වන්දනාවන් අතර ප්‍රධාන තැනක් Dathu Wandanawaට හිමිවේ. ලොව පුරා බෞද්ධ ජනතාව Dathu Wandanawa ඉමහත් ශ්‍රද්ධාවෙන් සිදු කරති. බුදුන් වහන්සේ ධරමාන කාලයෙහිම Dathu Wandanawa ඇරඹූ බව පෙනේ. ඒ, බුදුන් වහන්සේ විසින්ම එය අනුදැන වදාළ නිසාය. Dhathun Wahanse යන්න ඇසීමෙන් පවා අපගේ සිතට මහත් ශ්‍රද්ධාවක් මෙන්ම ගෞරවයක් පැනනඟී. එබැවින් Dathu Wandanawa ජීවමාන බුදුන් වහන්සේ යන්න සලකා වඳිනු ලබයි.
මෙලෙස උත්තරීතර වූ Dathu Wandanawa පිළිබඳ සමාජයේ විවිධ කාලයන්හි විවිධ අයුරින් කතාබහට ලක්වේ. ඒ කොටසක් කුසල් පුරවා ගනිමින්ද තවත් කොටසක් අකුසල් පුරවා ගැනීමෙන්ය. මෙම කොටස් 02ම එදා බුදුන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑමෙන් අද දක්වාම පැමිණේ. Dathu Wandanawa ප්රබල ලෙසම ආරම්භ වන්නේ බුදුන් වහන්සේගේ පරිනිර්වාණය සමඟිනි.
ලොව්තුරා බුදුන් වහන්සේ වෙත පරිනිර්වාණ 03කි.
01. ක්ලේශ පරිනිර්වාණය Klesha Parinirwanaya
02. ස්කන්ධ පරිනිර්වාණය Skandha Parinirwanaya
03. ධාතු පරිනිර්වාණය Dhathu Parinirwanaya
දඹදිව බුද්ධගයා බෝධි මූලයේදී සිද්ධාර්ථ බෝධිසත්වයන් වහන්සේ සියලු ක්ලේශයන් ප්‍රහීන කොට ලොව්තුරා බුදු බවට පත්වූහ. එය ක්ලේශයන්ගේ පිරිනිවීමයි. තථාගතයන් වහන්සේ අසූ වයස් යත්ම ශාරීරික වශයෙන් දුබලව ආයු සංස්කාර අත්හැර දමා කුසිනාරා නුවර මල්ල රජ දරුවන්ගේ උපවත්තන සල් උයනේදී ස්කන්ධයෙන් පිරිනිවී වදාළහ. එහිදී තථාගතයන් වහන්සේ බුදු ඇසින් ලොව බලා ගෞතම බුද්ධ ශාසනය පවතින තෙක් මාගේ ශාරීරික ධාතුන් පවතින ලෙස අධිෂ්ඨාන කළේය. එලෙස කිරීමට හේතු වූයේ අනාගතයේ පහළ වන පින් ඇති පුද්ගලයන් වෙත මෙම Dathun Wahanseලා දැක බලා වැඳ පින් පුරවා ගැනීමටය. එම අධිෂ්ඨානයේ ප්‍රතිඵල ලෙස බුදු සිරුර අබ ඇට, මුං ඇට, කඩසහල් ප්‍රමාණයට බිඳී ගියේය. එහිදී මුං ඇට පමණ Dathu රන්වන් පැහැ ඇත්තාහ. මධ්යම Dhathuwa කඩසහල් ප්‍රමාණයේ ඒවා මුතු පැහැ ඇත්තාහ. කුඩා වූ අබ ඇට පමණ Dathun Wahanseලා සමන් කැකුළු පැහැ ඇත්තාහ. මෙහිදී ප්‍රධාන ධාතූන් ලෙස දළදා සතර නමත්, අකු ධාතු දෙනමත් ලලාට Dathun Wahanse නොබිඳී එලෙසම තිබී ඇත. ප්‍රධාන වශයෙන් මෙම Dathun Wahanseලා මහා Dathun Wahanse නැළි පසක්ද, මධ්යම Dathun Wahanseලා නැළි පසක්ද කුඩා Dathun Wahanseලා නැළි සයක්ද වෙති. එබැවින් ලොව පුරා විසිරී ඇති Dathun Wahanseලා මෙම ප්‍රමාණයන්ගෙන් විසිරී යා යුතුය.
මෙලෙස බුදුන් වහන්සේගේ අස්ථි Dathun Wahanseලා මෙන්ම කේශ Dathun Wahanseලාද ලොව පුරා විසිරී පවතී. කේශ Dathu Wandana Kirima ඇරඹෙනුයේ බුදුන් වහන්සේ ජීවමාන කාලයේදීමය. ප්‍රථමයෙන්ම තපස්සු භල්ලුක වෙළෙඳ දෙබෑයන් වෙත දෙන ලද Kesha Dathun Wahanseලා ඔවුන් විසින් විවිධ ස්ථානවල තැන්පත් කොට ධාතු චෛත්ය ඉදිකරන ලදී. ආර්ය ශ්‍රාවක සුමන සමන් දෙව්රජ වෙතද ලද Kesha Dathun Wahanseලා තැන්පත් කොට දෙව්රජ විසින් මහියංගණ සෑය බඳවන ලදී. මේ ආදී ලෙස Dathun Wahanseලා මනුෂ්ය ලොව පුරා විසිර පවතී. දිව්ය ලෝක හා බ්‍රහ්ම ලෝකයන්හි ද Dathun Wahanseලා වැඩසිටින බව ධර්මයෙහි සඳහන්ය. ඒ සිළුමිණි සෑය හා සළුමිණි සෑය පිළිබඳවයි. මේ ආදී වශයෙන් ලොව්තුරා බුදුන් වහන්සේ වෙනුවෙන් දිව්ය, බ්‍රහ්ම, නාග, මනුෂ්ය වශයෙන් විවිධ වූ අයුරින් ගෞරව බුහුමන් කොට පින් පුරවා ගනු ලබයි.
මෙලෙස Dathun Wahanseලා දැඩි ගෞරවයට පත්වූ හේතුව වනුයේ සර්වඥ Dathun Wahanse යනු ජීවමාන බුදුන් වහන්සේ යන්න මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ විසින්ම අනුදැන වදාළ තිබීමයි. එබැවින් අබ ඇටයක් තරම් සර්වඥ Dathun Wahanse නමක් යම් තැනක වැඩ සිටිනවාද එතැන ජීවමාන බුදුන් වහන්සේ වැඩ සිටිනවා හා සමානය. දැනටත් එය දැක වන්දනා කරයිද ජීවමාන බුදුන් වහන්සේ දුටුවා හා සමානය. දැනටමත් එයට පූජා කරයිද ජීවමාන බුදුන් වහන්සේ වෙත පූජා කිරීම හා සමානය. මේ ආදී ලෙස Dathun Wahanseලා සෙසු චෛත්ය දෙවර්ගයෙන්ම (පාරිභෝගික, උද්දේශික) ප්‍රමුඛ වන්නේ එබැවිනි.
සියලු බුදුකිස නිම කළ භග්යවතුන් වහන්සේ කුසිනාරාවෙහි පිරිනිවි සේක. මහා කාරුණිකයන් වහන්සේගේ අධිෂ්ඨානය Dathun Wahanseලා ගේ බෙදීම සිදු විය.
ලලාට ධාතුව ද, සිව් දළදාව ද, අකු ධාතු දෙක ද වශයෙන් වූ Dathun Wahanseලා සත් නමක් වෙති. ඒ සියල්ල නොබිදී තිබුනාහුය. අවශේෂ Dathun Wahanseලා බිදී ගියාහු ය.
මහත් ධාතුත්, මධ්යම ප්රමාණයේ ධාතුත් මුං පියළි තරමට ත්, කැඩුණු සහල් තරමට ත් බිදී ගියාහු ය. කුඩා Dathun Wahanseලා අබ ඇට තරමට බිදී ගියාහු ය.
මහත් Dathun Wahanseලා රන්පැහැ ඇති සේක. මධ්යම ප්රමාණ Dathun Wahanseලා මුතු පැහැ ඇති සේක. කුඩා Dathun Wahanseලා කොඳ මල් පැහැ ඇති සේක. ඒ සියලු Dathun Wahanseලා වන්දනා කරමි.
මහත් Dathun Wahanseලා නැළි පහකි. මධ්යම Dathun Wahanseලා ද නැළි පහකි. කුඩා Dathun Wahanseලා නැළි සයකි. ඒ සියලු Dathun Wahanseලා වන්දනා කරමි.
මෙම ධර්ම දානය ඒ භාග්‍යවත් වූ අරහත් වූ සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේට කෙරෙන බුද්ධ පූජාවක්ම වේවා ..!!!
තෙරුවන්ගේ අනන්ත ගුණ බලෙන් නිදුක් නීරෝගී සුව ලැබේවා ...!!!
~ සබ්බ දානං ධම්ම දානං ජිනාති ~
~ සියලු දානයන් අතරින් ධර්ම දානය උතුම්ය ~
** මෙය ඔබේ මිතුරන් සමග බෙදා ගන්න **
#dhathuwandana @TheBuddhistChannel#thebuddhist #srilankanculture #srilankanculture #dathu #blessings