Michael Powell en Emeric Pressburger vierden grote successen met films als The Red Shoes (1948), Black Narcissus (1947) en I Know Where I’m Going! (1945). Eye Filmmuseum presenteert het eerste grote overzicht van het werk van Powell en Pressburger in Nederland; het retrospectief omvat vijftien films, waaronder zelden vertoond vroeg en laat werk van Michael Powell. Eerbetoon aan een invloedrijk Europees filmduo, dat ook makers van nu blijkt te inspireren. Van 12 september - 9 oktober 2024 in Eye Filmmuseum. Vanaf 5 september, landelijk: Peeping Tom (distributie: Eye) en Made in England: The Films of Powell and Pressburger (distributie: Cinéart). Vanaf 4 oktober op Eye Film Player: Peeping Tom
De Brit Michael Powell (1905-1990) en de Hongaars-joodse emigré Emeric Pressburger (1902-1988) ontmoetten elkaar eind jaren dertig, via de van oorsprong Hongaarse filmproducent Alexander Korda; in 1942 richtten ze The Archers op, de filmmaatschappij die hen faam zou bezorgen met klassiekers als The Red Shoes (1948), Black Narcissus (1947), I Know Where I’m Going! (1945) en The Life and Death of Colonel Blimp (1943).
‘Written, Produced and Directed by Michael Powell and Emeric Pressburger’ werd niet alleen een kwaliteitskeurmerk, maar is ook een spiegel van de Europese filmgeschiedenis. Pressburger had voor zijn vlucht voor de nazi’s bij de Berlijnse UFA-studio’s gewerkt, met Powell werkte hij intensief samen met mede-emigranten als Alfred Junge en Hein Heckroth, ervaren krachten uit de Duitse theater- en filmindustrie, die als productiondesigners grote invloed uitoefenden op het uiterlijk van de films. Ook Britse talenten als editor David Lean en cameraman Jack Cardiff hadden een grote rol in de ‘look and feel’ van de films die The Archers produceerde.
Van 1942 tot 1956 schreef, regisseerde en produceerde het duo zeventien films die in hun overdadige artdirection, extravagant kleurgebruik (Technicolor) en soms naar het mystieke neigende spiritualiteit haaks stonden op het realisme van de Britse (naoorlogse) cinema.
Powell had een voorliefde voor allegorische sprookjes en volksverhalen, vaak in een melodramatische setting; Pressburger had bij de Berlijnse UFA-studio’s gewerkt en gold als een inventief scenarist met een voorkeur voor fantasievolle plots en verhaalwendingen.
Het grootse retrospectief dat het British Film Institute (BFI) vorig jaar aan Powell en Pressburger wijdde, zorgde voor een (hernieuwde) kennismaking met het oeuvre van het duo, dat toegankelijk werd door de vele restauraties (analoog en digitaal). Niet alleen Martin Scorsese - die zich als eerste inspande om het werk gerestaureerd te krijgen - toonde zich schatplichtig, het werk van Powell en Pressburger bleek ook van betekenis te zijn geweest voor filmmakers als Derek Jarman, Joanna Hogg en Wes Anderson. En ook choreografen (Matthew Bourne), zangers (Kate Bush, IU) of musicalregisseurs (Stanley Donen) lieten zich graag inspireren door een inventieve dansfilm als The Red Shoes.
Eye toont een selectie uit het werk van Powell & Pressburger, bestaande uit elf gezamenlijke films en vroege en late films van Michael Powell, waaronder zelden of nog nooit in Nederland vertoonde titels als Bluebeard’s Castle (1963) en The Spy in Black (1939). Zeven van de vertoonde (35mm-)films zijn afkomstig uit de Eye-collectie.
Bijzondere aandacht is er ook voor Peeping Tom (1960), de film waardoor Michael Powell uit de gratie raakte. Zijn portret van een getroebleerde camera-assistent die vrouwen verleidt en filmt op het moment dat hij ze vermoordt, werd bij verschijning neergesabeld als ‘ziek’ en ‘onverantwoordelijk’. Later gold de film als ingenieuze verhandeling over voyeurisme en de macht van de camera. Eye brengt de digitale restauratie vanaf 5 september uit in meerdere landelijke theaters. De film is later, vanaf 4 oktober, te zien op streamingservice Eye Film Player.
Bij het retrospectief is ook een bijprogramma te zien met films van regisseurs voor wie het werk van Powell & Pressburger van belang is geweest. Onder meer Age of Innocence (Marin Scorsese, 1993), Breaking the Waves (Lars von Trier, 1996) en The Tempest (Derek Jarman, 1979) zijn geselecteerd.
Made in England: The Films of Powell and Pressburger (David Hinton, 2023) wordt vanaf 5 september in Nederland uitgebracht door distributeur Cinéart. In deze bijzondere documentaire onderzoekt Martin Scorsese, aan de hand van overvloedig archiefmateriaal, de samenwerking tussen Powell en Pressburger. Scorsese viert het vermogen van het duo om ‘subversieve commerciële films’ te maken en beschrijft hoe diep hun films zijn eigen werk hebben beïnvloed.
De documentaire werd gemonteerd door Michael Powells echtgenoot Thelma Schoonmaker, gelauwerd editor van de Amerikaanse film, variërend van Woodstock (Michael Wadleigh,1970) tot Scorsese-titels als Goodfellas (1990), Raging Bull (1980) en, recentelijk, Killers of the Flower Moon (2023).