego dowódców... To Waterloo przegrali, gdy Napoleon miał kłopoty zdrowotne, a dowódcy nie stanęli na wysokości zadania. W trakcie marszu na Moskwę, jego brat lub kuzyn, który prowadził drugie wojska, nie zdążył na czas zamknąć rosyjskiej armii.... Dowódcy macedońscy oraz mongolscy mieli ułatwione zadanie - dowodząc najlepszymi wojskami na świecie w swojej epoce. Napoleon dowodził ludźmi bez większej przewagi technologicznej w dziedzinie wojskowości, a do tego narodem, który nigdy do walecznych nie należał. Francuzi zarówno na froncie jak i podczas bitew byli też najczęściej mniej liczni. On miał do dyspozycji znacznie mniej atutów, niż powyżej wymienieni.
@@tomaszfelinski6729 Zastanówmy się Aleksander Wielki prowadził przede wszystkim odziały macedońskie, wojsk greckich było mało.W ostatecznym podziale imperium tylko jeden grecki dowódca dostał tereny Eumenes Pontu, który nawet nie został podbity. Po śmierci Aleksandra wybuchły wojny domowe, Macedonia była osłabiona z 5 królestw powstały 3 . Grecka kultura się przeniosła dbali oto władcy. Ale samych Hellenów było za mało by zasiedlić całą spuściznę Aleksandra Wielkiego. Wojny między diadochom pomogły potem Republice Rzymskiej podbić te królestwa. Mongołowie wcześniej byli podzieleni , dopiero Czyngis chan zdołał większość plemion zjednoczyć. Dał im prawa język i kulturę. Podbój Chin dawał dostęp do handlu na Jedwabnym Szlaku. Funkcje powierzał ludziom zdolnym kraje podbite też traktował dobrze i dawał jej elitom możliwość brania udział w rządach bo samych Mongołów było za mało by rządzić tak ogromnym Imperium. Jego osiągnięcia są ogromne a co ważniejsze , po jego śmierci Imperium dalej się rozrastało. Co w porównaniu z Aleksandrem Wielkim czy Napoleonem jest wyjątkowe. Napoleon jak wspomniałam bez wybuchu Rewolucji byłby nikim. Rewolucja wybuchła bo była konsekwencją zadłużenia Francji i nieudolności króla. Wojny kosztują, Francja walczyła jeszcze w 1783 roku. Rewolucyjny rząd wprowadził asygnaty , skonfiskował majątki arystokratów co uciekli, wygrał wojnę z wrogami. Doszło że względu na polityczne zawirowania do obalenia Robespierre. Napoleon był wtedy jednym z dowódców ni jedynym generałem na froncie. Co ty z tymi Niemcami. Niemcy politycznie istnieją od 1871 roku, jako żołnierze nie byli dobrzy. Napoleon po dojściu do władzy po zamachu w 1799 roku dokonał reform, ale prowadzenie wojen kosztuje. I wiele krajów ograbił i bezlitośnie konfiskował wszystko. Nawet we Francji powoli wprowadzał niepopularne podatki. Napoleon nigdy nie pokonał Wielkiej Brytanii. A wojna z 1812 roku okazała się przegrana z powodu jego decyzji. Księstwo Warszawskie też było potwornie ograbione i było w kryzysie gospodarczym! Co do decyzji pod Waterloo. To sam cesarz zignorował po początkowym sukcesie pod Ligny Prusaków. Marsz. Oudinot dał się wywieść w pole. Bez pomocy Prus Wellington nigdy by nie wygrał. Napoleona zdradzili jego właśni dowódcy podczas wielu kampanii, co w porównaniu z Ludwikiem XIV nigdy nie miało miejsca! Przywódca to nie tylko ktoś kto dowodzi to ktoś , kto potrafi również dobierać właściwych ludzi. Twoja interpretacja dowódców mongolskich i macedońskich jest błędna. Wiele bitwę wygrali mając mniejsze siły od ich przeciwników. Wygrywali bo mieli lepszą taktykę walki. Tak samo podczas Rewolucji Francuskiej wprowadzono nowe rozwiązania i taktyki , które wcześniej były nieznane. Ale wrogowie też się uczyli i w efekcie Napoleon miał godnych siebie przeciwników a jego siły słabły. Zwłaszcza po 1812 roku!
Temudżyn uznał syna pierwszej żony za swego ponieważ wiedział na czym polega telegonia. Mimo,że dziecko nie było jego , ale on był tym pierwszym i to się liczy. Nasza młodzież nie ma o tym bladego pojęcia.
Cześć, z jakiego filmu fabularnego pochodzą fragmenty, które wstawiacie do waszego materiału (m.innymi przy bitwie na pustkowiu dzikich lisów.). Pozdrawiam.
Nooo , te prawa to są lepsze niż w wielu dzisiejszych kodeksach cywilnych . Z całego odcinka nie wynika jakieś szczególne okrucieństwo z działania samego Temujina .Kolejny raz słucham historii tego pono okrutnika ( wcześniej czytałem mongolską wersję wydarzeń w brytyjskiej adaptacji ) . Kolejny raz nie zauważam sięgjącej ponad ówczesną przeciętną skali okrucieństwa . No i oto wreszcie prawdziwy monoteizm , którego trudno szukać w religiach judeochrześcijańskich a nawet wśród religii Sumerów ( owszem był Anu , ale otoczony Elohim )
Dopiero teraz zaczynam doceniac madrosc Najmana, ktory musial swietnie znac dawne dzieje, skoro za wczasu wybral sobie nick tak dobrze wspolgrajacy z seria porazek jakich mial w przyszlosci doswiadczyc.
Z literatury i badań, gdzie trzeba zaznaczyć niebagatelną rzeczą odegrali uczeni polscy, religia Mongołów była bardzo synkretyczna. Czerpała z wielu źródeł ale na pewno nie można na zwać ją "tangreizmem". Tengri był niewątpliwie najwyższym bóstwem niebiańskim, ale system religijny biorąc całościowo był bliższy szamanizmowi oczywiście z domieszką na przykład buddyzmu czy tybetańskim Bon, ale jak zaznaczył autor filmu głębokiej tolerancji religijnej sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana.
Oj, chyba źle odrobiłeś lekcje historii o budowie muru, lecz nie Chińskiego. I tu masz nowe pole do popisu, kto zbudował "mur Chiński". Dlaczego to stwierdzenie?Ileś lat temu Chińczycy pozwolili archeologom, na prace przy tymże murze, i cóż się okazało poniżej naleciałości ziemnej pokazały się otwory strzelnicze, skierowane w kierunku Chin, zamiast na zewnątrz. Władze Chińskie natychmiast zakazały jakichkolwiek dalszych prac przy murze. Masz wskazówkę, resztę pracy pozostawiam Twojej inwencji. Proszę zgłębiaj wiedzę spotykając się z innymi pasjonatami w tej tematyce, może coś więcej wiedzy napłynie od innych. Kto rozmawia i pyta, ten więcej wie. Artur Lalak, ZALWIT, Grzegorz Skwarek. Franc Zalewski i wielu innych których chciałbym znać, lecz może pracują w zaciszu murów domowych? Pozdrawiam
Nie dziwię się. Wyrządzili dużo złego w historii choćby Europy wschodniej. Wydaje mi się, że przez to ludzie z naszego regionu nie mogli się nigdy rozwinąć tak jak zachód Europy.
masz rację! nie pomyślałem o nich! W sumie pod ich panowaniem w szczytowej formie znalazło się ponad 30 mln km kw, a Mongołowie mieli najwięcej 28 mln km kw!
@@OsadaSlowianska Jak cykl stepowy się skończył to może o anglach i sasach? W końcu ich potomkowie utworzyli największe państwo w historii, czy dali początek usa, które od dawna najbardziej się liczy na świecie. Jest o czym mówić - inwazja na wyspy brytyjskie i podejście do podbitych brytów, na terenie niemiec starcia z frankami i relacje ze słowianami, no i oczywiście styl walki - mury tarcz, noże bojowe. W języku polskim jest o nich mało więc będzie oryginalny temat.
@@arturwiktor699 Zero zaskoczenia skoro musieli przenieść się ze stepów na których królowali do gęstych dżungli gdzie nawet nie zawsze pewnie mogli nawiązać bezpośredni kontakt z wrogiem. Aleksandrowi w Indiach też nie szło tak spektakularnie dobrze jak wcześniej, Napoleona dojechała rosyjska zima i skrajnie wydłużone linie zaopatrzeniowe. Każdy Rzym ma swoją Kartaginę a dla Mongołów Wietnam czy Japonia były peryferyjnymi frontami, tym bardziej, że już za Kubilaj-chana poszczególne ułusy skakały sobie do gardeł i jedność państwa mongolskiego nie była już nawet iluzoryczna.
@@arturwiktor699 Mogołowie to już trochę inna para kaloszy, kampania Babura przeciw sułtanatowi Delhijskiemu był szybka i efektywna, inna od wojen czagatajsko-delhijskich z końca XIII i początku XIV wieku, wystarczyła w zasadzie jedna bitwa pod Panipatem gdzie hinduskie mięso armatnie zostało rozstrzelane przez tradycyjnych stepowych konnych łuczników i nowoczesną piechotę i artylerię polową. To już nie były czasy Ala ud-Dina Chaldżiego za którego panowania doszczętnie rozbijano kolejne inwazje Czagataidów. Działalność Timura, jak krwawa by nie była, ograniczyła się głównie tylko to zdobycia i złupienia Delhi i to bardziej w ramach zdobycia łupów i zabezpieczenia wschodniej flanki państwa przed rozprawą z Osmanami.
Nie rozumiem tego zachwyt nad bewzględnym z rozbujałym ego dyktatorem mordercą, Więcej takich władców , a na ziemi nie zostanie kamień na kamieniu. Obrzydza mnie taka postać
Ztymi 200 km jest jak z wedkarzami jeden zlapal 3 metrowego szczupaka a drugi wyciagnal niemca z 2 wojny swiatowej na motocyklu, w ktorym palily sie jescze swiatla...Ja zgaeze swiatla w tym motorze a pan odpusc troche z tych 200 km...
Ziemiowicie, z całym szacunkiem dla Twojej wiedzy. Mówisz na początku, że Imperium Mongolskie było największym ze znanych w historii. Uważam, że jeśli brać pod uwagę zajmowane terytorium, to ZSRR był większy, nawet jeśli nie brać pod uwagą okupowanych państw Europy środkowo wschodniej. Pozdrawiam.
mordo ja cię błagam popracuj nad dźwiękiem a muzyka powinna być ledwo słyszalną nutką, ciekawe rzeczy opowiadasz ale cięzko jest zrozumieć gdy muzyka jest glosniejsza od tego co mowisz
hej mordo! napisz w której minucie ten problem występuję, chcę to zweryfikować, bo mnie to niezwykle dziwi, kiedy montuje wydaje mi się, że jest OK balans...
No nie największe imperium w historii świata. Największe niewątpliwie było Brytyjskie. Na drugim miejscu chyba Rosyjskie. Mongolskie zapewne dopiero trzecie pod względem wielkości. Jednak Temudżyn był największym zdobywcą. Tak Temudżyn, gdyż Czyngis Chan, to tytuł, nie imię.
Lecisz z pamięci, nie cztasz tekstu z monitora. Naprawdę szacunek. Dobrze sie tego slucha, prosto, jasno, super do auta/na rower
Trafiłem tu przez przypadek pijąc poranną kawę.
Zostałem na dłużej i pije drugą. Zajebiscie opowiadasz!
Pozdro subik i like. Poten biorę się za Słowian.
No proszę Państwa! 😊 Taki prezent na Święta! 👍 Prawie godzinny odcinek! 👏👏👏 Wielkie dzięki!!! 😘😍🙋
Jezus jak zmarchwywstal to zamienial wode w kumys z Mongolami.
Zdaje mi sie , ze jurty nie były "z wełny i skór" , tylko miały coś do czynienia z filcem na drewnianej ramie. Filc był bardzo wcześnie produktem mongolskim - przetrwal do dzisiaj. Po drugie Mongołowie nie byli "okrutni". Nie znali litości , tak dla wrogów jak i dla siebie samych , ale okrucieństwo nie było ich cecha- nie pastwili sie nad pokonanymi - po prostu obcinali im głowy , szlachtowali jak owce , lub , jeśli jeniec należał do wysokiego rodu , na swoje żadanie otrzymywał honorowa śmierć przez zlamanie kregoslupa - , gdyż nie należało wytaczać mu szlachetnej krwi. Byli więc dogmatykami , ale nie wbijali ludzi na pale , nie obdzierali ich ze skory zywcem , nie gotowali żywcem i nie stosowali wielu tortur charakterystycznych dla ludów germanskich , słowiańskich i chińskich. Kiedy któryś z dowódców okazywał okrucieństwo - stawal się przedmiotem niechęci i bywal odstępowany przez własne wojsko. Byli przede wszystkim wojownikami przy czym cechowali sie niesamowita dyscyplina i odpornościa na ból oraz niewygody. Genghis Khan (Temudżin ) był geniuszem militarnym i politycznym - jego strategie i taktyki w polu i w agenturach są obecnie studiowane w amerykanskich uczelniach wojskowych , a Pentagon (am. ministerstwo wojny ) jest jego spadkobierca.
Genghis byl bardzo TOLERANCYJNYM władca. W jego imperium panowala calkowita wolność wyznania , nie bylo rasowych uprzedzeń , urzędnicy wzdragali sie przed naduzyciami wobec wlasnej ludności , popierany byl handel , nauki , oraz współpraca wszystkich poddanych. Dlatego jego imperium nie tylko bylo najwiekszym ladowym władztwem , ale i najdluzej przetrwało.
Zabójstwo starszego brata , zaszlo w czasie niezwykle trudnym dla rodziny Temudżina , kiedy przymierali głodem . Temudżin zażadal żeby jego starszy brat odstapil od zamiaru przywlaszczenia sobie upolowanego przez Temudżina zwierzecia , które miało stać sie ratunkiem przed śmiercia głodową calej rodziny , tj. jego matki i najmłodszego brata. Kiedy zostal wyśmiany , bez specjalnych emocji po prostu zastrzelil go z luku. Ten brak emocji pozniej stal sie cecha wyrozniajaca Genghis Khana sposrod jego współczesnych - pozwalał mu na dokonywanie świetnych posunięć politycznych , oraz sprawowania rządów zgodnie z zasada kirowania sie rozumem.
Mial żólte , a więc "wilcze" oczy , i pozostawił tysiące genetycznych nosicieli wielu swoich cech , poprzez swoją seksualna witalność. Mozna podejrzewać , ze dzisiaj wielu ludzi , w tym i kobiety , posiada jego przyrodzony charakter , nawet nie zdajac sobie z tego sprawy. Tyle , że dzisiaj takie oczy ( mial je rowniez inny , pozniejszy zdobywca Timur - Lang (Kulawy Tygrys) zazwyczaj zwie sie "tygrysimi".
merytorycznie wyjasnione w przciwienstwie do lania wody przez innych autorow, pozdrawiam
w 11 minucie mowa jest o zaspokajaniu pragnienia poprzez "picie końskiej krwi". Niestety, w/g mojej wiedzy nie można zaspokoić pragnienia pijąc krew zwierzęcą. Zwierzęca krew zawiera zbyt wysoką ilość minerałów (w tym chlorki sodu i potasu) oraz przede wszystkim zbyt dużą ilość białka. W/g mojej wiedzy wypicie krwi wywołuje ujemny bilans elektrolitów, i co za tym idzie jeszcze większe zapotrzebowanie na wodę, trochę podobnie jak w przypadku zaspokajania pragnienia piciem wody morskiej. U nas na I roku studiów (historia) była przytaczana opowieść Herodota o wojnie Persów ze Scytami. Koniec tych zmagań był taki, że umierający z pragnienia Persowie zaczęli zabijać zwierzęta, by wypić ich krew. Herodot utrzymywał, że ci żołnierze później z tego powodu umierali w męczarniach (czyli że nic im to nie pomogło).
W prawdzie nie uczyłem się fizjologii i dietetyki, ale jest mi wiadome, że spożywanie białka (w szczególności zwierzęcego) zwiększa zapotrzebowanie na wodę, a spożywanie tłuszczów (dowolnych) - zmniejsza. Krew zawiera przede wszystkim białka (aminokwasy) budulcowe oraz białko transportujące tlen - hemoglobinę. Jest ona (jaka np. pasza do dokarmiania ryb w stawach [suszona]) uważana za pokarm o wyjątkowo dużej zawartości białka. Dlatego twierdzę, że Herodot miał rację. Przy pomocy krwi Mongołowie mogli zaspokoić głód, ale nie pragnienie.
dzięki za ten ciekawy wywód. W takim razie tak krew dostarczała im przede wszystkim substancji odżywczych, a o wodę już musieli sobie jakoś zadbać.
Przecież oglądałam filmik 1 rok temu o Afryce gdzie też tubylcy jak nie było wody to pili krew swoich krów a byli z nimi daleko od swoich domów,no chyba że to była forma pokarmu.
@@urszuladrozd6593 Nie jestem biologiem, ale zacytuję fragment mojej wypowiedzi: " U nas na I roku studiów (historia) była przytaczana opowieść Herodota o wojnie Persów ze Scytami. Koniec tych zmagań był taki, że umierający z pragnienia Persowie zaczęli zabijać zwierzęta, by wypić ich krew. Herodot utrzymywał, że ci żołnierze później z tego powodu umierali w męczarniach (czyli że nic im to nie pomogło)."
Możliwe, że krew zwierzęca nie ma aż tak negatywnego wpływu na bilans wodny, bo krew składa się w 90% z wody. Pamiętam dobrze, co pisał Herodot (najsłynniejszy, obok Tukitydesa) historyk starożytnej Grecji. Było to coś takiego: "oszaleli z pragnienia Persowie zaczęli zażynać zwierzęta i pili ich krew, ale to sprawiło, że ich pragnienie wzrosło jeszcze bardziej, po czym poumierali." (cytuję z pamięci).
Jeśli w organizmie już brakuje wody, wówczas pokarm, czy napój, o negatywnym bilansie elektrolitów powoduje zwiększenie obciążenia nerek, które nie są w stanie usunąć nadmiaru soli mineralnych z organizmu. Dokładnie tak samo działa wypicie wody morskiej, która zawiera sól. Powoduje to wzmożenie pragnienia i śmierć.
Możliwe jednak, że o ile pijący krew człowiek nie odczuwa pragnienia (bo bilans elektrolitów ma jeszcze prawidłowy), krew nie spowoduje jego śmierci. Jego nerki mogą pozostawać znacznie obciążone, ale wystarczająco wydolne, by usuwać elektrolity pochodzące z krwi, jak i z samego organizmu (zupełnie inaczej niż w przypadku organizmu już odwodnionego).
Nawet jeśli nie do końca miałbym racji odnośnie śmiertelnego niebezpieczeństwa grożącego osobie odwodnionej wskutek picia krwi, to jeśli ktoś ową radę weźmie sobie do serca, a nie daj Boże zostanie jakimś rozbitkiem nie wiadomo gdzie (wyspa? dżungla? półpustynia?) wskutek np katastrofy samolotu, to wypicie krwi w stanie odwodnienia (gdyby była dostępna) moim zdaniem przypłaci życiem.
Ciekawi mnie w jaki sposób Dzingis Chan rozprawił się z Najmanami :D Oni mogli mieć Mongołów w 10 sekund w gardzie,bocznej bądź dosiądzie :D : ]
Pomógł mu w tym "Kanał Burzowy"
Nie przyszli XD
Macie te colke jeszcze?
Brawo, świetnie opowiedziane
Fajny materiał. Mam nadzieję, że pojawią się również wydarzenia w Polsce w tym kontekście. Trzy najazdy, trzy porażki.. Zachwiana polityka w kraju, słabnący proces centralizacji. Nawet templariusze nie pomogli pod Legnicą... Dlatego pisałem również o tym jak destrukcyjny wpływ koczownicy z Azji mieli na Europę Wschodnią.. i nie tylko..
tak, o napadzie na Europę będzie kolejny odcinek z serii HWS :)
Największym imperium bylo brytyjdkie 33,7 mln km 2 , a mongolskie 24'mln km 2, choc ludnosciowo mongoldkie było bardziej liczne 25% populacji światowej a brytyjskie 20%.
Ja sprawdziłem i imperium mongolskie miało 33 mln km 2
Fajnie się słucha dzięki za materiał pozdrawiam
Super! Kolejny świetny materiał !!! 👍👍
Świetna robota! Czekam na następne filmy. Pozdrawiam z Amsterdamu
Super odcinek 👍👍👍
Najważniejsze plemię ze stepu, w historii świata, to właśnie Mongołowie.
Oni nie tylko zmienili położenie pionków na planszy.
Oni tą plansze i pionki wywrócili na lewą stronę.
Czytałem książkę Tengeri syn czarnego wilka polecam
Oczywiście,dokonali tego na zgubę Środkowej Europy.
Jak zwykle ciekawy materiał 🙂
Bardzo dziękuję za ten niesamowicie wartościowy film! Całą godzinę siedziałem z otwartymi ustami z ogromnym zafascynowaniem. Zostaje na tym na kanale na dłużej i z tego co widzę mam niesamowicie ogromną ilość materiału do nadrobienia. Dzięki za tą pracę
Świetny film, czekam na ciąg dalszy.
Może zróbcie shorta o Waszych konikach, jaka rasa, jakie imiona?
Ja pytałam o rasę, bo myślałam, że to jakieś azjatyckie koniki. Ale to są irlandzkie kuce; imion nie znam.
Co prawda oglądam dopiero początek ale wiem, że Tatarzy często utożsamiani są błędnie z Mongołami. Faktem jest, że współtworzyli oni imperium mongolskie Czyngis-chana, by po jego rozpadzie utworzyć Złotą Ordę, ale ich pokrewieństwo z Mongołami wynika jedynie z podobnego stylu życia. Może później będzie to doprecyzowane.
Oj, to nie takie proste żeby jednym słowem oddzielić Tatarów od Mongołów, te politetnonimy były stosowane zamiennie nawet przez samych zainteresowanych. Współcześni Tatarzy Kazańscy to raczej na pewno potomkowie Bułgarów Kamskich + masy upadłościowej po Złotej Ordzie, ale kojarzę źródła gdzie sami Mongołowie nazywali się Tatarami, Chińczycy też dzielili poszczególne ludy stepowe na Tatarów Czarnych, Białych i Leśnych. Tatarzy na pewno nie byli jednolitym ludem, pomijając plemię Tatarów opisane w Tajnej historii to raczej na pewno była ogólna nazwa na jego turkijskich mieszkańców, która jakoś przeszła na wielojęzyczne i wieloetniczne ludy Ordy. Kim oni faktycznie byli - cholera wie, Mongołowie już wtedy byli mocno wymieszani z ludami turkijskimi, wiele etnonimow przechodziło tam z jednego ludu na drugi. Co do tego, że Tatarzy utworzyli Złotą Ordę - to raczej potomkowie Czyngisa całkowicie się sturczyli i wymieszali z dawnymi mieszkańcami dawnych ziem Kaganatu Tureckiego. Genetycznie byli może i różni, ale przodkowie współczesnych ludów turkijskich i mongolskich mieszali się między sobą już od czasów Xiongnu i Xianbei z racji zasiedlania tych samych terenów, Raszid ad-Din wspominał o dwujęzyczności chociażby Najmanów.
Genialny materiał. Z odcinka na odcinek jest coraz lepiej i pod względem merytoryki i montażu. Czapki z głów!
A tak na marginesie chętnie bym zobaczył to plemię Najmanów😂
Dobrze się ciebie słucha, podziwiam wiedzę ,stroje. Do poduchy przed snem idealne
Ale świetna robota ❤
Do Autorów kanału: serdecznie proszę o ciąg dalszy opowieści co się działo po śmierci Chingis Chana
oczywiście, już jest w trakcie tworzenia :) będzie odcinek 2 o podbojach w XIII wieku oraz 3 tylko o Złotej Ordzie :)
@@OsadaSlowianska dziękuje. super. Kanał jest świetny a odcinek o Mongołach był mega ciekawy, odezwałem się bo nie mogę się doczekać kontynuacji.
@@OsadaSlowianska z jakich filmów są tutaj urywki?
Dobra robota. Pozdrawiam.
Tia, mongolowie super XII wiek... A kto pamięta czasy żoużanow i wielkiego kaganatu tureckiego jakieś 800 lat wcześniej... ciężką kawalerię proto turecką która zrewolucjonizowała pola bitew? Mongolowie byli ostatnim sukcesem Wielkiego Stepu... Kul Tegin!
Po rozpadzie jedna grupa Żoużanów została w Azji, a druga powedrowała do Europy. Z tych co pozostali w Azji prawdopodobnie potomkiem był Czyngis-chan (wysoki, rudowłosy, szare oczy). Potomkowie grupy, która przemieściła się do Europy utworzyła Ruś Kijowską.
Wikipedia: Rouran (Żoużanie), chiń. 柔然, (albo Ruanruan/Ruru, chiń. 蠕蠕, dosł. „Rojące się robactwo”)
Rouran (w jezyku francuskim rouge, rouquin, roux to kolor rudy)
Rus (w języku angielskim russet to kolor rudy)
Naprawdę fajna opowieść, nie czytasz żadnego tekstu i do tego mówisz po woli i wyraźnie. Serio oby tak dalej !❤
Jak zawsze nie zawodzisz. Milo sie to oglada.
Najwspanialszym wodzem w dziejach był niejaki Napoleon!!! Niestety jak się okazało ani on ani jego armia nie była mrozoodporna!!!! 😂😂😂😂❤
Mega paka 👍👍👍👍
Czingis Chan miał talent do dobierania ludzi na odpowiednie stanowiska jak Dzebe czy Sebdej w Polsce to Zygumut III Miał również talent do dobierania odpowiednich ludzi na Hetmanów
Subedej- bagaatur.Ten drugi człon to tytuł honorowy,stąd też to słowo przenikneło do języka polskiego w formie bohater.
@@maurycygrabara1269 Dzięki, niesamowite !
@@ksz6718 Staje się to jaśniejsze , gdy weżmie się pod uwagę wymowę litery g ,która np.w języku ukraińskim przechodzi w h.🙂
@@maurycygrabara1269 tak, widać to na przykładzie ,hero' i ,gieroj'
Witam nowy fan kanału super kanał moje klimaty pozdrawiam .
Komentarz dla zasięgu. Dzięki!
Bardzo ciekawy materiał. Dziękuję.
Ciekawy materiał.
Zapraszam do Mongolii ❤
dziękuję, marzę by odwiedzić ten kraj!
Super odcinek
Jak to dobrze, że Mongołowie nigdy nie podbili Siedmiogrodu.
Super material
Dźwięk nagrywacie w stodole pod sianiem? Nic nie słychać. Zupełnie jak w polskim filmie.
Nie jest źle, trochę się poprawiło. Pozatym ta akustyka stwarza fajny klimat do słuchania
To umyj uszy
@@piotrlesniak8345 Typowa odpowiedź chama-polaczka.
Super!!! Výborný kanál!
Po ilu piwach zaczynasz rozumieć język polski?
@@michalpowar6339 Nie mierz innych swoją miarą.
@@michalpowar6339 Po ilu kieliszkach przestajesz się telepać? Nie pytam po ilu wódkach zaczynasz rozumieć słowacki, bo pewnie nie rozumiesz.
trafiłem ledwo co na ten kanał i jest super :) zostawiam suba i czekam na więcej materiałów
Czyngis Chan był największym zdobywcą ,Aleksander Macedonski nie mógł się z nim równać. Zdobywał ale też nie tylko z plemienia stworzył państwo, naród, armię i prawo powszechnie stosowane. Może był w naszej opini prymitywem barbarzyńca z końca świata i przez to nie doceniamy go a uważam że stworzył coś z niczego nie ładu. Dla mnie jest lepszy od całej reszty która można porównywać.
Hej mistrzu też jestem Słowianinem, kiedy następny odcinek? Myślisz że mongolowie to odłam scytow? Bardzo chciałbym poznać cała wiedzę jaka jest dostępne czy możesz mi powiedzieć skąd ją czerpać?
W czasie rozkwitu Mongolow klimat byl bardzo dobry, rosla bujnie trawa i nie brakowalo pozywienia dla zwierzat.
Dzięki za materiał
Ja uważam że Czingis był większym wodzem niż Aleksander ponieważ Temudżyn sam przeorganizował system prowadzenia wojny oraz sposobu organizacji państwa stosowany przez koczowników ,stworzył olbrzymią wieloetniczną armię za pomocą której podbił potężne imperia,stojące na duzo wyższym poziomie techniczno/kulturowym a także zastosował takie rozwiązania państwotwórcze które scallały to największe lądowe imperium świata na długie lata.Natomiast Aleksander przeją gotową najlepszą na ówczesne lata armię po ojcu Filipie ,podbijał narody niżej rozwiniete kulturowo od Greków a już parę miesiecy po jego smierci, Diadochowie którymi byli dowódzcy jego armii zaczęli dzielić imperium w trakcie bratobójczych wojen na kilka zwalczjacych się państw .
Czyngis Chan jest największym zdobywcą świata , ani Napoleon ani Aleksander Wielki nie mogą się z nim równać. Zaczynał od niczego a zjednoczył plemiona. Stworzył prawa i zreformował armię , podbój Chin został rozpoczęty ale zakończył jego wnuk Kubiłaj. Zdobył Pekin w 1215 zdobywając wiedze jak zdobywać miasta. Imperium Chorezmijskie zrobiło ogromny błąd i zasłużyło na swój upadek. Dalsze wyprawy pokazały skuteczność taktyki Mongołów. Nad Kałką lepsza dyscyplina i koordynacja dały im zwycięstwo. Powrót przez tereny Bułgarów Kamskich był dobrze przemyślany bo były to tereny bogate z rolnictwa i handlu gdzie łatwo mogliby wyżywić armię, porażka to tylko epizod. Wielka szkoda że Bułgarzy Kamscy po ponownym pojawieniu się Mongołów, nie poszli po rozum do głowy i nie poddali się i nie płacili trybutu. Ruski książę Aleksander Newski płacił trybut i poszedł po rozum do głowy!
Najlepszym dowódcą, strategiem, w historii ludzkości był Napoleon. Czyngis Chan oraz Aleksander dowodzili wojskami zaprawionym w boju. Bardziej walecznymi, stosującymi lepsze uzbrojenie, techniki wojskowe niż ludy, z którymi walczyli.
Napoleon dowodził Francuzom. 😅
Zrobić z nich żołnierzy, to wyczyn nieprawdopodobny. A wygrywać, tak jak jemu się udawało, jest jeszcze bardziej nieprawdopodobne.
@@tomaszfelinski6729 Nie zgadzam się Napoleon bez rewolucji byłby nikim. A poza tym nie tylko on wygrywał bitwy było wielu generałów walczących po stronie nowego rządu. Napoleon doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu. Czyngis Chan podbijał kraje powoli i od początku i podbił więcej niż Napoleon i nigdy nie przegrał bitwy po zjednoczeniu plemion. Po jego śmierci Imperium Mongolskie dalej się rozwijało co jest rzadkie w historii. Ani Aleksander Wielki ani Napoleon tego nie osiągnęli!
@@marlenakranc1279
O przepraszam.
Każdy z nich znalazł się w odpowiednim miejscu w odpowiednim czasie.
Każdy z nich był wybitnym dowódcą.
Grecy Aleksandra Wielkiego utrzymywali się wiele, nawet setek, lat u władzy, w krajach które podbili. W odróżnieniu od niemców, nie eksterminowali podbitych narodów, tylko łączyli swoją kulturę z kulturą miejscową. Ptolemeusze w Egipcie rządzili jeszcze długo długo po...
Zarówno Macedończycy jak i Mongołowie, byli niezrównanymi wojownikami swoich epok. Bardziej waleczni niż jakikolwiek naród ich epoki. Opanowali sztukę wojenną najlepiej jak się dało na ówczesne realia.
Francuzi Napoleona... Po pierwsze po rewolucji kraj był w ruinie. Głód i ubóstwo. Pod drugie, albo raczej pierwsze - Francuzi to najsłabsi żołnierze w swojej okolicy. Z Anglikami przegrywali wszystko co się dało. Z niemcami także. Tylko w okresie Napoleona, tylko pod jego dowództwem, potrafili pokonać tych, z którymi zawsze przegrywali.
On z nieudaczników zrobił żołnierzy.
Jeśli chodzi o jego dowódców... To Waterloo przegrali, gdy Napoleon miał kłopoty zdrowotne, a dowódcy nie stanęli na wysokości zadania. W trakcie marszu na Moskwę, jego brat lub kuzyn, który prowadził drugie wojska, nie zdążył na czas zamknąć rosyjskiej armii....
Dowódcy macedońscy oraz mongolscy mieli ułatwione zadanie - dowodząc najlepszymi wojskami na świecie w swojej epoce. Napoleon dowodził ludźmi bez większej przewagi technologicznej w dziedzinie wojskowości, a do tego narodem, który nigdy do walecznych nie należał. Francuzi zarówno na froncie jak i podczas bitew byli też najczęściej mniej liczni. On miał do dyspozycji znacznie mniej atutów, niż powyżej wymienieni.
@@tomaszfelinski6729 Zastanówmy się Aleksander Wielki prowadził przede wszystkim odziały macedońskie, wojsk greckich było mało.W ostatecznym podziale imperium tylko jeden grecki dowódca dostał tereny Eumenes Pontu, który nawet nie został podbity. Po śmierci Aleksandra wybuchły wojny domowe, Macedonia była osłabiona z 5 królestw powstały 3 . Grecka kultura się przeniosła dbali oto władcy. Ale samych Hellenów było za mało by zasiedlić całą spuściznę Aleksandra Wielkiego. Wojny między diadochom pomogły potem Republice Rzymskiej podbić te królestwa. Mongołowie wcześniej byli podzieleni , dopiero Czyngis chan zdołał większość plemion zjednoczyć. Dał im prawa język i kulturę. Podbój Chin dawał dostęp do handlu na Jedwabnym Szlaku. Funkcje powierzał ludziom zdolnym kraje podbite też traktował dobrze i dawał jej elitom możliwość brania udział w rządach bo samych Mongołów było za mało by rządzić tak ogromnym Imperium. Jego osiągnięcia są ogromne a co ważniejsze , po jego śmierci Imperium dalej się rozrastało. Co w porównaniu z Aleksandrem Wielkim czy Napoleonem jest wyjątkowe.
Napoleon jak wspomniałam bez wybuchu Rewolucji byłby nikim. Rewolucja wybuchła bo była konsekwencją zadłużenia Francji i nieudolności króla. Wojny kosztują, Francja walczyła jeszcze w 1783 roku. Rewolucyjny rząd wprowadził asygnaty , skonfiskował majątki arystokratów co uciekli, wygrał wojnę z wrogami. Doszło że względu na polityczne zawirowania do obalenia Robespierre. Napoleon był wtedy jednym z dowódców ni jedynym generałem na froncie.
Co ty z tymi Niemcami. Niemcy politycznie istnieją od 1871 roku, jako żołnierze nie byli dobrzy. Napoleon po dojściu do władzy po zamachu w 1799 roku dokonał reform, ale prowadzenie wojen kosztuje. I wiele krajów ograbił i bezlitośnie konfiskował wszystko. Nawet we Francji powoli wprowadzał niepopularne podatki. Napoleon nigdy nie pokonał Wielkiej Brytanii. A wojna z 1812 roku okazała się przegrana z powodu jego decyzji. Księstwo Warszawskie też było potwornie ograbione i było w kryzysie gospodarczym! Co do decyzji pod Waterloo. To sam cesarz zignorował po początkowym sukcesie pod Ligny Prusaków. Marsz. Oudinot dał się wywieść w pole. Bez pomocy Prus Wellington nigdy by nie wygrał. Napoleona zdradzili jego właśni dowódcy podczas wielu kampanii, co w porównaniu z Ludwikiem XIV nigdy nie miało miejsca! Przywódca to nie tylko ktoś kto dowodzi to ktoś , kto potrafi również dobierać właściwych ludzi.
Twoja interpretacja dowódców mongolskich i macedońskich jest błędna. Wiele bitwę wygrali mając mniejsze siły od ich przeciwników. Wygrywali bo mieli lepszą taktykę walki. Tak samo podczas Rewolucji Francuskiej wprowadzono nowe rozwiązania i taktyki , które wcześniej były nieznane. Ale wrogowie też się uczyli i w efekcie Napoleon miał godnych siebie przeciwników a jego siły słabły. Zwłaszcza po 1812 roku!
Temudżyn uznał syna pierwszej żony za swego ponieważ wiedział na czym polega telegonia. Mimo,że dziecko nie było jego , ale on był tym pierwszym i to się liczy.
Nasza młodzież nie ma o tym bladego pojęcia.
Wiem rze rozumiesz temat ale kobiety miały gorzej
pisza o tym na portalu experientia wroclaw
Cuck?
Ale sztuką jest to utrzymać. Dlatego trochę podziwiam Rosjan, których jest140 milionów a mają teren 2 Europ.
Cześć, z jakiego filmu fabularnego pochodzą fragmenty, które wstawiacie do waszego materiału (m.innymi przy bitwie na pustkowiu dzikich lisów.). Pozdrawiam.
Nooo , te prawa to są lepsze niż w wielu dzisiejszych kodeksach cywilnych . Z całego odcinka nie wynika jakieś szczególne okrucieństwo z działania samego Temujina .Kolejny raz słucham historii tego pono okrutnika ( wcześniej czytałem mongolską wersję wydarzeń w brytyjskiej adaptacji ) . Kolejny raz nie zauważam sięgjącej ponad ówczesną przeciętną skali okrucieństwa . No i oto wreszcie prawdziwy monoteizm , którego trudno szukać w religiach judeochrześcijańskich a nawet wśród religii Sumerów ( owszem był Anu , ale otoczony Elohim )
Ok ale jak zamieszczasz muzykę w tle . To trochę ciszej żeby było cię słychać wyraźnie . Pozdrawiam .
Ciekawy kanal
👍Pozdrawiam
Dopiero teraz zaczynam doceniac madrosc Najmana, ktory musial swietnie znac dawne dzieje, skoro za wczasu wybral sobie nick tak dobrze wspolgrajacy z seria porazek jakich mial w przyszlosci doswiadczyc.
lol :D (nie żebym śmiał się z Pana Boxera, ale rozbawiła mnie do łez ta dedukcja :) )
Ciekawe co się w tym czasie działo w Cesarstwie Chin lub Japonii o Słowianach nie wspominając czemu tak mało mówi się i Imperium Lechickim
P.s Odcinek przedni i pouczający.
Materiał super, ale lektor powinien wypić mocną kawę przed nagraniem.
Horda najmanów, to jest dopiero przerażający widok
Polacy nigdy nie potrafili wyeliminować zagrożenia Piątej Kolumny. I tak samo jest dzisiaj.
Co to za muzyka na początku filmu?
Efekt motyla: Mongoł ukradł żonę innemu Mongołowi, kilkadziesiąt lat później Mongołowie atakują Polskę...
да они напали но многие города разорили
Leon Cahun "Wstęp do historii Azji Turków i Mongołów od początków do 1450r."
Z literatury i badań, gdzie trzeba zaznaczyć niebagatelną rzeczą odegrali uczeni polscy, religia Mongołów była bardzo synkretyczna. Czerpała z wielu źródeł ale na pewno nie można na zwać ją "tangreizmem". Tengri był niewątpliwie najwyższym bóstwem niebiańskim, ale system religijny biorąc całościowo był bliższy szamanizmowi oczywiście z domieszką na przykład buddyzmu czy tybetańskim Bon, ale jak zaznaczył autor filmu głębokiej tolerancji religijnej sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana.
Oj, chyba źle odrobiłeś lekcje historii o budowie muru, lecz nie Chińskiego. I tu masz nowe pole do popisu, kto zbudował "mur Chiński". Dlaczego to stwierdzenie?Ileś lat temu Chińczycy pozwolili archeologom, na prace przy tymże murze, i cóż się okazało poniżej naleciałości ziemnej pokazały się otwory strzelnicze, skierowane w kierunku Chin, zamiast na zewnątrz. Władze Chińskie natychmiast zakazały jakichkolwiek dalszych prac przy murze. Masz wskazówkę, resztę pracy pozostawiam Twojej inwencji. Proszę zgłębiaj wiedzę spotykając się z innymi pasjonatami w tej tematyce, może coś więcej wiedzy napłynie od innych. Kto rozmawia i pyta, ten więcej wie. Artur Lalak, ZALWIT, Grzegorz Skwarek. Franc Zalewski i wielu innych których chciałbym znać, lecz może pracują w zaciszu murów domowych? Pozdrawiam
Mongoły to mit! Czegoś takiego na pewno nie było!
😂😂😂
Oczywiście, że nie było żadnego Imperium Mongolskiego. Było największe imperium na świecie, czyli WIELKA TARTARIA!
Dziękuję, Mongołowie to mój konik ;)
ciekawe
Łapka
"Doili te klacze i pili kumys " kumys jest z mleka klaczy ale nie pochodzi bezpośrednio od klaczy .
Najmanowie jak zwykle "odklepali"😆😉
Polski i Węgier nie zdobył. 💪
Nie lubię koczowników ze stepu.
Sądząc po Twoim nicku, to zapewne wolisz górskie sokoły? 😉🙋
Nie dziwię się. Wyrządzili dużo złego w historii choćby Europy wschodniej. Wydaje mi się, że przez to ludzie z naszego regionu nie mogli się nigdy rozwinąć tak jak zachód Europy.
Na pewno jest im bardzo przykro
Ja też ich nie lubię 😎
Brytyjskie imperium nie było większe?
masz rację! nie pomyślałem o nich! W sumie pod ich panowaniem w szczytowej formie znalazło się ponad 30 mln km kw, a Mongołowie mieli najwięcej 28 mln km kw!
Było, też miałem napisać o tym. Tylko, że ono było bardziej rozproszone. A jeśli chodzi o takie jednolite imperium - to większego nie było
@@OsadaSlowianska Jak cykl stepowy się skończył to może o anglach i sasach? W końcu ich potomkowie utworzyli największe państwo w historii, czy dali początek usa, które od dawna najbardziej się liczy na świecie. Jest o czym mówić - inwazja na wyspy brytyjskie i podejście do podbitych brytów, na terenie niemiec starcia z frankami i relacje ze słowianami, no i oczywiście styl walki - mury tarcz, noże bojowe. W języku polskim jest o nich mało więc będzie oryginalny temat.
uwielbiam historię Brytanii przed 1066! zrobię o tym, lecz do końca 2023 mam juz praktycznie wszystkie odcinki zaplanowane
@@OsadaSlowianska A imperium Romanowów z Polską, Finlandią i Alaską, czy nie było większe od Imperium Mongołów?
W Azji Mongołowie nie podbili nie tylko Indii, ale także Półwyspu Arabskiego oraz południowych Indochin
вы правы я сам на половину татар
Nie podbili też Syberii...
@@d.s.1538 знаю
Czemu na samym początku mówisz nie prawdę, największe było imperium brytyjskie
🙂👍
❤❤❤🇲🇳🇲🇳🇲🇳
Wietnamu nie podbili, kilka razy dostali łomot.
Opanowali stolicę, problemy zaczęły się kiedy musieli walczyć z partyzantką w dżunglach
@@MilitarnyOrient Bez zaopatrzenia ich armie topniały w oczach. Geografia dobrze wykorzystana robi swoje.
@@arturwiktor699 Zero zaskoczenia skoro musieli przenieść się ze stepów na których królowali do gęstych dżungli gdzie nawet nie zawsze pewnie mogli nawiązać bezpośredni kontakt z wrogiem. Aleksandrowi w Indiach też nie szło tak spektakularnie dobrze jak wcześniej, Napoleona dojechała rosyjska zima i skrajnie wydłużone linie zaopatrzeniowe. Każdy Rzym ma swoją Kartaginę a dla Mongołów Wietnam czy Japonia były peryferyjnymi frontami, tym bardziej, że już za Kubilaj-chana poszczególne ułusy skakały sobie do gardeł i jedność państwa mongolskiego nie była już nawet iluzoryczna.
@@MilitarnyOrient Indie podbili, a tam dżungli nie brakowało. Wietnamczycy potrafili wykorzystać teren jak Finowie w wojnie z Rosją bolszewicką.
@@arturwiktor699 Mogołowie to już trochę inna para kaloszy, kampania Babura przeciw sułtanatowi Delhijskiemu był szybka i efektywna, inna od wojen czagatajsko-delhijskich z końca XIII i początku XIV wieku, wystarczyła w zasadzie jedna bitwa pod Panipatem gdzie hinduskie mięso armatnie zostało rozstrzelane przez tradycyjnych stepowych konnych łuczników i nowoczesną piechotę i artylerię polową. To już nie były czasy Ala ud-Dina Chaldżiego za którego panowania doszczętnie rozbijano kolejne inwazje Czagataidów. Działalność Timura, jak krwawa by nie była, ograniczyła się głównie tylko to zdobycia i złupienia Delhi i to bardziej w ramach zdobycia łupów i zabezpieczenia wschodniej flanki państwa przed rozprawą z Osmanami.
Picie końskiej krwi to bajka.Koń był zbyt cenny dla wojownika,napewno go nie kaleczył .
Najmanowie to ci co ciagle klepali mate.
W gronlandi chyba tez grupy koczownikow tam zamieszkali
fajnie sie słucha ale reklam zdecydowanie za duzo
Widocznie takie massz ustawienia
@@marvju209 no akurat ilość reklam w filmie to zdecydowanie nie moje ustawienia a właściciela kanału
@@inc0193 Czyżby? U mnie są tylko dwie na końcu
Dobrze by było, aby ciekawy temat nie był oszpecony błędami, także ortograficznymi!
proszę wskaż miejsce błędu, poprawimy
o co chodzi z ścięciem tatarów ??? cos było o osi wozu i 120cm, nie kumam
stawiali ich przy osi wozu, i kto był wyższy to tracił głowę... oszczędzali tylko dzieci i kobiety
Nie rozumiem tego zachwyt nad bewzględnym z rozbujałym ego dyktatorem mordercą,
Więcej takich władców , a na ziemi nie zostanie kamień na kamieniu.
Obrzydza mnie taka postać
Ehhhhh... Może znasz takie większe imperium kture do nie dawna było. A jego nazwa brzmi inperium brytyjskie
Dlatego Chiny jeśli przejmą Tajwan następna będzie Mongolia
Ztymi 200 km jest jak z wedkarzami jeden zlapal 3 metrowego szczupaka a drugi wyciagnal niemca z 2 wojny swiatowej na motocyklu, w ktorym palily sie jescze swiatla...Ja zgaeze swiatla w tym motorze a pan odpusc troche z tych 200 km...
Ziemiowicie, z całym szacunkiem dla Twojej wiedzy. Mówisz na początku, że Imperium Mongolskie było największym ze znanych w historii. Uważam, że jeśli brać pod uwagę zajmowane terytorium, to ZSRR był większy, nawet jeśli nie brać pod uwagą okupowanych państw Europy środkowo wschodniej. Pozdrawiam.
OK sprawdziłem. ZSRR: 22.400.000 km^2, a Imperium Mongolskie ok. 23.000.000 km^2
No z tym całym światem to trochę przesada ani Egiptu ani Japonii nie podbili
mordo ja cię błagam popracuj nad dźwiękiem a muzyka powinna być ledwo słyszalną nutką, ciekawe rzeczy opowiadasz ale cięzko jest zrozumieć gdy muzyka jest glosniejsza od tego co mowisz
hej mordo! napisz w której minucie ten problem występuję, chcę to zweryfikować, bo mnie to niezwykle dziwi, kiedy montuje wydaje mi się, że jest OK balans...
Hej mordo coś taki wrażliwy? Popracuj nad sobą 😎
Cywilizacja stepu
Odcinek sztos👍 mój ulubiony temat 😊 czcams.com/video/naZvgkk0bS0/video.html
ciekawe ale glos i sposob narracji tak monotonne ze ...ziew usnac sie udalo
Patrzę i nie wierzę. Dziadkowie Najmana z Mongolii?
Japonii też nie podbił.
tam to popisowo nie podołali!
Został ożeniony a nie wydany za mąż
No nie największe imperium w historii świata. Największe niewątpliwie było Brytyjskie. Na drugim miejscu chyba Rosyjskie. Mongolskie zapewne dopiero trzecie pod względem wielkości.
Jednak Temudżyn był największym zdobywcą. Tak Temudżyn, gdyż Czyngis Chan, to tytuł, nie imię.
🌹✌️👌🖐️💐💐💐💐